Khi đất bazan bạc màu

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Nông dân hoặc các nhà đầu tư trồng trọt lên Gia Lai là thích lắm cái màu nâu đỏ, nâu vàng đặc trưng của đất bazan. Theo đánh giá của các nhà thổ nhưỡng học thì đây là loại đất màu mỡ, giàu dinh dưỡng, tốt cho cây trồng, đặc biệt đối với các loại cây công nghiệp dài ngày như: cà phê, cao su, hồ tiêu, điều. Một tài nguyên quý như thế lại được thiên nhiên ban tặng cho nước ta những 3 triệu ha, trong đó, Gia Lai là tỉnh sở hữu diện tích đất này nhiều nhất trong cả nước.  
Có lẽ không cần mô tả chi tiết về các đặc tính thổ nhưỡng, nhưng nguồn gốc hình thành thì nên biết chút ít về nó: bazan là sản phẩm của phún xuất thạch, đông kết từ dung nham trong lòng đất phun trào qua hoạt động của núi lửa Chư Đang Ya, Biển Hồ... là các núi mẹ của vùng đất bazan này. Chính thành phần đặc biệt của đá mẹ sau phong hóa đã cho đất bazan những phẩm chất quý trong canh tác nông nghiệp.
Như đã nói, người trồng trọt mà có được mảnh đất mang màu đặc trưng đo đỏ này thì mừng lắm, màu đất càng sậm chất đất càng mang lại năng suất và chất lượng cho cây trái. Cách đây đã lâu, trong khuôn viên nhà chỉ vài trăm mét vuông, tôi tận dụng trồng các loại rau quả, thích nhất là giàn su su, vài luống khoai lang, rau thơm các loại cứ vứt ra vườn là mọc tràn lan. Gần như chẳng cần bổ sung phân bón gì cả, vườn cứ vậy mà um tùm. Chẳng cần ai hô hào “tự sản tự tiêu”, ăn hay cho vẫn dư thừa, rụng khắp mà tự hoai thành phân bón loại 1 bồi bổ lại cho đất.
Ảnh minh họa.
Ảnh minh họa.
Cách đây mấy năm, tôi lại tìm đất mới chuẩn bị cho thú điền viên. Tái ngộ cùng vài sào đất bazan nhưng không còn là “người quen” cũ. Lần đầu gặp, diện mạo lạ lắm, dẫu vẫn màu đất đỏ vàng ấy nhưng lớp thực bì chỉ thị toàn một màu vàng úa của cỏ lông heo, xen lẫn cây bụi hằng niên èo uột, có nghĩa là đất ấy xấu lắm. Thuộc tính bazan đã quay ngoắt 180 độ, lớp đất mặt khô khốc, chai cứng, đào hố trồng cây nếu không có cây xà beng loại khủng thì bó tay. Lớp đất mặt biến chất sâu tới cả mét, khả năng ngậm nước đã không còn, độ bốc hơi thật mãnh liệt. Tất cả báo trước cho chủ nhân rằng sẽ vất vả lắm để trồng trọt khả quan trên nền đất ấy.
Quả thế, ông hàng xóm sau một năm thất bát dù đổ vào gần héc ta đất bazan của mình không ít phân bón các loại, đã phải gọt sạch lớp mặt, lấy đất nơi khác thay thế cả vài ba tấc để khả dĩ gieo trồng các loại rau và cây lâu năm. Diện tích đất hoang hóa vẫn còn dợn sóng những luống, những hố trồng, chứng tỏ nơi đây đã từng phủ một màu xanh tốt của vườn tược. Trách chăng nhiều thế hệ trước đây đã khai thác tận cùng chất màu mỡ của một loại đất quý, bỏ qua chuyện nuôi dưỡng để sử dụng lâu dài.
Theo nghiên cứu và thống kê, hiện nay, các tỉnh Tây Nguyên có diện tích đất bazan thoái hóa ở cấp độ mạnh và rất mạnh là trên 1,5 triệu ha, trong đó nhiều nhất là tỉnh Gia Lai với 850.000 ha. Chuyện “của bền tại người” luôn luôn đúng trong mọi trường hợp. Chỉ có thể áp dụng một quy trình canh tác hợp lý ngay từ bây giờ thì mới có thể giữ được số diện tích đất bazan còn lại, tránh nguy cơ bạc màu và sa mạc hóa đang diễn ra với cấp độ rất mạnh ở các tỉnh Tây Nguyên.
NGUYỄN SƠN

Có thể bạn quan tâm

Quang cảnh lớp tập huấn. Ảnh: Hoa Mai

60 học viên được tập huấn các quy định về sản xuất, buôn bán vật tư nông nghiệp

(GLO)- Ngày 18-8, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Gia Lai) phối hợp với Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật khu vực 12 tập huấn các quy định của pháp luật trong sản xuất, buôn bán thuốc bảo vệ thực vật, phân bón và giống cây trồng nông nghiệp cho 60 học viên.

IPHM giúp nông dân bứt phá sang nông nghiệp xanh

IPHM giúp nông dân bứt phá sang nông nghiệp xanh

(GLO)- Tại Gia Lai, mô hình quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (IPHM) đang tạo nên những thay đổi rõ rệt trong sản xuất nông nghiệp. Không chỉ giúp giảm chi phí, nâng cao chất lượng nông sản, IPHM còn thúc đẩy nông dân chuyển từ cách làm truyền thống sang canh tác an toàn, bền vững.

Hướng tới mục tiêu xã phát triển trung bình khá

Xã Kon Gang hướng tới mục tiêu phát triển trung bình khá

(GLO)- Sáng 14-8, Đảng bộ xã Kon Gang (tỉnh Gia Lai) long trọng tổ chức Đại hội đại biểu lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030. Với nền tảng thành công của nhiệm kỳ 2020 - 2025, Đảng bộ xã bước vào giai đoạn mới với quyết tâm xây dựng Kon Gang trở thành xã phát triển trung bình khá của tỉnh.

Tăng cường kiểm soát, quyết liệt dập dịch tả heo châu Phi trên toàn tỉnh

Tăng cường kiểm soát, quyết liệt dập dịch tả heo châu Phi trên toàn tỉnh

(GLO)- Ngày 9-8, ông Đoàn Ngọc Có-Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường-cho biết: Trước diễn biến phức tạp của dịch tả heo châu Phi, Sở đã có văn bản đề nghị UBND các xã, phường trong tỉnh khẩn trương, nghiêm túc triển khai các biện pháp phòng-chống dịch; tuyệt đối không chủ quan, lơ là.

Nghề cá xa bờ nâng cao năng suất

Nghề cá xa bờ nâng cao năng suất

(GLO)- Nhờ mạnh dạn đầu tư thiết bị hiện đại để phục vụ đánh bắt cá, nhiều ngư dân đã nâng cao năng suất, giảm chi phí, tăng chất lượng sản phẩm và đáp ứng yêu cầu truy xuất nguồn gốc. Ðây là bước tiến quan trọng giúp nghề cá xa bờ từng bước hội nhập chuỗi giá trị xuất khẩu toàn cầu.

Gia Lai: Khó khăn trong quản lý, vận hành công trình thủy lợi mùa mưa lũ

Gia Lai: Khó khăn trong quản lý, vận hành công trình thủy lợi mùa mưa lũ

(GLO)- Khu vực phía Tây tỉnh Gia Lai đang bước vào cao điểm của mùa mưa, cũng chính là thời điểm các hồ thủy lợi tích nước phục vụ sản xuất. Tuy nhiên, nhiều công trình thủy lợi đang hư hỏng, xuống cấp ở một số hạng mục, thiếu kinh phí khắc phục, gây khó khăn trong vận hành cũng như dễ mất an toàn.

null