(GLO)- Các công trình hồ, đập giữ vai trò then chốt trong cung cấp nước tưới, sinh hoạt và phát điện. Tuy nhiên, hạ tầng thủy lợi ở nhiều nơi, nhất là khu vực phía Tây tỉnh Gia Lai, vẫn thiếu đồng bộ, chưa đáp ứng nhu cầu.
Xung quanh vấn đề này, phóng viên Báo và phát thanh, truyền hình Gia Lai có cuộc trao đổi với ông Vũ Ngọc An-Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường.
* Thực trạng hạ tầng thủy lợi và quản lý hồ, đập ở Gia Lai hiện nay ra sao, thưa ông?
Ông Vũ Ngọc An-Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường. Ảnh: NVCC
- Tỉnh Gia Lai hiện có 283 hồ chứa với tổng dung tích khoảng 1.275 triệu m³, cùng 486 đập dâng và 53 hồ thủy điện với tổng công suất gần 2.700 MW. Đây là hệ thống hạ tầng thủy lợi quan trọng, đóng vai trò thiết yếu trong việc cung cấp nước tưới cho hơn 270 nghìn ha đất nông nghiệp mỗi năm. Bên cạnh đó, các công trình này còn phục vụ nhiều mục đích khác như cấp nước sinh hoạt, phát điện, nuôi trồng thủy sản và đáp ứng nhu cầu sản xuất công nghiệp.
Đặc biệt, nhờ các hồ đập lớn như Ayun Hạ, Ia Mơr, Định Bình, Đồng Mít, Núi Một…, tỉnh đã chủ động được nguồn nước tưới cho cây trồng, qua đó giữ vững diện tích gieo trồng lúa, hoa màu và cây công nghiệp hằng năm. Nhiều công trình còn đảm nhận vai trò điều tiết lũ cục bộ, cấp nước cho chăn nuôi, thủy sản và hỗ trợ đời sống dân sinh, góp phần quan trọng vào phát triển KT-XH địa phương.
Tuy nhiên, không ít công trình đã được xây dựng từ lâu nên hiện trong tình trạng xuống cấp nghiêm trọng. Một số hạng mục như mái đập bị sạt lở, tràn xả lũ và cống lấy nước hư hỏng, gây nhiều khó khăn cho công tác vận hành, đặc biệt vào mùa mưa lũ. Bên cạnh đó, nhiều hồ đập nhỏ do địa phương quản lý lại không có hồ sơ thiết kế, gây trở ngại cho việc bảo trì, sửa chữa và xây dựng cơ sở dữ liệu. Ngoài ra, năng lực quản lý, vận hành ở cấp cơ sở còn hạn chế, dẫn đến việc khai thác chưa đúng quy trình kỹ thuật, tiềm ẩn rủi ro mất an toàn.
Hồ thủy lợi Ayun Hạ phục vụ tưới cho hơn 13.500 ha đất nông nghiệp, sản xuất 2 vụ lúa nước ở Phú Thiện, Ia Pa, Ayun Pa, phát điện và phục vụ một số cơ sở sản xuất công nghiệp. Ảnh: Phạm Quý
* Đâu là nguyên nhân khiến năng lực cấp nước ở phía Tây còn hạn chế?
- Do yếu tố địa lý và lịch sử, hạ tầng thủy lợi giữa khu vực phía Đông và phía Tây tỉnh vẫn còn nhiều chênh lệch. Vùng phía Đông (trước đây thuộc tỉnh Bình Định) được quy hoạch và đầu tư hệ thống hồ đập từ khá sớm, với mạng lưới kênh mương đồng bộ, phù hợp với địa hình bằng phẳng, dân cư tập trung nên rất thuận lợi cho việc phát triển thủy lợi.
Ngược lại, khu vực phía Tây (thuộc Gia Lai cũ) lại gặp nhiều khó khăn do địa hình đồi núi phức tạp, độ dốc lớn, dân cư phân bố thưa, mùa khô kéo dài và nguồn nước mặt phân tán, không ổn định. Bên cạnh đó, nguồn lực đầu tư cho thủy lợi tại đây còn hạn chế. Do vậy, năng lực cấp nước ở phía Tây hiện vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu sản xuất, đặc biệt là trong mùa khô - thời điểm mà tình trạng thiếu nước thường xuyên xảy ra.
* Vậy tỉnh có định hướng nào để cải thiện hệ thống thủy lợi tại khu vực phía Tây?
- Tỉnh xác định đây là vùng trọng điểm cần ưu tiên đầu tư trong giai đoạn 2026 - 2030. Một số dự án thủy lợi lớn đã được quy hoạch, như: Công trình Ea Thul, hệ thống chuyển nước Ayun Thượng - Đăk Pờ Tó, cùng nhiều hạng mục sửa chữa, chống sạt lở, hiện đại hóa hệ thống tưới. Bên cạnh đó, tỉnh cũng thúc đẩy ứng dụng công nghệ tưới tiết kiệm, tăng cường liên kết hồ chứa, đầu tư kênh mương phù hợp địa hình. Mục tiêu là từng bước thu hẹp khoảng cách giữa các vùng, bảo đảm cấp nước ổn định phục vụ sản xuất và sinh hoạt.
* Tỉnh sẽ triển khai những giải pháp gì để khắc phục tình trạng xuống cấp của các hồ, đập?
- Trước mắt, tỉnh sẽ rà soát, đánh giá hiện trạng toàn bộ công trình để lập danh mục ưu tiên sửa chữa theo mức độ khẩn cấp và khả năng huy động vốn. Nguồn lực thực hiện được kết hợp từ ngân sách địa phương, Trung ương, chương trình mục tiêu quốc gia, vốn ứng phó biến đổi khí hậu và xã hội hóa. Bên cạnh đó, tỉnh đẩy mạnh ứng dụng công nghệ quan trắc, dự báo khí tượng thủy văn, điều tiết hồ chứa; tăng cường đào tạo đội ngũ vận hành, bảo trì định kỳ và tuyên truyền cộng đồng nhằm đảm bảo an toàn trong mùa mưa bão.
Ngành Nông nghiệp và tỉnh cũng chủ động tiếp cận đa dạng nguồn vốn cho các dự án hồ chứa, tưới tiết kiệm, kênh mương; khuyến khích xã hội hóa đầu tư thủy lợi. Tỉnh kiến nghị Trung ương hoàn thiện cơ chế phân cấp quản lý, bổ sung ngân sách thường xuyên cho bảo trì, duy tu hồ đập trọng điểm, nhất là công trình bảo vệ vùng hạ du.
Tỉnh cũng đề xuất Trung ương có cơ chế riêng cho các dự án thủy lợi, cấp nước quy mô lớn ở vùng khô hạn; đầu tư hệ thống cấp nước sạch tập trung nông thôn; đồng thời hỗ trợ kỹ thuật, đào tạo nhân lực trong ứng dụng công nghệ giám sát, vận hành, điều tiết, dự báo khí tượng… hướng đến quản lý thủy lợi hiện đại, hiệu quả, an toàn.
(GLO)- Thị trường trong nước ngày 4-9 ghi nhận sự lao dốc mạnh của giá cà phê. Tại các vùng trồng trọng điểm, mức giá cà phê giảm từ 6.200-6.500 đồng/kg, hiện giao dịch quanh ngưỡng 114.300-115.000 đồng/kg.
(GLO)- Với phương châm “quản lý từ gốc, giám sát tận ngọn”, phường Hoài Nhơn Bắc (tỉnh Gia Lai) đang nỗ lực thực hiện nhiều giải pháp phòng-chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU), góp phần cùng cả nước sớm gỡ “thẻ vàng” và giữ gìn thương hiệu thủy sản Việt Nam.
(GLO)- Trong khi giá cà phê vẫn duy trì ổn định thì ngày 3-9, giá hồ tiêu tiếp tục tăng thêm 1.000 đồng/kg so với hôm qua. Hiện thị trường nội địa giao dịch ở ngưỡng 153.000-155.000 đồng/kg.
(GLO)- Từ cuối tháng 8 đến nay, bà con nông dân các xã phía Đông tỉnh đã thu hoạch hơn 35.000 ha lúa Hè Thu. Nhờ thời tiết thuận lợi, ít sâu bệnh nên năng suất lúa đạt cao.
(GLO)- Thị trường nông sản trong ngày đại lễ Quốc khánh (2-9) có sự khởi sắc khi giá cà phê và hồ tiêu đều đồng loạt tăng. Trong đó, hồ tiêu tăng mạnh 1.000 đồng/kg so với hôm qua.
(GLO)- Dù dịch tả heo châu Phi trên địa bàn tỉnh đang có xu hướng giảm, ngành chức năng vẫn duy trì trạng thái "cảnh giác cao độ" nhằm khoanh vùng, kiểm soát và ngăn ngừa dịch tái bùng phát, hạn chế tối đa thiệt hại cho người chăn nuôi.
(GLO)- Trong chiến lược phát triển ngành hàng cà phê, các nhà sản xuất ở Gia Lai đã xây dựng chuỗi khép kín từ nông trại đến ly cà phê. Đó không chỉ là sự đổi mới phương thức sản xuất mà còn là thay đổi tư duy tiếp cận thị trường, hướng tới giá trị gia tăng bền vững.
(GLO)- Hôm nay (31-8), trong khi giá cà phê tăng nhẹ 100 đồng/kg thì hồ tiêu lại quay đầu giảm 500-1.000 đồng/kg so với hôm qua. Tuy nhiên, cả 2 mặt hàng nông sản này hiện vẫn neo ở mức cao.
(GLO)- Tin từ Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Gia Lai ngày 28-8, cho biết đã có văn bản đề nghị UBND các xã, phường, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật thực hiện các biện pháp phòng trừ sâu đầu đen gây hại dừa.
(GLO)- Nắm bắt nhu cầu của thị trường, nông dân xã Ia Pa (tỉnh Gia Lai) đã chuyển đổi diện tích cây trồng kém hiệu quả sang trồng cây ăn trái theo hướng hữu cơ; đồng thời thành lập hợp tác xã, tạo chuỗi liên kết giúp nâng cao giá trị sản xuất nông nghiệp địa phương.
(GLO)- Ngày 27-8, thị trường hồ tiêu trong nước cơ bản ổn định. Giá hồ tiêu tại các vùng trồng trọng điểm đi ngang, riêng ở tỉnh Gia Lai tăng nhẹ 500 đồng/kg, lên mức 146.000 đồng/kg.
(GLO)- Ðể thâm nhập vào thị trường tỷ dân Trung Quốc và nhiều thị trường quốc tế khác, nông sản Gia Lai, đặc biệt là ở khu vực phía Tây tỉnh, đang được chuẩn hóa từ vùng trồng, cơ sở đóng gói đến truy xuất nguồn gốc.
(GLO)- Sáng 26-8, tại xã Tuy Phước Tây, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Gia Lai phối hợp với UBND xã tổ chức tập huấn chuyển giao kỹ thuật nuôi vịt biển thương phẩm cho đại diện 20 hộ chăn nuôi trên địa bàn.
(GLO)- Hôm nay (26-8), giá cà phê quay đầu giảm 2.000 đồng/kg sau khi liên tiếp tăng cao ở mức kỷ lục. Trong khi đó, thị trường hồ tiêu lại chuyển biến tích cực khi tăng 2.000 đồng/kg.
(GLO)- Ngày 25-8, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Gia Lai cho biết: Có 9 xã, phường trên địa bàn tỉnh đủ điều kiện công bố hết dịch tả heo châu Phi khi đã qua 21 ngày không ghi nhận thêm ca bệnh mới.
(GLO)- Hôm nay (24-8), thị trường hồ tiêu trong nước duy trì giao dịch ổn định tại nhiều địa phương. Riêng ở 2 tỉnh Gia Lai và Đắk Lắk, giá hồ tiêu tăng thêm 1.000 đồng/kg, neo ở mức 143.500 đồng/kg và 146.000 đồng/kg.
(GLO)- Gây nuôi động vật hoang dã đúng quy định mở ra hướng đi mới trong phát triển kinh tế cho người dân. Tuy nhiên, hoạt động này cần được quản lý chặt chẽ và thực hiện nghiêm túc theo pháp luật.
(GLO)- Hôm nay (22-8), thị trường trong nước ghi nhận sự sôi động trở lại của hồ tiêu với mức giá tăng 1.000-2.000 đồng/kg sau chuỗi ngày đi ngang. Tại các địa bàn trọng điểm, giá hồ tiêu giao dịch quanh ngưỡng 141.000-144.000 đồng/kg.
(GLO)- Hôm nay (21-8), giá cà phê trong nước và thế giới đều tăng mạnh. Tại thị trường nội địa, cà phê tiếp tục lập kỷ lục mới, tiến sát 124.000 đồng/kg, với mức tăng 3.300-3.600 đồng/kg.
(GLO)- Đón đầu nhu cầu thị trường và gia tăng thu nhập, một số nông dân các xã khu vực phía Tây tỉnh Gia Lai đã mạnh dạn chuyển sang trồng hồ tiêu xanh trái vụ. Hướng đi này không chỉ nâng cao giá trị cây trồng mà còn giúp bà con chủ động thích ứng trước biến động thị trường.
(GLO)- Thành tựu đạt được 5 năm qua, cùng tiềm năng, lợi thế của Bình Khê - đơn vị hành chính mới sau sáp nhập 2 xã Tây Thuận và Tây Giang, chính là nền tảng vững chắc để xã xây dựng định hướng phát triển đột phá, toàn diện và bền vững.
Xuất khẩu rau quả Việt Nam đang phục hồi mạnh nhờ sầu riêng và nhiều nông sản chủ lực, mở rộng thị trường quốc tế, qua đó củng cố chuỗi cung ứng và hướng tới mục tiêu 7,6-8 tỷ USD trong năm 2025.
(GLO)- Nhờ lợi thế tự nhiên, quỹ đất rộng cùng môi trường đầu tư thông thoáng, tỉnh Gia Lai, đặc biệt là khu vực phía Tây, đang trở thành điểm đến chiến lược của hàng loạt dự án nông nghiệp công nghệ cao.
