Truyện ngắn: Châu thổ

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Đất nứt toạc dưới chân như thể đã hóa thành lớp băng mỏng, vỡ tan dưới sức nặng cơ thể mười tuổi của thằng nhóc, kéo nó xuống một vùng mát lạnh.


 

 Tranh: TRẦN NGỌC SINH
Tranh: TRẦN NGỌC SINH



Tấm lưng được nước đỡ lấy, chìm từ từ xuống khe sâu. Hai bàn chân duỗi ra, cố tiếp đất nhưng bước hụt khiến nó rơi ra khỏi giấc mộng, bừng tỉnh và thấy mắt mình đang bị một tia nắng chui qua lỗ thủng của mái tôn đâm thẳng vào.

Nó ngồi dậy, nhìn đồng hồ đeo tay rồi uể oải lại tủ lạnh lấy nước. Miệng nó khô như nhai cát nhưng chỉ dám uống một ngụm, vặn nắp, cất lại vào tủ lạnh. Chần chừ một hồi lại mở tủ, lấy chai nước, mở nắp, hớp thêm một ngụm nữa.

Tiếng kèn hiệu tò te vang lên xa xa. Thằng nhỏ vội lấy hai can nước trống ở góc nhà, trèo lên xe đạp nhưng sực nhớ chưa đóng cửa, lại nhảy xuống. Chiếc xe đạp chao nghiêng, vừa quay vào đã ngã xuống đất. Khóa cửa xong, gắn lại xích xe, nó cố leo lên cái xe đạp vốn cao ngang ngực. Cọc cạch hồi lâu, từng vòng bánh xe cuối cùng cũng lăn trên đường quê.

Chiếc áo sơmi người lớn bọc kín tấm thân con nít đen nhẻm của thằng nhỏ như bọc viên kẹo đang tan. Nó đạp mà như bơi, phải rướn hết hai cái cẳng tong teo mới tới bàn đạp, trong khi nắng táp xuống hai bắp đùi nóng rẫy. Hai can nước rỗng cột ở yên xe kêu lụp bụp, thoáng cái đã thoảng lên mùi mủ cháy.

"Đi lấy nước hả?".

Dưới ruộng, người đàn ông đội chiếc nón lá rách rưới nhô lên hỏi. Chống chân không tới, nó phải vừa bóp thắng vừa nhảy xuống: "Dạ, ba!".

Nó đáp gọn lỏn, nhìn khoảnh đất nứt nẻ dưới chân ông. Mặt trời và nước mặn rút cạn sắc xanh của lúa khiến chúng kiệt khô, nằm oằn mình thoi thóp. Sau lưng ông, vẫn còn mấy mảng ruộng xanh chờ cháy, những thân lúa cam chịu, bất động để cho cái nắng mặc sức làm tình làm tội.

"Thôi đi sớm đi, rồi về ăn cơm", ba nó xua tay nói rồi kéo sụp nón lại, cặm cụi nhổ đống lúa chết. Chỉ kịp lí nhí dạ dạ trong miệng, thằng nhóc vội tiếp tục hành trình. Môi nó khô đến mức mở lớn lại đau. Chỉ cần cố thêm chút nữa, qua khỏi khúc cua này là đến chỗ lấy nước.

Nhìn hàng dài những quả đầu nhấp nhô mà nó phát ngán. Nhiều người mang theo một chiếc xe kéo chất đầy năm sáu can lớn. So với họ, hai can nước trên xe đạp của nó chẳng có ký lô nào.

Nó rướn người, nhìn nước từ bồn chảy sang mấy cái can be bé mà nuốt ừng ực, tưởng chừng nhìn thôi cũng đủ đã khát. Mà sao người xếp hàng đông vậy, biết tới phiên nó có còn đủ nước không? Nó bồn chồn siết thắng, mồ hôi chảy từ trán chéo qua mắt cay xè, rơi xuống môi mằn mặn, mặn như vị của đất. Loạng choạng, chiếc xe đạp bỗng như con ngựa chứng vùng khỏi tay, đụng phải người đứng trước.

Cái dáng cao dong dỏng quay lại.

"Dạ, thầy...", mấy lời lúng búng trên môi nó.

Ông thầy nhìn nó cười xòa. Trên cái xe rùa phụ hồ của thầy là bốn năm can nước, rồi cả chai nhựa ngổn ngang. Nhà thầy nhiều người hơn nhà nó. Thật khó để nhận ra ông thầy trong bộ áo thun cộc tay.

"Mấy tháng nay trường đóng cửa, thầy làm gì thầy?".

Ông thầy nhìn học trò, cười méo xẹo: "Làm con lạc đà chở nước".

Nó cười hì hì. Chợt một thằng nhóc khác chạy đến gật đầu chào thầy, rồi quay sang nó rủ chiều đi bắt dế.

"Con không đi lấy nước hả?" - thầy nhìn hai bàn tay trống của nó hỏi.

"Dạ, ba con lấy" - nó chỉ tay phía trước mà chẳng rõ chỉ ai, đoạn quay sang bạn đón lấy can nước "để tao xách tiếp cho!".

Nhìn hai đứa học trò ríu rít, tim ông thầy giật thót. Sau mùa hạn mặn này, liệu đám trò nhỏ còn tin những gì ông nói về "châu thổ phù sa màu mỡ" nữa không. Trọng lực của trái đất như hút dính ông sâu xuống châu thổ, mấy ngón chân bấu chặt.

Dưới cái nắng chấp chới, châu thổ hóa thành một huyền thoại. Hơi nóng bốc lên đẩy trời cao thêm. Trời cứ thể cao mãi ra, nhìn xuống một vùng châu thổ chỉ còn là mảng nâu xám với mấy ngàn đầu người nhô lên như nấm đòi nước. Thứ nước chảy ào ạt vào can, thứ nước sóng sánh theo mỗi vòng xe đạp trên đường. Thằng nhỏ cố đạp nhanh. Nắng tháng năm tráo trở trút lên da thịt trẻ con đang phồng rộp. Một gã khùng đầu trần đi trên đường làng, vừa đi vừa hát mấy bài nhạc chế tục tĩu. "Ê... nhỏ...".

Nó ngoái nhìn, nhưng cứ chạy.

Thình lình, chiếc xe sụp xuống ổ gà, đổ nhào xuống đường. Mặt rát đau, máu rướm hai đầu gối nhưng nó chỉ quan tâm hai can nước đang nằm chỏng chơ trên đường. Một chiếc nắp vặn không kín, văng đâu mất sau cú rơi, nước từ miệng can chảy ra ừng ực như người đang hấp hối. Châu thổ sẽ lấy lại từng giọt, trong cái âm vang của cơn giận dữ tích tụ, đợi biển tới.

Nó lồm cồm ngồi dậy, cà nhắc đi đến lượm lại hai can nước. Trút hết số nước còn lại từ can nước bể sang can mất nắp, lấy nắp vặn kín, đoạn soi bóng nước trong can dưới ánh nắng chính ngọ, chẳng làm sao để nó đầy lại được.

Mặt trời chảy lên tấm thân nhầy nhụa. Bàn chân trần giẫm lên da thịt nóng rẫy của châu thổ. Chiếc xe nằm bên vệ đường, bánh trước móp méo, bánh sau theo quán tính vẫn còn xoay chậm chậm, bị bỏ lại sau chiếc bóng bé nhỏ cà nhắc lôi can nước, nhòe trong hơi nóng mùa hè.

Chỉ còn lại thằng điên trên đường, vừa đi vừa hát.

 

Theo HUỲNH TRỌNG KHANG (TTO)

Có thể bạn quan tâm

Dấu ấn nhiếp ảnh trẻ ở sân chơi quốc gia

Dấu ấn nhiếp ảnh trẻ ở sân chơi quốc gia

(GLO)- Tham gia Festival Nhiếp ảnh trẻ năm 2025, các tay máy Gia Lai đã đạt giải thưởng cao hoặc có tác phẩm được chọn triển lãm, củng cố kỳ vọng về lứa nghệ sĩ kế thừa với tố chất trẻ trung, tư duy nhanh nhạy và cực kỳ nghiêm túc trong sáng tạo nghệ thuật.

Tiểu thuyết 'Mưa đỏ' cháy hàng, in không kịp bán

Tiểu thuyết 'Mưa đỏ' cháy hàng, in không kịp bán

Sau thành công vang dội của bản điện ảnh, "Mưa đỏ" tiếp tục gây “cơn sốt” trên thị trường xuất bản. Nhiều hiệu sách cho biết độc giả phải chờ tới 15-20 ngày mới nhận được tiểu thuyết. Hiện tại, lượng đặt hàng sách đã vượt xa dự đoán, lên tới hàng chục nghìn cuốn chỉ trong ít ngày.

Hòa tiếng cồng chiêng vang vọng đại ngàn

Hòa tiếng cồng chiêng vang vọng đại ngàn

(GLO)- Cồng chiêng của người Jrai và người Bahnar cùng sinh sống trên mảnh đất Gia Lai đã hòa quyện trong mạch nguồn chung của bản sắc-niềm tự hào văn hóa truyền thống. Tiếng cồng chiêng nối liền con người với đất trời, gắn kết bền chặt cộng đồng nơi rừng núi.

Đồng đội

Đồng đội

(GLO)- Cả nhà không yên tâm khi bố quyết định theo đoàn Cựu chiến binh về Quảng Trị thăm lại chiến trường xưa. Bố vừa trải qua một đợt điều trị dài vì thoái hóa khớp, đầu gối đau nhức, đi lại rất khó khăn.

Lan tỏa văn hóa đọc

Lan tỏa văn hóa đọc đến buôn làng vùng sâu

(GLO)- Cuộc thi “Giới thiệu sách trực tuyến” năm 2025 do Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch tỉnh Gia Lai tổ chức thu hút nhiều cá nhân là người đồng bào dân tộc thiểu số tham gia. Bằng tình yêu với sách, họ đã góp phần lan tỏa văn hóa đọc đến buôn làng vùng sâu.

Chạm vào thế giới trẻ thơ...

Chạm vào thế giới trẻ thơ...

(GLO)- Từ ống kính nhiếp ảnh, nét cọ hội họa, câu chữ văn chương đến giai điệu âm nhạc, nhiều nghệ sĩ ở Gia Lai đang lặng lẽ gìn giữ, khơi gợi, ươm hạt giống tâm hồn cho thế giới tuổi thơ; đồng thời, gửi gắm thông điệp về sự kết nối, về trách nhiệm của người lớn trước “tuổi thơ đang mất dần”.

Triển vọng “Cây cọ nhí” Nguyễn Trịnh Gia Thy

Triển vọng “Cây cọ nhí” Nguyễn Trịnh Gia Thy

(GLO)- 11 tuổi, Nguyễn Trịnh Gia Thy (học sinh lớp 5.9, Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi, phường Pleiku) được nhiều người ưu ái gọi là “cây cọ nhí”. Những bức tranh của Thy không chỉ khéo léo về đường nét, bố cục, màu sắc mà còn chứa đựng những thông điệp ý nghĩa về cuộc sống.

Vũ Văn Tam Lang & 50 cây violon đặc chế

Vũ Văn Tam Lang và 50 cây violon đặc chế

(GLO)- Cách đây vài năm, khi ngắm 22 cây đàn violon do ông Vũ Văn Tam Lang (phường An Phú, tỉnh Gia Lai) chế tác bằng tất cả tâm huyết được giới chuyên môn đánh giá cao, tôi thầm nghĩ, ông đã có thể tự hài lòng với những gì mình có.

null