Tuyên ngôn độc lập của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa có độ dài chỉ hơn 1.000 từ, nhưng chứa đựng nhiều nội dung có giá trị sâu sắc không chỉ đối với dân tộc Việt Nam, mà cả với nhân loại tiến bộ.
 |
| Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập 2-9-1945. Ảnh: TƯ LIỆU |
Ngày 1-9, tại Hà Nội, NXB Chính trị quốc gia Sự thật phối hợp với Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng (thuộc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh) tổ chức trọng thể Hội thảo khoa học với chủ đề: “75 năm bản Tuyên ngôn độc lập của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa”.
Phát biểu đề dẫn, theo PGS.TS Lê Văn Lợi, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, hội thảo là dịp để chúng ta tìm hiểu sâu sắc hơn nội dung, giá trị lịch sử, tầm vóc thời đại và ý nghĩa trường tồn của văn kiện lịch sử này. Tuyên ngôn độc lập có độ dài chỉ hơn 1.000 từ, nhưng chứa đựng nhiều nội dung có giá trị sâu sắc không chỉ đối với dân tộc Việt Nam, mà cả với nhân loại tiến bộ.
Gần 40 tham luận của các nhà khoa học gửi đến hội thảo đã tập trung phân tích, đánh giá làm sáng tỏ, sâu sắc những vấn đề cơ bản: Bối cảnh ra đời và nội dung cơ bản của Tuyên ngôn độc lập; Giá trị lý luận và thực tiễn của Tuyên ngôn độc lập.
Các tham luận và báo cáo đều thống nhất Tuyên ngôn độc lập của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa do Chủ tịch Hồ Chí Minh trực tiếp soạn thảo là sự khẳng định thành quả của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, đánh dấu một bước ngoặt vĩ đại trong tiến trình phát triển của dân tộc Việt Nam. Đó là trang sử chói lọi đánh dấu sự kết thúc của chế độ quân chủ chuyên chế và chế độ thực dân, mở ra kỷ nguyên mới cho dân tộc Việt Nam - kỷ nguyên của độc lập, tự do, hạnh phúc.
Kế thừa những thành tựu của văn minh nhân loại, Tuyên ngôn độc lập đã tiếp cận quyền dân tộc từ quyền con người, thể hiện trên tất cả các mặt kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội. Trên cơ sở khẳng định quyền tự nhiên, cơ bản của con người, Tuyên ngôn độc lập đã khẳng định các dân tộc có quyền được độc lập, tự do và hạnh phúc, đây là quyền thiêng liêng và bất khả xâm phạm của mỗi dân tộc. Tuyên ngôn độc lập là bản cáo trạng đanh thép đối với chính sách tàn bạo của chủ nghĩa thực dân ở Việt Nam.
Tuyên ngôn độc lập là sự kết tinh và thể hiện tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết toàn dân tộc. Chính nhờ tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc, dưới sự lãnh đạo của Đảng, theo ngọn cờ cứu nước của Hồ Chí Minh, dân tộc Việt Nam đã tiến hành Tổng khởi nghĩa giành chính quyền về tay nhân dân trên phạm vi cả nước, xây dựng nền dân chủ cộng hòa.
 |
| Quang cảnh buổi hội thảo |
Nhiều tham luận tại hội thảo một lần nữa khẳng định rõ tư tưởng nhà nước và pháp luật của Hồ Chí Minh trong Tuyên ngôn độc lập, thể hiện rõ giá trị nhân văn sâu sắc. Đó chính là định hướng để xây dựng nước kiểu mới ở Việt Nam - nhà nước của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Tuyên ngôn độc lập đã tuyên bố mạnh mẽ với thế giới: “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thực đã thành một nước tự do và độc lập. Toàn thể dân Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mệnh và của cải để giữ vững quyền tự do và độc lập ấy”.
Về giá trị lý luận và thực tiễn của Tuyên ngôn độc lập là sự tiếp nối giá trị văn hóa truyền thông của dân tộc. Trải qua lịch sử hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước, dân tộc Việt Nam đã hun đúc và tạo dựng nên những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp, nổi bật là chủ nghĩa yêu nước, khát vọng độc lập, tự do, tinh thần đoàn kết, nhân văn, nhân ái. Tuyên ngôn độc lập đã đúc kết và nâng sức mạnh truyền thống dân tộc lên một tầm cao mới, tạo sức mạnh, động lực cho dân tộc Việt Nam vượt qua mọi khó khăn, thách thức, giành và giữ vững độc lập dân tộc, giữ vững thành quả cách mạng mà bao thế hệ đã từng hy sinh máu xương để giành được.
Tuyên ngôn độc lập là một bản tổng kết giá trị cao quý về quyền con người, quyền của các dân tộc trên thế giới. Đó là quyền thiêng liêng, cao cả của con người nhưng quyền con người phải nằm trong quyền dân tộc và không tách rời quyền dân tộc. Tự do và hạnh phúc của cá nhân chỉ có thể đạt được đầy đủ khi quyền dân tộc được thực hiện hoàn toàn. Đồng thời Tuyên ngôn độc lập cũng khẳng định quyền bình đẳng của các dân tộc phải được công nhận trên cơ sở tôn trọng các giá trị và nguyên tắc tiến bộ của nhân loại. Tuyên ngôn độc lập kết tinh và thể hiện tập trung sự thống nhất giữa tư tưởng và hành động, đạo đức và nhân cách Hồ Chí Minh. Luôn thống nhất và đều hướng tới mục đích cao nhất là nhân dân, đem lại cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc cho nhân dân...
75 năm đã trôi qua, bản Tuyên ngôn độc lập - văn kiện pháp lý đặc biệt quan trọng, kết tinh giá trị văn hóa cao đẹp của dân tộc và tinh hoa thời đại, vẫn vang vọng mãi trong lịch sử dân tộc Việt Nam và nhân loại; vẫn mang sức sống mãnh liệt và có giá trị trường tồn, là ngọn đuốc soi đường cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa ngày nay.
Theo MAI AN (SGGPO)
