(GLO)- Các công trình hồ, đập giữ vai trò then chốt trong cung cấp nước tưới, sinh hoạt và phát điện. Tuy nhiên, hạ tầng thủy lợi ở nhiều nơi, nhất là khu vực phía Tây tỉnh Gia Lai, vẫn thiếu đồng bộ, chưa đáp ứng nhu cầu.
Xung quanh vấn đề này, phóng viên Báo và phát thanh, truyền hình Gia Lai có cuộc trao đổi với ông Vũ Ngọc An-Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường.
* Thực trạng hạ tầng thủy lợi và quản lý hồ, đập ở Gia Lai hiện nay ra sao, thưa ông?
Ông Vũ Ngọc An-Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường. Ảnh: NVCC
- Tỉnh Gia Lai hiện có 283 hồ chứa với tổng dung tích khoảng 1.275 triệu m³, cùng 486 đập dâng và 53 hồ thủy điện với tổng công suất gần 2.700 MW. Đây là hệ thống hạ tầng thủy lợi quan trọng, đóng vai trò thiết yếu trong việc cung cấp nước tưới cho hơn 270 nghìn ha đất nông nghiệp mỗi năm. Bên cạnh đó, các công trình này còn phục vụ nhiều mục đích khác như cấp nước sinh hoạt, phát điện, nuôi trồng thủy sản và đáp ứng nhu cầu sản xuất công nghiệp.
Đặc biệt, nhờ các hồ đập lớn như Ayun Hạ, Ia Mơr, Định Bình, Đồng Mít, Núi Một…, tỉnh đã chủ động được nguồn nước tưới cho cây trồng, qua đó giữ vững diện tích gieo trồng lúa, hoa màu và cây công nghiệp hằng năm. Nhiều công trình còn đảm nhận vai trò điều tiết lũ cục bộ, cấp nước cho chăn nuôi, thủy sản và hỗ trợ đời sống dân sinh, góp phần quan trọng vào phát triển KT-XH địa phương.
Tuy nhiên, không ít công trình đã được xây dựng từ lâu nên hiện trong tình trạng xuống cấp nghiêm trọng. Một số hạng mục như mái đập bị sạt lở, tràn xả lũ và cống lấy nước hư hỏng, gây nhiều khó khăn cho công tác vận hành, đặc biệt vào mùa mưa lũ. Bên cạnh đó, nhiều hồ đập nhỏ do địa phương quản lý lại không có hồ sơ thiết kế, gây trở ngại cho việc bảo trì, sửa chữa và xây dựng cơ sở dữ liệu. Ngoài ra, năng lực quản lý, vận hành ở cấp cơ sở còn hạn chế, dẫn đến việc khai thác chưa đúng quy trình kỹ thuật, tiềm ẩn rủi ro mất an toàn.
Hồ thủy lợi Ayun Hạ phục vụ tưới cho hơn 13.500 ha đất nông nghiệp, sản xuất 2 vụ lúa nước ở Phú Thiện, Ia Pa, Ayun Pa, phát điện và phục vụ một số cơ sở sản xuất công nghiệp. Ảnh: Phạm Quý
* Đâu là nguyên nhân khiến năng lực cấp nước ở phía Tây còn hạn chế?
- Do yếu tố địa lý và lịch sử, hạ tầng thủy lợi giữa khu vực phía Đông và phía Tây tỉnh vẫn còn nhiều chênh lệch. Vùng phía Đông (trước đây thuộc tỉnh Bình Định) được quy hoạch và đầu tư hệ thống hồ đập từ khá sớm, với mạng lưới kênh mương đồng bộ, phù hợp với địa hình bằng phẳng, dân cư tập trung nên rất thuận lợi cho việc phát triển thủy lợi.
Ngược lại, khu vực phía Tây (thuộc Gia Lai cũ) lại gặp nhiều khó khăn do địa hình đồi núi phức tạp, độ dốc lớn, dân cư phân bố thưa, mùa khô kéo dài và nguồn nước mặt phân tán, không ổn định. Bên cạnh đó, nguồn lực đầu tư cho thủy lợi tại đây còn hạn chế. Do vậy, năng lực cấp nước ở phía Tây hiện vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu sản xuất, đặc biệt là trong mùa khô - thời điểm mà tình trạng thiếu nước thường xuyên xảy ra.
* Vậy tỉnh có định hướng nào để cải thiện hệ thống thủy lợi tại khu vực phía Tây?
- Tỉnh xác định đây là vùng trọng điểm cần ưu tiên đầu tư trong giai đoạn 2026 - 2030. Một số dự án thủy lợi lớn đã được quy hoạch, như: Công trình Ea Thul, hệ thống chuyển nước Ayun Thượng - Đăk Pờ Tó, cùng nhiều hạng mục sửa chữa, chống sạt lở, hiện đại hóa hệ thống tưới. Bên cạnh đó, tỉnh cũng thúc đẩy ứng dụng công nghệ tưới tiết kiệm, tăng cường liên kết hồ chứa, đầu tư kênh mương phù hợp địa hình. Mục tiêu là từng bước thu hẹp khoảng cách giữa các vùng, bảo đảm cấp nước ổn định phục vụ sản xuất và sinh hoạt.
* Tỉnh sẽ triển khai những giải pháp gì để khắc phục tình trạng xuống cấp của các hồ, đập?
- Trước mắt, tỉnh sẽ rà soát, đánh giá hiện trạng toàn bộ công trình để lập danh mục ưu tiên sửa chữa theo mức độ khẩn cấp và khả năng huy động vốn. Nguồn lực thực hiện được kết hợp từ ngân sách địa phương, Trung ương, chương trình mục tiêu quốc gia, vốn ứng phó biến đổi khí hậu và xã hội hóa. Bên cạnh đó, tỉnh đẩy mạnh ứng dụng công nghệ quan trắc, dự báo khí tượng thủy văn, điều tiết hồ chứa; tăng cường đào tạo đội ngũ vận hành, bảo trì định kỳ và tuyên truyền cộng đồng nhằm đảm bảo an toàn trong mùa mưa bão.
Ngành Nông nghiệp và tỉnh cũng chủ động tiếp cận đa dạng nguồn vốn cho các dự án hồ chứa, tưới tiết kiệm, kênh mương; khuyến khích xã hội hóa đầu tư thủy lợi. Tỉnh kiến nghị Trung ương hoàn thiện cơ chế phân cấp quản lý, bổ sung ngân sách thường xuyên cho bảo trì, duy tu hồ đập trọng điểm, nhất là công trình bảo vệ vùng hạ du.
Tỉnh cũng đề xuất Trung ương có cơ chế riêng cho các dự án thủy lợi, cấp nước quy mô lớn ở vùng khô hạn; đầu tư hệ thống cấp nước sạch tập trung nông thôn; đồng thời hỗ trợ kỹ thuật, đào tạo nhân lực trong ứng dụng công nghệ giám sát, vận hành, điều tiết, dự báo khí tượng… hướng đến quản lý thủy lợi hiện đại, hiệu quả, an toàn.
(GLO)- Ngày 9-11, tại thủ đô Phnom Penh của Campuchia, gạo Ông Cua ST25 của Anh hùng Lao động Hồ Quang Cua lần thứ ba được vinh danh gạo ngon nhất thế giới.
(GLO)- Trong những tháng cuối năm, ngành Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Gia Lai tăng cường quản lý và kiểm soát nguồn giống, làm cơ sở nâng cao giá trị kinh tế của rừng trồng.
(GLO)- Theo số liệu mới nhất từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng Bộ Công Thương, 10 tháng năm 2025, Việt Nam xuất khẩu 7,2 triệu tấn gạo, thu về 3,7 tỷ USD, giảm 6,5% về số lượng và giảm gần 23,8% về giá trị so với cùng kỳ năm 2024.
(GLO)- Ngày 9-11, thị trường cà phê trong nước có sự đảo chiều tăng trở lại của giá cà phê với mức 2.300-2.700 đồng/kg. Hiện giá cà phê đang giao dịch quanh ngưỡng 118.000-119.5000 đồng/kg.
(GLO)- Ngày 8-11, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Gia Lai) xác nhận: Toàn tỉnh có 11.861 ha cây trồng bị đổ ngã, ngập úng do ảnh hưởng của bão số 13 (Kalmaegi) và mưa lũ kéo dài, trong đó, cây hàng năm hơn 11.812 ha.
(GLO)- Hôm nay (8-11), giá cà phê trong nước quay đầu giảm mạnh 1.700-2.500 đồng/kg sau phiên tăng nhẹ hôm qua. Tại các vùng trọng điểm, cà phê rớt giá xuống còn 115.700-116.800 đồng/kg.
(GLO)- Sau khi bão số 13 đổ bộ vào đất liền, ngày 7-11, giá cà phê trong nước tăng nhẹ 200-400 đồng/kg. Hiện cà phê tại các vùng trồng trọng điểm đang dao động trong khoảng 118.200-119.000 đồng/kg.
(GLO)- Tại Kỳ họp thứ 4 (chuyên đề), HĐND tỉnh Gia Lai khóa XII đã thông qua nghị quyết tiếp tục áp dụng chính sách khuyến khích nuôi gà thả đồi tại 21 xã trung du, miền núi khu vực phía Đông tỉnh.
(GLO) - Tập đoàn Công nghiệp-Viễn thông Quân đội (Viettel) đã kích hoạt toàn bộ hệ thống ứng phó ở cấp độ cao nhất nhằm bảo đảm thông tin thông suốt, phục vụ công tác chỉ đạo, cứu hộ, cứu nạn và liên lạc của người dân.
(GLO)- Ngày 5-11, thị trường nông sản trong nước ghi nhận sự tăng giảm trái chiều của giá cà phê và hồ tiêu. Trong khi cà phê tăng vọt 2.000-2.600 đồng/kg thì hồ tiêu lại giảm 1.000 đồng/kg so với hôm qua.
(GLO)- Trước những tác động từ lệnh cấm nhập khẩu thủy sản theo Ðạo luật Bảo vệ động vật có vú biển (MMPA) của Hoa Kỳ, phóng viên Báo và phát thanh, truyền hình Gia Lai có cuộc phỏng vấn ông Trần Quốc Khánh-Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường.
(GLO)- Trước thách thức biến đổi khí hậu, người dân xã Ia Rsai (tỉnh Gia Lai) đã chủ động tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp bằng cách chuyển đổi sang cây trồng mới, phù hợp, đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ hiện đại, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, nâng cao thu nhập.
(GLO)- Ngày 4-11, giá cà phê và hồ tiêu trong nước cùng “lao dốc”, giảm từ 1.000-2.500 đồng/kg. Hiện cà phê đang dao động trong khoảng 114.500-115.500 đồng/kg, trong khi hồ tiêu về mức 144.000-146.000 đồng/kg.
(GLO)- Ngày 4-11, Chi cục Phát triển nông thôn (Sở Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, tỉnh Gia Lai đã phê duyệt dự án liên kết chăn nuôi và tiêu thụ bò thịt vỗ béo tại xã Phù Mỹ Nam nhằm hỗ trợ sinh kế, tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho hộ nghèo, cận nghèo trên địa bàn.
(GLO)- Những năm gần đây, giá nông sản bấp bênh cùng tác động khắc nghiệt của biến đổi khí hậu đã khiến đời sống của người dân gặp không ít khó khăn. Trước thực tế đó, nhiều doanh nghiệp và nông dân ở khu vực Tây Gia Lai đã mạnh dạn chuyển đổi sang các loại cây trồng phù hợp, có giá trị kinh tế cao.
(GLO)- Canh tác lúa cải tiến và tưới ướt-khô xen kẽ là các phương pháp canh tác thông minh giúp nông dân ở khu vực phía Ðông tỉnh Gia Lai tăng năng suất, tiết kiệm nước và phân bón, đồng thời giảm phát thải khí nhà kính.
(GLO)- Những ngày cuối thu, đầu đông, khi tiết trời Tây Nguyên se lạnh, khắp các buôn làng từ Đắk Lắk, Gia Lai đến Quảng Ngãi lại rộn ràng bước vào vụ thu hoạch cà phê. Trên nương rẫy, cà phê chín đỏ mang theo biết bao hy vọng của người nông dân sau một năm miệt mài với công việc đồng áng.
(GLO)- Để đáp ứng nhu cầu thực phẩm trong dịp Tết Nguyên đán năm 2026, Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Gia Lai (thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường) vừa làm việc với các xã, phường khu vực phía Tây tỉnh về thúc đẩy phát triển chăn nuôi gia súc, gia cầm.
(GLO)- Ngày 31-10, tại phường Quy Nhơn (tỉnh Gia Lai) Hiệp hội Sắn Việt Nam tổ chức hội nghị giữa nhiệm kỳ III (2023-2028) với chủ đề “Đoàn kết, chia sẻ và phát triển”.
(GLO)- Thị trường nông sản trong nước ngày 1-11 ghi nhận sự khởi sắc khi giá cà phê và hồ tiêu cùng tăng. Trong đó, giá cà phê tăng 1.300-1.500 đồng/kg, còn hồ tiêu tăng 1.000 đồng/kg.
(GLO)- Ngày 31-10, giá cà phê trong nước tiếp đà tăng với mức 800-900 đồng/kg. Hiện giá cà phê tại các vùng trồng trọng điểm đang trong khoảng 115.500-116.500 đồng/kg.
(GLO)- Những ngày gần đây, giá rau xanh tại các vùng chuyên canh ở khu vực phía Tây tỉnh Gia Lai đồng loạt tăng từ 2.000 đồng/kg trở lên so với tháng trước. Dù vậy, người trồng rau vẫn kém vui bởi năng suất rau giảm mạnh do mưa kéo dài.
(GLO)- Nhằm nâng cao năng suất, chất lượng và khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu, năm 2023, Viện Khoa học Kỹ thuật Nông Lâm nghiệp Tây Nguyên phối hợp với các địa phương thuộc tỉnh Gia Lai triển khai mô hình canh tác cà phê thông minh. Đây được xem là "chìa khóa" nâng tầm cà phê Gia Lai.
