(GLO)- Buổi trò chuyện đã mở ra không gian đối thoại thân mật, nơi khoa học trở nên gần gũi, sống động và đầy cảm hứng với thế hệ trẻ.
Giáo viên là người truyền cảm hứng khoa học
Khởi đầu buổi trò chuyện, GS Haldane nhấn mạnh vai trò then chốt của giáo viên trong hành trình dẫn dắt học sinh đến với khoa học. Theo ông, hầu hết nhà khoa học thành công từng có một người thầy đặc biệt truyền cảm hứng cho họ từ khi còn rất nhỏ. Đồng thời, khẳng định một người thầy nhiệt huyết, đam mê với môn học chính là người có thể khơi dậy sự tò mò và khám phá cho mỗi học sinh, điều không thể thiếu trong khoa học.
GS. Duncan Haldane vui vẻ giải đáp các câu hỏi được bạn trẻ đặt ra với mình xoay quanh câu chuyện nghiên cứu khoa học. Ảnh: An Nhiên
Vũ Lê Anh Khôi, học sinh Trường THPT chuyên Hà Nội-Amsterdam, đặt câu hỏi đầy tò mò: “Có phải trong sự nghiệp nghiên cứu khoa học, việc giành được giải Nobel là điều khiến giáo sư cảm thấy hạnh phúc nhất?”. Khẳng định giải Nobel là đỉnh cao danh giá, nhưng GS Haldane cũng chia sẻ chân tình: Điều khiến ông hạnh phúc nhất trong hành trình khoa học không phải là giải thưởng, mà chính là những khoảnh khắc khám phá ra điều gì đó hoàn toàn mới mẻ. Giải thưởng là sự công nhận, nhưng niềm vui và động lực thật sự lại đến từ đam mê khám phá, từ cảm giác rung động khi trí tuệ con người chạm đến điều chưa từng được biết đến.
Lĩnh vực nghiên cứu chính của GS Haldane là cơ học lượng tử, đặc biệt là hiện tượng “vướng víu lượng tử” và “thông tin lượng tử”. Theo ông, thế giới đang bước vào cuộc cách mạng lượng tử thứ hai, với nhiều ứng dụng tiềm năng trong công nghệ như: máy tính lượng tử, mã hóa dữ liệu an toàn tuyệt đối và các vật liệu thông minh. Các định luật cơ bản của cơ học lượng tử tuy được khám phá từ gần một thế kỷ trước, nhưng các hiện tượng bất ngờ chỉ mới được hiểu rõ trong vài chục năm gần đây.
Ông cho rằng, phát hiện ban đầu của mình từng bị nhiều nhà khoa học nghi ngờ và bác bỏ, nhưng thực nghiệm cuối cùng đã chứng minh tính đúng đắn. Trong khoa học, điều quan trọng không phải là ai bàn tán ai, căn bản là bằng chứng từ thí nghiệm để chứng minh.
GS Haldane cũng dành chút thời gian để giải thích rõ hơn về khái niệm tôpô - lĩnh vực giúp ông đạt giải thưởng Nobel Vật lý năm 2016. Ông ví von đó là cách phân biệt các vật thể theo số lượng lỗ của chúng, ví dụ như cái bánh vòng có một lỗ, còn quả bóng thì không có lỗ. Chính những tính chất ổn định của tôpô đã mở ra khả năng xây dựng các hệ thống lưu trữ và xử lý thông tin lượng tử bền vững, nền tảng của máy tính lượng tử thế hệ mới.
“Microsoft hiện đang phát triển hướng đi này. Chúng ta hãy chờ xem liệu có thành công không”, ông chia sẻ.
Trung tâm Quốc tế Khoa học và Giáo dục liên ngành (ICISE) - nơi diễn ra Hội nghị Quốc tế “Từ Mê Kông đến Đại dương: Kết nối thế hệ trẻ của các Trường trung học thuộc khối Label France Education”.
Đam mê là yếu tố then chốt để vượt qua thử thách
Nhiều câu hỏi thú vị được các bạn trẻ gửi đến GS Haldane không chỉ về khoa học, đó còn là những tâm tư bên lề cuộc sống. Bạn Trần Bảo Thiên - học sinh Trường Quốc tế Pháp Marguerite Duras (TP Hồ Chí Minh) tò mò: Trên hành trình nghiên cứu khoa học, có bao giờ ông cảm thấy đơn độc?”. GS Haldane chân tình chia sẻ những suy ngẫm sâu sắc về hành trình nghiên cứu. Đó là những lúc đơn độc, những ý tưởng bị từ chối và cả sự may mắn tình cờ.
“Bạn phải đủ sự hiếu kỳ và chuẩn bị sẵn sàng để nhận ra cơ hội khi nó xuất hiện. Giống như đi trên bãi biển, nếu không để ý bạn sẽ bước qua một kho báu mà không hề hay biết”, ông hóm hỉnh ví von.
GS. Duncan Haldane, 74 tuổi. Ông nhận bằng tiến sĩ tại Trường ĐH Cambridge (Anh) và chọn làm việc tại ĐH Princeton từ năm 1990. Ông được biết đến với nhiều đóng góp cơ bản cho vật lý, vật chất cô đặc bao gồm lý thuyết về chất lỏng Luttinger, lý thuyết về chuỗi spin một chiều, lý thuyết về hiệu ứng hội trường lượng tử phân đoạn.
GS Haldane nhấn mạnh tầm quan trọng của việc “tìm ra điều gì đó mình thực sự yêu thích”. Đồng thời, nhấn mạnh sự đam mê là yếu tố then chốt để kiên trì và vượt qua thử thách. Ông khuyến khích học sinh đầu tư vào Toán học và khoa học, bởi “Toán là ngôn ngữ của khoa học”, là nền tảng giúp giải quyết các vấn đề lớn của tương lai.
Về tầm nhìn xa hơn, GS Haldane bày tỏ sự lạc quan khoa học và công nghệ có thể giúp con người vượt qua những thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu và khủng hoảng năng lượng. Ông đặc biệt ủng hộ năng lượng hạt nhân, đồng thời đề cập đến vai trò ngày càng lớn của trí tuệ nhân tạo trong xã hội hiện đại. Đồng thời, tin tưởng rằng trí tuệ nhân tạo sẽ thay đổi cách làm việc, tăng hiệu quả và giúp con người tập trung vào những công việc sáng tạo, thú vị hơn dù có thể làm biến mất một số nghề nghiệp truyền thống.
TS Trần Thanh Sơn, Phó Giám đốc ICISE, cho hay: Buổi giao lưu với GS Duncan Haldane chỉ diễn ra hơn 1 giờ, nhưng đã giúp học sinh hiểu thêm về những khái niệm phức tạp như lượng tử, tôpô hay trí tuệ nhân tạo. Đặc biệt, qua buổi nói chuyện, giáo sư đã truyền thông điệp về lòng đam mê, sự kiên nhẫn và tinh thần khám phá không ngừng. Với sự dí dỏm, giản dị và trí tuệ sắc sảo, giáo sư đã mở ra cánh cửa đầy cảm hứng để thế hệ trẻ bước vào thế giới khoa học, nơi mọi câu hỏi đều đáng giá và mỗi khám phá đều là bước tiến của nhân loại.
(GLO)- Ngày 22-9, Sở Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) tỉnh Gia Lai đã ban hành Công văn số 1381/SGDĐT-KHTC hướng dẫn thực hiện các khoản thu trong năm học 2025-2026.
Các địa phương lên phương án bảo đảm an toàn cho học sinh, giáo viên, đồng thời sẵn sàng phương án học trực tuyến, tạm hoãn lịch học trong những ngày mưa bão diễn biến phức tạp.
(GLO)- Tối 21-9, Trường Đại học Quy Nhơn tổ chức Gala “Tự hào sinh viên QNU” chào đón hơn 5.000 tân sinh viên. Chương trình nằm trong chuỗi hoạt động “Chào đón tân sinh viên khóa 48” của nhà trường.
Bộ Giáo dục và Đào tạo đề nghị Hà Nội chỉ đạo các cơ quan chức năng của địa phương tiến hành xác minh, xử lý nghiêm hành vi vi phạm (nếu có) theo quy định của pháp luật.
(GLO)- Bảo đảm một bộ sách giáo khoa (SGK) thống nhất toàn quốc và miễn phí SGK từ năm 2030 là điểm đáng chú ý trong Nghị quyết số 71/NQ-TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển GD&ĐT. Tại Gia Lai, chủ trương này nhận được sự quan tâm rất lớn từ phụ huynh, học sinh và các nhà trường.
(GLO)- Trường Tiểu học, THCS và THPT Sao Việt (phường Pleiku, tỉnh Gia Lai) vừa công bố quyết định bổ nhiệm ông Đỗ Bách Khoa giữ chức Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm người đại diện theo pháp luật của nhà trường kể từ tháng 9-2025.
(GLO)- Ngay từ khi bước chân vào môi trường tiểu học, trẻ đã bắt đầu rời xa sự bao bọc quen thuộc của gia đình để hòa nhập với tập thể. Nếu ở giai đoạn này các em được hướng dẫn kỹ năng tự lập thì việc học tập và thích nghi sẽ trở nên nhẹ nhàng hơn.
Về quy hoạch trường đại học, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho hay sẽ có quy hoạch “sâu” nhằm khắc phục tình trạng manh mún, nhỏ lẻ, gây khó khăn cho sự phát triển, nhất là với các trường gần nhau về lĩnh vực; phương án sắp xếp đã được báo cáo Thủ tướng, chờ ý kiến chỉ đạo triển khai.
(GLO)- Tại những ngôi trường vùng khó như Trường tiểu học Đak Sơ Mei, hành trình bám trường bám lớp để theo đuổi con chữ của thầy và trò nhà trường trong năm học mới đối mặt với không ít thử thách. Nhờ sự tiếp sức của nhiều nguồn lực trong xã hội, các em đón niềm vui năm học mới trọn vẹn hơn.
(GLO)-Ngày 14-9, Hội Đồng hương Đập Đá tại TP Hồ Chí Minh phối hợp với UBND phường An Nhơn tổ chức Chương trình trao học bổng cho học sinh nghèo vượt khó học giỏi.
(GLO)- Bộ GD&ĐT vừa đề nghị tạm dừng công tác quy hoạch đối với chủ tịch, phó chủ tịch hội đồng trường. Đồng thời, tạm dừng công tác quy hoạch và xem xét bổ nhiệm mới đối với hiệu trưởng, phó hiệu trưởng và giám đốc, phó giám đốc các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp.
(GLO)- Dù bận rộn với công việc giảng dạy nhưng nhiều cô giáo ở khu vực Tây Gia Lai vẫn dành thời gian tham gia các hoạt động thiện nguyện, bảo vệ môi trường, hiến máu tình nguyện. Đó là cách để họ sẻ chia yêu thương với các hoàn cảnh khó khăn, hướng đến những điều tốt đẹp trong cuộc sống.
(GLO)-Ngày 28-8-2025, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định về chính sách tín dụng dành cho học sinh, sinh viên, học viên cao học và nghiên cứu sinh theo học các ngành khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán. Nguồn vốn vay nhằm hỗ trợ trang trải học phí và sinh hoạt phí trong suốt quá trình học tập.
(GLO)- Năm học 2025-2026 bắt đầu trong bối cảnh cả nước thay đổi lớn về địa giới hành chính. Dù nhiều bộ sách giáo khoa chưa kịp cập nhật, ngành Giáo dục đã chủ động điều chỉnh thông tin, giúp học sinh tiếp cận kiến thức mới ngay từ đầu năm.
(GLO)- Việc đưa nội dung phòng cháy chữa cháy vào các hoạt động trải nghiệm đã giúp học sinh chủ động hơn trong ứng phó tình huống, đồng thời khẳng định vai trò quan trọng của giáo dục kỹ năng sống trong xây dựng trường học an toàn.
Nhiều chính sách mới liên quan đến đào tạo và thu nhập giáo viên được triển khai đã tác động mạnh mẽ đến việc tuyển sinh khối ngành đào tạo sư phạm trong các năm gần đây. Đặc biệt trong năm 2025, sư phạm đã vươn lên dẫn đầu với mức điểm chuẩn ở mức tuyệt đối một số ngành.
(GLO)- Giành giải ba quốc gia môn Lịch sử, Nguyễn Thị Cẩm Tú (ở phường Hoài Nhơn Nam, tỉnh Gia Lai)-học sinh lớp 12 chuyên Văn Trường THPT chuyên Chu Văn An (phường Bồng Sơn) khẳng định mình bằng nỗ lực học tập bền bỉ.
Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo khẳng định Nghị quyết 71 có tính hành động, tính cách mạng khi được Bộ Chính trị ban hành ngày 22/8 và chỉ đạo triển khai ngay trong năm học 2025-2026.
(GLO)- Sáng 5-9, hòa chung không khí khai giảng trên cả nước, Trường Cao đẳng Cơ điện-Xây dựng và Nông lâm Trung bộ tổ chức Lễ khai giảng năm học 2025-2026 với sự tham dự của đại biểu các cơ quan, doanh nghiệp đối tác, Ban Giám hiệu, cán bộ, giảng viên cùng học sinh, sinh viên.
(GLO)- Sáng 5-9, 1.265 trường học trên địa bàn tỉnh Gia Lai đã hòa nhịp cùng không khí buổi lễ khai giảng đặc biệt chung trên toàn quốc. Lễ khai giảng năm học mới 2025-2026 đã tạo khí thế khởi đầu và mở ra giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ với tinh thần “Kỷ cương-Sáng tạo-Đột phá-Phát triển”.
