Tăng cường quản lý, vận hành hiệu quả các công trình thủy lợi: Yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh biến đổi khí hậu

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Dù có nhiều nỗ lực trong đầu tư, sửa chữa, nâng cấp nhằm đảm bảo an toàn cho hệ thống công trình thủy lợi, nhưng hiện vẫn còn không ít hồ chứa, đập dâng trên địa bàn tỉnh xuống cấp. Trước thực tế này, các cơ quan quản lý nhà nước, chính quyền địa phương đang tập trung kiểm tra, giám sát và tìm nguồn lực để khắc phục.

Nhiều công trình xuống cấp

Theo báo cáo của Chi cục Thủy lợi (Sở Nông nghiệp và Môi trường), trong số 22 công trình được kiểm tra sau mùa mưa lũ năm 2024 thuộc phạm vi quản lý của UBND các huyện An Lão, Hoài Ân, Phù Mỹ, Phù Cát, Tây Sơn, Tuy Phước và TX Hoài Nhơn, chỉ có 3 hồ chứa Hưng Long, Hóc Tranh và Kim Sơn mới được sửa chữa, nâng cấp từ nguồn vốn WB8 là đạt yêu cầu. Phần lớn các công trình còn lại đã xây dựng từ lâu, lộ rõ dấu hiệu hư hỏng, như: Thân và nền đập bị thấm nước, mái đập bị xói mòn.

Ông Ngô Vĩnh Khánh, Phó Chi cục trưởng phụ trách Chi cục Thủy lợi, nhận định: “Tình trạng thấm thân đập, nền đập tại một số hồ như Hóc Mít, Hóc Xeo hay Tân Thắng ngày càng gia tăng, cần được giải quyết sớm”.

Hồ chứa nước Hóc Cau (huyện Phù Cát) cần được đầu tư, sửa chữa trong thời gian tới. Ảnh: TRỌNG LỢI

Hồ chứa nước Hóc Cau (huyện Phù Cát) cần được đầu tư, sửa chữa trong thời gian tới. Ảnh: TRỌNG LỢI

Không chỉ thân đập, hệ thống cống, tràn cũng xuống cấp. Một vài hồ còn loại cống kiểu nút chai bị rò rỉ, tràn đá xây bong tróc, tràn đất tự nhiên bị xói lở; trong khi các ván phai gỗ không còn khả năng giữ nước do đã mục nát. Một số công trình còn bị người dân chiếm dụng lòng hồ để trồng keo, nuôi cá, trồng hoa màu trái phép, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng tích nước, thoát lũ.

Trong khi đó, chỉ có 4/19 công trình do Công ty TNHH Khai thác công trình thủy lợi Bình Định quản lý được kiểm tra đợt này được sửa chữa gần đây (An Tường, Hố Cùng, Phú Thuận, Mỹ Thuận) là đảm bảo an toàn. Các hồ Cây Sung, Đại Sơn, Đập Lồi… có dấu hiệu hư hỏng kéo dài; mái đập bị xói lở, cống bị rò rỉ, van điều tiết, lan can rỉ sét.

Ông Nguyễn Văn Tánh- Chủ tịch, Giám đốc Công ty TNHH Khai thác Công trình Thủy lợi Bình Định, nhìn nhận: “Chúng tôi gặp khó khăn vì kinh phí bảo trì không nhiều. Những hạng mục quan trọng như kiểm định an toàn đập, lắp thiết bị quan trắc… cần kinh phí lớn nhưng ngân sách hằng năm lại eo hẹp”.

Ngoài ra, phần lớn hồ chứa cũ không có hồ sơ lưu trữ đầy đủ do được xây dựng từ nhiều thập niên trước. Quy trình vận hành, bảo trì chưa được lập hoặc đã quá hạn mà chưa cập nhật. Hơn nữa, dù Nghị định 114/2018/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý an toàn đập, hồ chứa nước đã có hiệu lực hơn 5 năm nhưng việc triển khai tại nhiều địa phương còn mang tính hình thức. Hầu hết các công trình do UBND huyện quản lý chưa cắm mốc chỉ giới bảo vệ, chưa lập phương án bảo vệ và phương án ứng phó tình huống khẩn cấp. Trong khi đó, hệ thống thiết bị đo mưa, đo mực nước và cơ sở dữ liệu hồ chứa chưa hoàn thiện, còn rời rạc và manh mún.

Ông Hồ Đắc Chương, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường, cho biết: “Chúng ta không được phép chủ quan. Từng điểm yếu, từng vết thấm, từng hư hỏng thiết bị phải được phát hiện sớm, xử lý kịp thời. Đó là trách nhiệm của đơn vị khai thác và là nghĩa vụ của chính quyền các cấp trong công tác phòng chống thiên tai”.

Cần giải pháp đồng bộ, hành động quyết liệt

Trước thực trạng trên, ngành Nông nghiệp và Môi trường tỉnh đã tham mưu, đề xuất và được UBND tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư sửa chữa, nâng cấp 11 hồ chứa hư hỏng xuống cấp giai đoạn 2026 - 2030, với tổng kinh phí khoảng 285 tỷ đồng. Bên cạnh đó, từ năm 2025, UBND tỉnh hỗ trợ kinh phí hằng năm cho Công ty TNHH Khai thác công trình thủy lợi Bình Định để bảo trì công trình.

Ông Hồ Đắc Chương cho rằng, về lâu dài, cần đẩy mạnh số hóa dữ liệu hồ chứa, lắp đặt hệ thống giám sát hiện đại, triển khai đào tạo chuyên môn, nâng cao năng lực cho cán bộ vận hành tại cơ sở. Việc khắc phục những lỗ hổng còn tồn tại không chỉ là giải pháp kỹ thuật, đó là yêu cầu quan trọng trong bảo vệ công trình thủy lợi, bảo đảm an toàn dân sinh và phát triển nông nghiệp bền vững trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp.

Trước mắt, Sở Nông nghiệp và Môi trường yêu cầu chính quyền các địa phương và Công ty TNHH Khai thác công trình thủy lợi Bình Định tiếp tục rà soát toàn diện hiện trạng các công trình có dấu hiệu xuống cấp, như hồ Hóc Kỷ (Hoài Ân), hồ Thủy Dẻ (Tây Sơn)..., khoanh vùng rủi ro, lập phương án kỹ thuật cụ thể với từng vị trí hư hỏng. Những hồ chứa có cống, van điều tiết xuống cấp phải được sửa chữa, thay thế kịp thời để bảo đảm vận hành hiệu quả trong mùa mưa tới.

Ngoài ra, việc tăng cường quan trắc, giám sát an toàn đập tại các hồ chứa lớn, gần khu dân cư, khu sản xuất là đặc biệt cần thiết. Lắp đặt đầy đủ thiết bị đo mưa, đo mực nước, sẽ giúp tăng năng lực cảnh báo sớm, ứng phó kịp thời khi có sự cố. Tỉnh cũng đang hướng đến việc thống nhất quản lý dữ liệu công trình trên nền tảng số, cập nhật thường xuyên thông tin hiện trạng, chủ sở hữu, đơn vị khai thác, tiến tới xây dựng cơ sở dữ liệu ngành thủy lợi toàn tỉnh.

Cùng với các giải pháp kỹ thuật, công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng cũng cần được chú trọng. Người dân vùng hạ du cần được phổ biến kiến thức về an toàn đập, không xâm phạm hành lang bảo vệ, không nuôi cá chắn lối thoát lũ hay chăn thả gia súc trên thân đập. Việc đảm bảo an toàn các công trình thủy lợi sẽ góp phần ổn định sản xuất, sinh hoạt cho người dân, từ đó nâng cao năng lực ứng phó với thiên tai và biến đổi khí hậu trong thời gian đến.           

TRỌNG LỢI

Có thể bạn quan tâm

Gia Lai hướng dẫn lịch trồng trọt vụ Đông Xuân 2025-2026

Gia Lai hướng dẫn lịch trồng trọt vụ Đông Xuân 2025-2026

(GLO)- Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh đã ban hành lịch thời vụ và cơ cấu giống cây trồng phục vụ sản xuất vụ Đông Xuân 2025-2026 trên địa bàn tỉnh, nhằm đảm bảo kế hoạch sản xuất phù hợp với điều kiện khí hậu, nguồn nước và diễn biến thời tiết trong thời gian tới.

Người trồng mai ở Gia Lai và nỗi lo "mất Tết".

Người trồng mai ở Gia Lai canh cánh nỗi lo "mất Tết"

(GLO)- Liên tiếp những cơn bão rồi mưa lũ quét qua khiến cho vùng trồng mai ở phường An Nhơn Bắc (tỉnh Gia Lai) chịu thiệt hại nghiêm trọng. Nhiều nhà vườn mất trắng, người dân kiệt quệ vì 3 năm liên tiếp thất thu, không còn vốn tái đầu tư. Nỗi lo "mất Tết" vì thế càng thường trực.

Chi hội trưởng nông dân Nguyễn Văn Lâm: Gương mẫu, làm kinh tế giỏi

Chi hội trưởng nông dân Nguyễn Văn Lâm: Làm kinh tế giỏi, tận tâm với công tác Hội

(GLO)- Nhiều năm qua, ông Nguyễn Văn Lâm (66 tuổi)-Chi hội trưởng Chi hội Nông dân thôn Nghĩa Hưng 2 (xã Biển Hồ, tỉnh Gia Lai) luôn được hội viên và người dân tin tưởng, quý mến. Không chỉ tận tụy với công tác Hội, ông còn tiên phong phát triển kinh tế, làm giàu trên chính mảnh đất quê hương.

Chư Sê đột phá trong thu ngân sách

Chư Sê tạo đột phá trong thu ngân sách

(GLO)- Dưới sự chỉ đạo quyết liệt của cấp ủy, chính quyền địa phương, ngành Thuế xã Chư Sê đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp đột phá trong thu ngân sách nhà nước. Nhờ đó, xã đã về đích trước kế hoạch.

Ngân hàng chung sức ổn định đời sống, sản xuất sau bão lũ

Ngân hàng chung sức ổn định đời sống, sản xuất sau bão lũ

(GLO)- Sau bão lũ, nhiều ngân hàng trên địa bàn tỉnh rà soát, xem xét cơ cấu lại nợ và giãn thời gian thanh toán cho khách hàng bị thiệt hại do bão lũ. Đồng thời, đẩy mạnh triển khai nhiều gói tín dụng lãi suất ưu đãi, tạo điều kiện để người dân tiếp cận vốn, sớm khôi phục sản xuất, kinh doanh.

Các học viên tham gia lớp tập huấn. Ảnh: Thanh Tâm

Gia Lai tập huấn phát triển nguồn nhân lực thương mại tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi

(GLO)- Sáng 27-11, Sở Công Thương tỉnh Gia Lai phối hợp với Viện chính sách chiến lược, chính sách công (Bộ Công Thương), UBND các xã Phú Túc, Uar, Ia Rsai, Ia Dreh tổ chức tập huấn phát triển nguồn nhân lực thương mại tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Một dự án điện gió ở tỉnh Gia Lai. Ảnh: Tiến sỹ

Gia Lai mời gọi đầu tư dự án nhà máy điện gió Hòn Trâu

(GLO)- Sở Tài chính tỉnh Gia Lai vừa có Thông báo số 186/TB-STC mời các nhà đầu tư quan tâm đối với Dự án nhà máy điện gió Hòn Trâu (giai đoạn 1) tại địa bàn các xã, phường: Phù Mỹ Đông, Phù Mỹ Bắc, Phù Mỹ Tây, Bình Dương, Ngô Mây, Cát Tiến, Tuy Phước Đông, Quy Nhơn Đông, tỉnh Gia Lai.

null