(GLO)- Nắng hạn kéo dài đe dọa nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp tại các huyện, thị xã phía Đông tỉnh Gia Lai. Hàng ngàn héc ta mía, lúa và cây hoa màu đã bị giảm năng suất, thậm chí có diện tích mất trắng do khô hạn.
Mía “kiệt sức” vì nắng hạn
Dọc theo tỉnh lộ 669 từ thị xã An Khê đi huyện Kbang, đoạn qua các xã Tú An (thị xã An Khê), xã Đông, Nghĩa An (huyện Kbang), những ruộng mía ven đường vốn xanh tốt giờ đã héo khô, ngả màu vàng và màu trắng bạc.
 |
| Một ruộng mía của người dân xã Tú An (thị xã An Khê) đã héo khô vì nắng hạn. Ảnh: N.S |
Xã Tú An có diện tích mía lớn nhất thị xã An Khê với hơn 1.000 ha. Nhiều diện tích mía trồng ở vùng gò đồi của xã giờ đã khô héo, còn mía trồng ven hồ, đập thì không phát triển. Ông Nguyễn Hữu Thọ (thôn Tú Thủy 2) nói: Gia đình tôi trồng 8 ha mía. Năm ngoái, giá mía giảm mạnh, gia đình lỗ hơn 70 triệu đồng. Hiện nay, hơn 6 ha mía đã chết héo; diện tích còn lại cũng đang dần khô lá. Nếu hạn hán tiếp tục kéo dài, gia đình tôi sẽ trắng tay. “Chưa năm nào tôi thấy nắng hạn làm cho mía khô héo chết nhiều như năm nay. Nếu như trời không mưa thì mía sẽ hỏng hết”-ông Thọ buồn rầu nói.
Hàng trăm hộ dân trồng mía ở xã Tú An cũng đang rơi vào tình cảnh tương tự như gia đình ông Thọ. Theo tính toán của người dân, nếu không bị hạn hán, năng suất mía có thể đạt 70 tấn/ha. Nhưng năm nay, năng suất chắc sẽ giảm xuống còn một nửa, thậm chí thấp hơn. Ông Trần Thanh Cảnh-Chủ tịch UBND xã Tú An-cho biết: Phần lớn diện tích mía trên địa bàn đều dựa vào nước trời. Thế nhưng, thời gian qua, nắng hạn gay gắt làm cho cây mía ở hầu hết các cánh đồng trong xã đều bị chết. Ở nhiều thôn, tỷ lệ mía chết lên đến 70%. Thời điểm này có mưa cũng khó có thể cứu vãn được vì cây mía đã kiệt sức do nắng hạn.
 |
| Hồ chứa nước của làng Pơ Nang (xã Tú An, thị xã An Khê) có diện tích hơn 5 ha những đã khô cạn do nắng hạn. Ảnh: N.S |
Huyện Kbang có diện tích mía lên đến hơn 9.000 ha, tập trung tại các xã: Đak Hlơ, Kông Pla, Kông Lơng Khơng, Tơ Tung, Nghĩa An, Lơ Ku và xã Đông. Nắng hạn kéo dài đã đe dọa nghiêm trọng đến cây mía, khiến nông dân nơi đây rất lo lắng. Dẫn chúng tôi ra khu vực trồng mía của người dân, ông Nguyễn Văn Thủy (làng Hbang, xã Kông Lơng Khơng) chỉ cho xem những đám mía “tốt nhất” mới vươn lên được 2-3 lóng, trong khi thời điểm này năm ngoái đã 6-7 lóng. “Hầu hết những ruộng mía ở đây đều bị kiệt sức, lá ngả sang màu vàng, ngọn bị gãy gục. Thời điểm này, mía tơ đang chết héo, mía lưu gốc có sức hơn nhưng bụi nào bụi nấy thấp lè tè. Khả năng vụ năm nay người dân không có mía bán cho nhà máy”-ông Thủy cho hay.
Nhiều diện tích mía ở xã Kông Pla cũng chịu thiệt hại do nắng hạn. Ông Trần Văn Sơn-Phó Chủ tịch UBND xã Kông Pla-cho rằng: Năm nay, xã có gần 1.400 ha mía. Do nắng hạn kéo dài nên mía chết trải dài ở hầu hết các cánh đồng trong xã. Tổn thất đầu tư niên vụ 2019-2020 ước tính 28 tỷ đồng.
Ở huyện Đak Pơ, hơn 5.000 ha mía cũng đang đứng trước nguy cơ giảm năng suất vì nắng hạn. Ông Huỳnh Văn Hơn-Phó Chủ tịch UBND huyện Đak Pơ-cho biết: “Trước tình trạng nắng hạn kéo dài, huyện chỉ đạo Phòng Nông nghiệp và PTNT kiểm tra và thống kê diện tích cây trồng bị thiệt hại để đề xuất các giải pháp hỗ trợ cho người dân. Đến nay, toàn huyện đã có trên 1.769 ha mía bị ảnh hưởng do nắng hạn. Diện tích mía bị ảnh hưởng vẫn có khả năng tăng lên trong những ngày tới. Nông dân hiện không có giải pháp nào khác để cứu vãn diện tích mía của mình ngoài việc chờ những cơn mưa”.
Đối diện nguy cơ mất mùa
Ngoài cây mía thì lúa và một số cây trồng khác tại các địa phương ở khu vực phía Đông tỉnh cũng đang đứng trước nguy cơ mất mùa. Tại xã Hà Tam (huyện Đak Pơ), diện tích lúa bị hạn và có khả năng mất trắng ngày một tăng lên. Đang tất bật chở máy bơm đi cứu ruộng lúa của gia đình, anh Đinh Blơn (làng Hway) chia sẻ: Vụ này, gia đình tôi trồng 2 sào lúa, do nắng hạn kéo dài nên đã mất trắng 1 sào. Diện tích lúa còn lại nằm ở chân ruộng thấp và gần suối, cứ 3 ngày tôi lại mang máy bơm đến tận dụng nguồn nước ít ỏi dưới khe suối bơm chống hạn cho lúa mong vớt vát được chút ít. Ngoài 2 triệu đồng đầu tư mua máy bơm nước, tôi còn mất gần 100 ngàn đồng để mua xăng mỗi lần bơm nước tưới. Còn 1,6 ha mì của gia đình tôi thì còi cọc, chậm phát triển vì nắng hạn.
 |
| Anh Đinh Blơn, làng Hway (xã Hà Tam, huyện Đak Pơ) chở máy bơm nước đi cứu ruộng lúa của gia đình. Ảnh: Ngọc Sang |
|
Ông Nguyễn Văn Huấn-cán bộ phụ trách Phòng Dự báo (Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Tây Nguyên): Theo dự báo, trong tháng 9-2019, khu vực phía Đông tỉnh sẽ có mưa với lượng mưa nhiều hơn xấp xỉ trung bình nhiều năm. Từ tháng 10 đến tháng 12-2019, lượng mưa sẽ giảm và mưa có khả năng kết thúc sớm. Đơn vị đã có văn bản gửi UBND tỉnh và các sở, ngành chức năng để có biện pháp chỉ đạo các địa phương chủ động tích nước tại các công trình thủy lợi phục vụ tưới cho vụ Đông Xuân 2019-2020.
|
Ông Hoàng Phi Ấn-Chủ tịch UBND xã Hà Tam-than thở: Vụ mùa 2019, toàn xã gieo trồng được 1.653 cây trồng các loại. Do năm nay nắng hạn kéo dài nên đã gây ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất nông nghiệp của địa phương. Đến thời điểm này, xã đã có 21 ha bắp bị mất trắng do nắng hạn. Ngoài ra, gần 200 ha lúa một vụ và hai vụ cũng đối diện với nguy cơ mất trắng vì nắng hạn. “Tôi sống ở đây đã 32 năm nhưng chưa có năm nào nắng hạn kéo dài như thế này. Nước ở các hồ đập xuống nhanh nên không đủ để cứu hạn cho cây trồng. Hiện các ruộng lúa trên địa bàn nứt nẻ, một số ruộng không còn cứu vãn được vì lúa đã vàng lá”-ông Ấn chia sẻ.
Ngoài diện tích mía bị thiệt hại thì một số cây trồng khác của huyện Kbang nguy cơ giảm năng suất do nắng hạn. Ông Mã Văn Tình-Phó Trưởng phòng phụ trách Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Kbang-cho hay: Tại các xã: Nghĩa An, Đak Hlơ, Kông Pla, Kông Lơng Khơng, Tơ Tung, Sơ Pai và xã Đông có gần 650 ha cây trồng bị thiệt hại. Nắng hạn còn làm phát sinh một số dịch bệnh trên cây mía, mì và bắp khiến người dân càng thêm khó khăn vì năng suất cây trồng sẽ giảm.
Ông Nguyễn Hữu Nguyên-Phó Chủ tịch UBND thị xã An Khê-phản ánh: Hiện nay, trên địa bàn thị xã có 1.805 ha cây trồng vụ mùa 2019 bị thiệt hại do nắng hạn. Trong đó, riêng cây lúa có 229 ha bị thiệt hại trên 70%. Trước tình hình nắng nóng gay gắt, thị xã đã có văn bản chỉ đạo các phòng chuyên môn và UBND các xã, phường thực hiện các biện pháp để đảm bảo nguồn nước tưới cho cây trồng. Bên cạnh đó, thực hiện nghiêm các phương án chống hạn, hướng dẫn người dân sử dụng nước tiết kiệm, hạn chế tối đa hạn cục bộ gây thiệt hại cho lúa và các loại cây trồng khác. Nhưng đến thời điểm này, nhiều hồ đập đã cạn nước, không thể phục vụ tưới cho cây trồng nên mọi biện pháp chống hạn gần như bất lực hoàn toàn.
NGỌC SANG - LÊ NAM
