(GLO)- Buổi trò chuyện đã mở ra không gian đối thoại thân mật, nơi khoa học trở nên gần gũi, sống động và đầy cảm hứng với thế hệ trẻ.
Giáo viên là người truyền cảm hứng khoa học
Khởi đầu buổi trò chuyện, GS Haldane nhấn mạnh vai trò then chốt của giáo viên trong hành trình dẫn dắt học sinh đến với khoa học. Theo ông, hầu hết nhà khoa học thành công từng có một người thầy đặc biệt truyền cảm hứng cho họ từ khi còn rất nhỏ. Đồng thời, khẳng định một người thầy nhiệt huyết, đam mê với môn học chính là người có thể khơi dậy sự tò mò và khám phá cho mỗi học sinh, điều không thể thiếu trong khoa học.
GS. Duncan Haldane vui vẻ giải đáp các câu hỏi được bạn trẻ đặt ra với mình xoay quanh câu chuyện nghiên cứu khoa học. Ảnh: An Nhiên
Vũ Lê Anh Khôi, học sinh Trường THPT chuyên Hà Nội-Amsterdam, đặt câu hỏi đầy tò mò: “Có phải trong sự nghiệp nghiên cứu khoa học, việc giành được giải Nobel là điều khiến giáo sư cảm thấy hạnh phúc nhất?”. Khẳng định giải Nobel là đỉnh cao danh giá, nhưng GS Haldane cũng chia sẻ chân tình: Điều khiến ông hạnh phúc nhất trong hành trình khoa học không phải là giải thưởng, mà chính là những khoảnh khắc khám phá ra điều gì đó hoàn toàn mới mẻ. Giải thưởng là sự công nhận, nhưng niềm vui và động lực thật sự lại đến từ đam mê khám phá, từ cảm giác rung động khi trí tuệ con người chạm đến điều chưa từng được biết đến.
Lĩnh vực nghiên cứu chính của GS Haldane là cơ học lượng tử, đặc biệt là hiện tượng “vướng víu lượng tử” và “thông tin lượng tử”. Theo ông, thế giới đang bước vào cuộc cách mạng lượng tử thứ hai, với nhiều ứng dụng tiềm năng trong công nghệ như: máy tính lượng tử, mã hóa dữ liệu an toàn tuyệt đối và các vật liệu thông minh. Các định luật cơ bản của cơ học lượng tử tuy được khám phá từ gần một thế kỷ trước, nhưng các hiện tượng bất ngờ chỉ mới được hiểu rõ trong vài chục năm gần đây.
Ông cho rằng, phát hiện ban đầu của mình từng bị nhiều nhà khoa học nghi ngờ và bác bỏ, nhưng thực nghiệm cuối cùng đã chứng minh tính đúng đắn. Trong khoa học, điều quan trọng không phải là ai bàn tán ai, căn bản là bằng chứng từ thí nghiệm để chứng minh.
GS Haldane cũng dành chút thời gian để giải thích rõ hơn về khái niệm tôpô - lĩnh vực giúp ông đạt giải thưởng Nobel Vật lý năm 2016. Ông ví von đó là cách phân biệt các vật thể theo số lượng lỗ của chúng, ví dụ như cái bánh vòng có một lỗ, còn quả bóng thì không có lỗ. Chính những tính chất ổn định của tôpô đã mở ra khả năng xây dựng các hệ thống lưu trữ và xử lý thông tin lượng tử bền vững, nền tảng của máy tính lượng tử thế hệ mới.
“Microsoft hiện đang phát triển hướng đi này. Chúng ta hãy chờ xem liệu có thành công không”, ông chia sẻ.
Trung tâm Quốc tế Khoa học và Giáo dục liên ngành (ICISE) - nơi diễn ra Hội nghị Quốc tế “Từ Mê Kông đến Đại dương: Kết nối thế hệ trẻ của các Trường trung học thuộc khối Label France Education”.
Đam mê là yếu tố then chốt để vượt qua thử thách
Nhiều câu hỏi thú vị được các bạn trẻ gửi đến GS Haldane không chỉ về khoa học, đó còn là những tâm tư bên lề cuộc sống. Bạn Trần Bảo Thiên - học sinh Trường Quốc tế Pháp Marguerite Duras (TP Hồ Chí Minh) tò mò: Trên hành trình nghiên cứu khoa học, có bao giờ ông cảm thấy đơn độc?”. GS Haldane chân tình chia sẻ những suy ngẫm sâu sắc về hành trình nghiên cứu. Đó là những lúc đơn độc, những ý tưởng bị từ chối và cả sự may mắn tình cờ.
“Bạn phải đủ sự hiếu kỳ và chuẩn bị sẵn sàng để nhận ra cơ hội khi nó xuất hiện. Giống như đi trên bãi biển, nếu không để ý bạn sẽ bước qua một kho báu mà không hề hay biết”, ông hóm hỉnh ví von.
GS. Duncan Haldane, 74 tuổi. Ông nhận bằng tiến sĩ tại Trường ĐH Cambridge (Anh) và chọn làm việc tại ĐH Princeton từ năm 1990. Ông được biết đến với nhiều đóng góp cơ bản cho vật lý, vật chất cô đặc bao gồm lý thuyết về chất lỏng Luttinger, lý thuyết về chuỗi spin một chiều, lý thuyết về hiệu ứng hội trường lượng tử phân đoạn.
GS Haldane nhấn mạnh tầm quan trọng của việc “tìm ra điều gì đó mình thực sự yêu thích”. Đồng thời, nhấn mạnh sự đam mê là yếu tố then chốt để kiên trì và vượt qua thử thách. Ông khuyến khích học sinh đầu tư vào Toán học và khoa học, bởi “Toán là ngôn ngữ của khoa học”, là nền tảng giúp giải quyết các vấn đề lớn của tương lai.
Về tầm nhìn xa hơn, GS Haldane bày tỏ sự lạc quan khoa học và công nghệ có thể giúp con người vượt qua những thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu và khủng hoảng năng lượng. Ông đặc biệt ủng hộ năng lượng hạt nhân, đồng thời đề cập đến vai trò ngày càng lớn của trí tuệ nhân tạo trong xã hội hiện đại. Đồng thời, tin tưởng rằng trí tuệ nhân tạo sẽ thay đổi cách làm việc, tăng hiệu quả và giúp con người tập trung vào những công việc sáng tạo, thú vị hơn dù có thể làm biến mất một số nghề nghiệp truyền thống.
TS Trần Thanh Sơn, Phó Giám đốc ICISE, cho hay: Buổi giao lưu với GS Duncan Haldane chỉ diễn ra hơn 1 giờ, nhưng đã giúp học sinh hiểu thêm về những khái niệm phức tạp như lượng tử, tôpô hay trí tuệ nhân tạo. Đặc biệt, qua buổi nói chuyện, giáo sư đã truyền thông điệp về lòng đam mê, sự kiên nhẫn và tinh thần khám phá không ngừng. Với sự dí dỏm, giản dị và trí tuệ sắc sảo, giáo sư đã mở ra cánh cửa đầy cảm hứng để thế hệ trẻ bước vào thế giới khoa học, nơi mọi câu hỏi đều đáng giá và mỗi khám phá đều là bước tiến của nhân loại.
(GLO)- Chiều 31-10, tại Trường Tiểu học và THCS Đak Jơ Ta (xã Ayun, tỉnh Gia Lai), Trung tâm Giáo dục môi trường và Dịch vụ môi trường rừng (Vườn Quốc gia Kon Ka Kinh) tổ chức cuộc thi “Tìm hiểu về Vườn Quốc gia Kon Ka Kinh cho học sinh các trường học thuộc vùng đệm năm 2025”.
(GLO)- Ngày 30-10, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Gia Lai ban hành Quyết định số 1766/QĐ-SGDĐT về việc thành lập 9 đội tuyển với tổng số 178 học sinh tham dự kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp quốc gia năm học 2025-2026.
(GLO)- Do mưa lớn kéo dài, nước dâng cao khiến sân trường và các phòng học bị ngập sâu, hơn 500 học sinh Trường THCS Phước Thắng (xã Tuy Phước Đông, tỉnh Gia Lai) phải tạm nghỉ học.
(GLO)- Sáng 30-10, tại Hà Nội, Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch tổ chức Lễ tổng kết và trao giải Cuộc thi Đại sứ Văn hóa đọc năm 2025. Trường THPT Pleiku (tỉnh Gia Lai) vinh dự được trao giải “Trường có nhiều thí sinh tham gia nhất”.
(GLO)- Trong bối cảnh giáo dục mầm non đang chuyển mình mạnh mẽ theo hướng hội nhập và lấy trẻ làm trung tâm, sự xuất hiện của trường Mầm non Song ngữ Happy Cloud tại Quy Nhơn từ tháng 10-2025 đã đánh dấu một bước tiến mới cho giáo dục địa phương.
(GLO)- Kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh lớp 12 năm học 2025-2026 vừa khép lại với nhiều kết quả đáng khích lệ. Bên cạnh thành tích quen thuộc của học sinh các trường chuyên, nhiều trường THPT không chuyên ở Gia Lai đã góp mặt trong bảng vàng, tạo điểm nhấn về sự nỗ lực khẳng định năng lực dạy và học.
(GLO)- Ngày 27-10, Trường Quốc tế Song ngữ UKA Gia Lai tổ chức hoạt động hưởng ứng chiến dịch “Không một mình-Cùng nhau an toàn trực tuyến” cho học sinh tiểu học.
(GLO)- Ngày 27-10, tại Kỳ họp thứ 4 (chuyên đề), HĐND tỉnh Gia Lai khóa XII đã thông qua Nghị quyết hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông trong cơ sở giáo dục dân lập, tư thục trên địa bàn tỉnh từ năm học 2025-2026.
(GLO)- Tại dự thảo Thông tư ban hành Quy chế văn bằng, chứng chỉ của hệ thống giáo dục quốc dân, Bộ GD&ĐT đề xuất rút ngắn thời hạn cấp bằng tốt nghiệp (giấy) từ 75 ngày xuống còn 30 ngày; thời hạn cấp văn bằng, chứng chỉ số xuống còn 5 ngày, kể từ ngày có quyết định công nhận tốt nghiệp.
(GLO)- Ngày 24 và 25-10, trên 1.100 học sinh khối 10 Trường THPT Pleiku và Trường THPT số 2 Phan Bội Châu (tỉnh Gia Lai) tham gia hoạt động ngoại khóa tuyên truyền về dân số và phát triển, chăm sóc sức khỏe sinh sản, bình đẳng giới.
(GLO)- Nhiều giáo viên Trường Tiểu học số 2 Bình Định (phường Bình Định) tố Hiệu trưởng Lê Sơn Khoa thu-chi tài chính thiếu minh bạch và vi phạm quy chế dân chủ. Dù sự việc đã được phản ánh nhiều lần, nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết dứt điểm, gây bức xúc trong nội bộ nhà trường.
(GLO)- Dự kiến ngày 19-12-2025, tỉnh Gia Lai sẽ đồng loạt khởi công xây dựng 7 trường nội trú liên cấp tại các xã biên giới. Việc xây dựng trường nội trú liên cấp kỳ vọng tạo đột phá trong phát triển giáo dục vùng biên và mở ra cơ hội học tập, ăn ở ổn định cho học sinh vùng khó.
(GLO)- Sáng 24-10, tại xã Ia Phí (tỉnh Gia Lai), Công ty TNHH Cargill Việt Nam tổ chức Lễ khánh thành và bàn giao Điểm trường làng Yăng (thuộc Trường Tiểu học Ia Phí).
(GLO)- Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam vừa công bố danh sách 80 thầy-cô giáo tiêu biểu, xuất sắc được tuyên dương trong chương trình “Chia sẻ cùng thầy cô” năm 2025. Trong số này, tỉnh Gia Lai có 2 đại diện được vinh danh.
(GLO)- Sau thời gian triển khai phương pháp dạy học mới, giáo dục STEM/STEAM đã dần trở thành điểm sáng, thu hút sự quan tâm của cả giáo viên, học sinh và phụ huynh trên địa bàn tỉnh, đồng thời mở ra cơ hội phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong tương lai.
(GLO)- Giữa vùng đất còn nhiều khó khăn của xã Ia Pia (tỉnh Gia Lai), 1 lớp học nhỏ nhưng ấm áp đã được thắp lên bởi tình yêu thương và kiên trì của thầy Lê Văn Bình. Lớp học xóa mù chữ ở làng Khôi ra đời với mục tiêu mang lại cơ hội được học, được biết chữ cho những đứa trẻ và cả người lớn.
(GLO)- Ngày 19-10, UBND xã Gào (tỉnh Gia Lai) phối hợp với Công ty cổ phần Phụ kiện và Nhà thép Nhất (TP. Hồ Chí Minh) khởi công sửa chữa điểm trường làng De Chí thuộc Trường Tiểu học và THCS Nguyễn Đình Chiểu.
(GLO)- Tại cuộc thi lập trình Drone và Robot quốc tế 2025 diễn ra ở Mông Cổ trong 2 ngày 18 và 19-10, em Vũ Hoàng Nam (lớp 7A5, Trường Tiểu học, THCS và THPT Sao Việt, tỉnh Gia Lai) đã giành huy chương vàng ở nội dung lập trình Drone cá nhân.
(GLO)- Tiếng chiêng vang vọng và những bàn tay nhỏ của học sinh đang cặm cụi đan gùi, nặn gốm,... là khung cảnh của “Hành trình trải nghiệm và khám phá di sản văn hoá Tây Nguyên” do Trường Tiểu học Chu Văn An tổ chức ngày 18-10 tại làng Kép 2 (xã Ia Ly, tỉnh Gia Lai).
(GLO)- Bộ Giáo dục và Đào tạo đang dự thảo thông tư quy định thẩm quyền tuyển dụng nhà giáo trong các cơ sở giáo dục công lập và hướng dẫn việc xác định cơ sở giáo dục đủ điều kiện thực hiện tuyển dụng nhà giáo.
