Ông Phùng Minh Thắng-Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng thôn Ia Brel (xã Ia Le), cho biết: Hơn 15 năm trước, có 55 hộ dân, chủ yếu từ các tỉnh phía Bắc, di cư tự do vào sống rải rác trong khu vực rừng thuộc địa phận xã Ia Le, cách khu tái định cư hiện nay gần 15 km.
Khi ấy, bà con chỉ làm nương rẫy, cuộc sống thiếu thốn đủ bề; con em phải đi đường tắt ra tận huyện Ea H’leo (cũ) của tỉnh Đắk Lắk để học.

Để ổn định đời sống của các hộ này, UBND huyện Chư Pưh (cũ) đã phê duyệt Dự án bố trí, ổn định dân di cư tự do tập trung xã Ia Le với tổng mức đầu tư hơn 6 tỷ đồng.
Dự án gồm các hạng mục chính: san ủi mặt bằng khu tái định cư rộng 2,6 ha; đường bê tông dài 530 m; hệ thống điện, nước sinh hoạt… Mỗi hộ dân được bố trí 300 m² đất ở.
Năm 2024, sau khi hoàn thiện hạ tầng và các thủ tục đất đai, các hộ dân di cư tự do bắt đầu chuyển dần đến khu tái định cư sinh sống. Đến nay, 40 hộ dân đã hoàn thiện hồ sơ đất đai, trong đó, 27 hộ được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, 13 hộ đang hoàn thành nghĩa vụ tài chính; 24 hộ đã xây dựng nhà ở và sinh sống ổn định.

Rời “vùng trắng” hạ tầng về sinh sống tại khu tái định cư được đầu tư khang trang ở làng Ia Brel, ông Lê Việt Chiến (quê tỉnh Ninh Bình) nhớ lại: “Trước đây, tôi cùng nhiều hộ dân sinh sống trong vùng rừng giáp ranh với huyện Phú Thiện (cũ). Khi ấy, đường sá đi lại rất khó khăn, mưa xuống gần như bị cô lập; con cái đi học rất xa xôi, vất vả.
Không có điện lưới, mỗi nhà chỉ dùng vài tấm pin năng lượng mặt trời, cuộc sống thiếu thốn trăm bề. Khi chuyển ra khu tái định cư, điều kiện thuận lợi hơn nhiều, đến nay cuộc sống của gia đình đã cơ bản ổn định”.
Cũng mới chuyển ra khu tái định cư, ông Hà Văn Bang (quê tỉnh Thanh Hóa) chia sẻ: “Từ khi chuyển ra khu tái định cư có đường, điện và nước sinh hoạt, đời sống ổn định hơn. Các cháu được đi học gần nên gia đình tôi yên tâm làm ăn”.
Theo ông Lưu Xuân Thành-Chủ tịch UBND xã Ia Le, việc triển khai Dự án bố trí, ổn định dân di cư tự do tập trung xã Ia Le không chỉ giúp người dân có nơi ở ổn định mà còn tạo chuyển biến tích cực về an sinh xã hội.
Khi đến khu tái định cư, người dân có điều kiện tiếp cận tốt hơn với dịch vụ y tế, giáo dục, thông tin, đồng thời được thụ hưởng hệ thống hạ tầng đồng bộ. Không chỉ cải thiện điều kiện vật chất, việc tập trung dân cư còn giúp nâng cao hiệu quả quản lý xã hội và bảo vệ rừng.
“Trước đây, các hộ dân sống rải rác gần rừng nên khó quản lý, từng xảy ra tình trạng lấn chiếm đất rừng. Khi bà con chuyển ra khu tập trung, chính quyền quản lý thuận lợi hơn, ANTT ổn định, công tác bảo vệ rừng đạt hiệu quả cao.
Thời gian tới, địa phương tiếp tục vận động các hộ còn lại sớm ra xây nhà, ổn định cuộc sống tại khu tái định cư, cùng xây dựng làng Ia Brel ngày càng khang trang, vững mạnh hơn”-ông Thành nhấn mạnh.