Thấp thỏm lo âu
Trước đây, đa phần người dân tộc thiểu số ở xã Chư Rcăm xây dựng nhà ở ven sông Ba để thuận lợi cho sản xuất và sinh hoạt. Những năm gần đây, do biến đổi khí hậu, dòng chảy thay đổi, lũ sông Ba chảy xiết nên tình trạng sạt lở đất thường xuyên xảy ra, ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống người dân. Không ít gia đình đã bị nước lũ cuốn trôi phần lớn diện tích đất sản xuất, có hộ nhà ở mấp mé bờ sông, có thể bị cuốn trôi bất cứ lúc nào. Bà con luôn sống trong cảnh thấp thỏm lo âu rồi thảng thốt khi nước lũ đi qua tiếp tục kéo theo một phần tài sản.
 |
Chính quyền địa phương thăm hỏi, động viên gia đình anh Rah Lan Bay (bìa trái) sớm ổn định cuộc sống tại nơi ở mới. Ảnh: Vũ Chi |
Ông Rah Lan Quý (buôn H'Lang) vẫn còn nhớ như in trận mưa lớn hồi tháng 4-2022. Lúc này, 5 sào mì của gia đình ở khu vực ven sông Ba chuẩn bị vào vụ thu hoạch. Không ngờ, sau 1 ngày mưa to kéo dài, nước lũ dâng cao đã cuốn trôi 3 sào mì xuống sông. Khoảng cách từ mép sông đến ngôi nhà sàn cũng ngày càng rút ngắn. “Đất đai là tài sản lớn nhất của người dân. Mất đất là mất tất cả. Xót xa lắm mà không biết làm sao, nhiều người đành bỏ buôn làng đi làm ăn xa. Cuộc sống càng khó khăn gấp bội”-ông Quý chia sẻ.
Theo thống kê, với khoảng 4,5 km bờ sông, 5 năm gần đây, gần 100 ha đất sản xuất của người dân xã Chư Rcăm bị sạt lở. Có hộ mất toàn bộ diện tích đất canh tác, trở thành hộ nghèo. Việc di dời, tái định cư để đảm bảo cuộc sống ổn định cho người dân vùng sạt lở trở nên cấp thiết. Bà Rơ Ô HNếu-Phó Chủ tịch UBND xã Chư Rcăm-cho biết: Từ chủ trương của huyện, Dự án bố trí, sắp xếp ổn định dân cư vùng sạt lở bờ sông Ba được khởi công từ cuối năm 2020 với tổng kinh phí 19 tỷ đồng, trong đó, ngân sách trung ương 15 tỷ đồng, còn lại là ngân sách huyện. Đến nay, 96 hộ (gồm 6 hộ của thôn Sông Ba và 90 hộ buôn HLang) đã đồng ý di dời về khu tái định cư buôn Du, trong đó, 87 hộ đã hoàn thiện việc xây dựng nhà ở. Bình quân mỗi hộ được cấp 400 m2 đất ở, đất vườn và 20 triệu đồng để di dời nhà cửa. Với 9 hộ dân chưa di dời, chính quyền địa phương phân công các ban, ngành, đoàn thể phối hợp với hệ thống chính trị thôn, làng tuyên truyền, vận động, hỗ trợ bà con nhanh chóng di dời đến nơi ở mới, phấn đấu hoàn thành trong năm 2023.
Niềm vui an cư
Đến thăm khu tái định cư buôn Du, chúng tôi cùng chung niềm vui với người dân nơi đây khi được đi trên con đường bê tông phẳng lì sạch sẽ, hệ thống điện chiếu sáng, nước sinh hoạt kết nối đến từng hộ, nhà cửa xây dựng kiên cố, thoáng mát theo ô bàn cờ. Dừng tay lau dọn căn nhà mới, anh Rah Lan Bay kể: Được Nhà nước tạo điều kiện cấp đất ở tại khu tái định cư buôn Du, gia đình anh vay thêm 50 triệu đồng từ Phòng Giao dịch Ngân hàng Chính sách Xã hội huyện để xây dựng căn nhà kiên cố rộng 65 m2 với tổng kinh phí 120 triệu đồng. Căn nhà cũ khoảng 20 m2 ở buôn HLang thì gia đình vẫn giữ lại để làm nơi nghỉ ngơi khi đi làm. “Khu tái định cư có đầy đủ điện nước, đường giao thông đảm bảo an toàn, rộng rãi nên bà con rất phấn khởi. Từ nay, chúng tôi không còn lo nhà cửa, đất đai bị sạt lở nữa. Chúng tôi mong các cấp, các ngành tiếp tục hỗ trợ bà con làm nhà vệ sinh và hàng rào quanh nhà để nơi ở thêm khang trang, quy củ”-anh Bay bộc bạch.
 |
Gia đình anh Rah Lan Quý phấn khởi thu hoạch vụ mùa đầu tiên tại khu tái định cư. Ảnh: V.C |
Còn với anh Rah Lan Quý, dù rất nhớ làng cũ nhưng vì an toàn, gia đình anh đã tiên phong di dời đến nơi ở mới từ tháng 9-2022. Vụ mùa đầu tiên tại khu tái định cư, gia đình thu hoạch 1 sào lúa nước được 10 bao thóc. Anh tâm sự: “Con người an toàn rồi, giờ bà con lo chăm chỉ làm ăn, lo thoát nghèo thôi”.
Nhận bàn giao 96 hộ dân khu tái định cư với anh Hiao Khanh-Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng thôn Du là niềm vui song cũng là thử thách không nhỏ. Vui vì người dân có nơi ở an toàn, song lo là vì phong tục tập quán có nhiều điểm khác biệt, bà con cần có thời gian để hòa hợp và bắt đầu cuộc sống mới. Đặc biệt, trong số 96 hộ dân di dời có tới 20 hộ nghèo, 23 hộ cận nghèo. Hiện buôn Du có 415 hộ dân, trong đó có 50 hộ nghèo và 87 hộ cận nghèo. “Tôi có trách nhiệm theo dõi, thăm hỏi để nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của người dân. Bên cạnh đó, các cấp, các ngành cần tạo điều kiện cho vay vốn ưu đãi giúp bà con tăng gia sản xuất, giải quyết việc làm, cải thiện cuộc sống”-anh Khanh chia sẻ.
Vậy là giấc mơ an cư của bà con sinh sống ở vùng sạt lở bờ sông Ba đã thành hiện thực. Những ngôi nhà khang trang quây quần đầm ấm dần lấp đầy khu tái định cư buôn Du. Đó là thành quả từ sự quan tâm giúp đỡ của Đảng, Nhà nước và sự chung tay của người dân. Từ nay, mãi mãi lùi xa cảnh nơm nớp lo sợ hay tất tả chạy lũ khi mùa mưa đến, mà thay vào đó là cuộc sống mới an toàn, ổn định dài lâu.
