(GLO)- Buổi trò chuyện đã mở ra không gian đối thoại thân mật, nơi khoa học trở nên gần gũi, sống động và đầy cảm hứng với thế hệ trẻ.
Giáo viên là người truyền cảm hứng khoa học
Khởi đầu buổi trò chuyện, GS Haldane nhấn mạnh vai trò then chốt của giáo viên trong hành trình dẫn dắt học sinh đến với khoa học. Theo ông, hầu hết nhà khoa học thành công từng có một người thầy đặc biệt truyền cảm hứng cho họ từ khi còn rất nhỏ. Đồng thời, khẳng định một người thầy nhiệt huyết, đam mê với môn học chính là người có thể khơi dậy sự tò mò và khám phá cho mỗi học sinh, điều không thể thiếu trong khoa học.
GS. Duncan Haldane vui vẻ giải đáp các câu hỏi được bạn trẻ đặt ra với mình xoay quanh câu chuyện nghiên cứu khoa học. Ảnh: An Nhiên
Vũ Lê Anh Khôi, học sinh Trường THPT chuyên Hà Nội-Amsterdam, đặt câu hỏi đầy tò mò: “Có phải trong sự nghiệp nghiên cứu khoa học, việc giành được giải Nobel là điều khiến giáo sư cảm thấy hạnh phúc nhất?”. Khẳng định giải Nobel là đỉnh cao danh giá, nhưng GS Haldane cũng chia sẻ chân tình: Điều khiến ông hạnh phúc nhất trong hành trình khoa học không phải là giải thưởng, mà chính là những khoảnh khắc khám phá ra điều gì đó hoàn toàn mới mẻ. Giải thưởng là sự công nhận, nhưng niềm vui và động lực thật sự lại đến từ đam mê khám phá, từ cảm giác rung động khi trí tuệ con người chạm đến điều chưa từng được biết đến.
Lĩnh vực nghiên cứu chính của GS Haldane là cơ học lượng tử, đặc biệt là hiện tượng “vướng víu lượng tử” và “thông tin lượng tử”. Theo ông, thế giới đang bước vào cuộc cách mạng lượng tử thứ hai, với nhiều ứng dụng tiềm năng trong công nghệ như: máy tính lượng tử, mã hóa dữ liệu an toàn tuyệt đối và các vật liệu thông minh. Các định luật cơ bản của cơ học lượng tử tuy được khám phá từ gần một thế kỷ trước, nhưng các hiện tượng bất ngờ chỉ mới được hiểu rõ trong vài chục năm gần đây.
Ông cho rằng, phát hiện ban đầu của mình từng bị nhiều nhà khoa học nghi ngờ và bác bỏ, nhưng thực nghiệm cuối cùng đã chứng minh tính đúng đắn. Trong khoa học, điều quan trọng không phải là ai bàn tán ai, căn bản là bằng chứng từ thí nghiệm để chứng minh.
GS Haldane cũng dành chút thời gian để giải thích rõ hơn về khái niệm tôpô - lĩnh vực giúp ông đạt giải thưởng Nobel Vật lý năm 2016. Ông ví von đó là cách phân biệt các vật thể theo số lượng lỗ của chúng, ví dụ như cái bánh vòng có một lỗ, còn quả bóng thì không có lỗ. Chính những tính chất ổn định của tôpô đã mở ra khả năng xây dựng các hệ thống lưu trữ và xử lý thông tin lượng tử bền vững, nền tảng của máy tính lượng tử thế hệ mới.
“Microsoft hiện đang phát triển hướng đi này. Chúng ta hãy chờ xem liệu có thành công không”, ông chia sẻ.
Trung tâm Quốc tế Khoa học và Giáo dục liên ngành (ICISE) - nơi diễn ra Hội nghị Quốc tế “Từ Mê Kông đến Đại dương: Kết nối thế hệ trẻ của các Trường trung học thuộc khối Label France Education”.
Đam mê là yếu tố then chốt để vượt qua thử thách
Nhiều câu hỏi thú vị được các bạn trẻ gửi đến GS Haldane không chỉ về khoa học, đó còn là những tâm tư bên lề cuộc sống. Bạn Trần Bảo Thiên - học sinh Trường Quốc tế Pháp Marguerite Duras (TP Hồ Chí Minh) tò mò: Trên hành trình nghiên cứu khoa học, có bao giờ ông cảm thấy đơn độc?”. GS Haldane chân tình chia sẻ những suy ngẫm sâu sắc về hành trình nghiên cứu. Đó là những lúc đơn độc, những ý tưởng bị từ chối và cả sự may mắn tình cờ.
“Bạn phải đủ sự hiếu kỳ và chuẩn bị sẵn sàng để nhận ra cơ hội khi nó xuất hiện. Giống như đi trên bãi biển, nếu không để ý bạn sẽ bước qua một kho báu mà không hề hay biết”, ông hóm hỉnh ví von.
GS. Duncan Haldane, 74 tuổi. Ông nhận bằng tiến sĩ tại Trường ĐH Cambridge (Anh) và chọn làm việc tại ĐH Princeton từ năm 1990. Ông được biết đến với nhiều đóng góp cơ bản cho vật lý, vật chất cô đặc bao gồm lý thuyết về chất lỏng Luttinger, lý thuyết về chuỗi spin một chiều, lý thuyết về hiệu ứng hội trường lượng tử phân đoạn.
GS Haldane nhấn mạnh tầm quan trọng của việc “tìm ra điều gì đó mình thực sự yêu thích”. Đồng thời, nhấn mạnh sự đam mê là yếu tố then chốt để kiên trì và vượt qua thử thách. Ông khuyến khích học sinh đầu tư vào Toán học và khoa học, bởi “Toán là ngôn ngữ của khoa học”, là nền tảng giúp giải quyết các vấn đề lớn của tương lai.
Về tầm nhìn xa hơn, GS Haldane bày tỏ sự lạc quan khoa học và công nghệ có thể giúp con người vượt qua những thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu và khủng hoảng năng lượng. Ông đặc biệt ủng hộ năng lượng hạt nhân, đồng thời đề cập đến vai trò ngày càng lớn của trí tuệ nhân tạo trong xã hội hiện đại. Đồng thời, tin tưởng rằng trí tuệ nhân tạo sẽ thay đổi cách làm việc, tăng hiệu quả và giúp con người tập trung vào những công việc sáng tạo, thú vị hơn dù có thể làm biến mất một số nghề nghiệp truyền thống.
TS Trần Thanh Sơn, Phó Giám đốc ICISE, cho hay: Buổi giao lưu với GS Duncan Haldane chỉ diễn ra hơn 1 giờ, nhưng đã giúp học sinh hiểu thêm về những khái niệm phức tạp như lượng tử, tôpô hay trí tuệ nhân tạo. Đặc biệt, qua buổi nói chuyện, giáo sư đã truyền thông điệp về lòng đam mê, sự kiên nhẫn và tinh thần khám phá không ngừng. Với sự dí dỏm, giản dị và trí tuệ sắc sảo, giáo sư đã mở ra cánh cửa đầy cảm hứng để thế hệ trẻ bước vào thế giới khoa học, nơi mọi câu hỏi đều đáng giá và mỗi khám phá đều là bước tiến của nhân loại.
(GLO)- Nhằm thực hiện mục tiêu 100% học sinh, sinh viên tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) trong năm học 2025-2026, UBND tỉnh Gia Lai đã có công văn đề nghị các sở, ngành, đơn vị trường học và các địa phương tăng cường thực hiện BHYT trong học sinh, sinh viên.
(GLO)-Ngày 10-8, Trường Đại học Quang Trung đã đón tiếp đoàn công tác của GS-TS Kusakabe Tatsuya (Đại học Hiroshima, Nhật Bản) đến giao lưu và trao đổi về mô hình “nghiên cứu bài học” (Lesson Study) trong giảng dạy đại học.
(GLO)- Sáng 11-8, UBND tỉnh Gia Lai đã tổ chức buổi gặp mặt tuyên dương em Lê Kiến Thành (lớp 12 Tin, Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn). Nam sinh này vừa đem về chiếc huy chương vàng danh giá tại Olympic Tin học quốc tế năm 2025.
(GLO)- Không phải ai cũng phù hợp với con đường đại học. Với nhiều học sinh giỏi thực hành nhưng khó theo kịp chương trình THPT, học nghề từ sau THCS là lựa chọn sáng suốt để sớm vào đời, có thu nhập và phát triển.
(GLO)- Theo thông tin từ Trường Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh, em Lê Kiến Thành-Huy chương vàng Olympic Tin học quốc tế (IOI) 2025 đăng ký nguyện vọng 1 vào Khoa Công nghệ Thông tin của trường và đã được cấp học bổng toàn phần trị giá gần 300 triệu đồng.
(GLO)- Nhằm đáp ứng nhu cầu học tập, lưu trú của hơn 10.000 học sinh tại 7 xã biên giới, Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ÐT) Gia Lai đã tổ chức khảo sát thực tế để chuẩn bị xây dựng hệ thống trường liên cấp dân tộc nội trú, bán trú.
(GLO)- Australia sẽ có 295.000 chỉ tiêu dành cho sinh viên quốc tế trong năm 2026, tăng 25.000 chỉ tiêu, tương ứng với 9% so với 270.000 chỉ tiêu của năm 2025.
(GLO)-Sáng 6-8, Sở Giáo dục và Đào tạo có buổi làm việc với 7 trường tiểu học và 4 trường THCS trên địa bàn TP Quy Nhơn (cũ) về công tác tiếp nhận học sinh là con em các gia đình từ phía Tây tỉnh chuyển về.
(GLO)- Sáng 6-8, Sở Giáo dục và Đào tạo phối hợp với Viettel Gia Lai tổ chức Hội nghị tập huấn hướng dẫn sử dụng phần mềm quản lý trường học, nền tảng dạy học trực tuyến, học bạ số và triển khai "Bình dân học vụ số" cho giáo viên, học sinh, học viên các đơn vị giáo dục ở phía Tây tỉnh.
(GLO)- Sáng 5-8, tại Trường Đại học Quy Nhơn đã diễn ra lễ khai mạc hội nghị toàn quốc lần thứ 7 về xác suất-thống kê với chủ đề "Nghiên cứu, ứng dụng và giảng dạy". Đây là sự kiện khoa học uy tín, được tổ chức định kỳ 5 năm một lần.
(GLO)- Sáng 4-8, Ban Xây dựng Đảng phối hợp với Phòng Văn hóa-Xã hội phường Thống Nhất (tỉnh Gia Lai) đã khai giảng lớp bồi dưỡng chính trị hè cho cán bộ, giáo viên, nhân viên các cơ sở giáo dục trên địa bàn.
(GLO)- Sở GD&ĐT vừa phối hợp với Viettel Gia Lai tổ chức khai mạc hội nghị tập huấn hướng dẫn sử dụng phần mềm quản lý trường học, nền tảng dạy học trực tuyến, học bạ số và triển khai bình dân học vụ số cho học sinh, giáo viên, học viên học nghề.
(GLO)- Trong 2 ngày (1 và 2-8), Đoàn công tác của Sở Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) tỉnh Gia Lai do ông Phạm Văn Nam-Giám đốc Sở làm Trưởng đoàn đã tiến hành khảo sát thực tế nhằm triển khai đầu tư xây dựng trường học thuộc 7 xã biên giới: Ia Dom, Ia Nan, Ia Pnôn, Ia O, Ia Chía, Ia Mơ, Ia Púch.
(GLO)- STEM-bốn chữ cái ngắn gọn, nhưng mở ra một thế giới học tập không giới hạn. Ở đó, kiến thức không chỉ là điều để ghi nhớ, mà có thể thử nghiệm và biến thành điều có ích cho cuộc sống. Hãy cùng học sinh trường Chi Lăng bước ra khỏi không gian lớp học để hòa mình “Ngày hội STEM 2025”.
(GLO) - Ngày 2-8 (theo giờ Việt Nam), em Lê Kiến Thành, học sinh đến từ Trường THPT Chuyên Lê Quý Đôn (phường Quy Nhơn, tỉnh Gia Lai), đã xuất sắc giành Huy chương Vàng tại Olympic Tin học Quốc tế (IOI 2025) tổ chức tại Bolivia.
(GLO)- Theo Quyết định số 933/QĐ-UBND ngày 29-7-2025 của UBND tỉnh về việc ban hành Kế hoạch thực hiện Đề án phát triển giáo dục STEM giai đoạn 2025-2030, Gia Lai phấn đấu đến năm 2030 có 1.600 giáo viên đáp ứng yêu cầu dạy học STEM trong trường phổ thông.
(GLO)- Từ ngày 28-7 đến 1-8, Đảng ủy phường Pleiku (tỉnh Gia Lai) phối hợp với các đơn vị chuyên môn tổ chức lớp bồi dưỡng chính trị hè năm 2025 cho cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên các cơ sở giáo dục trên địa bàn.
(GLO)- Trường Đại học Quy Nhơn có 8 sinh viên nữ xuất sắc được chọn tham dự Hội thảo nâng cao thuộc Chương trình UNESCO UNITWIN 2025, diễn ra tại Seoul (Hàn Quốc) vào cuối năm 2025.
(GLO)- Các trường nghề tại Gia Lai đang bước vào mùa cao điểm tuyển sinh. Để thu hút học viên, các đơn vị đã đưa ra các ngành nghề đào tạo đa dạng, phù hợp xu thế, đồng thời linh hoạt hình thức xét tuyển.
(GLO)- Sáng 30-7, tại Hội trường 19-5 (phường Diên Hồng, tỉnh Gia Lai), Ban Xây dựng Đảng phường Diên Hồng phối hợp với Trung tâm Chính trị phường tổ chức lớp bồi dưỡng chính trị hè cho 824 cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên ngành Giáo dục.
