Có lẽ ở bất cứ nơi đâu ở vùng thôn quê Việt Nam thì cây tre lúc nào cũng là một hình ảnh thân thương. Tre vốn là loại dễ trồng, dễ phát triển ở mọi vùng đất khác nhau. Nên dọc theo những con đường ngoài đê, trước ngõ, sau nhà… hễ thấy có khoảnh đất trống thì người ta lại đem tre trồng vào đó. Thời gian sau, tre sẽ mọc lên măng non rồi cứ thế lớn lên mà xum xuê tỏa bóng.
Tre hiện diện với tần suất rất dày trong đời sống thường ngày của nhiều gia đình. Tre chẻ đôi bào gọt sạch bóng sẽ làm cái đòn gánh cho những người đi mua bán bằng hàng rong. Tre để làm kèo, đòn tay khi cất nhà. Tre làm cây sào cho những chiếc xuồng, chiếc ghe khi ngược xuôi trên sông, rạch…Tre dùng để làm bàn, ghế, giường ngủ rất bền và đẹp. Những cây tre nhỏ hơn thì để làm sào phơi quần áo cạnh bên góc nhà. Tre chẻ nhỏ ra đan rổ, giỏ đựng cá, ghế lót nồi và những đôi đũa ăn cơm trong mỗi bữa ăn của chúng ta hàng ngày. Những nhánh tre tua tủa tưởng không cần dùng đến thì lấy làm hàng rào, giàn bầu, giàn mướp. Bọn trẻ con thì nhớ tre kèm theo những chiếc lồng đèn và những con diều giấy nữa…
Tre mát rượi những con đường làng quê những ngày hè nắng gắt. Sau một buổi đi làm về mệt mỏi. Lấy cái võng ra bụi tre trước nhà kiếm chỗ mắc vào ngả lưng nghỉ ngơi thì thật thoải mái biết bao. Nằm trên chiếc võng lắc lư nghe ngọn gió quê thổi qua mát mẻ yên bình. Ðâu đó tiếng gà cứ gáy vang trong mấy bụi tre bên cạnh làm lòng ta cứ quay quắt nhớ bao điều mông lung. Với trẻ thơ ở vùng thôn quê thì trong ký ức của mình luôn có hình bóng của những hàng tre đứng dọc ven đường, khi những bàn chân trần tung tăng chạy nhảy theo cánh bướm cánh chuồn.
Ngày nay tre không còn hiện diện trong mỗi gia đình nhiều như xưa nữa. Nhưng khi về với vùng thôn quê, đi trên những con đường đất quanh co thì ta vẫn thấy còn nguyên những bụi tre, những bờ tre xanh um rậm rạp. Mấy năm gần đây với trào lưu thân thiện với môi trường tre đang trở lại, tỉ như đồ nhựa qua đi thì đồ tre sẽ lại rất nhanh. Ngoài kia những hàng tre vẫn xanh cùng năm tháng. Tre vẫn âm thầm nghiêng mình tỏa bóng mát, góp phần tô điểm làm đẹp thêm cho quê hương ta.
TRẦN KỲ DUYÊN
