Lễ hội tưởng nhớ danh nhân Nguyễn Đình Chiểu tại huyện Ba Tri

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Ngày 28-6, tại huyện Ba Tri (tỉnh Bến Tre), UBND tỉnh Bến Tre đã tổ chức lễ hội với chủ đề "Nguyễn Đình Chiểu-Cuộc đời và sự nghiệp" nhân kỷ niệm 200 năm ngày sinh của danh nhân.
 

Lễ hội trưng bày hơn 300 hiện vật, tư liệu, hình ảnh về danh nhân Nguyễn Đình Chiểu.

Danh nhân Nguyễn Đình Chiểu (tên thường gọi Đồ Chiểu) sinh ngày 1-7-1822 tại làng Tân Thới, phủ Tân Bình, huyện Bình Dương, tỉnh Gia Định (nay thuộc phường Cầu Kho, quận 1, TP. Hồ Chí Minh).

Chân dung Nhà thơ yêu nước của dân tộc - Nguyễn Đình Chiểu (Ảnh chụp qua tư liệu)
Chân dung Nhà thơ yêu nước của dân tộc - Nguyễn Đình Chiểu (Ảnh chụp qua tư liệu)


Ông xuất thân từ một gia đình nhà nho, thân sinh của ông là người làng Bồ Điền, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên. Sau Hòa ước Nhâm Tuất 1862, Đồ Chiểu về Ba Tri (Bến Tre) dạy học, làm thuốc và sáng tác thi, phú chống giặc. Nhờ sống gắn bó với Nhân dân, ông hiểu đồng bào của mình sâu sắc hơn. Chính trong thời gian này, Nguyễn Đình Chiểu sáng tác truyện thơ đầu tiên Lục Vân Tiên. Tác phẩm đề cập đến vấn đề đạo nghĩa ở đời, mang dấu ấn tự truyện đã được nhanh chóng phổ biến rộng rãi trong dân gian. Nhiều người dù không biết chữ nhưng vẫn đọc thuộc làu. Sau đó nghệ thuật “nói thơ Lục Vân Tiên” ra đời, hình thức này làm cho truyện Lục Vân Tiên thêm hấp dẫn và dễ đi vào lòng người.

Ngày 17-2-1858, giặc Pháp chiếm thành Gia Định. Ông cùng gia đình chạy về quê vợ ở làng Thanh Ba (huyện Cần Giuộc). Cũng tại nơi đây, ông đã sáng tác áng văn bất hủ "Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc" ngợi ca chiến công anh hùng của những người "dân ấp Dân Lân" trong trận tấn công đồn Tây Dương, mà người bạn đồng khoa với ông là Đỗ Trình Thoại đã hy sinh cùng với 7 nghĩa quân khác. Tác phẩm Dương Từ-Hà Mậu trong đó có câu thơ nổi tiếng “Chở bao nhiêu đạo thuyền không khẳm, Đâm mấy thằng gian bút chẳng tà” cũng được sáng tác tại đây.


Khi 3 tỉnh miền Đông rơi vào tay quân Pháp, không chịu sống trong vùng chiếm đóng của giặc, Nguyễn Đình Chiểu cùng gia đình xuôi thuyền về làng An Đức, tổng Bảo An, tỉnh Vĩnh Long (nay là huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre).

Lãnh đạo tỉnh Bến Tre tham quan tại buổi triển lãm. Ảnh nguồn Báo Thanh Niên
Lãnh đạo tỉnh Bến Tre tham quan tại buổi triển lãm. Ảnh nguồn Báo Thanh Niên



Đầu tiên Cụ sống nhờ nhà một người bạn là ông nghè Long. Ít lâu sau, cụ cất được một ngôi nhà lá tại làng An Bình Đông (nay là Ô 2 thị trấn Ba Tri). Tại đây, Cụ tiếp tục dạy học, bốc thuốc chữa bệnh cho dân, đồng thời vẫn giữ mối liên hệ chặt chẽ với những sĩ phu yêu nước như Phan Văn Trị, Nguyễn Thông và lực lượng kháng chiến. Khi được tin Trương Định hy sinh (19-8-1864), nhà thơ xúc động, viết bài Văn tế và Mười hai bài thơ liên hoàn điếu người anh hùng. Mười bài thơ điếu Đốc binh Phan Tòng hy sinh trong trận Giồng Gạch (1868), người bạn bè thân thiết với Cụ, lời lẽ rất thống thiết, có những câu thơ tâm huyết như tạc vào đá: "Tinh thần hai chữ phau sương tuyết, khí phách ngàn thu rỡ núi non".  

Thời gian này, Nguyễn Đình Chiểu sáng tác nhiều thơ văn bi tráng nhất, tiếc thương những đồng bào, bạn bè, đồng chí đã ngã xuống vì sự nghiệp độc lập, tự do của Tổ quốc. Nổi bật là thiên hùng bút Văn tế nghĩa sĩ trận vong Lục tỉnh. Đồng bào ở đây kể lại rằng chính ông đứng ra làm lễ tế những nghĩa sĩ Lục tỉnh ngay tại chợ Ba Tri. Khi đọc xong bài điếu, nước mắt chảy ràn rụa và ông lăn ra nằm bất tỉnh.

Tác phẩm "Ngư tiều y thuật vấn đáp" được viết vào giai đoạn cuối đời với một niềm tâm sự sâu lắng, xót xa hơn trước cảnh đất nước bị giặc xâm chiếm, nhưng không hề tuyệt vọng.

Bến Tre không phải là nơi sinh của nhà thơ, nhưng lại là nơi vinh hạnh được ông chọn để sống, hoạt động trong suốt 26 năm đầy biến cố phức tạp vào giai đoạn cuối đời và đã vĩnh viễn gửi xương cốt tại đây. Ngày 3-7-1888, sau cơn bệnh nặng Cụ qua đời, hưởng thọ 66 tuổi. Cái chết của Cụ đã để lại niềm tiếc thương vô hạn, lớp lớp học trò, con cháu, bạn bè gần xa, những thân chủ được Cụ chữa khỏi bệnh và những đồng bào quanh vùng hoặc đã chịu ơn hoặc vì mến nghĩa Cụ với lòng tôn kính, ngưỡng mộ.

Tại lễ hội cũng trưng bày các tác phẩm của danh nhân Nguyễn Đình Chiểu. Ảnh nguồn Báo Thanh Niên
Tại lễ hội cũng trưng bày các tác phẩm của danh nhân Nguyễn Đình Chiểu. Ảnh nguồn Báo Thanh Niên


Hơn một phần tư thế kỷ, sống trên đất Bến Tre, Nguyễn Đình Chiểu đã để ở đây một ảnh hưởng to lớn và một di sản tinh thần vô cùng quý báu, góp phần tạo nên truyền thống kiên cường, bất khuất của một vùng đất anh hùng. Cụ đã dùng ngòi bút để ca ngợi các cuộc kháng chiến của nghĩa quân, tố cáo tội ác của giặc Pháp, kiên quyết chống bọn vua quan bán nước, không hợp tác với giặc, giữ vẹn tấm lòng yêu nước, thương dân. Hiện nay, nhiều con đường, trường học, bệnh viện ở Bến Tre và các thành phố lớn trong cả nước đã được vinh dự mang tên Cụ. Từ năm 1946 đến 1948, tỉnh Bến Tre được đổi tên là tỉnh Đồ Chiểu.

Để tỏ lòng thành kính với Cụ Đồ, hàng năm, vào ngày 1-7, người dân tỉnh Bến Tre tổ chức lễ hội Nguyễn Đình Chiểu. Lễ hội ngày càng được nâng lên sau mỗi năm tổ chức để xứng đáng với công đức của Cụ. Phần lễ được tổ chức long trọng, trang nghiêm, phần hội cũng không kém phần sôi nổi với nhiều hoạt động như: bốc thuốc miễn phí, thi nấu ăn, kéo co, đập niêu, triển lãm ảnh, Liên hoan đờn ca tài tử, Liên hoan hóa trang các nhân vật trong truyện Lục Vân Tiên, ngâm thơ, múa lân, thi đấu võ thuật… Khách tham dự từ Trung ương và các tỉnh đến mỗi năm mỗi tăng.

Ngày 23-11-2021 tại Paris (Pháp), Tổ chức UNESCO đã thông qua nghị quyết vinh danh Nguyễn Đình Chiểu Nguyễn Đình Chiểu là nhà thơ, nhà văn hóa lớn của nhân loại. Năm nay, tỉnh Bến Tre đã có nhiều hoạt động vinh danh nhà thơ có số phận khá đặc biệt này.

 

PHƯƠNG VI (tổng hợp)

 

Có thể bạn quan tâm

"Núi trên đất bằng"

"Núi trên đất bằng"

(GLO)- Tiến sĩ Hà Thanh Vân đã nhận xét Tiểu thuyết "Núi trên đất bằng" của Võ Đình Duy là một tác phẩm văn chương đầu tay ra mắt năm 2025, đánh dấu bước chuyển đầy bất ngờ từ một kiến trúc sư trẻ sống ở Gia Lai sang hành trình kiến tạo thế giới văn chương.

NHÀ THƠ ĐÀO AN DUYÊN: Thiết tha giữ lại những xanh tươi cuộc đời

Nhà thơ Đào An Duyên: Thiết tha giữ lại những xanh tươi cuộc đời

(GLO)- Với nhà thơ Đào An Duyên, đọc và viết chính là hành trình nuôi chữ. Trong hành trình ấy, chị chọn một lối đi riêng, chắt chiu xúc cảm, gửi tiếng lòng vào từng con chữ với niềm mong giữ lại những xanh tươi cuộc đời, từ đó góp thêm một giọng thơ giàu hương sắc cho văn chương Gia Lai.

BẢO TỒN CÁC KỊCH BẢN TIÊU BIỂU CỦA HÁT BỘI BÌNH ĐỊNH: Nên tìm hướng đi mới, phù hợp thực tế

Bảo tồn các kịch bản tiêu biểu của hát bội Bình Định: Nên tìm hướng đi mới, phù hợp thực tế

(GLO)- Hát bội Bình Định là một di sản văn hóa đặc sắc với nhiều vở tuồng kinh điển như: Sơn Hậu, Tam nữ đồ vương, Ngũ hổ Bình Tây, Hồ Nguyệt Cô hóa cáo (còn có tên khác là Chém cáo, Cổ miếu vãn ca) của Nguyễn Diêu, Trầm hương các, Diễn võ đình và Cổ thành… của Đào Tấn.

Đèo An Khê: Dấu ấn lịch sử

Đèo An Khê: Dấu ấn lịch sử

(GLO)- Nếu như Tây Bắc có “tứ đại danh đèo”: Mã Pí Lèng, Ô Quy Hồ, Pha Đin, Khau Phạ thì vùng duyên hải miền Trung lên đại ngàn Tây Nguyên cũng có “ngũ danh đèo”: An Khê, Phượng Hoàng, Khánh Lê, Ngoạn Mục, Violak.

default

Địa phận Phủ Hoài Nhơn được xác lập năm Hồng Đức thứ 2 (1471), là miền “viễn châu” khá rộng; sau hơn 550 năm, vùng đất rộng lớn lúc ban đầu được phân chia thành nhiều tỉnh thuộc Nam Trung bộ và Bắc Tây Nguyên. 
Pleiku, miền nhớ...

Pleiku, miền nhớ...

(GLO)- Nếu tính từ dấu mốc ký Nghị định Toàn quyền Đông Dương thành lập đại lý hành chính Pleiku thuộc tỉnh Kon Tum ngày 24-5-1925, Pleiku với ý nghĩa một địa danh cả về cách đọc và cách viết đã ra đời và tồn tại đến ngày nay đã được 100 năm.

Ðại ngàn nối liền những niềm vui

Ðại ngàn nối liền những niềm vui

Trong ngôi nhà sàn dưới chân núi ở làng K8, xã Vĩnh Sơn (huyện Vĩnh Thạnh), Nghệ nhân nhân dân Ðinh Chương nở nụ cười sảng khoái, hồ hởi nói: “Bà con trong làng đang trông chờ ngày 1.7.2025, để không chỉ núi liền núi, sông liền sông mà đồng bào Bana ở hai tỉnh trước đây sẽ về chung mái nhà tỉnh Gia Lai mới”.
Tổng Bí thư Tô Lâm dự khai mạc Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp”

Tổng Bí thư Tô Lâm dự khai mạc Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp”

Nhân dịp kỷ niệm 110 năm ngày sinh Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh (1.7.1915 – 1.7.2025), sáng 29.6, tại Hà Nội, Văn phòng Trung ương Đảng tổ chức Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp” nhằm tri ân những cống hiến to lớn của đồng chí Nguyễn Văn Linh đối với Đảng, đất nước và nhân dân. Tổng Bí thư Tô Lâm dự và cắt băng khai mạc Triển lãm.
Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025: Góp phần khơi dậy tiềm năng sáng tạo

Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025: Góp phần khơi dậy tiềm năng sáng tạo

Triển khai trong thời gian chưa tròn 1 năm, Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025 đã thu hút nhiều người yêu văn chương trong và ngoài tỉnh tham gia. Tác phẩm được gửi về không chỉ thể hiện sự đầu tư công phu về nội dung và hình thức, mà còn góp phần lan tỏa hình ảnh vùng đất Bình Ðịnh giàu bản sắc văn hóa, chiều sâu lịch sử.
Núi lửa Chư Đang Ya (huyện Chư Păh) đã đi vào thơ của tác giả Nguyễn Thanh Mừng. Ảnh: Phạm Quý

Cao nguyên trong thơ Nguyễn Thanh Mừng

(GLO)- Tên tuổi nhà thơ Nguyễn Thanh Mừng gắn liền với các tập thơ “Rượu đắng”, “Ngàn xưa”, .... Viết không nhiều nhưng thơ ông lại có mặt trong hầu hết các tuyển tập danh tiếng thơ Việt Nam hiện đại. Mấy năm gần đây, ông dành tình thương mến với Tây Nguyên và viết nhiều về vùng đất này.

Nơi chắp cánh đam mê âm nhạc

Nơi chắp cánh đam mê âm nhạc

(GLO)- Với đặc thù làm việc trong sự cô đơn, tĩnh lặng, nhiều kỹ thuật viên (KTV) có kinh nghiệm tại một số phòng thu trên địa bàn TP. Pleiku (tỉnh Gia Lai) đang âm thầm đứng sau những bản thu chất lượng của các ca sĩ chuyên và không chuyên, chắp cánh cho đam mê âm nhạc.

null