Mắm ruột

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Mắm ruột hiện không chỉ quen thuộc trong bếp của mỗi gia đình mà đã có mặt ở các đại lý, siêu thị hay các nhà hàng sang trọng; không chỉ ở làng quê miền Trung mà có mặt trên khắp mọi miền đất nước. 


Khi chế biến cá, người ta thường vứt bỏ ruột. Nhưng có một số loài cá trong tự nhiên ruột được tận dụng hết: cá niên, cá đối, cá mát, cá lóc... Có nơi người ta còn chế biến thành mắm để dành ăn lâu ngày. Nổi tiếng có mắm ruột cá lóc An Giang, quý hiếm như mắm ruột cá mát sông Đakrông (tỉnh Quảng Trị). Song, vì các loài cá đó bắt được không nhiều, ruột nhỏ, lượng mắm rất ít nên phổ biến hơn cả là mắm ruột cá ngừ vùng biển Nam Trung Bộ.

Trong bộ lòng cá ngừ, bỏ phần bao tử, mật, gan, chỉ lấy phần ruột, làm sạch, cho vào hũ sành hoặc thủy tinh. Sau đó trộn với muối hột theo tỷ lệ 2 ruột-1 muối, đậy nắp thật kín. Khoảng 15 ngày thì trong hũ bắt đầu xuất hiện một lượng nước có màu đục sẫm, lấy đũa tre quậy đều, ruột tiêu hết là mắm bắt đầu “ngấu”. Muốn ngon, đợi sau 3 tháng mới đem ra dùng.

Không như các loại mắm khác là ăn sống được, mắm ruột phải chưng hoặc kho. Để có được món này trên mâm cơm tốn khá nhiều thời gian, mất gần cả tiếng để kho.

Bắc niêu phi tỏi chứ không phải hành, cho mắm ruột sống vào, để lửa riu riu, nếu lửa già quá thì cháy mà chưa chín. Khi nào thấy trên bề mặt niêu mắm nổi những hạt cườm nâu như đầu chiếc đũa thì nêm gia vị, chủ yếu là ớt tỏi giã nhuyễn, khuấy đều rồi tiếp tục canh lửa. Đợi một lúc, những hạt cườm lại nổi lên, phồng thành những bong bóng màu cánh gián, rồi lần lượt từng cái nổ lụp bụp, lụp bụp đều đặn.

Lúc này, bắc niêu xuống, không đậy nắp để cho mau nguội. Mùi thơm ngào ngạt khắp nhà, lan tỏa ra vườn, theo gió đến với hàng xóm. Mùi mắm ruột kho rất hấp dẫn, chứ không gắt như mùi mắm nêm hay mùi mắm cua chua.

Mắm ruột. Ảnh: Internet
Món mắm ruột. Ảnh: Internet

Mắm ruột ăn được với nhiều thứ, tùy vào sở thích của mỗi người. Đơn giản nhất là quệt cà dĩa, loại cà da rằn xanh trắng chứ không phải cà mỡ. Cà phải non tươi, miếng cà xắt hình múi cam, kèm vài lá húng cuốn trong lá rau diếp, và cùng miếng cơm vào miệng cũng đủ ngon.

Quê tôi mùa nào thức ấy, hết cà thì hái mít non làm rau. Luộc hoặc ăn sống cũng được. Muốn ăn sống thì xắt mỏng, bỏ vào nước ngâm, rửa cho hết mủ, kèm với rau thơm và đọt ngành ngạnh hái trên rẫy sẽ cảm nhận được nhiều vị rất lạ: beo béo, nhân nhẩn, bùi bùi, chan chát...

Một “đặc sản” nữa là muối cà giòn bằng mắm ruột. Cà pháo hái về rửa sạch, bổ đôi, phơi cho “dốt dốt”, khi mép chỗ xắt se lại, có mùi hăng hắc thì cho vào hũ. Kho mắm ruột hơi loãng, gia vị phù hợp đổ vào, một ngày sau là ăn được. Gắp miếng cà đưa vào miệng gọn lỏn, thấm mắm nhưng không ỉu mà giòn rụm.

Muốn để dài ngày thì cất vào tủ lạnh. “Cao cấp” nhất là mắm ruột kho với thịt ba chỉ: thịt xắt nhỏ, tao cho đến khi săn lại, cho mắm vào, nêm nếm vừa miệng, để lửa riu riu một lúc thì mắm sắt lại. Mùa lạnh ăn với cơm nóng, bụng không biết no. Ngoài ra, mắm ruột dùng làm nước chấm cho món bánh tráng cuốn rau sống, hoặc chấm rau lang luộc, rau rừng luộc đều ngon!  

Hiện nay, cùng với nhiều loại mắm dân dã khác, mắm ruột không chỉ quen thuộc trong bếp của mỗi gia đình mà đã có mặt ở các đại lý, siêu thị hay các nhà hàng sang trọng; không chỉ ở làng quê miền Trung mà có mặt trên khắp mọi miền đất nước.

PHAN VĂN THIÊN

Có thể bạn quan tâm

Ngô Gia Lĩnh: Sẵn lòng vì cộng đồng

Ngô Gia Lĩnh: Sẵn lòng vì cộng đồng

(GLO)- Năm 1983, khi mới 6 tuổi, cậu bé Ngô Gia Lĩnh cùng bố mẹ rời quê hương Hưng Yên vào Nông trường chè quốc doanh Ayun (tỉnh Gia Lai) sinh sống. Từ đó đến nay, anh Lĩnh luôn xem Gia Lai là quê hương thứ hai của mình và hết lòng cống hiến cho cộng đồng.

Hai tấm gương sáng từ lao tù đến đời thường

Hai tấm gương sáng từ lao tù đến đời thường

(GLO)- Trong những năm tháng tù đày tàn khốc, giữa đòn roi và bóng tối, nhiều chiến sĩ cách mạng vẫn giữ trọn khí tiết. Chính nơi “địa ngục trần gian”, ý chí kiên trung ấy được hun đúc, để hôm nay trở thành ký ức hào hùng, tấm gương sáng cho các thế hệ noi theo.

Triển khai thi hành Luật Lưu trữ nhằm bảo đảm thực hiện thống nhất, hiệu quả trong quá trình vận hành chính quyền địa phương 2 cấp. Ảnh: Phương Duyên

Gia Lai triển khai thi hành Luật Lưu trữ 2024

(GLO)- UBND tỉnh Gia Lai vừa ban hành Kế hoạch số 54/KH-UBND triển khai thi hành Luật Lưu trữ 2024 và các văn bản hướng dẫn nhằm bảo đảm thực hiện thống nhất, hiệu quả trong quá trình vận hành chính quyền địa phương 2 cấp.

Xót thương hoàn cảnh em Đánh bị xơ gan

Xót thương hoàn cảnh em Đánh bị xơ gan

(GLO)- Ở tuổi 12, lẽ ra phải được vô tư đến trường, tung tăng nô đùa cùng bè bạn nhưng em Đánh (SN 2013, trú tại làng Kó, xã Biển Hồ, tỉnh Gia Lai) lại đang phải chống chọi với căn bệnh xơ gan quái ác. Cơ thể em gầy guộc, bụng phình to và đi lại khó khăn.

Tặng 100 suất quà và thẻ BHYT cho học sinh nghèo xã Chư Krey

Tặng 100 suất quà và thẻ BHYT cho học sinh nghèo xã Chư Krey

(GLO)- Chiều 31-8, gia đình bà Nguyễn Đăng Hạnh Dung (phường Tây Thạnh, TP. Hồ Chí Minh) và một số nhà hảo tâm đã trao tặng 100 suất quà và 20 thẻ BHYT cho học sinh nghèo Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú Tiểu học và THCS Nguyễn Khuyến, Trường Tiểu học và THCS An Trung (xã Chư Krey, tỉnh Gia Lai).

Trung đoàn 38 giúp dân bằng những việc làm thiết thực. Ảnh: Ngọc Minh

Trung đoàn 38 giúp dân bằng những việc làm thiết thực

(GLO)- Trung đoàn 38 (Sư đoàn 2, Quân khu 5) đứng chân trên địa bàn xã Đak Pơ, tỉnh Gia Lai. Thông qua các đợt hành hành quân dã ngoại, làm công tác dân vận tại các xã lân cận, đơn vị đã có nhiều hoạt động, việc làm ý nghĩa, thiết thực giúp dân.

Chung tay nâng bước em đến trường

Chung tay nâng bước em đến trường

(GLO)- Nằm trong chuỗi các hoạt động thiện nguyện, nhiều năm qua, Câu lạc bộ (CLB) Tấm lòng vàng An Khê (phường An Khê, tỉnh Gia Lai) thường xuyên tổ chức chương trình “Cùng em đến trường”, trao rất nhiều suất quà ý nghĩa, thiết thực đến học sinh vùng dân tộc thiểu số.

Gia Lai: Rực rỡ cờ đỏ sao vàng trước thềm đại lễ Quốc khánh

Gia Lai: Rực rỡ cờ đỏ sao vàng trước thềm đại lễ Quốc khánh

(GLO)-Những ngày này, khắp các tuyến đường, góc phố đều rực rỡ cờ đỏ sao vàng. Không ít người dân cũng lựa chọn những bộ trang phục in hình Quốc kỳ như cách thể hiện lòng yêu nước và niềm tự hào dân tộc. Sắc đỏ ấy gợi lên không khí hân hoan, hướng mọi người dân Việt Nam đến ngày Quốc khánh 2-9.

Trao tiền hỗ trợ đợt 3 cho em Ên

Trao tiền hỗ trợ đợt 3 cho em Ên

(GLO)- Đại diện Báo và phát thanh, truyền hình Gia Lai phối hợp với Báo Sài Gòn Giải Phóng và UBND xã Biển Hồ (tỉnh Gia Lai) đã đến thăm và trao 9 triệu đồng do bạn đọc hỗ trợ đợt 3 cho em Ên (SN 2017, học sinh mồ côi ở làng Ia Gri, xã Biển Hồ) vào chiều 28-8.

null