Khi đất bazan bạc màu

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Nông dân hoặc các nhà đầu tư trồng trọt lên Gia Lai là thích lắm cái màu nâu đỏ, nâu vàng đặc trưng của đất bazan. Theo đánh giá của các nhà thổ nhưỡng học thì đây là loại đất màu mỡ, giàu dinh dưỡng, tốt cho cây trồng, đặc biệt đối với các loại cây công nghiệp dài ngày như: cà phê, cao su, hồ tiêu, điều. Một tài nguyên quý như thế lại được thiên nhiên ban tặng cho nước ta những 3 triệu ha, trong đó, Gia Lai là tỉnh sở hữu diện tích đất này nhiều nhất trong cả nước.  
Có lẽ không cần mô tả chi tiết về các đặc tính thổ nhưỡng, nhưng nguồn gốc hình thành thì nên biết chút ít về nó: bazan là sản phẩm của phún xuất thạch, đông kết từ dung nham trong lòng đất phun trào qua hoạt động của núi lửa Chư Đang Ya, Biển Hồ... là các núi mẹ của vùng đất bazan này. Chính thành phần đặc biệt của đá mẹ sau phong hóa đã cho đất bazan những phẩm chất quý trong canh tác nông nghiệp.
Như đã nói, người trồng trọt mà có được mảnh đất mang màu đặc trưng đo đỏ này thì mừng lắm, màu đất càng sậm chất đất càng mang lại năng suất và chất lượng cho cây trái. Cách đây đã lâu, trong khuôn viên nhà chỉ vài trăm mét vuông, tôi tận dụng trồng các loại rau quả, thích nhất là giàn su su, vài luống khoai lang, rau thơm các loại cứ vứt ra vườn là mọc tràn lan. Gần như chẳng cần bổ sung phân bón gì cả, vườn cứ vậy mà um tùm. Chẳng cần ai hô hào “tự sản tự tiêu”, ăn hay cho vẫn dư thừa, rụng khắp mà tự hoai thành phân bón loại 1 bồi bổ lại cho đất.
Ảnh minh họa.
Ảnh minh họa.
Cách đây mấy năm, tôi lại tìm đất mới chuẩn bị cho thú điền viên. Tái ngộ cùng vài sào đất bazan nhưng không còn là “người quen” cũ. Lần đầu gặp, diện mạo lạ lắm, dẫu vẫn màu đất đỏ vàng ấy nhưng lớp thực bì chỉ thị toàn một màu vàng úa của cỏ lông heo, xen lẫn cây bụi hằng niên èo uột, có nghĩa là đất ấy xấu lắm. Thuộc tính bazan đã quay ngoắt 180 độ, lớp đất mặt khô khốc, chai cứng, đào hố trồng cây nếu không có cây xà beng loại khủng thì bó tay. Lớp đất mặt biến chất sâu tới cả mét, khả năng ngậm nước đã không còn, độ bốc hơi thật mãnh liệt. Tất cả báo trước cho chủ nhân rằng sẽ vất vả lắm để trồng trọt khả quan trên nền đất ấy.
Quả thế, ông hàng xóm sau một năm thất bát dù đổ vào gần héc ta đất bazan của mình không ít phân bón các loại, đã phải gọt sạch lớp mặt, lấy đất nơi khác thay thế cả vài ba tấc để khả dĩ gieo trồng các loại rau và cây lâu năm. Diện tích đất hoang hóa vẫn còn dợn sóng những luống, những hố trồng, chứng tỏ nơi đây đã từng phủ một màu xanh tốt của vườn tược. Trách chăng nhiều thế hệ trước đây đã khai thác tận cùng chất màu mỡ của một loại đất quý, bỏ qua chuyện nuôi dưỡng để sử dụng lâu dài.
Theo nghiên cứu và thống kê, hiện nay, các tỉnh Tây Nguyên có diện tích đất bazan thoái hóa ở cấp độ mạnh và rất mạnh là trên 1,5 triệu ha, trong đó nhiều nhất là tỉnh Gia Lai với 850.000 ha. Chuyện “của bền tại người” luôn luôn đúng trong mọi trường hợp. Chỉ có thể áp dụng một quy trình canh tác hợp lý ngay từ bây giờ thì mới có thể giữ được số diện tích đất bazan còn lại, tránh nguy cơ bạc màu và sa mạc hóa đang diễn ra với cấp độ rất mạnh ở các tỉnh Tây Nguyên.
NGUYỄN SƠN

Có thể bạn quan tâm

Khôi phục sản xuất sau “thiên tai kép”: Người dân mong sớm nhận hỗ trợ

Khôi phục sản xuất sau “thiên tai kép”: Người dân mong sớm nhận hỗ trợ

(GLO)- Trước những thiệt hại nặng nề sau đợt mưa lũ lịch sử, tỉnh Gia Lai đang khẩn trương hoàn thiện chính sách hỗ trợ khôi phục sản xuất. Đáng mừng là dù đang trong giai đoạn khó khăn nhưng nhiều doanh nghiệp đã chủ động chung tay bằng cách giảm giá giống, hỗ trợ kỹ thuật cho người dân.

Krong chuyển đổi cây trồng, kinh tế khởi sắc

Krong chuyển đổi cây trồng, kinh tế khởi sắc

(GLO)- Phát huy tiềm năng về thổ nhưỡng và khí hậu, những năm qua, Hội Nông dân xã Krong tích cực vận động người dân chuyển đổi cơ cấu, đa dạng hóa cây trồng, áp dụng khoa học kỹ thuật phù hợp, nhằm nâng cao giá trị nông sản, tăng thu nhập và cải thiện đời sống.

Gia Lai hướng dẫn lịch trồng trọt vụ Đông Xuân 2025-2026

Gia Lai hướng dẫn lịch trồng trọt vụ Đông Xuân 2025-2026

(GLO)- Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh đã ban hành lịch thời vụ và cơ cấu giống cây trồng phục vụ sản xuất vụ Đông Xuân 2025-2026 trên địa bàn tỉnh, nhằm đảm bảo kế hoạch sản xuất phù hợp với điều kiện khí hậu, nguồn nước và diễn biến thời tiết trong thời gian tới.

Người trồng mai ở Gia Lai và nỗi lo "mất Tết".

Người trồng mai ở Gia Lai canh cánh nỗi lo "mất Tết"

(GLO)- Liên tiếp những cơn bão rồi mưa lũ quét qua khiến cho vùng trồng mai ở phường An Nhơn Bắc (tỉnh Gia Lai) chịu thiệt hại nghiêm trọng. Nhiều nhà vườn mất trắng, người dân kiệt quệ vì 3 năm liên tiếp thất thu, không còn vốn tái đầu tư. Nỗi lo "mất Tết" vì thế càng thường trực.

Chi hội trưởng nông dân Nguyễn Văn Lâm: Gương mẫu, làm kinh tế giỏi

Chi hội trưởng nông dân Nguyễn Văn Lâm: Làm kinh tế giỏi, tận tâm với công tác Hội

(GLO)- Nhiều năm qua, ông Nguyễn Văn Lâm (66 tuổi)-Chi hội trưởng Chi hội Nông dân thôn Nghĩa Hưng 2 (xã Biển Hồ, tỉnh Gia Lai) luôn được hội viên và người dân tin tưởng, quý mến. Không chỉ tận tụy với công tác Hội, ông còn tiên phong phát triển kinh tế, làm giàu trên chính mảnh đất quê hương.

26 hộ dân xã Kim Sơn tham gia dự án liên kết chăn nuôi và tiêu thụ bò thịt vỗ béo

26 hộ dân xã Kim Sơn tham gia dự án liên kết chăn nuôi và tiêu thụ bò thịt vỗ béo

(GLO)- UBND tỉnh vừa ban hành quyết định phê duyệt hỗ trợ dự án liên kết sản xuất chăn nuôi và tiêu thụ bò thịt vỗ béo tại xã Kim Sơn. Dự án do hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp Thanh niên Hoài Ân chủ trì, nhằm hỗ trợ sinh kế, tạo việc làm và góp phần giảm nghèo bền vững trên địa bàn.

null