Làm thế nào để tạo sự cân bằng giữa bảo tồn đa dạng sinh học, các nguồn tài nguyên thiên nhiên góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, xung quanh vấn đề này, P.V Báo Gia Lai đã có cuộc phỏng vấn Giáo sư-Tiến sĩ Nguyễn Hoàng Trí-Chủ tịch Ủy ban Quốc gia chương trình con người và sinh quyển Việt Nam (thuộc UNESCO).
*P.V: Là người đồng hành trong suốt quá trình xây dựng hồ sơ đề nghị UNESCO công nhận cao nguyên Kon Hà Nừng là Khu DTSQ thế giới, theo Giáo sư, đâu là điểm độc đáo của khu vực này?
GS.TS. Nguyễn Hoàng Trí-Chủ tịch Ủy ban Quốc gia Chương trình con người và sinh quyển Việt Nam (thuộc UNESCO). Ảnh: Hà Duy
- Giáo sư-Tiến sĩ NGUYỄN HOÀNG TRÍ: Khi xây dựng hồ sơ Khu DTSQ, tôi nhận thấy điểm nổi bật nhất của cao nguyên Kon Hà Nừng là rừng còn khá nguyên vẹn, nhất là vùng lõi Kon Ka Kinh, Kon Chư Răng. Điều này có giá trị rất lớn, là điều kiện cần thiết để các sinh vật ở đây có thể thực hiện các tập tính kiếm ăn, sinh sản…
Cao nguyên Kon Hà Nừng có khá nhiều động vật quý hiếm đang sinh sống, trong đó có 3 loài thú đặc hữu của Đông Dương bao gồm voọc chà vá chân xám, vượn đen má hung Trung Bộ và mang lớn.
Điểm nổi bật, độc đáo chỉ có ở cao nguyên Kon Hà Nừng là hệ sinh thái phong phú, đa dạng, trong đó, đặc trưng là rừng kín nhiệt đới thường xanh cây lá rộng, rừng kín nhiệt đới thường xanh cây lá kim, rừng thưa thường xanh cây lá rộng, rừng thưa thường xanh cây lá kim, thảm cây bụi và các khu vực đất nông nghiệp, khu dân cư tính đa dạng sinh học cao, đặc trưng cho hệ sinh thái rừng các tỉnh Tây Nguyên.
Đặc biệt nhất là nguồn nước, cụ thể là nước mội. Đây là loại nước có được khi mưa rơi xuống tán rừng, rồi rơi xuống mặt đất rừng, ngấm dần trong đất, qua các lớp khoáng chất nằm sâu trong lòng đất. Các khoáng chất đã hòa vào nước thành các vi chất. Vì vậy, việc giữ rừng, giữ nước ở cao nguyên Kon Hà Nừng không chỉ cho người Gia Lai mà còn giữ cho cả khu vực lân cận. Giá trị quan trọng là nằm ở đó.
* P.V: Vậy để bảo tồn Khu DTSQ thế giới cao nguyên Kon Hà Nừng một cách hiệu quả, cần chú ý đến những vấn đề gì, thưa Giáo sư?
- Giáo sư-Tiến sĩ NGUYỄN HOÀNG TRÍ: Để làm tốt công tác bảo tồn thì cần có sự kết nối về không gian và cảnh quan. Muốn sinh vật thực hiện tập tính vốn có của nó thì phải liên kết các vùng bảo tồn, trong đó, Kon Chư Răng và Kon Ka Kinh phải được kết nối một cách tự nhiên, để các loài lưu thông, giao lưu được với nhau. Việc kết nối 2 khu vực trước tiên phải có sự nỗ lực của địa phương, khôi phục các hệ sinh thái kết nối, như là trồng các cây bản địa.
Hai là phải có mối liên kết giữa con người và thiên nhiên, thể hiện ở việc rừng cung cấp các sản phẩm cho con người, bao gồm sản phẩm về nông nghiệp, về chăn nuôi, cung cấp thức ăn, dinh dưỡng, cây thuốc cho con người. Người dân tộc thiểu số đã sống phụ thuộc vào rừng từ rất lâu đời, bây giờ, nếu tiếp tục sống như thế thì cần có phương án vừa giữ rừng lại vừa khai thác rừng thì mới bảo tồn được. Điều đó đòi hỏi phải huy động sức lực của toàn hệ thống chính trị lẫn người dân.
Mỏm đá đen là một điểm ngắm cảnh tuyệt đẹp níu chân du khách trên hành trình chinh phục đỉnh Kon Ka Kinh. Ảnh: H.N
* P.V: Giáo sư đánh giá như thế nào về công tác bảo tồn tại Khu DTSQ cao nguyên thế giới Kon Hà Nừng thời gian qua của Gia Lai?
- Giáo sư-Tiến sĩ NGUYỄN HOÀNG TRÍ: Nhà nước đã triển khai các chương trình nghiên cứu về Tây Nguyên từ năm 1976 đến nay, gồm chương trình Tây Nguyên I, Tây Nguyên II, Tây Nguyên III và nhiều chương trình khác nữa. Qua đó, ngành chức năng xác định một trong những nhiệm vụ của Tây Nguyên là bảo vệ rừng. Điều này không ai rõ hơn là người dân địa phương. Mất rừng là mất sinh kế, dân đói thì việc phát triển bền vững không thành công.
Gia Lai phải tuyên truyền để người dân nhận thức được rừng là nguồn thực phẩm, nguồn thức ăn cho người dân, nhưng đồng thời chính người dân cũng phải bảo vệ rừng để bảo vệ sinh kế cho bản thân mình.
Vùng lõi Kon Ka Kinh là điểm đến hấp dẫn những du khách ưa thích loại hình du lịch sinh thái. Ảnh: H.N
* P.V: Du lịch là một trong những trụ cột mà Gia Lai đang thúc đẩy khai thác, phát triển, trong đó, cao nguyên Kon Hà Nừng là một điểm đến hấp dẫn, hứa hẹn sẽ thu hút được lượng lớn khách du lịch. Vậy theo Giáo sư, việc phát triển du lịch có ảnh hưởng gì đến công tác bảo tồn tại khu DTSQ này không?
- Giáo sư-Tiến sĩ NGUYỄN HOÀNG TRÍ: Với chủ trương của UNESCO, du lịch, đặc biệt là du lịch sinh thái là một trong những hoạt động phát triển kinh tế-xã hội cần được đưa vào trong hoạt động của khu vực sinh quyển để tạo sinh kế cho người dân. Việc nghiên cứu các sinh kế, tạo sinh kế cho người dân là hết sức quan trọng, thậm chí trở thành hoạt động chính cho các cộng đồng trong khu vực. Điều đó được UNESCO đánh giá rất cao.
Song song với đó, du lịch sinh thái chỉ được phát huy khi gắn với công tác bảo tồn, gắn với trách nhiệm và duy trì hệ sinh thái bền vững, đồng thời mang lại lợi ích cho cộng đồng dân cư.
Nói đến du lịch sinh thái tức là nói đến cái tự nhiên, cảnh quan tự nhiên. Không thể nào phá hủy hệ sinh thái để phục vụ cho du lịch sinh thái. Nếu ta phá hủy hệ sinh thái để xây dựng thế hệ bê tông, nhân tạo thì không thể gọi là hệ sinh thái được. Do đó, một trong những chủ trương, yêu cầu, khuyến cáo của UNESCO là mỗi du khách, mỗi người dân đi du lịch phải có trách nhiệm bảo vệ thiên nhiên, bảo vệ môi trường.
Ví dụ ở Khu DTSQ quần đảo Cát Bà (TP. Hải Phòng), người ta gắn nhãn mác hình con voọc của khu sinh quyển vào các chai nước mắm, chai mật ong. Khi mua các sản phẩm đó, nhìn thấy hình ảnh con vật, du khách cũng cảm thấy mình đã đóng góp vào việc bảo tồn loài voọc ở khu DTSQ này.
Trong vấn đề phát triển bền vững liên quan đến khu DTSQ thì du lịch sinh thái là một trong những hoạt động được chú trọng hàng đầu. Bởi phát triển du lịch sinh thái là vừa bảo vệ môi trường, vừa mang lại lợi ích cho người dân. Đây được đánh giá là một công cụ rất hữu hiệu cho phát triển và bảo tồn, là mô hình cho phát triển bền vững.
(GLO)- Ngày 5-5, Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai Rah Lan Chung ký ban hành Quyết định số 428/QĐ-UBND về việc công bố danh mục gồm 23 thủ tục hành chính (TTHC) được sửa đổi, bổ sung trong lĩnh vực địa chất và khoáng sản thuộc thẩm quyền giải quyết của Sở Nông nghiệp và Môi trường.
(GLO)- Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thị Thanh Lịch vừa ký ban hành Kế hoạch số 1140/KH-UBND về triển khai công tác bình đẳng giới năm 2025 trên địa bàn tỉnh Gia Lai.
(GLO)- Ngày 5-5, tại Trung tâm Chính trị huyện, Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) huyện Đak Pơ tổ chức lớp bồi dưỡng nghiệp vụ công tác Hội và các chuyên đề năm 2025 cho 64 cán bộ là Chủ tịch, Phó Chủ tịch Hội LHPN 8 xã, thị trấn; Chi hội trưởng phụ nữ các thôn, làng trên địa bàn.
(GLO)- Xã Đăk Tơ Pang (huyện Kông Chro, tỉnh Gia Lai) từng là căn cứ địa cách mạng kiên cường trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước. 50 năm sau ngày giải phóng, mảnh đất anh hùng đã khoác lên mình áo mới với nhiều đổi thay đáng tự hào.
(GLO)- Năng động, chủ động, linh hoạt và kịp thời là những nỗ lực mà thời gian qua, Ban Quản lý Khu Kinh tế tỉnh Gia Lai đã cố gắng thực hiện để vượt qua mọi khó khăn, thách thức, hoàn thành nhiệm vụ của mình.
(GLO)- Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận của người dân, chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM) ở huyện Phú Thiện (tỉnh Gia Lai) đạt được những kết quả ấn tượng, đời sống người dân từng bước được nâng cao.
(GLO)- Ngày 3-5, tại xã Ia Me (huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai), Công ty cổ phần Phát triển chăn nuôi Công nghệ cao FAGO FARM Việt Nam đã tổ chức lễ khởi công xây dựng dự án trang trại heo công nghệ cao.
(GLO)- Tôi có mấy người bạn thân từ Hà Nội và Quảng Ngãi lên thăm Gia Lai, nguyện vọng của họ là muốn lên biên giới, thăm những người lính Biên phòng. Vậy là mình lại có thêm cái cớ để ngược hướng biên cương.
(GLO)- Tận dụng nguồn nguyên liệu dồi dào tại địa phương, chị Trần Thị Thu (tổ dân phố 3, thị trấn Phú Thiện, huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai) đã chế biến sản phẩm bò một nắng, heo một nắng góp phần đa dạng sản phẩm đặc trưng của địa phương và tăng thu nhập cho gia đình.
(GLO)- Trong chuỗi sự kiện Gia Lai Coffee Festival diễn ra tại TP. Pleiku, người dân và du khách được trải nghiệm uống miễn phí hơn 40 mẫu cà phê chất lượng cao đã được kiểm định chất lượng bởi Viện Chất lượng Cà phê-Coffee Quality Institute (CQI).
(GLO)- Với sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị và sự chung sức, đồng lòng của nhân dân, diện mạo nông thôn của làng Thơh Ga B (xã Chư Don) đã có nhiều thay đổi tích cực. Nhờ đó, làng đã được UBND huyện Chư Pưh công nhận đạt chuẩn nông thôn mới (NTM).
(GLO)- Ngày 29-4, đoàn y, bác sĩ Bệnh viện Y dược cổ truyền và Phục hồi chức năng, Công ty Thiên Phúc Farma, Công ty CPTM Natulife Việt Nam tổ chức chương trình khám bệnh, phát thuốc miễn phí và tặng quà bà con thôn Plei Hek (xã Chư A Thai, huyện Phú Thiện)-thôn kết nghĩa với Sở Y tế Gia Lai.
(GLO)- Ngày 28-4, Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai Rah Lan Chung đã ký ban hành Quyết định số 410/QĐ-UBND về việc kết thúc hoạt động của Hội đồng tư vấn giải quyết khiếu nại tỉnh.
(GLO)- Phát huy truyền thống anh hùng, Đảng bộ, chính quyền và người dân xã Ia Phìn (huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai) tiếp tục đoàn kết, chung tay xây dựng quê hương ngày càng phát triển. Cuối năm 2017, xã được UBND tỉnh công nhận đạt chuẩn nông thôn mới.
(GLO)- Chiều 28-4, đoàn công tác của Sở Y tế tỉnh Gia Lai do Phó Giám đốc Ksor Hiền-Giám đốc Quỹ Bảo trợ trẻ em tỉnh làm trưởng đoàn đến thăm hỏi, động viên và trao tiền hỗ trợ cho em Nêu (SN 2018, làng Kol, xã Trang, huyện Đak Đoa) mồ côi cả cha và mẹ.
(GLO)- Sau gần 6 năm tổ chức phiên chợ nông sản an toàn, đến nay, nhiều sản phẩm nông sản đặc trưng, sản phẩm OCOP của huyện Đak Đoa (tỉnh Gia Lai) đã khẳng định chất lượng và được người tiêu dùng lựa chọn.
(GLO)- Giữa bạt ngàn đồi núi Tây Nguyên, Pleiku hiện lên như một viên ngọc thô đang dần được mài giũa. Không ồn ào náo nhiệt như TP. Hồ Chí Minh hay cổ kính, trầm mặc như Huế… song Pleiku lại có một sức hút riêng, khiến bất kỳ ai đã đến đây đều không thể quên.
(GLO)- Ngày 26-4, Liên đoàn Lao động tỉnh Gia Lai phối hợp với Tổng Công ty Địa ốc Sài Gòn-TNHH một thành viên bàn giao “Nhà nhân ái” cho chị Ksor H’ Hoem, đoàn viên Công đoàn cơ sở Phòng Tư pháp huyện Krông Pa.
(GLO)- Ngày 25-4, UBND tỉnh Gia Lai đã ban hành kế hoạch triển khai thực hiện Chỉ thị số 10/CT-Ttg ngày 25-3-2025 của Thủ tướng Chính phủ về thúc đẩy phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh. Trong đó có việc bãi bỏ ít nhất 30% điều kiện kinh doanh không cần thiết trong năm 2025.
(GLO)- Tính đến chiều 25-4, các địa phương trên địa bàn huyện Chư Sê (tỉnh Gia Lai) đã khởi công xây mới và sửa chữa được 375 căn nhà trong Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát, đạt 89,4% kế hoạch.
(GLO)- Ngày 25-4, Sở Nội vụ tỉnh Gia Lai có công văn về việc tặng quà của Chủ tịch nước cho người có công với cách mạng nhân dịp kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025) và 80 năm Ngày Quốc khánh (2/9/1945-2/9/2025).
(GLO)- Ngày 25-4, Sở Y tế Gia Lai cho biết đã có Công văn số 1727/SYT-NVY về việc tăng cường kiểm tra, giám sát thực hiện các quy định pháp luật trong khám bệnh, chữa bệnh.
(GLO)- Ngày 24-4, UBND tỉnh Gia Lai ban hành Quyết định số 219/QĐ-UBND về việc phân công nhiệm vụ cụ thể cho các sở, ban, ngành phụ trách hướng dẫn, đánh giá việc triển khai thực hiện Bộ tiêu chí xã nông thôn mới áp dụng trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021-2025.