Sáng nay (16.6), tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội làm việc tại hội trường để biểu quyết thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi). Đây là dấu mốc lịch sử của nền lập pháp Việt Nam.
Hiến pháp nước ta đã trải qua nhiều lần sửa đổi, bổ sung, song đây là lần đầu tiên sau gần 80 năm kể từ ngày thành lập nước, trên cơ sở chủ trương lớn của Đảng, Quốc hội xem xét ban hành quy định để tạo cơ sở pháp lý cao nhất cho việc chuyển từ mô hình chính quyền địa phương từ 3 cấp sang 2 cấp, cơ sở hiến định cho việc kiện toàn tổ chức và hoạt động của hệ thống chính trị phục vụ cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới.
 |
| Đại biểu Quốc hội đã thảo luận tổ và hai lần thảo luận trên hội trường, góp ý thẳng thắn, tâm huyết, dân chủ, khoa học vào dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013. Ảnh: Quốc hội |
Như Ủy ban Thường vụ Quốc hội phân tích, mô hình chính quyền địa phương 3 cấp đã bộc lộ sự cồng kềnh, chồng chéo, trùng lặp về nhiệm vụ, quyền hạn, phát sinh nhiều thủ tục hành chính, chưa phát huy được việc ứng dụng thành tựu của khoa học công nghệ để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, phục vụ người dân, doanh nghiệp.
Việc tồn tại nhiều đơn vị hành chính quy mô nhỏ làm phân tán nguồn lực, không phát huy được lợi thế, tiềm năng của địa phương cho phát triển kinh tế - xã hội, gây khó khăn cho công tác quy hoạch, sử dụng hợp lý, tiết kiệm, hiệu quả các nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Sau hơn 11 năm triển khai thi hành, bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện các quy định của Hiến pháp và pháp luật liên quan đến Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và chính quyền địa phương vẫn còn một số vấn đề cần tiếp tục hoàn thiện nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn phát triển đất nước.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội xem xét, quyết định việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 với trọng tâm là 2 nhóm nội dung: Các quy định liên quan đến Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội. Các quy định tại Chương IX để thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp; đồng thời, có quy định chuyển tiếp để bảo đảm chính quyền địa phương hoạt động thông suốt, không gián đoạn, phù hợp với lộ trình thực hiện sắp xếp, sáp nhập các đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã, không tổ chức cấp huyện.
Kết quả sau hơn một tháng lấy ý kiến rộng rãi, dân chủ, công khai, minh bạch qua nhiều hình thức cho thấy, về tổ chức đơn vị hành chính có tới 99,83% ý kiến tham gia góp ý tán thành với nội dung sửa đổi, bổ sung Điều 110 của Hiến pháp năm 2013 để thực hiện chủ trương về tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
Tại nghị trường, đại biểu Quốc hội đã thảo luận tổ và hai lần thảo luận trên hội trường, góp ý thẳng thắn, tâm huyết, dân chủ, khoa học vào dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013, cơ bản bày tỏ đồng thuận cao.
Trong khi đó, dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) thể hiện cuộc cải cách thể chế và hành chính toàn diện, mang tính kiến tạo sâu sắc, phản ánh tầm nhìn chiến lược, quyết tâm đổi mới; xác lập chỉnh thể cấu trúc pháp lý của chính quyền địa phương 2 cấp trên nền tảng tuân thủ một số điều có liên quan đến Hiến pháp được nghiên cứu sửa đổi, bổ sung; thể chế hóa chủ trương của Đảng trong tổng thể cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy hệ thống chính trị.
 |
| Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà phát biểu giải trình ý kiến đại biểu Quốc hội tại Kỳ họp thứ 9. Ảnh: Quốc hội |
Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi có kế thừa, bổ sung, phân định rành mạch thẩm quyền về phân cấp, phân quyền, ủy quyền để phân định giữa Trung ương với địa phương, giữa cấp chính quyền địa phương với nhau, làm cơ sở pháp lý để hệ thống pháp luật chuyên ngành tuân theo khi sửa đổi, bổ sung, xây dựng mới. Đồng thời thúc đẩy sự chủ động, năng động, sáng tạo của chính quyền địa phương theo phương châm mà Tổng Bí thư Tô Lâm quán triệt là “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.
Đáng chú ý, quy định mới trao quyền chủ động cho chính quyền địa phương trong việc giải quyết các vấn đề liên quan đến từ 2 đơn vị hành chính trở lên, nhằm giảm thiểu tình trạng đùn đẩy trách nhiệm lên cấp trên, nâng cao hiệu quả điều hành ở cấp xã.
Ngoài ra, bổ sung thẩm quyền phân cấp của Chủ tịch UBND cấp tỉnh để phù hợp với nhiệm vụ, quyền hạn đã được phân định, qua đó tăng cường vai trò và trách nhiệm của người đứng đầu UBND cấp tỉnh trong chỉ đạo, điều hành hoạt động trên toàn địa bàn cấp tỉnh.
Nhằm tăng cường vai trò và trách nhiệm của người đứng đầu, theo góp ý của các đại biểu Quốc hội, dự thảo luật đã hoàn thiện nội dung phân định giữa nhiệm vụ, quyền hạn chung của UBND và nhiệm vụ, quyền hạn riêng của Chủ tịch UBND theo hướng tăng nhiều hơn thẩm quyền của Chủ tịch UBND. Theo đó, chuyển nhiều nhiệm vụ, quyền hạn của UBND cho Chủ tịch UBND thực hiện để bảo đảm việc xử lý nhanh chóng, kịp thời trong chỉ đạo, điều hành các hoạt động quản lý hành chính ở địa phương…
Nếu như Quốc hội khóa XV đã quyết sách sắp xếp, giảm từ 63 đơn vị hành chính cấp tỉnh còn 34 tỉnh, thành phố từ ngày 12.6 được đánh giá là chủ trương rất lớn, là sự kiện trọng đại của Nhà nước, có ý nghĩa lịch sử và chính trị thiêng liêng mà lịch sử trao cho Quốc hội khóa XV quyền biểu quyết thông qua - thì hôm nay, Quốc hội khóa XV tiếp tục tạo dấu mốc lịch sử của nền lập pháp Việt Nam khi thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi).
(Theo Ngọc Thành/VOV.VN)
