Thầy giáo Hoàng Việt Trung: Dạy sử bằng phim hoạt hình

Chia sẻ về ý tưởng sáng tạo của mình, thầy Trung cho hay: “Việc triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đòi hỏi mỗi giáo viên phải có sự thay đổi về phương pháp dạy học. Đối với môn Lịch sử, tôi nghĩ yêu cầu này càng phải được thực hiện nghiêm túc hơn để giúp học sinh ngày càng yêu sử và thích học môn Lịch sử. Vì thế, tôi đã dành thời gian nghiên cứu đổi mới phương pháp dạy học, trong đó có việc xây dựng phim hoạt hình tương tác thông minh phục vụ cho việc dạy học chủ đề các nền văn minh thế giới cổ-trung đại trong chương trình lớp 10”.

Một tiết dạy môn Lịch sử bằng phim hoạt hình tương tác thông minh của thầy Hoàng Việt Trung. Ảnh: M.T

Bắt tay vào nghiên cứu, thầy Trung đề ra 3 mục tiêu cốt lõi là góp phần nâng cao chất lượng giáo dục môn Lịch sử lớp 10; làm rõ tính hiệu quả của việc áp dụng giải pháp, sự thay đổi về mức độ tiếp thu kiến thức, thái độ và hành vi của học sinh đối với môn học Lịch sử; xây dựng kho học liệu số, thiết bị dạy số cho ngành giáo dục nói chung và đối với môn Lịch sử nói riêng, đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số hiện nay.

Thầy Trung cho biết: Để tạo ra sản phẩm hoàn chỉnh, trước tiên, tôi xác định yêu cầu cần đạt của bài học rồi tiến hành sưu tầm tư liệu và hình ảnh, biên tập nội dung. Kế tiếp, chuyển thể nội dung từ dạng văn bản thành lời nói, chỉnh sửa hình ảnh cho phù hợp với nội dung và biên tập video dưới 1 phút. Công đoạn quan trọng nhất là thiết kế và xuất bản phim hoạt hình bằng phần mềm chuyên dụng. Bởi lẽ, nó đòi hỏi phải thiết lập các tính năng về âm thanh, hình ảnh, cử chỉ và hành động của nhân vật trong video sao cho phù hợp với nội dung dạy học, phản ánh trung thực lịch sử nhưng vẫn lôi cuốn, hấp dẫn người xem.

Ngoài ra, sau khi đã sản xuất được video phim hoạt hình, tôi còn lồng ghép 5-7 câu hỏi trắc nghiệm tương tác trực tiếp giữa người học với video nhằm kích thích sự chú ý, khả năng ghi nhớ, tư duy tìm hiểu lịch sử cho học sinh.

Cũng theo thầy Trung, có nhiều cách để ứng dụng sản phẩm vào quá trình dạy học ở trường phổ thông đối với môn Lịch sử lớp 10. Giáo viên có thể sử dụng video phim hoạt hình các nền văn minh thế giới cổ-trung đại để minh họa kiến thức, giúp hình thành kiến thức mới cho học sinh. Đây là việc làm đơn giản và dễ dàng nhất, chỉ cần có các phương tiện như: máy tính, máy chiếu hoặc ti vi. Thứ 2 là tích hợp phim hoạt hình vào bài giảng điện tử và giáo viên chỉ cần chèn video phim hoạt hình dạng MP4 vào bài dạy của mình và trình chiếu cho học sinh xem trong quá trình dạy học. Với cách này, phim hoạt hình trở thành một phần tư liệu dạy học.

“Cả 2 cách trên đều không có câu hỏi tương tác giữa người học và thiết bị, đương nhiên sẽ không thể kiểm tra, khảo sát trực tiếp về nhận thức của học sinh đối với nội dung bài dạy một cách kịp thời. Do đó, tính năng nổi bật của sản phẩm sẽ bị bỏ ngỏ”-thầy Trung phân tích.

Theo thầy Hoàng Việt Trung, công đoạn quan trọng nhất là khâu thiết kế và xuất bản phim hoạt hình bằng phần mềm chuyên dụng. Ảnh: Mộc Trà

Và cách thức hiệu quả mà thầy Trung đưa ra là sử dụng sản phẩm phim hoạt hình tương tác thông minh nhằm mục đích kiểm tra kiến thức của học sinh hoặc giám sát kết quả học tập khi giao bài tập về nhà cho các em. Để thuận tiện cho công tác này, thầy Trung đã đưa phim hoạt hình lên website https://olm.vn và thiết lập tính năng tương tác, phản hồi thông tin cho phim hoạt hình. Đồng thời, thiết lập lớp học và cấp tài khoản cũng như mật khẩu truy cập cho học sinh (chỉ những em được cấp quyền truy cập mới được vào sử dụng phim hoạt hình).

Toàn bộ tiến trình học tập sẽ được hệ thống phân tích và tổng hợp một cách chi tiết từ ngày xem, thời gian làm bài, tỷ lệ % xem video đến số câu trả lời đúng, số câu trả lời sai, điểm số… Thêm vào đó, sản phẩm được thiết kế theo hướng mở nên giáo viên dễ dàng thay đổi nội dung câu hỏi phù hợp với từng đối tượng học sinh khác nhau, góp phần dạy học phân hóa đối với học sinh hiện nay. Đây cũng là tính năng nổi bật, tiến bộ hơn so với những thiết bị dạy học số đang sử dụng trong nhà trường.

“Thật thú vị và hấp dẫn! Nhiều bạn trong lớp em đã thốt lên như thế khi lần đầu tiên học Lịch sử thông qua phim hoạt hình được thiết kế dưới dạng 2D. Qua hình thức này, chúng em có cảm giác như mình đang tham quan một bảo tàng lịch sử về các nền văn minh thế giới cổ-trung đại. Đặc biệt, thầy Trung còn lồng ghép nhiều câu hỏi xen kẽ giữa các nội dung bài học, vừa tăng tính tương tác vừa giúp chúng em có thể dễ dàng ghi nhớ và phát triển tư duy tìm hiểu lịch sử. Đến nay, sau gần 1 năm, em vẫn còn nhớ khá tốt những kiến thức đã học khi đó”-em Nguyễn Thị Thu Hà (lớp 11B2) hào hứng nói.

Thầy Nguyễn Thế Hùng-Hiệu trưởng Trường THPT Pleime-nhìn nhận: Thầy Hoàng Việt Trung là một trong những giáo viên giỏi, thường xuyên có những sáng kiến hay trong dạy học. Giải pháp phim hoạt hình tương tác thông minh của thầy Trung sau khi áp dụng dạy thực nghiệm tại trường đã mang lại hiệu quả bước đầu, tạo sự hứng thú học tập cho học sinh. Sắp tới, nhà trường sẽ chỉ đạo các giáo viên cùng bộ môn tiếp cận với phương pháp mới này của thầy Trung, tiến tới nhân rộng thêm ở các học phần Lịch sử và phát triển cả ở những bộ môn khác để góp phần nâng cao chất lượng giáo dục cho học sinh vùng khó theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018.