Nga đẩy mạnh tiến công và củng cố ưu thế
Ngày 29-8, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Andrei Belousov khẳng định quân đội nước này đã tăng tốc độ tiến công tại Ukraine, với mỗi tháng kiểm soát thêm 600-700 km² lãnh thổ, gần gấp đôi so với giai đoạn đầu năm. Cùng với đó, Nga đã tiến hành 35 đợt tập kích quy mô lớn, phá hủy 146 mục tiêu “đặc biệt quan trọng” khiến 62% cơ sở công nghiệp-quân sự của Ukraine bị tê liệt.
Song song với hoạt động tấn công, Nga cũng tăng cường hiện đại hóa và mở rộng năng lực UAV. Hàng chục nghìn phương tiện cơ động, từ xe hai bánh, xe địa hình bốn bánh đến xe hạng nhẹ, đã được bàn giao cho quân đội nhằm nâng cao tốc độ hành quân. Bộ trưởng Quốc phòng Nga Andrei Belousov, cho biết: Mục tiêu của các biện pháp này là duy trì áp lực liên tục trên nhiều hướng, hạn chế khả năng Ukraine tổ chức phản công.
Đà tiến công nhanh hơn, cùng sự phá hủy có hệ thống đối với các trung tâm hậu cần và công nghiệp quân sự, đang giúp Nga dần tạo thế áp đảo, ít nhất về mặt chiến lược hạ tầng và tốc độ kiểm soát lãnh thổ.
Vũ khí phương Tây tiếp sức cho Kiev
Trong bối cảnh Nga gia tăng sức ép, phương Tây tiếp tục “bơm” thêm vũ khí cho Ukraine. Ngày 28-8, Bộ Ngoại giao Mỹ công bố gói vũ khí trị giá 825 triệu USD, gồm 3.500 tên lửa hành trình tầm xa mở rộng và hệ thống định vị GPS do Đan Mạch, Hà Lan và Na Uy chi trả. Đây là một trong những thương vụ đầu tiên mà châu Âu đứng ra mua hộ Ukraine kể từ khi Tổng thống Donald Trump đạt được thỏa thuận với NATO, phản ánh sự thay đổi cơ chế hỗ trợ quân sự.
Các loại tên lửa mới có tầm bắn tương đương Storm Shadow và Scalp vốn từng được Ukraine sử dụng để tấn công bán đảo Crimea. Ngoài ra, Đức cũng vừa cam kết viện trợ hai hệ thống phòng thủ tên lửa Patriot-“lá chắn” quan trọng trong mạng lưới phòng không, đủ khả năng đối phó các loại đạn đạo hiện đại như Iskander hay Kinzhal. Bên cạnh đó, Đan Mạch, Hà Lan, Na Uy và Bỉ đang xúc tiến chuyển giao các tiêm kích F-16 cho Ukraine bổ sung sức mạnh không quân.
Dù vậy, các chuyên gia cho rằng những gói viện trợ này chủ yếu giúp Ukraine bù đắp khoảng trống, chứ chưa thể thay đổi cán cân. Ông Rafael Loss-chuyên gia quốc phòng và an ninh tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại châu Âu, nhận định: “Đây không phải bước ngoặt cho không quân Ukraine, nhưng là tín hiệu tích cực cho thấy châu Âu và chính quyền Trump duy trì đối thoại hiệu quả về cung cấp thiết bị hiện đại”.
Một cựu quan chức Bộ Quốc phòng Mỹ cũng cho rằng, các vũ khí này sẽ giúp Kiev duy trì khả năng phòng thủ, song “chưa chắc xoay chuyển được cán cân trước ưu thế vượt trội về hỏa lực và nhân lực của Nga”.
Đàm phán hòa bình và bài toán đảm bảo an ninh
Trong khi chiến sự leo thang, các nỗ lực ngoại giao vẫn bế tắc. Tổng thống Trump đã tìm cách đóng vai trò trung gian giữa Nga và Ukraine, với các cuộc gặp riêng rẽ cùng Tổng thống Vladimir Putin và Volodymyr Zelensky. Tuy nhiên, tiến trình hòa giải hầu như chưa đạt kết quả cụ thể.
Tổng thống Zelensky nhiều lần nhấn mạnh mong muốn các đồng minh phương Tây đưa ra bảo đảm an ninh ràng buộc bằng pháp lý, nhằm củng cố an toàn cho Ukraine trong giai đoạn hậu xung đột. Kiev kỳ vọng những cam kết này sẽ được quốc hội các nước đồng minh thông qua, để trở thành cơ chế bảo vệ lâu dài.
Tuy nhiên, phía Nga bác bỏ quan điểm đó. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova tuyên bố mọi đảm bảo an ninh chỉ có thể xuất phát từ một thỏa thuận hòa bình toàn diện, bao gồm các điều kiện như phi quân sự hóa, trung lập, phi hạt nhân và công nhận “thực tế lãnh thổ”. Theo bà, đảm bảo an ninh “không thể là điều kiện tiên quyết cho đàm phán, mà phải là kết quả của một giải pháp hòa bình”.
Trong khi đó, các gói viện trợ vẫn tiếp tục chảy vào Ukraine. Hà Lan, Đan Mạch, Na Uy, Thụy Điển đã cam kết hàng tỷ USD vũ khí, thiết bị và đạn dược. Ukraine cũng ký hợp đồng trực tiếp với Mỹ về phụ tùng xe chiến đấu Bradley, lựu pháo và hệ thống phòng không Hawk. Những thỏa thuận này giúp Kiev cầm cự trước đòn tấn công ngày càng dồn dập của Nga, nhưng khó đủ để xoay chuyển toàn bộ cục diện.
Cán cân chiến sự tại Ukraine hiện đang nghiêng về phía Nga khi nước này tăng tốc tiến công và gây tổn thất lớn cho cơ sở hạ tầng quân sự của Kiev. Vũ khí phương Tây, dù hiện đại và kịp thời, mới chỉ giúp Ukraine củng cố khả năng phòng thủ và duy trì sức kháng cự. Bước ngoặt chiến lược nếu có vẫn chưa xuất hiện, khi chiến trường tiếp tục khốc liệt và bàn cờ ngoại giao chưa có lời giải.
