Viết đúng và thống nhất tên đất, tên người: Yêu cầu bắt buộc

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Chắc hẳn nhiều người còn nhớ từng có một số biển báo, cột cây số sai sót bên đường, kiểu như “Konchro” hoặc “Ajunpa”. Gần đây, phần lớn địa danh sai dạng “Konchro” và “Ajunpa” đã được viết đúng thành Kông Chro và Ayun Pa. Tuy vậy, trên một số văn bản, biển hiệu vẫn còn tình trạng danh từ viết chưa đúng.
Những danh từ viết sai thường có gốc ngôn ngữ Bahnar, Jrai. Sự sai lạc bắt nguồn từ cách phát âm, ghi chép là điều có thể hiểu được. Trước hết, sai sót có thể từ lý do người sử dụng chúng không am hiểu ngôn ngữ bản địa. Một người biết rõ “kông”, “đak” trong tiếng Bahnar và “chư”, “ia” trong tiếng Jrai đều có nghĩa là núi và suối/nước, chắc chắn sẽ không viết sai như vừa dẫn ở trên. Tương tự, trong ngôn ngữ Bahnar, “đak” và “đăk” không đồng nghĩa; ở tiếng Jrai, “ia” và “ya” là 2 từ khác nhau; vì vậy nếu viết “Đăk Đoa” hay “Ya Ly” thì đều chưa đúng. Một địa danh nổi tiếng ở Gia Lai mấy năm gần đây vì gắn với cảnh quan thiên nhiên đẹp là Chư Đang Ya đôi khi cũng được viết chưa hoàn toàn chính xác; ít nhất, chữ “đang” bị ghi thành “đăng”-không có nghĩa trong trường hợp này.
Sai sót cũng có thể có nguyên nhân từ sơ suất, lỗi kỹ thuật khi in ấn rồi từ đó lan truyền. Nhân có việc liên quan, tôi tìm đọc một số sách lịch sử Đảng bộ cấp huyện ở khu vực phía Đông Nam của tỉnh và phát hiện trong các tài liệu này có một số chi tiết chưa thống nhất. Xin nêu một ví dụ, là trường hợp ông Rơchom Thép (tức Ama Quang; nguyên cố Ủy viên Ban Thường vụ, Phó Bí thư Tỉnh ủy Gia Lai-Kon Tum), 1 trong 3 yếu nhân đã lập nên Chi bộ Đảng đầu tiên ở vùng đất Cheo Reo, ngày 10-8-1947, nhân vật lịch sử đã đặt tên đường phố ở tỉnh ta.
Xuất bản năm 1999, sách Lịch sử Đảng bộ huyện Krông Pa tập 1 ghi họ tên nhân vật này là Rơ Chăm Thép. Năm 2009, trong công trình Lịch sử Đảng bộ huyện Krông Pa (1945-2007), tên ông được ghi thành Rơchơm Thép. Trong khi đó, sách lịch sử Đảng bộ của các đơn vị vốn chung một Đảng bộ Cheo Reo trước kia lần lượt xuất bản vào các năm 2013, 2015, 2022 như Lịch sử Đảng bộ huyện Ia Pa (1945-2012), Lịch sử Đảng bộ thị xã Ayun Pa (1945-2015) và Lịch sử Đảng bộ huyện Phú Thiện (1945-2020) đều viết họ tên nhân vật lịch sử này là Rơchom Thép.
Việc viết đúng và thống nhất các từ ngữ liên quan đến lịch sử, văn hóa địa phương là một yêu cầu bắt buộc. Nêu ra một vài chi tiết mang tính ngẫu nhiên, chúng tôi mong muốn có thêm sự trao đổi của nhiều độc giả để vấn đề thêm sáng tỏ, việc thực hiện nội dung này ngày càng chặt chẽ và hiệu quả hơn.
NGUYỄN QUANG
 

Có thể bạn quan tâm

Báo Bình Định chuyển giao dữ liệu sang Báo Gia Lai

Báo Bình Định chuyển giao dữ liệu sang Báo Gia Lai

(GLO)- Ngày 1-7, thực hiện chủ trương sáp nhập giữa tỉnh Gia Lai và tỉnh Bình Định thành tỉnh Gia Lai, Báo Gia Lai và Báo Bình Định cũng chính thức về chung một nhà, là cơ quan của Đảng bộ Đảng Cộng sản Việt Nam tỉnh Gia Lai, là tiếng nói của Đảng bộ, Chính quyền và Nhân dân tỉnh Gia Lai.

Thời khắc lịch sử đưa tỉnh Gia Lai bước vào hành trình phát triển mới

Thời khắc lịch sử đưa tỉnh Gia Lai bước vào hành trình phát triển mới

Hôm nay, ngày 1.7.2025, tỉnh Gia Lai (hợp nhất từ tỉnh Bình Định và Gia Lai (cũ)) chính thức hoạt động theo Nghị quyết số 202/2025/QH15 ngày 12.6.2025 của Quốc hội. Đồng chí Hồ Quốc Dũng - Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Gia Lai, đã có cuộc trò chuyện cởi mở với phóng viên Báo Gia Lai nhân sự kiện đặc biệt này.

Chung tay tiếp sức cho học sinh vùng khó

Chung tay tiếp sức cho học sinh vùng khó

(GLO)- Suốt 36 năm qua, Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú Tiểu học và THCS Nguyễn Khuyến (xã Chư Krey, huyện Kông Chro, tỉnh Gia Lai) vẫn ngày ngày bền bỉ thắp sáng tri thức cho con em đồng bào các dân tộc thiểu số. Nhiều thế hệ học trò vùng khó trưởng thành, vươn lên bằng con chữ và tri thức.

Ủy ban nhân dân tỉnh trả lời kiến nghị của cử tri huyện Kbang, Đak Đoa, Đak Pơ và thị xã An Khê

Ủy ban nhân dân tỉnh trả lời kiến nghị của cử tri huyện Kbang, Đak Đoa, Đak Pơ và thị xã An Khê

(GLO)- Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai trả lời kiến nghị của cử tri huyện Kbang, Đak Đoa, Đak Pơ và thị xã An Khê liên quan đến việc thi công đấu nối đường dân sinh với đường tỉnh 669, dự án thuê đất trồng rừng của Công ty TNHH Hưng Thịnh Nguyên và chính sách hỗ trợ làm ao, hồ nhỏ đảm bảo nước tưới cho cây trồng.

Thư Tòa soạn

Thư Tòa soạn

(GLO)- Cùng với việc sáp nhập tỉnh, từ ngày 1-7, Báo Gia Lai hợp nhất với Báo Bình Định thành Báo Gia Lai mới.

Gia Lai bố trí lại hơn 179,5 tỷ đồng từ nguồn sử dụng đất cho dự án hồ sơ địa chính

Gia Lai bố trí lại hơn 179,5 tỷ đồng từ nguồn sử dụng đất cho dự án hồ sơ địa chính

(GLO)- Tại kỳ họp thứ 27, HĐND tỉnh đã thông qua Nghị quyết số 505/NQ-HĐND về việc sử dụng nguồn tiền sử dụng đất của dự án tổng thể xây dựng hệ thống hồ sơ địa chính và dữ liệu địa chính tỉnh Gia Lai chưa phân bổ để cấp cho các dự án đầu tư từ nguồn tiền sử dụng đất chưa được cấp.

Ngoại ơi

Ngoại ơi

Chiều, nắng xuống dần, vắt ngang ngọn hàng cau ở góc vườn, ngoại ngước nhìn lên chép miệng rồi thở dài. Giang để ý thấy gần đây, ngoại vẫn hay thở dài như thế. 

Bế mạc Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV

Bế mạc Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV

Quốc hội đề nghị Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương ngay sau Kỳ họp khẩn trương triển khai thực hiện nghiêm túc, đồng bộ và hiệu quả các luật, nghị quyết đã được Quốc hội thông qua; đặc biệt là thực hiện các Nghị quyết, quyết định của Trung ương và địa phương về sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã…
null