Cuộc gặp được gợi mở từ Bắc Kinh
Trong cuộc họp báo ngày 3-9, ông Putin bất ngờ hé lộ rằng cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump từng đề nghị ông tổ chức cuộc gặp với ông Zelensky.
“Ông Donald hỏi tôi liệu có thể tổ chức một cuộc gặp như vậy hay không. Tôi trả lời là có thể. Nếu ông Zelensky sẵn sàng, hãy để ông ấy đến Moscow. Cuộc gặp đó sẽ diễn ra”-ông Putin nói và cho biết thêm rằng ông đã báo tin này cho ông Trump.
Trước đó, nhà lãnh đạo Nga từng khẳng định “chưa bao giờ loại trừ khả năng” gặp Tổng thống Ukraine, song băn khoăn về tính hiệu quả của một cuộc gặp trong bối cảnh chiến sự còn căng thẳng. Ông cho rằng vẫn còn “tia hy vọng cuối đường hầm”, song nếu bế tắc, hai bên sẽ buộc phải giải quyết bằng biện pháp quân sự.
Tổng thống Putin cũng nhấn mạnh rằng, Nga “không chiến đấu vì lãnh thổ”, mà vì “quyền con người-quyền được nói tiếng mẹ đẻ, được sống trong khuôn khổ văn hóa và truyền thống”. Đồng thời, ông kêu gọi Kiev cần tổ chức trưng cầu dân ý để giải quyết các vấn đề lãnh thổ, tôn trọng lựa chọn của cộng đồng tại những vùng hiện do Nga kiểm soát.
Lằn ranh đỏ: NATO và an ninh Nga
Liên quan đến định hướng đối ngoại của Ukraine, ông Putin khẳng định Moscow không phản đối việc Kiev gia nhập Liên minh châu Âu (EU), coi đó là quyền tự chủ trong phát triển kinh tế. Tuy nhiên, với NATO, ông nhấn mạnh đây là “lằn ranh đỏ” mà Nga sẽ không bao giờ chấp nhận.
“An ninh của Ukraine không thể được đảm bảo bằng cách gây tổn hại đến an ninh của Nga”-ông nói. Điện Kremlin từ lâu đã coi NATO là mối đe dọa trực tiếp khi liên minh quân sự này mở rộng sang phía Đông.
Nhà lãnh đạo Nga đồng thời phủ nhận quan điểm cho rằng Moscow sẽ “đổi lãnh thổ lấy đảm bảo an ninh” cho Ukraine. Ông khẳng định, vấn đề mấu chốt không nằm ở việc chia sẻ đất đai, mà ở việc bảo vệ những giá trị văn hóa, truyền thống và quyền được lựa chọn của cộng đồng địa phương.
Trong bối cảnh chiến sự đang diễn biến căng thẳng, ông Putin cho biết các lực lượng Nga “tiếp tục tiến công trên tất cả các mặt trận”. Giới quan sát nhận định phát ngôn này vừa là lời cảnh báo với Kiev, vừa là tín hiệu cho thấy Moscow muốn nắm ưu thế trên chiến trường trước khi tính đến khả năng đàm phán.
Dấu ấn chuyến thăm Trung Quốc
Bên cạnh vấn đề Ukraine, ông Putin đánh giá cao kết quả chuyến thăm 4 ngày tới Trung Quốc, với nhiều thỏa thuận chiến lược đạt được cùng Bắc Kinh. Nổi bật nhất là dự án đường ống khí đốt “Sức mạnh Siberia 2”, cung cấp 50 tỷ mét khối khí mỗi năm từ Tây Siberia qua Mông Cổ sang Trung Quốc trong vòng 30 năm.
Theo ông Putin, Trung Quốc vẫn là động lực của nền kinh tế toàn cầu với nhu cầu năng lượng ngày càng lớn và Nga có thể trở thành nguồn cung ổn định. Đây được coi là bước đi quan trọng giúp Moscow vừa mở rộng thị trường, vừa củng cố quan hệ chiến lược với Bắc Kinh.
Tổng thống Nga cũng ca ngợi sáng kiến quản trị toàn cầu của Chủ tịch Tập Cận Bình, cho rằng nó “ra đời đúng thời điểm”, phản ánh xu thế đoàn kết và hợp tác trong một thế giới đang dịch chuyển sang trật tự đa cực. Ông nhấn mạnh, đa cực không đồng nghĩa với sự xuất hiện của các thế lực bá quyền mới, mà là cơ hội để mọi quốc gia được đối xử bình đẳng.
Chuyến thăm của ông Putin khép lại vào cuối ngày 3-9, sau khi ông tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) tại Thiên Tân, hội đàm song phương với nhiều nhà lãnh đạo tại Bắc Kinh, và dự hội nghị ba bên với Trung Quốc và Mông Cổ.
Giới quan sát cho rằng những phát biểu ngày 3-9 tại Bắc Kinh mang thông điệp kép. Một mặt, ông Putin cho thấy Nga vẫn để ngỏ cánh cửa đàm phán, sẵn sàng gặp Zelensky nếu có điều kiện thích hợp. Mặt khác, ông đồng thời khẳng định Nga đang gia tăng thế chủ động trên chiến trường và củng cố quan hệ với Trung Quốc để gia tăng vị thế toàn cầu.
Trong bối cảnh chiến sự chưa có hồi kết, phát ngôn của ông Putin được coi là vừa hé mở khả năng đối thoại, vừa là lời cảnh báo rằng bất kỳ tiến trình hòa bình nào cũng sẽ phải tính đến lợi ích an ninh cốt lõi của Moscow.
