Nét đẹp trong phong tục trữ củi của người Jrai

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Ngoài việc chủ động nguồn chất đốt phục vụ sinh hoạt gia đình, việc trữ và xếp củi đã trở thành nét văn hóa truyền thống độc đáo, thể hiện sự khéo léo, đảm đang của người phụ nữ Jrai.

Tại một số làng của người Jrai trên địa bàn tỉnh Gia Lai rất dễ bắt gặp hình ảnh những gầm nhà sàn hoặc bên một góc sân vườn chất đầy thanh củi khô. Củi được tận dụng từ nhiều nguồn khác nhau như cành cây khô trên rừng, các cành nhỏ bời lời, thân cây cà phê... Dù ở hình dáng nào, người phụ nữ Jrai cũng sẽ khéo léo sắp xếp chúng một cách gọn gàng, ngay hàng thẳng lối, trông rất đẹp mắt.

Người Jrai quan niệm rằng: Trước khi "bắt chồng", người con gái phải biết xếp củi, giã gạo, dệt vải. Do đó, khi mới lên 10 tuổi, nhiều trẻ em gái đã mang gùi theo mẹ đi kiếm củi và được hướng dẫn cách xếp củi ngăn nắp, gọn gàng.

z6783539195183-f87b9ce686e90531ece171652bbc2cd0.jpg
Người Jrai duy trì việc trữ củi dưới gầm nhà sàn nhằm phục vụ cho sinh hoạt hàng ngày. Ảnh: Hồng Thương
z6783468300757-2e183aedf2de15c98b45810c8b558844.jpg
Đối với những hộ không có nhà sàn, củi sẽ được xếp gọn gàng vào một góc vườn. Ảnh Hồng Thương.
khi-moi-10-12-tuoi-con-gai-jrai-da-duoc-me-day-cach-xep-cui.jpg
Nhiều thiếu nữ học cách xếp củi gọn gàng từ khi còn nhỏ. Ảnh: Hồng Thương

Theo các già làng, gia đình nào dưới gầm nhà sàn có nhiều củi và được sắp xếp ngăn nắp thì chứng tỏ nhà đó giàu có, sung túc và người phụ nữ rất người siêng năng, khéo léo.

z6783547074617-dc193ceb508cb74e5f42ac1a42ab7ca5.jpg
Những thanh củi được sắp xếp khéo léo, gọn gàng, đều tăm tắp trông như một bức tường chắc chắn phía dưới gầm nhà sàn.
z6783551950843-7d7bf581d578bf02f5ac226d82ed690b.jpg
Gia đình ông Hyuih-người có uy tín tại làng Tiêng 2 (xã Biển Hồ) vẫn duy trì việc trữ củi hàng ngày vừa phục vụ sinh hoạt vừa lưu giữ nét đẹp văn hóa của dân tộc. Ảnh: Hồng Thương
nguoi-jrai-o-xa-ia-tor-tru-cui-de-phuc-vu-sinh-hoat-va-dong-gop-khi-lang-co-viec-chung.jpg
Việc trữ củi cũng là một trong những tiêu chí đánh giá sự khéo léo, đảm đang của người phụ nữ Jrai ở xã Ia Tôr. Ảnh: Anh Huy

Đối với người Jrai, việc trữ củi còn được xem như món quà để tặng người thân khi có công việc quan trọng như: tặng sui gia trước hoặc sau khi tổ chức đám cưới cho các con; phục vụ việc nấu nướng cho gia đình trong dòng họ khi có tang ma...

khi-cui-duoi-gam-nha-san-voi-di-nguoi-dan-lai-di-kiem-them-cui-de-tru-nham-chu-dong-nguon-cui-cho-sinh-hoat-cung-nhu-dong-gop-cho-lang-khi-co-cong-viec-chung.jpg
Nhiều hộ dân trồng các loại cây lấy củi trong vườn nhà hoặc trên nương rẫy để chủ động nguồn chất đốt phục vụ sinh hoạt gia đình. Ảnh: Anh Huy
z6783583131398-6888c643f3c219fd938386edda1df624.jpg
Người Jrai ở xã Ia Tôr duy trì việc tặng củi cho gia đình sui gia trước hoặc sau khi tổ chức lễ cưới. Ảnh: Anh Huy

Đặc biệt, người Jrai còn góp củi mỗi lần làng tổ chức lễ hội hoặc có công việc quan trọng. Củi sau khi góp tập trung về khuôn viên nhà rông để phục vụ cho việc nấu nướng, đốt lửa trại. Tùy theo từng gia đình mà mức độ đóng góp khác nhau để tạo nên một lượng củi dồi dào, góp phần giúp làng hoàn thành tốt việc chung.

z6783827382232-a90f547f1d9e6439133eff87e7cceaba.jpg
Mỗi lần làng tổ chức lễ hội hay triển khai công việc quan trọng, người dân cùng nhau góp củi để phục vụ cho việc nấu nướng, đốt lửa trại. Ảnh: Hồng Thương

Hiện nay, nhiều gia đình đã có bếp ga, bếp điện phục vụ nấu nướng nhưng người Jrai vẫn duy trì việc trữ củi. Với họ, việc làm này nhằm khẳng định sự khéo léo, đảm đang của người phụ nữ trong gia đình. Đồng thời, việc cho củi người thân, đóng góp củi để tổ chức các công việc chung của làng góp phần thắt chặt tình cảm anh em, tạo sự cố kết cộng đồng.

Có thể bạn quan tâm

EXPO 2025: Phô diễn vẻ đẹp tâm hồn xứ sở

EXPO 2025: Phô diễn vẻ đẹp tâm hồn xứ sở

(GLO)- Từ chỗ “xuất khẩu” thành công sắc màu thổ cẩm, tiếng cồng chiêng và võ cổ truyền, đoàn nghệ nhân và vận động viên Gia Lai tham gia Triển lãm Thế giới 2025 (EXPO 2025) tại Nhật Bản đã phô diễn trọn vẹn vẻ đẹp của tâm hồn xứ sở.

Ghè Tây Nguyên chứa đựng rất nhiều câu chuyện thú vị. Ảnh: Phương Duyên

Nghe ghè kể chuyện nhân sinh…

(GLO)- Ghè (còn gọi là ché) là một trong những vật dụng gần như không thể thiếu trong đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên. Từ chất liệu chế tác, kích thước đến kiểu dáng tai ghè, đặc biệt là hoa văn đều ẩn chứa những câu chuyện thú vị.

Niềm vui lớn nhất của người nghệ nhân chính là được hô hát, phục vụ khán giả. Ảnh: Nguyễn Dũng

Gia đình thắp lửa bài chòi, nối dài mạch nguồn di sản

(GLO)-Không chỉ là loại hình nghệ thuật diễn xướng dân gian gắn với không khí hội hè, bài chòi còn len lỏi vào từng mái ấm, trở thành sợi dây gắn kết gia đình. Tại nhiều địa phương phía Đông tỉnh, nhiều gia đình đang nuôi dưỡng tình yêu với làn điệu quê hương, biến đam mê thành điểm tựa hạnh phúc.

Mùa thu hát trên đồi

Mùa thu hát trên đồi

(GLO)- Phố núi Pleiku vẫn hằng lưu nhớ trong tâm trí nhiều người với một ngày đi qua bốn mùa đậm đà hương sắc. Ngày qua ngày, sắc thu chín đượm trên phố nhỏ. Mỗi sớm mai hay lúc muộn chiều, ngồi nơi gác nhỏ, nghe mùa thu hát trên đồi, tôi lại thấy yêu hơn cuộc sống này.

Thắp lên lời thơ quê xứ

Thắp lên lời thơ quê xứ

(GLO)- Giữa thời đại ngổn ngang những thanh âm đô thị, giữa nhịp sống hối hả dễ bào mòn gốc rễ bản thể, tập thơ Cồn quê xứ (NXB Hội Nhà văn, 2025) vừa ra mắt bạn đọc đầu tháng 7-2025 như một vọng âm dịu dàng từ đất mẹ, khiến ta như lắng lại...

Chuyện quanh gian bếp nhà Ma Hoa

Chuyện quanh gian bếp nhà Ma Hoa

(GLO)- Nhiều năm qua, căn bếp của già làng Kpă Jao-người trong buôn vẫn quen gọi là Ma Hoa (buôn Chính Hòa, xã Phú Túc, tỉnh Gia Lai) dần trở thành bảo tàng sống, lưu giữ ký ức về đời sống, văn hóa, gợi lại thanh âm của bao mùa lễ hội đã qua.

Giải mã 'năm số 9'

Giải mã 'năm số 9'

Trào lưu “năm số 9” hay "năm thế giới số 9" bùng nổ trong ngày 9/9. Không chỉ nhiều bạn trẻ hưởng ứng, chia sẻ những bài học, chiêm nghiệm của bản thân mà nhiều nghệ sĩ Việt cũng hưởng ứng.

Dấu ấn nhiếp ảnh trẻ ở sân chơi quốc gia

Dấu ấn nhiếp ảnh trẻ ở sân chơi quốc gia

(GLO)- Tham gia Festival Nhiếp ảnh trẻ năm 2025, các tay máy Gia Lai đã đạt giải thưởng cao hoặc có tác phẩm được chọn triển lãm, củng cố kỳ vọng về lứa nghệ sĩ kế thừa với tố chất trẻ trung, tư duy nhanh nhạy và cực kỳ nghiêm túc trong sáng tạo nghệ thuật.

Họa sĩ Mai Thị Kim Uyên: “Soi lòng giữa mênh mông”

Họa sĩ Mai Thị Kim Uyên: “Soi lòng giữa mênh mông”

(GLO)- Càng gần đến ngày ra mắt triển lãm cá nhân “Những vì sao trong đêm”, ánh đèn bên giá vẽ của nữ họa sĩ Mai Thị Kim Uyên càng thao thức. Nhiều lần, ánh đèn khuya tan hòa vào những tia sáng đầu ngày để cho Uyên được tự do đến tận cùng trong cuộc mê mải tìm kiếm chính mình.

Hòa tiếng cồng chiêng vang vọng đại ngàn

Hòa tiếng cồng chiêng vang vọng đại ngàn

(GLO)- Cồng chiêng của người Jrai và người Bahnar cùng sinh sống trên mảnh đất Gia Lai đã hòa quyện trong mạch nguồn chung của bản sắc-niềm tự hào văn hóa truyền thống. Tiếng cồng chiêng nối liền con người với đất trời, gắn kết bền chặt cộng đồng nơi rừng núi.

null