Nét đẹp trong phong tục trữ củi của người Jrai

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Ngoài việc chủ động nguồn chất đốt phục vụ sinh hoạt gia đình, việc trữ và xếp củi đã trở thành nét văn hóa truyền thống độc đáo, thể hiện sự khéo léo, đảm đang của người phụ nữ Jrai.

Tại một số làng của người Jrai trên địa bàn tỉnh Gia Lai rất dễ bắt gặp hình ảnh những gầm nhà sàn hoặc bên một góc sân vườn chất đầy thanh củi khô. Củi được tận dụng từ nhiều nguồn khác nhau như cành cây khô trên rừng, các cành nhỏ bời lời, thân cây cà phê... Dù ở hình dáng nào, người phụ nữ Jrai cũng sẽ khéo léo sắp xếp chúng một cách gọn gàng, ngay hàng thẳng lối, trông rất đẹp mắt.

Người Jrai quan niệm rằng: Trước khi "bắt chồng", người con gái phải biết xếp củi, giã gạo, dệt vải. Do đó, khi mới lên 10 tuổi, nhiều trẻ em gái đã mang gùi theo mẹ đi kiếm củi và được hướng dẫn cách xếp củi ngăn nắp, gọn gàng.

z6783539195183-f87b9ce686e90531ece171652bbc2cd0.jpg
Người Jrai duy trì việc trữ củi dưới gầm nhà sàn nhằm phục vụ cho sinh hoạt hàng ngày. Ảnh: Hồng Thương
z6783468300757-2e183aedf2de15c98b45810c8b558844.jpg
Đối với những hộ không có nhà sàn, củi sẽ được xếp gọn gàng vào một góc vườn. Ảnh Hồng Thương.
khi-moi-10-12-tuoi-con-gai-jrai-da-duoc-me-day-cach-xep-cui.jpg
Nhiều thiếu nữ học cách xếp củi gọn gàng từ khi còn nhỏ. Ảnh: Hồng Thương

Theo các già làng, gia đình nào dưới gầm nhà sàn có nhiều củi và được sắp xếp ngăn nắp thì chứng tỏ nhà đó giàu có, sung túc và người phụ nữ rất người siêng năng, khéo léo.

z6783547074617-dc193ceb508cb74e5f42ac1a42ab7ca5.jpg
Những thanh củi được sắp xếp khéo léo, gọn gàng, đều tăm tắp trông như một bức tường chắc chắn phía dưới gầm nhà sàn.
z6783551950843-7d7bf581d578bf02f5ac226d82ed690b.jpg
Gia đình ông Hyuih-người có uy tín tại làng Tiêng 2 (xã Biển Hồ) vẫn duy trì việc trữ củi hàng ngày vừa phục vụ sinh hoạt vừa lưu giữ nét đẹp văn hóa của dân tộc. Ảnh: Hồng Thương
nguoi-jrai-o-xa-ia-tor-tru-cui-de-phuc-vu-sinh-hoat-va-dong-gop-khi-lang-co-viec-chung.jpg
Việc trữ củi cũng là một trong những tiêu chí đánh giá sự khéo léo, đảm đang của người phụ nữ Jrai ở xã Ia Tôr. Ảnh: Anh Huy

Đối với người Jrai, việc trữ củi còn được xem như món quà để tặng người thân khi có công việc quan trọng như: tặng sui gia trước hoặc sau khi tổ chức đám cưới cho các con; phục vụ việc nấu nướng cho gia đình trong dòng họ khi có tang ma...

khi-cui-duoi-gam-nha-san-voi-di-nguoi-dan-lai-di-kiem-them-cui-de-tru-nham-chu-dong-nguon-cui-cho-sinh-hoat-cung-nhu-dong-gop-cho-lang-khi-co-cong-viec-chung.jpg
Nhiều hộ dân trồng các loại cây lấy củi trong vườn nhà hoặc trên nương rẫy để chủ động nguồn chất đốt phục vụ sinh hoạt gia đình. Ảnh: Anh Huy
z6783583131398-6888c643f3c219fd938386edda1df624.jpg
Người Jrai ở xã Ia Tôr duy trì việc tặng củi cho gia đình sui gia trước hoặc sau khi tổ chức lễ cưới. Ảnh: Anh Huy

Đặc biệt, người Jrai còn góp củi mỗi lần làng tổ chức lễ hội hoặc có công việc quan trọng. Củi sau khi góp tập trung về khuôn viên nhà rông để phục vụ cho việc nấu nướng, đốt lửa trại. Tùy theo từng gia đình mà mức độ đóng góp khác nhau để tạo nên một lượng củi dồi dào, góp phần giúp làng hoàn thành tốt việc chung.

z6783827382232-a90f547f1d9e6439133eff87e7cceaba.jpg
Mỗi lần làng tổ chức lễ hội hay triển khai công việc quan trọng, người dân cùng nhau góp củi để phục vụ cho việc nấu nướng, đốt lửa trại. Ảnh: Hồng Thương

Hiện nay, nhiều gia đình đã có bếp ga, bếp điện phục vụ nấu nướng nhưng người Jrai vẫn duy trì việc trữ củi. Với họ, việc làm này nhằm khẳng định sự khéo léo, đảm đang của người phụ nữ trong gia đình. Đồng thời, việc cho củi người thân, đóng góp củi để tổ chức các công việc chung của làng góp phần thắt chặt tình cảm anh em, tạo sự cố kết cộng đồng.

Có thể bạn quan tâm

Chạm vào thế giới trẻ thơ...

Chạm vào thế giới trẻ thơ...

(GLO)- Từ ống kính nhiếp ảnh, nét cọ hội họa, câu chữ văn chương đến giai điệu âm nhạc, nhiều nghệ sĩ ở Gia Lai đang lặng lẽ gìn giữ, khơi gợi, ươm hạt giống tâm hồn cho thế giới tuổi thơ; đồng thời, gửi gắm thông điệp về sự kết nối, về trách nhiệm của người lớn trước “tuổi thơ đang mất dần”.

Thân thương bột mì nhứt khuấy

Thân thương bột mì nhứt khuấy

(GLO)- Muộn chiều, người bạn quê Phù Cát (tỉnh Gia Lai) rủ tôi sang nhà chơi rồi hai đứa cùng nhau làm món bột mì nhứt khuấy. Với bạn, đây là thức món dân dã, thân thương của quê hương, gắn liền với tuổi thơ bao lớp người xứ Nẫu. 

Giải Booker 2025: Danh sách đề cử đa dạng nhất trong lịch sử 56 năm

Giải Booker 2025: Danh sách đề cử đa dạng nhất trong lịch sử 56 năm

(GLO)-Danh sách đề cử của Giải Booker 2025 danh giá mới được công bố, trong đó có 13 tác phẩm của các tác giả đến từ nhiều quốc gia khác nhau, cũng như sự cân bằng về tỷ lệ nam - nữ và sự đan xen giữa tên tuổi cũ và mới. Điều này cho thấy sự đa dạng nhất trong lịch sử 56 năm của giải thưởng này.

Lớp dạy cổ tranh tại Quy Nhơn của chị Hòa Diễm thu hút nữ sinh, nhân viên văn phòng, người làm công việc tự do theo học. Ảnh: Ngọc Nhuận

Gieo tiếng đàn cổ tranh trên đất Võ

(GLO)- Từ mảnh đất Cà Mau xa xôi, chị Nguyễn Thị Hòa Diễm mang theo niềm đam mê đàn cổ tranh - một loại nhạc cụ truyền thống của Trung Quốc - về đất Võ. Tại đây, chị đã mở lớp dạy cổ tranh ở An Nhơn, Quy Nhơn, tạo nên không gian âm nhạc phương Đông đầy thanh tao giữa lòng miền đất Võ hào sảng.

Tím chiều thương nhớ

Tím chiều thương nhớ

(GLO)- Những bông hoa chiều tím mỏng manh luôn đem cho tôi sự an ủi dịu dàng và niềm tin mãnh liệt vào cuộc sống. Bao nhiêu lần ngồi trong chiều cùng sắc hoa là bấy nhiêu thương nhớ ùa về, đánh thức một vùng ký ức.

Hát bội được mùa vui

Hát bội được mùa vui

(GLO)- Từ đầu năm đến nay, các đoàn hát bội ở Gia Lai liên tục lưu diễn khắp nơi, làm bừng lên những sắc màu rực rỡ của nghệ thuật truyền thống trong đời sống văn hóa tinh thần của người dân.

Nhà mồ-tác phẩm nghệ thuật bị “bỏ lại” cho gió núi Trường Sơn

Infographic Nhà mồ-tác phẩm nghệ thuật bị “bỏ lại” cho gió núi Trường Sơn

(GLO)- Nếu có dịp đi qua đường Trường Sơn Đông, du khách sẽ bắt gặp những mái nhà rực rỡ, nổi bật giữa màu xanh vời vợi của núi rừng Gia Lai. Đó chính là nhà mồ của người Bahnar. Những công trình kỳ công và đầy tính thẩm mỹ ấy được tạo ra chỉ để... bỏ lại cho gió núi Trường Sơn.

Vùng đất An Phú là một vùng quê an bình, và trù phú nằm cửa ngõ ngõ thành phố. Ảnh: Bi Ly

Chuyện người Bình Định lập làng trên cao nguyên

(GLO)- Từ miền biển Bình Định, những lưu dân “nước mặn” vượt núi lên cao nguyên tạo nên làng người Việt đầu tiên ở cửa ngõ Pleiku vào những năm 1920. Không chỉ xây chùa, dựng đình, họ còn gieo cốt cách hào sảng, hiếu học của "đất võ, trời văn" cho vùng quê An Phú.

null