Viết đúng và thống nhất tên đất, tên người: Yêu cầu bắt buộc

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Chắc hẳn nhiều người còn nhớ từng có một số biển báo, cột cây số sai sót bên đường, kiểu như “Konchro” hoặc “Ajunpa”. Gần đây, phần lớn địa danh sai dạng “Konchro” và “Ajunpa” đã được viết đúng thành Kông Chro và Ayun Pa. Tuy vậy, trên một số văn bản, biển hiệu vẫn còn tình trạng danh từ viết chưa đúng.
Những danh từ viết sai thường có gốc ngôn ngữ Bahnar, Jrai. Sự sai lạc bắt nguồn từ cách phát âm, ghi chép là điều có thể hiểu được. Trước hết, sai sót có thể từ lý do người sử dụng chúng không am hiểu ngôn ngữ bản địa. Một người biết rõ “kông”, “đak” trong tiếng Bahnar và “chư”, “ia” trong tiếng Jrai đều có nghĩa là núi và suối/nước, chắc chắn sẽ không viết sai như vừa dẫn ở trên. Tương tự, trong ngôn ngữ Bahnar, “đak” và “đăk” không đồng nghĩa; ở tiếng Jrai, “ia” và “ya” là 2 từ khác nhau; vì vậy nếu viết “Đăk Đoa” hay “Ya Ly” thì đều chưa đúng. Một địa danh nổi tiếng ở Gia Lai mấy năm gần đây vì gắn với cảnh quan thiên nhiên đẹp là Chư Đang Ya đôi khi cũng được viết chưa hoàn toàn chính xác; ít nhất, chữ “đang” bị ghi thành “đăng”-không có nghĩa trong trường hợp này.
Sai sót cũng có thể có nguyên nhân từ sơ suất, lỗi kỹ thuật khi in ấn rồi từ đó lan truyền. Nhân có việc liên quan, tôi tìm đọc một số sách lịch sử Đảng bộ cấp huyện ở khu vực phía Đông Nam của tỉnh và phát hiện trong các tài liệu này có một số chi tiết chưa thống nhất. Xin nêu một ví dụ, là trường hợp ông Rơchom Thép (tức Ama Quang; nguyên cố Ủy viên Ban Thường vụ, Phó Bí thư Tỉnh ủy Gia Lai-Kon Tum), 1 trong 3 yếu nhân đã lập nên Chi bộ Đảng đầu tiên ở vùng đất Cheo Reo, ngày 10-8-1947, nhân vật lịch sử đã đặt tên đường phố ở tỉnh ta.
Xuất bản năm 1999, sách Lịch sử Đảng bộ huyện Krông Pa tập 1 ghi họ tên nhân vật này là Rơ Chăm Thép. Năm 2009, trong công trình Lịch sử Đảng bộ huyện Krông Pa (1945-2007), tên ông được ghi thành Rơchơm Thép. Trong khi đó, sách lịch sử Đảng bộ của các đơn vị vốn chung một Đảng bộ Cheo Reo trước kia lần lượt xuất bản vào các năm 2013, 2015, 2022 như Lịch sử Đảng bộ huyện Ia Pa (1945-2012), Lịch sử Đảng bộ thị xã Ayun Pa (1945-2015) và Lịch sử Đảng bộ huyện Phú Thiện (1945-2020) đều viết họ tên nhân vật lịch sử này là Rơchom Thép.
Việc viết đúng và thống nhất các từ ngữ liên quan đến lịch sử, văn hóa địa phương là một yêu cầu bắt buộc. Nêu ra một vài chi tiết mang tính ngẫu nhiên, chúng tôi mong muốn có thêm sự trao đổi của nhiều độc giả để vấn đề thêm sáng tỏ, việc thực hiện nội dung này ngày càng chặt chẽ và hiệu quả hơn.
NGUYỄN QUANG
 

Có thể bạn quan tâm

Dấu ấn tình nguyện vì cộng đồng

Dấu ấn tình nguyện vì cộng đồng

(GLO)- Giữa tháng 7.2025, Câu lạc bộ (CLB) Dấu chân tình nguyện (thuộc Trường Đại học Quy Nhơn) đã tổ chức chiến dịch tình nguyện Mùa hè xanh tại làng K6 (xã Vĩnh Sơn) với nhiều hoạt động thiết thực và ý nghĩa mang đậm dấu ấn sẻ chia, tinh thần cống hiến vì đồng bào vùng sâu, vùng xa.

Nguy cơ tai nạn giao thông từ cầu tạm trên quốc lộ 25

Nguy cơ tai nạn giao thông từ cầu tạm trên quốc lộ 25

(GLO)- Trong quá trình sửa chữa cầu Sông Bờ (phường Ayun Pa, tỉnh Gia Lai) trên quốc lộ 25, đơn vị thi công đã xây dựng cây cầu tạm bên cạnh. Tuy nhiên, cây cầu tạm này lại có thiết kế dải phân cách khá kỳ lạ, giống như một chiếc “bẫy”, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông.

Chiếm dụng mặt nước đầm Đề Gi nuôi thủy sản

Chiếm dụng mặt nước đầm Đề Gi nuôi thủy sản

(GLO)- Khoảng 3 năm trở lại đây, nhiều hộ dân ở xã Đề Gi và An Lương (tỉnh Gia Lai) ngang nhiên chiếm dụng một phần mặt nước ven đầm Đề Gi để nuôi thủy sản bằng lồng bè, gây ô nhiễm môi trường biển cũng như cản trở, gây khó khăn cho tàu thuyền ra vào Cảng cá Đề Gi.

Viettel khẩn trương chuẩn bị ứng phó bão Wipha, sẵn sàng đảm bảo thông tin liên lạc cho người dân

Viettel khẩn trương chuẩn bị ứng phó bão Wipha, sẵn sàng đảm bảo thông tin liên lạc cho người dân

(GLO)- Trước diễn biến phức tạp của bão số 3 (Wipha), Tổng Công ty Viễn thông Viettel (Viettel Telecom) đã khẩn trương triển khai đồng bộ các biện pháp phòng-chống thiên tai để đảm bảo an toàn hạ tầng và duy trì dịch vụ viễn thông, duy trì thông tin liên lạc cho người dân trong và sau cơn bão.

null