Thay đổi tư duy sản xuất
Toàn tỉnh hiện có 391 HTX với tổng số 18.270 thành viên. Các HTX hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực nông nghiệp, còn lại hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp-tiểu thủ công nghiệp; giao thông-vận tải; xây dựng; thương mại và 6 quỹ tín dụng nhân dân. Tổng vốn điều lệ của các HTX khoảng 833,153 tỷ đồng.
 |
Mô hình liên kết sản xuất chanh dây theo tiêu chuẩn VietGAP tại xã Ia Phìn (huyện Chư Prông) được HTX Nông nghiệp Tiến Phát Gia Lai bao tiêu sản phẩm. Ảnh: Nguyễn Diệp |
Theo số liệu từ Sở Nông nghiệp và PTNT, cuối năm 2022, toàn tỉnh có 303 HTX nông nghiệp hoạt động theo Luật HTX năm 2012 và 2 liên hiệp HTX nông nghiệp. Trong số đó, 164 HTX nông nghiệp hoạt động kinh doanh hiệu quả, chiếm 54%. Tổng vốn điều lệ đăng ký của các HTX đạt 642,474 tỷ đồng với nhiều hình thức đóng góp như đất đai, lao động… Trong năm 2022, tổng doanh thu các HTX nông nghiệp đạt khoảng 35 tỷ đồng, ước doanh thu bình quân của 1 HTX khoảng 117 triệu đồng, nộp ngân sách nhà nước hơn 300 triệu đồng.
Một trong những nét nổi bật là các HTX nông nghiệp đã chủ động liên kết với người dân và các doanh nghiệp sản xuất những mặt hàng nông sản chủ lực của địa phương. Đến nay, toàn tỉnh có khoảng 80 HTX nông nghiệp liên kết với người dân và các doanh nghiệp; 32 HTX ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất; 42 HTX nông nghiệp tham gia Chương trình OCOP sở hữu 105 sản phẩm được công nhận 3-4 sao cấp tỉnh.
Ông Lê Hữu Anh-Giám đốc HTX Nông nghiệp và dịch vụ Lam Anh (xã Glar, huyện Đak Đoa) cho biết: “Hợp tác xã liên kết với người dân trên địa bàn sản xuất cà phê theo tiêu chuẩn 4C, UTZ và hữu cơ. Trong đó, HTX làm đầu mối tổ chức tập huấn hướng dẫn quy trình kỹ thuật; đồng thời kết nối với doanh nghiệp thu mua sản phẩm ổn định giúp tăng thu nhập. Cách làm này đã góp phần thay đổi tư duy sản xuất của người dân tạo ra những sản phẩm sạch đáp ứng nhu cầu thị trường tiêu thụ hiện nay”.
Còn ông Y Nguyên Ênuôl-Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn (Sở Nông nghiệp và PTNT) thì cho hay: Thời gian qua, nhiều HTX nông nghiệp sản xuất nông sản theo các tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ… để nâng cao giá trị sản phẩm và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Đặc biệt, thông qua các HTX nông nghiệp, nhiều doanh nghiệp đã liên kết gắn tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị, xây dựng vùng nguyên liệu lớn, mở rộng sản xuất theo thị trường tiêu thụ. Số HTX nông nghiệp đa dạng về mô hình hoạt động sản xuất kinh doanh thay đổi tư duy sản xuất từng bước mang lại hiệu quả kinh tế là tín hiệu lạc quan trong phát triển kinh tế tập thể.
Phát triển bền vững
Bên cạnh số HTX nông nghiệp hoạt động hiệu quả thì vẫn còn nhiều đơn vị gặp khó khăn. Nguyên nhân do công tác quản lý chưa chặt chẽ, rõ ràng; đội ngũ cán bộ quản lý HTX còn thiếu và yếu; quy mô nhỏ lẻ, thiếu liên kết sản xuất với doanh nghiệp. Đặc biệt, nhiều HTX thiếu vốn đầu tư sản xuất.
Nhằm giúp các HTX nông nghiệp phát triển theo hướng bền vững, mới đây, Sở Nông nghiệp và PTNT đã ban hành Kế hoạch số 1563/KH-SNNPTNT về củng cố, phát triển các HTX nông nghiệp giai đoạn 2023-2025. Trong đó, giải pháp trọng tâm là tập trung tổ chức lại các HTX nông nghiệp hiện có đảm bảo đúng hoạt động kinh tế tập thể; mở rộng quy mô, tìm kiếm thị trường tiêu thụ, đẩy mạnh liên kết với các doanh nghiệp…
 |
Các sản phẩm chế biến từ chanh dây của HTX Nông nghiệp và Dịch vụ Hùng Thơm Gia Lai được công nhận OCOP cấp tỉnh. Ảnh: Nguyễn Diệp |
Theo ông Nguyễn Mậu Phong-Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh: Những năm gần đây, các HTX nông nghiệp đã thay đổi tư duy khi liên kết với các doanh nghiệp sản xuất gắn tiêu thụ nông sản chủ lực của địa phương. Bên cạnh đó, các HTX hướng dẫn thành viên trồng các loại cây có giá trị kinh tế cao như: chanh dây, sầu riêng, cây ăn quả; tiếp cận công nghệ cao như tưới nhỏ giọt, sản xuất theo tiêu chuẩn hữu cơ, chứng nhận truy xuất nguồn gốc cung cấp những sản phẩm chất lượng cao đến người tiêu dùng.
Về định hướng phát triển HTX trong thời gian tới, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn cho biết: Từ nay đến năm 2025, tỉnh tập trung củng cố, nâng cao năng lực quản lý cho các HTX. Cùng với đó, lồng ghép các nguồn vốn hỗ trợ phát triển HTX ứng dụng khoa học và công nghệ vào sản xuất, hỗ trợ hạ tầng kỹ thuật. Đồng thời, tạo điều kiện cho các HTX nông nghiệp vay vốn tín dụng có hỗ trợ lãi suất và tiếp cận các nguồn vốn hỗ trợ của Nhà nước…
Đến năm 2025 xây dựng được khoảng 10 mô hình điểm HTX nông nghiệp hoạt động hiệu quả để từng bước nhân rộng. “Đặc biệt, khuyến khích các HTX nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Liên kết sản xuất, chế biến tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị ngành hàng. Phát triển chuỗi giá trị nông sản gắn truy xuất nguồn gốc, mã vùng trồng từng bước nâng cao thu nhập cho các thành viên gắn xây dựng nông thôn mới, tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng bền vững”-Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn thông tin thêm.
