Gian nan chuyện học một thời

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Thời chúng tôi học, quy mô trường lớp không như bây giờ. Cả huyện đồng bằng miền Trung quê tôi chỉ có 1 trường cấp III đặt tại trung tâm huyện lỵ. Những năm đầu thập niên 80 của thế kỷ XX, đất nước khó nghèo, để đến trường, chúng tôi đã phải vượt qua rất nhiều khó khăn, thiếu thốn.
Với những học sinh nhà ở xã nằm bên bờ Nam sông Côn, để đến trường, có người phải vượt cung đường đất chừng 10 km, qua chuyến đò ngang bến sông Trường Thi. Nhiều hôm, cả chuyến đò chỉ chở học sinh tan trường. Đầu hạ, sông Côn cạn dòng, nước trong veo, mát rượi dưới ánh nắng chói gắt. Tan trường đã giữa trưa, tuy bụng đói cào vẫn nghĩ ra trò nghịch. Đám con trai rủ nhau đứng làm hai dãy dọc mạn đò, đưa mắt ra hiệu rồi cùng nhún chân theo nhịp bên này, bên kia làm cho chiếc đò dập dềnh chao đảo, rồi hí hố cười, gọi là đi tàu thủy. Lái đò lúc ấy là một thanh niên độ 20 tuổi giận lắm, lúc thì lấy sào tre dài dùng đưa đò huê ngang đầu buộc chúng tôi ngồi xuống, lúc thì bỏ mặc con đò trôi xuôi theo dòng, cập nơi xa lắc để rồi cả bọn xắn quần men theo bờ soi lần ra đường chính mà về.
Một lớp học thời bao cấp. Ảnh: Internet
Một lớp học thời bao cấp. Ảnh: Internet

Mùa mưa, đường quê trơn lầy, tay cầm dép, quần xắn cao, bàn chân trần bám đất lầm lũi bước trong ánh ngày chưa rạng. Mùa mưa, hạ lưu sông Côn nước ngầu đục, cuồn cuộn chảy. Cách bến quãng khá xa, chúng tôi cất tiếng gọi đò, vì nếu nhỡ chuyến là lỡ hẳn tiết học. Đưa chiếc đò ngang có thêm bác lái giàu kinh nghiệm sông nước, cầm chèo đằng mũi giúp con đò nặng nhọc vượt sông. Khách qua đò chừng như nín thở qua sông bởi chẳng có áo phao, không phương tiện bảo hộ. Bây giờ hình dung lại còn rùng mình sợ hãi. Ấy vậy mà chưa từng có chuyện xui xẻo xảy ra, kể thật may mắn!

Mùa mưa, có những trận lụt bất ngờ. Kết thúc buổi học chiều, trời đã sập tối. Giữa đầy trời mưa bay, gió giật, con nước lớn bủa vây cô lập, lòng chúng tôi rối bời. Đi về bằng đường nào, cách nào? Ở lại qua đêm, biết trú nhờ nhà ai? Co cụm dọc hành lang ngôi trường nhìn đêm sầm sập đổ, lũ chúng tôi bàn phương án. Có hôm, tôi và người bạn cùng xóm liều mình sang nhà thầy giáo cạnh trường lên tiếng ở nhờ. Thương cảm hoàn cảnh hai cậu học trò, vợ chồng thầy nấu cơm cho chúng tôi ăn, sắp xếp chỗ qua đêm cùng đám con 7 đứa của mình trong gian nhà hẹp nửa thưng ván, nửa xây. Hơn 10 năm trôi qua, ngày chúng tôi đưa thầy về nơi an nghỉ, có mấy người con của thầy còn nhận ra, nắm chặt tay, đỏ mắt nhìn nhau!
Thời chúng tôi đi học không có chuyện dạy thêm, học thêm. Khát vọng đổi đời bằng con đường học vấn cháy bỏng, nhất là với học sinh nông thôn. Tích lũy kiến thức để vượt qua khe cửa hẹp cổng trường đại học bằng cách nào? Câu hỏi gây áp lực với học sinh ham học từ năm đầu cấp. Tự học, tự đọc, trao đổi và suy ngẫm là giải pháp cứu cánh. Chúng tôi tìm đến sách: mượn lại từ anh chị đi trước, từ thư viện nhà trường. Thư viện không có nhiều sách tham khảo, phải đợi thời gian lâu mới đến lượt, lại chóng phải trả.
Trước cổng trường thi thoảng có người đàn ông luống tuổi bán sách tham khảo trên chiếc xe đạp. Vì số lượng sách có hạn, lo không đến phần, tôi còn tìm đến nhà bác nhỏ to dặn dò, nhờ đỡ. Mua được cuốn sách mình cần, mừng lắm!
Việc tự học gặp nhiều cái khó, mất nhiều thời gian. Chọn trường đại học là vấn đề lớn, tuổi trẻ vốn không hiểu nổi mình, bậc phụ huynh cả đời chân lấm tay bùn càng không biết được năng lực và sở thích con cái, trong khi cơ hội thì quá hẹp. Tôi may mắn được dự thi đại học lần nữa nhờ… bệnh cận thị.
Thời gian trôi, kỷ niệm ngày đi học không quên. Để rồi, một lứa bên trời dịp gặp lại hàn huyên về thời cắp sách, tươi nguyên tiếng gọi: Đò… ơi!
NGUYỄN ĐÌNH PHÊ

Có thể bạn quan tâm

Giữ vững mạch an sinh, thông suốt chính sách sau hợp nhất

Giữ vững mạch an sinh, thông suốt chính sách sau hợp nhất

(GLO)- Sau khi chính thức đi vào hoạt động từ ngày 1-6-2025 trên cơ sở hợp nhất 2 đơn vị BHXH Bình Định và BHXH Gia Lai, BHXH khu vực XXIII đã nhanh chóng ổn định tổ chức, thông suốt vận hành nghiệp vụ, đảm bảo không gián đoạn chính sách, giữ vững lưới an sinh xã hội tại tỉnh Gia Lai (mới).

Thủ lĩnh của làng

Thủ lĩnh của làng

(GLO)- Là người gốc Campuchia nhưng dưới họa diệt chủng của bọn Pol Pot, năm 1978, Rơ Mah Blơi đã cùng gia đình sang Việt Nam lánh nạn. Gần 50 năm qua, ông đã có nhiều đóng góp cho sự phát triển của mảnh đất này, cùng chung tay vun đắp mối quan hệ đoàn kết hai bên biên giới.

Phát huy vai trò quản lý kinh tế của phụ nữ

Phát huy vai trò quản lý kinh tế của phụ nữ

(GLO)- Sau 3 năm triển khai Đề án “Hỗ trợ hợp tác xã (HTX) do phụ nữ tham gia quản lý, tạo việc làm cho lao động nữ đến năm 2030”, các cấp Hội Phụ nữ trong tỉnh Gia Lai đã phối hợp hỗ trợ thành lập 14 HTX và 16 tổ hợp tác/tổ liên kết do phụ nữ quản lý.

Gia Lai: Tuyên truyền, giải đáp, tư vấn chính sách hưởng ứng Ngày Bảo hiểm y tế Việt Nam 1-7

Gia Lai: Tuyên truyền, giải đáp, tư vấn chính sách hưởng ứng Ngày Bảo hiểm y tế Việt Nam 1-7

(GLO)- Tin từ Bảo hiểm xã hội (BHXH) khu vực XXIII (Gia Lai-Bình Định), hưởng ứng Ngày Bảo hiểm y tế (BHYT) Việt Nam 1-7, đơn vị sẽ tăng cường tuyên truyền, giải đáp, tư vấn chính sách BHXH, BHYT tập trung nhấn mạnh chủ đề: “Bảo hiểm y tế-Chia sẻ cộng đồng, bảo vệ sức khỏe toàn dân”.

Chị Nay H’Uôn (thứ 2 từ phải sang, buôn Ji, xã Krông Năng) cùng 4 người bạn vui mừng vì đã sẻ chia giọt máu hồng, trao thêm cơ hội được cứu sống cho các bệnh nhân. Ảnh: Vũ Chi

Hạnh phúc khi được sẻ chia giọt máu hồng

(GLO)- Đông đảo tình nguyện viên huyện Krông Pa (tỉnh Gia Lai) đã tham gia buổi hiến máu tình nguyện vào sáng 28-6. Với họ, hiến máu không chỉ giúp phục vụ tốt hơn công tác cứu chữa bệnh nhân mà còn lan tỏa thông điệp nhân văn vì cộng đồng.

Thắp lửa yêu thương từ căn bếp nhỏ

Thắp lửa yêu thương từ căn bếp nhỏ

(GLO)- Đều đặn 4 giờ 30 phút sáng mỗi ngày, các thành viên của nhóm Bếp Thiện Nguyện Gia Lai (số 56A, đường Tôn Thất Tùng, TP. Pleiku) lại nhóm lửa nấu nướng và trao từng suất cơm, cháo nóng đến tận tay những mảnh đời kém may mắn.

null