Phân loại, xử lý chất thải rắn tại nguồn: Cần giải pháp phù hợp

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO) - Từ ngày 3-2, Thông tư số 35/2024/TT-BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường về quy trình kỹ thuật thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt chính thức có hiệu lực với nhiều quy định mới; tuy nhiên, cần thêm thời gian và giải pháp phù hợp để chính sách đi vào thực tiễn.

Chất thải rắn sinh hoạt gồm nhiều nhóm bao gồm: rác thực phẩm, hữu cơ, các loại túi ni lông, nhựa sử dụng một lần, hộp xốp, mảnh gỗ… và một phần có thể tái chế như giấy, nhôm, một số loại nhựa. Hiện nay, việc xử lý loại rác thải này đang là áp lực lớn, đặc biệt là tại các đô thị.

Thông tư số 35 bao gồm các quy định về quy trình kỹ thuật thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt; quy trình kỹ thuật vận hành trạm phân loại chất thải có khả năng tái sử dụng, tái chế và trung chuyển chất thải rắn sinh hoạt; quy trình kỹ thuật xử lý chất thải rắn sinh hoạt.

Điểm mới nhất là người thu gom thủ công chất thải rắn sinh hoạt từ hộ gia đình, cá nhân có thể từ chối tiếp nhận chất thải không phân loại, không sử dụng bao bì, thùng chứa theo quy định của chính quyền địa phương hoặc giao chất thải không đúng chủng loại theo lịch trình đã công bố.

Luật Bảo vệ môi trường có hiệu lực từ ngày 1-1-2022 quy định: Chất thải rắn sinh hoạt từ hộ gia đình, cá nhân phải được phân loại tại nguồn thành 3 nhóm, gồm chất thải rắn có khả năng tái sử dụng hoặc tái chế; chất thải hữu cơ (thực phẩm) và chất thải vô cơ (không tái chế).

Cùng với đó, Nghị định số 45/2022/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực bảo vệ môi trường cũng đề ra chế tài phạt tiền từ 500 ngàn đồng đến 1 triệu đồng đối với hành vi hộ gia đình, cá nhân không phân loại chất thải rắn sinh hoạt theo quy định; không sử dụng bao bì chứa chất thải rắn sinh hoạt theo quy định.

chat-thai-ran-sinh-hoat-khong-duoc-phan-loai-gay-ap-luc-lon-cho-cong-nhan-ve-sinh-moi-truong-trong-thu-gom.jpg
Chất thải rắn sinh hoạt không được phân loại gây áp lực cho công nhân vệ sinh môi trường trong việc thu gom. Ảnh: L.N

Tại Gia Lai, đáng mừng là đã có một số mô hình phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn được đưa vào vận hành, bước đầu mang lại hiệu quả. Đơn cử, cuối năm 2024, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Mang Yang phối hợp với Hội Liên hiệp phụ nữ thị trấn Kon Dơng phát động tuyên truyền về bảo vệ môi trường; hướng dẫn phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn và ra mắt mô hình “Tổ tự quản bảo vệ môi trường” tại làng Đê Kôp-Doul.

Theo đó, 2 đơn vị trên đã vận động, hướng dẫn cán bộ, hội viên phụ nữ và người dân về ý thức thu gom, phân loại, xử lý rác thải sinh hoạt, bao bì thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng; hạn chế sử dụng các sản phẩm nhựa sử dụng một lần; tích cực tham gia các hoạt động gìn giữ vệ sinh môi trường trên địa bàn.

Huyện Ia Grai cũng là điển hình trong tuyên truyền và triển khai công tác này. Nhờ đó, nhận thức của người dân về bảo vệ môi trường ngày càng chuyển biến tích cực. Nhiều hộ gia đình đã ký cam kết giữ gìn vệ sinh môi trường, thu gom, xử lý, phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn.

Tuy nhiên, trong thực tế, những mô hình trên vẫn chưa phổ biến rộng khắp thành phong trào; nhiều người dân vẫn chưa có ý thức phân loại chất thải rắn sinh hoạt, nhất là ở khu vực đô thị. Hầu như các hộ thường gom tất cả vào 1 bao để tập kết ra chỗ thu gom cho tiện, kể cả chất thải có thể tái chế hoặc rác thải độc hại (pin, hóa chất…).

Bên cạnh đó, một thực trạng đáng báo động là các bãi rác thải tự phát với cơ man loại rác không hề được phân loại, nhất là rác nội thất cồng kềnh, rác thải xây dựng… Trong điều kiện đó, rất khó để công nhân vệ sinh có điều kiện từ chối thu gom theo như Thông tư số 35.

mot-bai-rac-thai-tu-phat-voi-du-cac-loai-rac-vo-co-huu-co-rac-noi-that.jpg
Một bãi rác thải tự phát với đủ các loại rác vô cơ, hữu cơ, rác nội thất. Ảnh: L.N

Tại một số nước trong khu vực, các quy định về phân loại, thu gom, xử lý chất thải rắn tại nguồn được thực hiện rất hiệu quả, với nhiều chính sách linh động. Ví dụ, tại Nhật Bản, rác thải được chia thành các loại chính: rác cháy được (như thực phẩm, giấy); rác không cháy được (như kim loại, gốm sứ), rác tái chế (chai nhựa, lon, thủy tinh, giấy bìa), rác cồng kềnh (đồ gia dụng, nội thất); rác nguy hại (pin, hóa chất). Mỗi loại rác được thu gom tại nhà vào các ngày riêng biệt, với thời gian cố định.

Tại Hàn Quốc, người dân phải mua túi đựng rác cho từng loại rác riêng biệt từ chính quyền, lượng rác thải sinh hoạt càng nhiều thì chi phí phải trả càng cao. Còn tại Trung Quốc, khi phân loại rác đúng theo quy định, các hộ dân sẽ được nhận điểm thưởng; điểm thưởng này sẽ được quy đổi thành các phần quà nhu yếu phẩm.

Quy định từ chối thu gom nếu rác thải chưa được phân loại là hết sức cần thiết dù khá muộn so với các nước tiên tiến. Một giải pháp khác để thực hiện cuộc “cách mạng xanh” là chú trọng giáo dục cộng đồng, nâng cao ý thức người dân để gìn giữ, bảo vệ môi trường; mặt khác cần tiếp tục ứng dụng công nghệ hiện đại trong xử lý rác thải.

Có thể bạn quan tâm

“Nơi học nghề làm người”

“Nơi học nghề làm người”

(GLO)-Buổi chiều muộn cuối tháng 4 vừa qua, tôi đang dọn dẹp vài thứ lặt vặt trong nhà chuẩn bị đón mừng lễ 30-4 và 1-5 thì điện thoại reo. Tôi nghe máy, giọng anh bạn già Bùi Quốc Trưởng từ Hà Nội vang lên: “Mấy anh em Gia Lai đang tụ tập ở nhà của anh Phạm Trung Đỉnh ăn mừng chiến thắng đây”.

Khởi sắc vùng biên Ia Chía

Khởi sắc vùng biên Ia Chía

(GLO)- Nhờ triển khai đồng bộ các chương trình mục tiêu quốc gia, xã biên giới Ia Chía (huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai) đã có bước chuyển mình mạnh mẽ. Đời sống của người dân không ngừng được nâng lên, diện mạo nông thôn ngày càng khởi sắc.

Giữ vị chè Truồi

Giữ vị chè Truồi

Làng Truồi (đoạn thuộc xã Lộc Điền, huyện Phú Lộc, thành phố Huế), bát nước chè trong veo chứa đựng từng giọt tinh túy của đất trời. Không để hương vị đặc trưng của chè Truồi bị lãng quên, các nông hộ nơi đây đang mở ra hướng đi đột phá cho loại đặc sản này.

Tái chế đến tái sinh

Tái chế đến tái sinh

Tại một xưởng nhỏ nằm sâu trong vùng ngoại ô Bình Định, tiếng nói cười rộn ràng luôn tràn ngập giữa không gian xanh mát của cây trái tạo nên một không khí đầy sức sống.

Ngôi trường vùng biên chật vật vì thiếu nước sinh hoạt

Ngôi trường vùng biên chật vật vì thiếu nước sinh hoạt

(GLO)- Vào mùa khô, Trường Mẫu giáo 2/9 (xã Ia O, huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai) lại chật vật vì thiếu nước sinh hoạt, ảnh hưởng đến chất lượng dạy và học. Có một hệ thống nước sạch ổn định để đảm bảo điều kiện sinh hoạt, học tập là mong mỏi bấy lâu của cô và trò ở ngôi trường vùng biên này.

Đức Cơ: Tôn vinh 21 tập thể, cá nhân điển hình trong các phong trào thi đua giai đoạn 2020-2025

Phụ nữ huyện Đức Cơ tích cực học tập và làm theo lời Bác

(GLO)- Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là việc làm thường xuyên của Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Đức Cơ. Qua đó, xuất hiện nhiều tấm gương phụ nữ nỗ lực vượt khó, phát triển kinh tế, xây dựng gia đình hạnh phúc và lan tỏa điều tốt đẹp trong cộng đồng. 

Ánh sáng về làng Canh Tiến

Ánh sáng về làng Canh Tiến

Suốt nhiều năm chìm trong bóng tối của cách trở và thiếu thốn, làng Canh Tiến (xã Canh Liên, huyện Vân Canh) từng là một trong những "vùng trắng" điện lưới hiếm hoi còn sót lại ở Bình Định.