(GLO)- Các công trình hồ, đập giữ vai trò then chốt trong cung cấp nước tưới, sinh hoạt và phát điện. Tuy nhiên, hạ tầng thủy lợi ở nhiều nơi, nhất là khu vực phía Tây tỉnh Gia Lai, vẫn thiếu đồng bộ, chưa đáp ứng nhu cầu.
Xung quanh vấn đề này, phóng viên Báo và phát thanh, truyền hình Gia Lai có cuộc trao đổi với ông Vũ Ngọc An-Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường.
* Thực trạng hạ tầng thủy lợi và quản lý hồ, đập ở Gia Lai hiện nay ra sao, thưa ông?
Ông Vũ Ngọc An-Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường. Ảnh: NVCC
- Tỉnh Gia Lai hiện có 283 hồ chứa với tổng dung tích khoảng 1.275 triệu m³, cùng 486 đập dâng và 53 hồ thủy điện với tổng công suất gần 2.700 MW. Đây là hệ thống hạ tầng thủy lợi quan trọng, đóng vai trò thiết yếu trong việc cung cấp nước tưới cho hơn 270 nghìn ha đất nông nghiệp mỗi năm. Bên cạnh đó, các công trình này còn phục vụ nhiều mục đích khác như cấp nước sinh hoạt, phát điện, nuôi trồng thủy sản và đáp ứng nhu cầu sản xuất công nghiệp.
Đặc biệt, nhờ các hồ đập lớn như Ayun Hạ, Ia Mơr, Định Bình, Đồng Mít, Núi Một…, tỉnh đã chủ động được nguồn nước tưới cho cây trồng, qua đó giữ vững diện tích gieo trồng lúa, hoa màu và cây công nghiệp hằng năm. Nhiều công trình còn đảm nhận vai trò điều tiết lũ cục bộ, cấp nước cho chăn nuôi, thủy sản và hỗ trợ đời sống dân sinh, góp phần quan trọng vào phát triển KT-XH địa phương.
Tuy nhiên, không ít công trình đã được xây dựng từ lâu nên hiện trong tình trạng xuống cấp nghiêm trọng. Một số hạng mục như mái đập bị sạt lở, tràn xả lũ và cống lấy nước hư hỏng, gây nhiều khó khăn cho công tác vận hành, đặc biệt vào mùa mưa lũ. Bên cạnh đó, nhiều hồ đập nhỏ do địa phương quản lý lại không có hồ sơ thiết kế, gây trở ngại cho việc bảo trì, sửa chữa và xây dựng cơ sở dữ liệu. Ngoài ra, năng lực quản lý, vận hành ở cấp cơ sở còn hạn chế, dẫn đến việc khai thác chưa đúng quy trình kỹ thuật, tiềm ẩn rủi ro mất an toàn.
Hồ thủy lợi Ayun Hạ phục vụ tưới cho hơn 13.500 ha đất nông nghiệp, sản xuất 2 vụ lúa nước ở Phú Thiện, Ia Pa, Ayun Pa, phát điện và phục vụ một số cơ sở sản xuất công nghiệp. Ảnh: Phạm Quý
* Đâu là nguyên nhân khiến năng lực cấp nước ở phía Tây còn hạn chế?
- Do yếu tố địa lý và lịch sử, hạ tầng thủy lợi giữa khu vực phía Đông và phía Tây tỉnh vẫn còn nhiều chênh lệch. Vùng phía Đông (trước đây thuộc tỉnh Bình Định) được quy hoạch và đầu tư hệ thống hồ đập từ khá sớm, với mạng lưới kênh mương đồng bộ, phù hợp với địa hình bằng phẳng, dân cư tập trung nên rất thuận lợi cho việc phát triển thủy lợi.
Ngược lại, khu vực phía Tây (thuộc Gia Lai cũ) lại gặp nhiều khó khăn do địa hình đồi núi phức tạp, độ dốc lớn, dân cư phân bố thưa, mùa khô kéo dài và nguồn nước mặt phân tán, không ổn định. Bên cạnh đó, nguồn lực đầu tư cho thủy lợi tại đây còn hạn chế. Do vậy, năng lực cấp nước ở phía Tây hiện vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu sản xuất, đặc biệt là trong mùa khô - thời điểm mà tình trạng thiếu nước thường xuyên xảy ra.
* Vậy tỉnh có định hướng nào để cải thiện hệ thống thủy lợi tại khu vực phía Tây?
- Tỉnh xác định đây là vùng trọng điểm cần ưu tiên đầu tư trong giai đoạn 2026 - 2030. Một số dự án thủy lợi lớn đã được quy hoạch, như: Công trình Ea Thul, hệ thống chuyển nước Ayun Thượng - Đăk Pờ Tó, cùng nhiều hạng mục sửa chữa, chống sạt lở, hiện đại hóa hệ thống tưới. Bên cạnh đó, tỉnh cũng thúc đẩy ứng dụng công nghệ tưới tiết kiệm, tăng cường liên kết hồ chứa, đầu tư kênh mương phù hợp địa hình. Mục tiêu là từng bước thu hẹp khoảng cách giữa các vùng, bảo đảm cấp nước ổn định phục vụ sản xuất và sinh hoạt.
* Tỉnh sẽ triển khai những giải pháp gì để khắc phục tình trạng xuống cấp của các hồ, đập?
- Trước mắt, tỉnh sẽ rà soát, đánh giá hiện trạng toàn bộ công trình để lập danh mục ưu tiên sửa chữa theo mức độ khẩn cấp và khả năng huy động vốn. Nguồn lực thực hiện được kết hợp từ ngân sách địa phương, Trung ương, chương trình mục tiêu quốc gia, vốn ứng phó biến đổi khí hậu và xã hội hóa. Bên cạnh đó, tỉnh đẩy mạnh ứng dụng công nghệ quan trắc, dự báo khí tượng thủy văn, điều tiết hồ chứa; tăng cường đào tạo đội ngũ vận hành, bảo trì định kỳ và tuyên truyền cộng đồng nhằm đảm bảo an toàn trong mùa mưa bão.
Ngành Nông nghiệp và tỉnh cũng chủ động tiếp cận đa dạng nguồn vốn cho các dự án hồ chứa, tưới tiết kiệm, kênh mương; khuyến khích xã hội hóa đầu tư thủy lợi. Tỉnh kiến nghị Trung ương hoàn thiện cơ chế phân cấp quản lý, bổ sung ngân sách thường xuyên cho bảo trì, duy tu hồ đập trọng điểm, nhất là công trình bảo vệ vùng hạ du.
Tỉnh cũng đề xuất Trung ương có cơ chế riêng cho các dự án thủy lợi, cấp nước quy mô lớn ở vùng khô hạn; đầu tư hệ thống cấp nước sạch tập trung nông thôn; đồng thời hỗ trợ kỹ thuật, đào tạo nhân lực trong ứng dụng công nghệ giám sát, vận hành, điều tiết, dự báo khí tượng… hướng đến quản lý thủy lợi hiện đại, hiệu quả, an toàn.
(GLO)- Với lợi thế về đất đai cùng kinh nghiệm sản xuất của người dân địa phương, HTX Nông nghiệp-Dịch vụ An Phú Thịnh (phường An Phú, tỉnh Gia Lai) đang từng bước hình thành vùng sản xuất rau quả công nghệ cao.
(GLO)- Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh đã ban hành lịch thời vụ và cơ cấu giống cây trồng phục vụ sản xuất vụ Đông Xuân 2025-2026 trên địa bàn tỉnh, nhằm đảm bảo kế hoạch sản xuất phù hợp với điều kiện khí hậu, nguồn nước và diễn biến thời tiết trong thời gian tới.
(GLO)- Liên tiếp những cơn bão rồi mưa lũ quét qua khiến cho vùng trồng mai ở phường An Nhơn Bắc (tỉnh Gia Lai) chịu thiệt hại nghiêm trọng. Nhiều nhà vườn mất trắng, người dân kiệt quệ vì 3 năm liên tiếp thất thu, không còn vốn tái đầu tư. Nỗi lo "mất Tết" vì thế càng thường trực.
(GLO)- Nhiều năm qua, ông Nguyễn Văn Lâm (66 tuổi)-Chi hội trưởng Chi hội Nông dân thôn Nghĩa Hưng 2 (xã Biển Hồ, tỉnh Gia Lai) luôn được hội viên và người dân tin tưởng, quý mến. Không chỉ tận tụy với công tác Hội, ông còn tiên phong phát triển kinh tế, làm giàu trên chính mảnh đất quê hương.
(GLO)- Thông qua các chuỗi liên kết sản xuất, nhiều hợp tác xã (HTX) tại khu vực Tây Gia Lai đã trở thành hạt nhân quan trọng giúp nông dân nâng cao giá trị nông sản, phát triển thị trường và hướng đến nền nông nghiệp bền vững, hiện đại.
(GLO)- UBND tỉnh vừa ban hành quyết định phê duyệt hỗ trợ dự án liên kết sản xuất chăn nuôi và tiêu thụ bò thịt vỗ béo tại xã Kim Sơn. Dự án do hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp Thanh niên Hoài Ân chủ trì, nhằm hỗ trợ sinh kế, tạo việc làm và góp phần giảm nghèo bền vững trên địa bàn.
(GLO)- Hôm nay (28-11), giá cà phê giảm nhẹ 500-800 đồng/kg tại các vùng trọng điểm. Hiện cà phê trong nước giao dịch quanh mốc 110.500-111.500 đồng/kg.
(GLO)- Ngày 26-11, giá cà phê trong nước tiếp tục giảm thêm 1.000-1.500 đồng/kg, đưa giá giao dịch xuống còn 109.500-111.000 đồng/kg. Trong khi đó, hồ tiêu tăng nhẹ 200-500 đồng/kg ở Gia Lai và Đồng Nai.
(GLO)- Thị trường heo hơi miền Trung-Tây Nguyên ngày 26-11 ghi nhận xu hướng tăng giá mạnh, đặc biệt tại Đắk Lắk với mức tăng lên đến 3.000 đồng/kg. Hiện giá mua bán tại khu vực này dao động 48.000-52.000 đồng/kg.
(GLO)- Từ quả chuối mốc, chuối xanh, các doanh nghiệp tại Gia Lai đã chế biến ra chuối sấy, chuối dẻo, tinh bột chuối… qua đó gia tăng hiệu quả kinh tế gấp nhiều lần so với bán tươi. Hướng đi này góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng hiện đại.
(GLO)- Hôm nay (25-11), giá heo hơi tiếp đà tăng 1.000-2.000 đồng/kg tại nhiều địa phương. Trong đó, mức giá thu mua cao nhất là 54.000 đồng/kg, được ghi nhận ở khu vực miền Bắc.
(GLO)- Thị trường nông sản nội địa ngày 25-11 ghi nhận sự bật tăng trở lại của giá hồ tiêu, với mức tăng 1.000-1.500 đồng/kg. Trong khi đó, cà phê giảm nhẹ 500 đồng/kg sau phiên đi ngang hôm qua.
(GLO)- Bão số 13 và đợt mưa lũ kéo dài vừa qua khiến nhiều hộ nuôi trồng thủy sản, chăn nuôi và trồng trọt trong tỉnh Gia Lai lâm vào cảnh trắng tay. Thiệt hại lớn khiến nhu cầu tiếp cận vốn để tái sản xuất trở nên bức thiết.
(GLO)- Năm 2025, công tác quản lý và bảo vệ rừng trên địa bàn tỉnh tiếp tục chuyển biến tích cực nhờ sự chỉ đạo đồng bộ và vào cuộc quyết liệt của các lực lượng.
(GLO)- Sau những ngày mưa lũ kéo dài, thị trường thực phẩm ghi nhận sự mất cân đối rõ rệt: rau xanh khan hiếm trầm trọng, còn thủy sản nuôi trồng lại hạ giá do người dân tranh thủ vớt bán khi hồ, lồng bè bị ngập nước.
(GLO)- Không chỉ đầu tư nâng cao năng suất, nhiều hợp tác xã (HTX), hộ gia đình trên địa bàn tỉnh Gia Lai còn hướng đến mục tiêu xây dựng thương hiệu gạo đặc trưng của địa phương. Ðây được xem là hướng đi bền vững nhằm nâng cao giá trị hạt gạo, mở rộng thị trường tiêu thụ.
(GLO)- Thị trường heo hơi trong cả nước ngày 21-11 tiếp đà tăng từ 1.000-2.000 đồng/kg tại nhiều địa phương. Trong đó, khu vực miền Bắc đang giữ mức giá cao nhất với 52.000 đồng/kg.
