Nguyên mẫu nhân vật Thế trong "Đất nước đứng lên"

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Cuối năm 2008, trong chuyến công tác tại TP. Đà Nẵng để sưu tầm tư liệu phục vụ biên tập cuốn sách “Tôn vinh cán bộ lão thành cách mạng, cán bộ tiền khởi nghĩa, cán bộ ở lại miền Nam sau ngày 20-7-1954 của tỉnh Gia Lai”, chúng tôi may mắn khai thác được thông tin về nguyên mẫu nhân vật Thế trong tiểu thuyết “Đất nước đứng lên” của nhà văn Nguyên Ngọc. Đó là ông Huỳnh Hoàn-cán bộ ở lại Gia Lai hoạt động sau Hiệp định Genève.
Cũng giống như nhân vật Thế trong tác phẩm “Đất nước đứng lên”, ngoài đời thực, ông Huỳnh Hoàn là người cùng ăn, cùng ở, cùng làm, cùng chiến đấu với Anh hùng Núp và dân làng Stơr (xã Tơ Tung, huyện Kbang). Chính vì vậy, hình ảnh Anh hùng Núp, buôn làng và mảnh đất này luôn khắc sâu trong tâm trí người cán bộ cách mạng. Biết được tâm tư đó, năm 1973, một người bạn đã tặng ông cuốn sách “Đất nước đứng lên” của nhà văn Nguyên Ngọc. Sau này, ông Hoàn về sống với con gái tại TP. Đà Nẵng. Mỗi khi nhớ về con người và buôn làng Tây Nguyên, ông lại lấy cuốn sách “Đất nước đứng lên” ra đọc. Bà Huỳnh Thị Lâm Sang-con gái ông Huỳnh Hoàn-chia sẻ: “Ba tôi suốt ngày ôm khư khư cuốn sách và cất giữ sách cẩn thận như người bạn tri kỷ của mình”. Năm 2000, ông Hoàn qua đời, bà Sang đã giữ lại cuốn sách làm kỷ niệm. Gặp chúng tôi, bà đã tặng lại cuốn sách “Đất nước đứng lên” để Bảo tàng tỉnh Gia Lai bảo quản, trưng bày và phục vụ công tác tuyên truyền.
Ông Huỳnh Hoàn (Huỳnh Anh Thế) được đồng bào gọi bằng tên thân thuộc là Bri, Ama Trang. Ông sinh năm 1920 tại xã Phổ Thuận, huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi. Sinh ra và lớn lên ở một vùng quê có phong trào cách mạng sớm phát triển, ông Hoàn đã sớm giác ngộ cách mạng, hoạt động bí mật trong tổ chức Việt Minh, tuyên truyền, vận động Nhân dân trong xã tham gia phong trào chống phát xít Nhật.
Bìa sách “Đất nước đứng lên” in năm 1973. Ảnh: Lê Hà
Bìa sách “Đất nước đứng lên” in năm 1973. Ảnh: Lê Hà
Cách mạng Tháng Tám 1945 nổ ra tại địa phương, ông Hoàn hăng hái vận động Nhân dân đứng lên giành chính quyền. Ông được người dân tín nhiệm bầu làm Xã đội trưởng, Ủy viên Ban Chấp hành Hội Thanh niên cứu quốc. Tháng 3-1948, ông Hoàn được kết nạp vào Đảng. Sau đó, ông được tổ chức điều động lên công tác ở Huyện đội An Khê. Ban đầu, ông được tổ chức giao phụ trách xây dựng lực lượng dân quân du kích xã, rồi được bầu làm Bí thư Đảng ủy xã Nam Ka Nak. Từ khi ông về đây công tác, phong trào xây dựng làng kháng chiến ở An Khê bắt đầu phát triển rộng khắp. Ông cùng Chi bộ xã lãnh đạo phong trào cách mạng, lấy làng Stơr-một làng bất hợp tác với Pháp từ trước năm 1945, làm nòng cốt để xây dựng vùng căn cứ chống địch phía Tây Nam huyện. Ông chú trọng xây dựng tổ Đảng điển hình ở làng Stơr. Ông Hoàn chính là người bồi dưỡng, kết nạp ông Đinh Núp vào Đảng. Đến đầu năm 1954, vùng Tây Nam huyện An Khê đã hình thành vùng căn cứ trên 20 làng, làm địa bàn đứng chân của lực lượng vũ trang huyện An Khê.
Sau Hiệp định Genève (20-7-1954), ông Hoàn được bố trí ở lại Gia Lai tiếp tục công tác, vẫn giữ chức Bí thư xã Nam Ka Nak. Đến năm 1956, Tỉnh ủy chỉ định ông bổ sung vào Ban cán sự Đảng huyện 2, phụ trách công tác vận động tề ngụy. Năm 1959, do nhu cầu cán bộ ở khu vực Nam Tây Nguyên, ông cùng một số đồng chí khác ở Gia Lai được điều chuyển công tác sang tỉnh Đak Lak. Khi đất nước hòa bình, ông Hoàn được phân công công tác tại nhiều địa phương, đảm nhận nhiều chức vụ khác nhau nhưng ông luôn hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ mà Đảng và Nhân dân giao phó. Đầu năm 1977, ông nghỉ hưu.
Ông Hoàn đã gắn bó với mảnh đất An Khê anh hùng từ những năm đầu kháng chiến chống Pháp. Ông có công bồi dưỡng ông Đinh Núp trở thành chiến sĩ cách mạng (năm 1955, ông Đinh Núp được phong Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân) và có nhiều kinh nghiệm trong việc xây dựng căn cứ kháng chiến vùng Tây Nam huyện An Khê (thời kỳ 1949-1954). Đồng bào dân tộc vùng Nam Kbang ngày nay có nhiều cụ già vẫn còn nhớ đến hình ảnh ông Huỳnh Hoàn-anh cán bộ Thế luôn tận tụy, gần gũi và quý trọng đồng bào các dân tộc Tây Nguyên.
Với những cống hiến to lớn cho sự nghiệp cách mạng, ông Huỳnh Hoàn được Đảng, Nhà nước tặng thưởng nhiều huân-huy chương, trong đó có Huân chương Độc lập hạng nhì. Ông Huỳnh Hoàn và Anh hùng Núp đều đã về cõi vĩnh hằng, song tên tuổi và những chiến công của họ vẫn còn lưu danh sử sách.
NGUYỄN ANH MINH

Có thể bạn quan tâm

Vở ca kịch bài chòi trò chơi của quỷ: Tôn vinh chiến sĩ công an, cảnh tỉnh kẻ lầm lạc

Vở ca kịch bài chòi trò chơi của quỷ: Tôn vinh chiến sĩ công an, cảnh tỉnh kẻ lầm lạc

(GLO)- Vở diễn Trò chơi của quỷ do Ðoàn ca kịch bài chòi Bình Ðịnh (thuộc Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Gia Lai) dàn dựng vừa giành huy chương đồng tại Liên hoan Nghệ thuật sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc về “Hình tượng người chiến sĩ Công an nhân dân” lần thứ V-năm 2025.

"Núi trên đất bằng"

"Núi trên đất bằng"

(GLO)- Tiến sĩ Hà Thanh Vân đã nhận xét Tiểu thuyết "Núi trên đất bằng" của Võ Đình Duy là một tác phẩm văn chương đầu tay ra mắt năm 2025, đánh dấu bước chuyển đầy bất ngờ từ một kiến trúc sư trẻ sống ở Gia Lai sang hành trình kiến tạo thế giới văn chương.

NHÀ THƠ ĐÀO AN DUYÊN: Thiết tha giữ lại những xanh tươi cuộc đời

Nhà thơ Đào An Duyên: Thiết tha giữ lại những xanh tươi cuộc đời

(GLO)- Với nhà thơ Đào An Duyên, đọc và viết chính là hành trình nuôi chữ. Trong hành trình ấy, chị chọn một lối đi riêng, chắt chiu xúc cảm, gửi tiếng lòng vào từng con chữ với niềm mong giữ lại những xanh tươi cuộc đời, từ đó góp thêm một giọng thơ giàu hương sắc cho văn chương Gia Lai.

BẢO TỒN CÁC KỊCH BẢN TIÊU BIỂU CỦA HÁT BỘI BÌNH ĐỊNH: Nên tìm hướng đi mới, phù hợp thực tế

Bảo tồn các kịch bản tiêu biểu của hát bội Bình Định: Nên tìm hướng đi mới, phù hợp thực tế

(GLO)- Hát bội Bình Định là một di sản văn hóa đặc sắc với nhiều vở tuồng kinh điển như: Sơn Hậu, Tam nữ đồ vương, Ngũ hổ Bình Tây, Hồ Nguyệt Cô hóa cáo (còn có tên khác là Chém cáo, Cổ miếu vãn ca) của Nguyễn Diêu, Trầm hương các, Diễn võ đình và Cổ thành… của Đào Tấn.

Nguyễn Nhật Ánh: Người làm vườn

Nguyễn Nhật Ánh: Người làm vườn

Tôi không phải một dịch giả chuyên nghiệp - mào đầu vậy hoàn toàn không phải để biện hộ cho những sơ suất, sai sót và thô lậu mà bất cứ ai khi chạm tay vào việc dịch nói riêng, việc chữ nghĩa nói chung, dẫu là tay thuận hay tay ngang, đều phải đối mặt và chịu trách nhiệm.

Khẳng định vị thế là cơ quan báo chí chủ lực

Khẳng định vị thế là cơ quan báo chí chủ lực

Để chào đón thời khắc đặc biệt của đất nước, của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; thực hiện nhiệm vụ cao cả với vai trò, vị thế là cơ quan ngôn luận của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; thực hiện nhiệm vụ mà người đứng đầu hệ thống Mặt trận đã tin tưởng giao phó; kể từ tháng 7.2025, Báo Đại đoàn kết ra mắt ấn phẩm Tinh hoa Việt bộ mới.
Đèo An Khê: Dấu ấn lịch sử

Đèo An Khê: Dấu ấn lịch sử

(GLO)- Nếu như Tây Bắc có “tứ đại danh đèo”: Mã Pí Lèng, Ô Quy Hồ, Pha Đin, Khau Phạ thì vùng duyên hải miền Trung lên đại ngàn Tây Nguyên cũng có “ngũ danh đèo”: An Khê, Phượng Hoàng, Khánh Lê, Ngoạn Mục, Violak.

default

Địa phận Phủ Hoài Nhơn được xác lập năm Hồng Đức thứ 2 (1471), là miền “viễn châu” khá rộng; sau hơn 550 năm, vùng đất rộng lớn lúc ban đầu được phân chia thành nhiều tỉnh thuộc Nam Trung bộ và Bắc Tây Nguyên. 
Pleiku, miền nhớ...

Pleiku, miền nhớ...

(GLO)- Nếu tính từ dấu mốc ký Nghị định Toàn quyền Đông Dương thành lập đại lý hành chính Pleiku thuộc tỉnh Kon Tum ngày 24-5-1925, Pleiku với ý nghĩa một địa danh cả về cách đọc và cách viết đã ra đời và tồn tại đến ngày nay đã được 100 năm.

Ðại ngàn nối liền những niềm vui

Ðại ngàn nối liền những niềm vui

Trong ngôi nhà sàn dưới chân núi ở làng K8, xã Vĩnh Sơn (huyện Vĩnh Thạnh), Nghệ nhân nhân dân Ðinh Chương nở nụ cười sảng khoái, hồ hởi nói: “Bà con trong làng đang trông chờ ngày 1.7.2025, để không chỉ núi liền núi, sông liền sông mà đồng bào Bana ở hai tỉnh trước đây sẽ về chung mái nhà tỉnh Gia Lai mới”.
Nhen tình yêu dân ca, bài chòi

Nhen tình yêu dân ca, bài chòi

Với ngọn lửa đam mê nghệ thuật truyền thống, vợ chồng Nghệ nhân Ưu tú Lý Thành Long đứng ra truyền dạy làn điệu dân ca, bài chòi cho nhiều học sinh tại Trường THCS Tam Quan (ở phường Tam Quan, TX Hoài Nhơn).

Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025: Góp phần khơi dậy tiềm năng sáng tạo

Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025: Góp phần khơi dậy tiềm năng sáng tạo

Triển khai trong thời gian chưa tròn 1 năm, Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025 đã thu hút nhiều người yêu văn chương trong và ngoài tỉnh tham gia. Tác phẩm được gửi về không chỉ thể hiện sự đầu tư công phu về nội dung và hình thức, mà còn góp phần lan tỏa hình ảnh vùng đất Bình Ðịnh giàu bản sắc văn hóa, chiều sâu lịch sử.
Núi lửa Chư Đang Ya (huyện Chư Păh) đã đi vào thơ của tác giả Nguyễn Thanh Mừng. Ảnh: Phạm Quý

Cao nguyên trong thơ Nguyễn Thanh Mừng

(GLO)- Tên tuổi nhà thơ Nguyễn Thanh Mừng gắn liền với các tập thơ “Rượu đắng”, “Ngàn xưa”, .... Viết không nhiều nhưng thơ ông lại có mặt trong hầu hết các tuyển tập danh tiếng thơ Việt Nam hiện đại. Mấy năm gần đây, ông dành tình thương mến với Tây Nguyên và viết nhiều về vùng đất này.

null