“Giấc mộng vàng” thời gian khó

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Có thể nói, những năm 80 của thế kỷ trước là thời kỳ nở rộ của phong trào đào đãi vàng. Cuộc sống lúc bấy giờ khó khăn, trong khi người dân hầu như không biết tạo thêm sinh kế, ngoài làm rẫy và chăn nuôi.

Tuy nhiên, làm rẫy cũng chỉ có cây lúa cạn, 6 tháng mới có thu. Chăn nuôi thì nhỏ lẻ, thủ công. Thế nên, đãi vàng xem ra mới là giấc mơ đổi đời khả dĩ nhất. “Giấc mộng vàng” cuốn vào nó đủ mọi thành phần: người đi kinh tế mới, đồng bào dân tộc thiểu số, thậm chí cả người già, cán bộ đã nghỉ hưu. Và, chính tôi cũng đã một lần dấn thân vào “giấc mơ vàng” ấy.

Đấy là năm 1987. Ở huyện Chư Prông bấy giờ bỗng rộ lên một bãi vàng ở xã Ia Boòng. Lúc đầu cũng chỉ lác đác dăm bảy người vào đào đãi. Thế rồi, chẳng biết từ đâu, những lời đồn loang ra rằng, có người mỗi ngày đãi được cả mấy chỉ vàng, lại có người đào được cả cục vàng bằng nắm tay. Vậy là, bãi vàng đang thưa vắng bỗng trở nên tấp nập, nhộn nhịp. Ngày ngày, mới sáng tinh mơ, con đường trước ngõ nhà tôi đã rầm rập những chuyến xe đò cuốn theo vô số cơn lốc bụi đỏ mịt mùng chở người đến bãi vàng. Tiếp đó là những đoàn quân xe đạp lỉnh kỉnh máng đãi, nồi niêu, gạo nước hăm hở tiến theo. Không khí ấy khiến xóm tôi, vốn chỉ toàn công nhân viên chức cũng trở nên nhộn nhạo. Nhân nghỉ hè, được một anh bạn hàng xóm rủ “đi thử vận may”, tôi liền đồng ý.

Bãi vàng như một “đại công trường” kỳ dị trải ra trước mắt tôi. Cả một dải rừng hoang hàng chục héc ta bị đào xới lỗ chỗ như đất mặt trăng. Hàng trăm lán trại mái lợp bằng lá cây rừng hay những tấm bạt rách, sạp nằm ken bằng nứa hoặc thân cây rừng chen chúc bên nhau. Đủ mọi “dịch vụ” mọc ra để phục vụ “công trường”: hàng bán gạo, mắm muối; hàng bán xô chậu, cuốc xẻng, dây thừng… Lại có cả dịch vụ gò nón, máng đãi. Tôi nhận ra trong số họ có cả anh bạn vong niên, một giáo viên về hưu cũng vào đây mở dịch vụ bán dây thừng, xô chậu. Cứ mỗi lần ai ngang qua cất tiếng “chào thầy”, anh lại nở nụ cười bối rối rồi quay mặt đi.

Chúng tôi cũng chuẩn bị lán trại rồi bắt tay vào việc. Thời ấy, “công nghệ” đãi vàng đơn giản lắm: cứ chọn hú họa một khoảnh đất nào đó đào sâu xuống, xúc đất cho vào bao rồi vác xuống suối đãi. Dụng cụ đãi vàng là 1 chiếc nón bằng tôn. Cho đất vào, hòa nước rồi lắc, động tác hệt như sàng gạo. Cũng có người cho đất vào chiếc máng bằng tôn hoặc gỗ, múc nước dội cho trôi bớt đất rồi mới cho vào nón đãi. Vàng dạng sa khoáng, nếu có sẽ đọng lại ở chóp nón những hạt li ti như tấm. Tất nhiên không phải mẻ đất nào cũng có vàng. Có khi phải đãi hàng chục mẻ đất mới được dăm bảy hạt.

Công việc cầu may hú họa này đòi hỏi phải có sự kiên trì cao độ và sức khỏe, bởi phần lớn thời gian trong ngày, một nửa người phải ngâm trong nước, nửa người phơi trong cái nắng chang chang… Làm đến ngày thứ 5, tôi chợt nghe trong người ngây ngấy sốt. Áng chừng không kham nổi nữa, tôi giục anh bạn đi về. Chuyến đó, tuy mới “vào nghề” nhưng chúng tôi cũng “huề vốn”, tức là bán vàng cũng vừa đủ tiền mua gạo, mắm và các thứ sắm sửa mang đi.

Vấn nạn đào đãi vàng như một cơn lốc, kéo dài cho đến sau năm 2000 mới dứt. Bấy giờ, gần như ở huyện nào cũng có bãi vàng. Nơi này dịu đi, nơi khác lại rộ lên. Và, “giấc mộng vàng” đã mang đến không ít hậu quả tai hại. Ở đâu có bãi vàng, ở đó rừng núi bị xới nát. Sản xuất bị bỏ bê. Có cả chuyện một số công ty, nông trường cũng bị vạ lây. Mới đăng ký vào làm công nhân, nhận gạo, đồ bảo hộ lao động hôm trước, hôm sau không ít người đã mang đi bãi vàng.

Chẳng thấy ai giàu lên nhờ đãi vàng nhưng có người đã thiệt mạng vì sốt rét ác tính, vì tai nạn và cả những tệ nạn xã hội trong các bãi vàng. Một số người còn mang trong mình “căn bệnh bãi vàng” chữa trị đến nay vẫn còn chưa hết. Điều này đã khiến cuộc sống bây giờ dù đổi thay nhiều, không ít nơi, người ta vẫn kể về một thời đi đãi vàng với một nỗi ám ảnh trong tâm trí.

Có thể bạn quan tâm

Đội Quản lý điện Quy Nhơn gia cố cột, thay dây dẫn, thiết bị xuống cấp. Ảnh: Hải Yến

Ðảm bảo cấp điện an toàn trong mùa mưa bão

(GLO)- Trước diễn biến phức tạp của thời tiết, Công ty Ðiện lực Gia Lai đã triển khai đồng bộ các biện pháp phòng-chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, chủ động củng cố lưới điện, tăng cường kiểm tra, xử lý kịp thời các nguy cơ tiềm ẩn gây sự cố. 

Vượt qua bóng tối để tìm lại bình minh cuộc đời

Vượt qua bóng tối để tìm lại bình minh cuộc đời

(GLO)- Trên địa bàn tỉnh, có những người từng có đôi mắt sáng nhưng bất ngờ mất thị lực ở tuổi thanh niên hoặc trung niên. Việc phải làm quen với bóng tối khi đã trưởng thành là cú sốc không dễ vượt qua. Bằng nghị lực và quyết tâm, họ đã từng bước tìm lại thăng bằng, viết tiếp cuộc đời mình.

Phụ nữ Gia Lai hướng về ngày hội lớn.

Phụ nữ Gia Lai hướng về ngày hội lớn

(GLO)- Kỷ niệm 95 năm ngày thành lập Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam (20/10/1930-20/10/2025), các cấp Hội phụ nữ tỉnh Gia Lai đã triển khai nhiều hoạt động, công trình và phần việc thiết thực, thể hiện tinh thần trách nhiệm, tình yêu thương và khát vọng cống hiến của phụ nữ trong thời kỳ mới.

Nhờ được hỗ trợ bò giống và vay vốn ưu đãi, gia đình ông Kpuih Pup (làng Tai Glai, xã Ia Ko, tỉnh Gia Lai) đã vươn lên thoát nghèo.

Ia Ko quyết tâm giảm nghèo

(GLO)- Bằng nhiều giải pháp đồng bộ, phát huy vai trò lãnh đạo của tổ chức Ðảng, sự quản lý, điều hành của chính quyền, xã Ia Ko (tỉnh Gia Lai) đang từng bước cụ thể hóa nghị quyết về giảm nghèo, tạo chuyển biến tích cực trong đời sống người dân.

Trao cơ hội, dựng niềm tin cho người hoàn lương

Gia Lai: Trao cơ hội, tạo dựng niềm tin cho người hoàn lương

(GLO)- Thực hiện chính sách tín dụng ưu đãi dành cho người chấp hành xong án phạt tù theo Quyết định số 22/2023/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, tỉnh Gia Lai có hàng trăm người tái hòa nhập cộng đồng, vươn lên phát triển kinh tế, góp phần giữ vững an ninh trật tự và lan tỏa tinh thần nhân ái trong xã hội.

Hướng dẫn người dân chạy xe trong vòng số 8.

Đào tạo, sát hạch cấp giấy phép lái xe miễn phí cho người dân xã Ia O

(GLO)- Ngày 14-10, tại xã Ia O, Phòng Cảnh sát giao thông (CSGT), Công an tỉnh Gia Lai phối hợp cùng Trung tâm Đào tạo và sát hạch lái xe (phường Pleiku) và Phòng khám đa khoa Sysmed Phù Đổng tổ chức khám sức khỏe, nhận hồ sơ, phát tài liệu, dạy lý thuyết để sát hạch cấp giấy phép lái xe mô tô hạng A1 cho người dân.

Trao học bổng đến các em học sinh. Ảnh: Như Nguyện

SAP-VN đồng hành cùng người yếu thế phía Tây Gia Lai

(GLO)- Hội Chữ thập đỏ (CTĐ) tỉnh Gia Lai vừa phối hợp với tổ chức SAP-VN (Social Assistance Program for Vietnam-chương trình trợ giúp xã hội cho Việt Nam) và 19 xã, 6 phường phía Tây tỉnh trao quà, học bổng cho các đối tượng khó khăn. Chương trình đã mang đến nhiều niềm vui, sự sẻ chia ấm áp.

Phụ nữ ở phường Bồng Sơn hỗ trợ ngày công xây nhà cho bà Lê Thị Vinh.

Phụ nữ Gia Lai giúp nhau sửa chữa nhà ở

(GLO)- Trước mùa mưa bão, các cấp hội phụ nữ trong tỉnh Gia Lai đã tích cực hỗ trợ hội viên khó khăn sửa chữa nhà ở. Từ tinh thần “lá lành đùm lá rách”, nhiều người tham gia góp công góp của, giúp nhiều phụ nữ nghèo, cận nghèo có được mái ấm kiên cố, an toàn trước thời tiết khắc nghiệt.

Gặp mặt cán bộ Hội Liên hiệp Phụ nữ qua các thời kỳ.

Phụ nữ Gia Lai tiếp bước và phát triển

(GLO)-Sáng 9-10, Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) tỉnh Gia Lai tổ chức gặp mặt cán bộ Hội qua các thời kỳ nhân kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Hội LHPN Việt Nam (20/10/1930 - 20/10/2025) với chủ đề “Phụ nữ Gia Lai tiếp bước và phát triển”.

Nhân viên y tế xã Đak Sơmei tuyên truyền, hướng dẫn chị Keo (ở giữa, làng Đê Gôh) cách chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em. Ảnh: Như Nguyện

Chăm lo tốt hơn sức khỏe người dân vùng khó

(GLO)- Trong bối cảnh thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, việc củng cố và kiện toàn hệ thống y tế cơ sở, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào DTTS trên địa bàn phía Tây tỉnh Gia Lai, đã góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân từ tuyến y tế cơ sở.

null