Đất lành chim đậu

Theo dõi Báo Gia Lai trênGoogle News
(GLO)- Giữa thập niên 80 của thế kỷ trước, tôi từng làm trưởng đoàn công tác về các làng thuộc xã Ia Lâu, Ia Mơr của huyện biên giới Chư Prông. Ngày ấy, vùng biên giới còn rất hoang vu, heo hắt. Đường vào làng là những lối mòn xuyên rừng khộp hun hút. Đi bộ xuyên rừng như vậy tầm 50 km mới gặp bóng dáng của làng.

Rừng khộp là một kiểu rừng đặc trưng trên đất trắng, đất cằn sỏi đá và khô; mùa khô cả cánh rừng trơ khấc. Rừng khộp còn là tập hợp của những loại cây chống chịu được sự khắc nghiệt, nhiều nhất là các cây họ dầu, gồm dầu nước, dầu trà beng, dầu lông, dầu đồng… Ngoài ra, còn các cây họ đậu như cà chít, hương, trắc, cà te, lim xẹt… và một số loại khác như bằng lăng cườm, bằng lăng trắng, bằng lăng tím, kơ nia, mã tiền.

Cây rừng thường mọc trên các triền đất nghèo thoai thoải hoặc các triền núi dốc trơ sỏi đá, khó có loài cây khác mọc được. Ven bãi thấp có hàng trăm loài cây phụ như le, đùng đình, thiên tuế... Trên cây rừng khộp cổ thụ thường mọc các loại phong lan rừng với muôn vàn hương sắc.

Rừng khộp cũng có khá nhiều loài động vật sinh sống như: mang, cheo, heo rừng, thỏ rừng, tắc kè, kỳ đà, công, phượng hoàng đất, đại bàng vàng… Dưới mặt đất, mùa mưa mọc đầy nấm mối. Trong rừng khộp có một loại cây dầu lá to gọi là dầu đồng, người Tây Nguyên dùng để gói cơm đi rẫy, gói thịt chia phần, gói cá thịt nướng, đựng món bột khuấy đặc anhăm kte. Khi làng có việc đại sự, bà con thường phân công thành các nhóm: kiếm củi, gùi nước, hái rau rừng và có một nhóm vào rừng khộp để hái lá cây dầu về làm vật dụng.

Người dân xã Ia Mơr (huyện Chư Prông) xuống đồng làm cỏ cho lúa nước. Ảnh: Anh Huy

Người dân xã Ia Mơr (huyện Chư Prông) xuống đồng làm cỏ cho lúa nước. Ảnh: Anh Huy

Mùa mưa, rừng khộp như tái sinh, như đua nhau nảy nở tưng bừng. Mặt đất trải một thảm cỏ xanh miên man ngút tầm mắt. Dưới tàng cây rừng, thả bước trên thảm cỏ mướt mát, lòng cứ ngẩn ngơ. Thấp thoáng những nhành phong lan bám vào thân cổ thụ mà thơm mà vàng mà tím…

Giữa bát ngát màu xanh của rừng, thỉnh thoảng có những đám đất thấp xuống, mùa mưa ngập tràn nước. Cỏ lông mọc kín bãi nước, xung quanh là những bụi le bắt đầu nhú măng. Mang theo chiếc gùi nhỏ thập thững trong rừng mưa, đến giáp mé nước, thoáng một lúc đã bẻ đầy gùi măng. Có hôm may mắn thì nhặt được ổ nấm mối. Nấm ủ thầm trong đám lá mục, đám cành khô mối xông, chờ cơn mưa là đùn lên mơn mởn. Những cây nấm mối mọc trong đêm mưa trồi lên như ngón tay cái, mũ tròn vo, màu đen xám. Thỉnh thoảng có đám nấm màu vàng, màu trắng trông rất hấp dẫn. Đó là món ngon của rừng khộp. Nấm rừng tự nhiên, xào, nấu canh đơn giản mà ngon mà ngọt, đầy hương vị của trời đất.

Vùng đất này có 2 con suối Nước Trong và Nước Đục. Mùa mưa, suối Nước Đục cuồn cuộn tràn bờ hàng tháng trời. Để qua suối, người dân thường đốn cho cây ngã đổ gác qua đôi bờ để làm cái cầu “độc mộc” mà đi. Lúc cao điểm, Phòng Thương nghiệp huyện phải điều voi về đưa dân qua suối mà thông thương với huyện với tỉnh.

Mùa mưa năm 1985, vì ở thế cô lập, vùng đất này đã bị bọn FULRO từ bên kia biên giới xâm nhập quấy phá, lôi kéo, bắt dân, gây nên án mạng… Mặc dù các làng vùng biên xưa kia hầu hết là những làng kháng chiến, bà con theo bộ đội, du kích đi hết rừng này núi nọ sản xuất nuôi quân. Đến lúc ngỡ như yên bình lại gặp họa. Sau những sự cố chấn động ấy, cùng với những dự án định canh định cư của Nhà nước, lực lượng Quân đội, Công an cũng đã vào cuộc để ổn định trật tự an ninh, yên dân, hỗ trợ Nhân dân sản xuất phát triển nâng cao đời sống. Trung đoàn 710 đến với người và đất vùng biên trong hoàn cảnh như vậy.

Bây giờ, đường vào vùng biên Ia Lâu, Ia Mơr đã rải nhựa băng băng, bắc qua con suối Nước Đục là chiếc cầu bê tông cốt thép vững chãi, bề thế. Vùng Ia Mơr đã thành vựa lúa được tưới chủ động bởi công trình hồ thủy lợi Ia Mơr mênh mông nước. Kế đó những rừng cao su 2.400 ha xanh tốt đã phủ một màu no ấm lên vùng đất biên cương.

Theo thông tin tôi có được từ những người lính của Trung đoàn 710, địa bàn của Trung đoàn hiện trải khắp 5 xã của huyện Chư Prông gồm: Ia Lâu, Ia Mơr, Ia Piơr, Ia Ga, Ia Boòng, tính về diện tích bằng nửa tỉnh Bắc Ninh, với hơn 30 cây số đường biên với nước bạn. Có 36 cặp hộ liên kết giữa công nhân đơn vị với dân cư các làng dân tộc thiểu số giúp nhau trong sản xuất và đời sống. Ngoài ra, đơn vị còn hỗ trợ dân cư trên địa bàn công tác khuyến nông, hỗ trợ giống điều, giống bò để giúp dân sản xuất nâng cao đời sống.

Theo như ý kiến của một số nhà nông học, vùng đất Gia Lai, khu vực quanh Pleiku là đỉnh cao với tập hợp hàng chục miệng núi lửa cổ, ở đó được phủ tầng tầng lớp lớp dung nham, với sự dồi dào khoáng thạch, phù hợp cho sự sinh trưởng phát triển các loại cây trồng. Càng về nơi biên giới, càng xa vùng núi lửa cổ, dinh dưỡng trong đất càng nghèo, đất hóa trắng khô cằn, ít thích hợp cho canh tác. Ấy thế mà, sau mấy chục năm, vùng đất này đã hoàn toàn đổi khác, xanh tươi, mướt mát và ngày càng no ấm.

Cổ nhân có câu: “Đất lành chim đậu”! Đến vùng biên viễn Ia Lâu, Ia Mơr sau mấy mươi năm, tôi nhận thấy đất này đã là mảnh đất an lành! Đất của tình quân dân đầm ấm thân thương!

Có thể bạn quan tâm

Hội đồng nhân dân tỉnh giám sát công tác xây dựng, quản lý, sử dụng thiết chế văn hóa, thể thao tại Chư Pưh

Hội đồng nhân dân tỉnh giám sát công tác xây dựng, quản lý, sử dụng thiết chế văn hóa, thể thao tại Chư Pưh

(GLO)- Sáng 20-11, đoàn giám sát HĐND tỉnh Gia Lai do bà Võ Thị Bảo Ngân-Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Văn hóa-Xã hội HĐND tỉnh làm Trường đoàn đã giám sát 2 thôn, làng của xã Chư Don và làm việc với UBND huyện Chư Pưh về công tác xây dựng, quản lý, sử dụng thiết chế văn hóa, thể thao.

Chuyện về “biệt đội” cứu hộ chó, mèo

E-magazineChuyện về “biệt đội” cứu hộ chó, mèo

(GLO)- Nằm ở cuối đường Bùi Dự (phường Hoa Lư, TP. Pleiku), Trạm cứu hộ chó, mèo Gia Lai có diện tích khá rộng rãi. Đây là mái ấm của những chú chó, mèo bị bỏ rơi hay may mắn thoát ra từ lò mổ hoặc bị thương do xe tông được “biệt đội” cứu hộ đưa về chăm sóc, nuôi dưỡng.

Các đơn vị thi công đang đẩy nhanh tiến độ để hoàn thành các hạng mục để sớm bố trí tái định cư cho 33 hộ dân làng Đê Kôn (xã H'ra). Ảnh: Lê Nam

"Điểm tựa" giúp người dân ổn định cuộc sống

(GLO)- Thực hiện Chương trình MTQG phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi, huyện Mang Yang triển khai dự án sắp xếp, bố trí ổn định dân cư làng Pyâu (Lơ Pang), Đê Bơ Tơk (Đak Jơ Ta), Đê Kôn (Hra) nhằm giúp người dân ổn định cuộc sống và phát triển kinh tế.

 Hiệu quả truyền thông giảm nghèo ở phường Thống Nhất

Hiệu quả truyền thông giảm nghèo ở phường Thống Nhất

(GLO)- Thời gian qua, phường Thống Nhất (TP. Pleiku) đã tập trung phổ biến, tuyên truyền mục đích, ý nghĩa của việc thực hiện công tác giảm nghèo bằng nhiều hình thức. Nhờ đó, người dân đã chủ động phát triển sản xuất, chăn nuôi giúp tăng thu nhập, tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo giảm dần qua các năm.

“Đứng dậy” từ lầm lỗi

“Đứng dậy” từ lầm lỗi

(GLO)- Nhìn những bằng khen, giấy khen treo trên tường nhà, ít ai ngờ rằng, ông Kpă Dõ-Trưởng ban Công tác Mặt trận làng Lê Ngol (xã Ia Tiêm, huyện Chư Sê, tỉnh Gia Lai) từng một thời chìm trong lầm lỗi. Nhờ được cảm hóa và giúp đỡ, ông đã mạnh mẽ “đứng dậy” làm lại cuộc đời.

Minh họa: ĐẶNG HỒNG QUÂN

Tuổi già

(GLO)- Gần đây, tôi ít về quê. Nhiều khi người thân ở quê có việc hoặc muốn biết về tình hình phát triển của quê hương, chỉ cần bỏ ra mươi phút lướt mạng là có đầy đủ thông tin.

Dự án “Giếng sạch trao buôn”: Thiết thực, ý nghĩa

Dự án “Giếng sạch trao buôn”: Thiết thực, ý nghĩa

(GLO)- Từ năm 2022 đến nay, Hội Chữ thập đỏ (CTĐ) huyện Chư Păh (tỉnh Gia Lai) phối hợp với Tổ chức ASIF tại Việt Nam và các đơn vị tài trợ đã triển khai có hiệu quả Dự án “Giếng sạch trao buôn” giúp bà con vùng đồng bào dân tộc thiểu số có nước sạch để sử dụng.

Gia Lai: Giao mục tiêu, nhiệm vụ thực hiện chương trình MTQG cho 2 huyện Krông Pa và Chư Pưh

Gia Lai: Giao mục tiêu, nhiệm vụ thực hiện chương trình MTQG cho 2 huyện Krông Pa và Chư Pưh

(GLO)- Ngày 12-11, UBND tỉnh Gia Lai có quyết định về việc giao mục tiêu, nhiệm vụ, yêu cầu cụ thể đối với từng chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) cho huyện Krông Pa và huyện Chư Pưh thực hiện thí điểm cơ chế phân cấp cho cấp huyện trong quản lý, tổ chức thực hiện các chương trình MTQG.