Tạo dựng lối sống văn hóa từ những hành động nhỏ

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Từng chút một, lối sống văn hóa cần được xây dựng từ những hành động nhỏ để tạo dựng cộng đồng văn minh.

1. “Phạt khủng” để xây dựng văn hóa giao thông là cách mà truyền thông nhắc đến về quy định tăng mức xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông trong lĩnh vực giao thông đường bộ theo Nghị định số 168/2024/NĐ-CP, có hiệu lực từ ngày 1-1-2025. Theo nghị định mới, nhiều hành vi vi phạm là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến tai nạn giao thông như: vượt đèn đỏ, đi ngược chiều, lạng lách, đánh võng, mở cửa xe ô tô thiếu quan sát… bị tăng nặng mức xử phạt.

Những ngày đầu thực hiện Nghị định số 168/2024/NĐ-CP, ý thức chấp hành trật tự, an toàn giao thông của người dân có sự chuyển biến rõ rệt. Xe đậu đúng làn, đúng vạch, tình trạng vượt đèn đỏ được giảm thiểu bởi người tham gia giao thông hiểu rõ hậu quả phải đối mặt là gánh nặng tài chính, có khi mất cả tháng lương do một lỗi vi phạm.

Ngoài ra, việc tăng cường ứng dụng công nghệ trong phát hiện vi phạm; khuyến khích người dân phối hợp, cung cấp thông tin về các trường hợp vi phạm cũng giúp tăng tính răn đe, làm thay đổi ý thức chấp hành quy định pháp luật về giao thông của người dân, góp phần giảm thiểu tai nạn.

dsf.jpg
Người dân nghiêm túc chấp hành tín hiệu đèn giao thông kể từ khi Nghị định 168 có hiệu lực từ 1-1-2025. Ảnh: Internet

Dù vậy, tại các nút giao thông vắng bóng cảnh sát, một số người dân vẫn chưa chấp hành tín hiệu đèn giao thông, dừng sai vạch, vẫn vượt ẩu. Điều này đặt ra vấn đề nhất thiết phải xây dựng cho được văn hóa giao thông. Thực trạng đáng quan ngại liên tục xảy ra gần đây tại một số tỉnh, thành là việc giải quyết mâu thuẫn bằng bạo lực khi va chạm giao thông. Nhiều vụ ẩu đả xuất phát chỉ từ va chạm nhỏ dẫn đến người thì thương vong, kẻ bị xử lý hình sự.

Theo Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia, văn hóa giao thông là tự giác chấp hành trật tự an toàn giao thông, ngăn chặn các hành vi gây nguy hiểm cho người tham gia giao thông; tôn trọng, nhường nhịn người khác, tận tình giúp đỡ người tham gia giao thông gặp hoạn nạn, giúp đỡ người tàn tật, trẻ em, người cao tuổi để hướng tới một xã hội giao thông an toàn, thân thiện. Các hình thức xử phạt mạnh tay đã được áp dụng. Tuy nhiên, để xây dựng văn hóa giao thông thì không chỉ dựa vào quy định chế tài xử phạt.

Bản thân người viết bài này từng chứng kiến có những trường hợp dừng xe chờ đèn xanh dù đêm đã khuya, ngã tư đường không một bóng người. Có thể gọi đó là đỉnh cao của sự tự giác chấp hành hay cũng là lòng tự trọng của một công dân thượng tôn pháp luật. Giữa nhiều hình ảnh xấu xí phơi bày do vi phạm, va chạm giao thông, vẫn có những người giữ được thái độ bình tĩnh, văn minh, lịch sự khi gặp sự cố với tâm niệm: “Một sự nhịn, chín sự lành”.

2. Xây dựng lối sống văn hóa bắt đầu từ những việc đơn giản hàng ngày như “văn hóa đổ rác”. Nhiều du học sinh Việt Nam tại Nhật Bản, Hàn Quốc khi mới sang đã rất ngỡ ngàng với cách xử lý, phân loại rác thải cực kỳ tỉ mỉ của người dân sở tại. Các quốc gia này quy định phạt rất nặng, thậm chí nêu tên trường hợp vi phạm nếu không chấp hành quy định, không phân loại rác, vứt rác bừa bãi, vứt rác từ xe hơi… Với một số loại rác cồng kềnh, người dân còn bị thu thêm phí thu gom. Trong khi đó, ở ta, sự tùy tiện đổ rác vẫn là chuyện... “muôn năm cũ”.

Phổ biến là tình trạng xả rác bừa bãi nơi công cộng, những sự kiện tập trung đông người. Cho dù bạn trẻ yêu môi trường phát động rất nhiều hoạt động chung tay dọn sạch rác để “giải cứu” những điểm đến ưa thích như đồi thông Ia Dêr (huyện Ia Grai), đập Tân Sơn (huyện Chư Păh), núi Đá (TP. Pleiku)… nhưng cũng chỉ một thời gian ngắn, tình trạng xả rác bừa bãi... đâu lại hoàn đấy.

nguoi-dan-lang-brel-xa-ia-der-huyen-ia-grai-thue-xe-den-thu-gom-rac-tai-bai-rac-tu-phat-anh-lam-nguyen.jpg
Người dân làng Brel (xã Ia Dêr, huyện Ia Grai) thuê xe đến thu gom rác tại bãi rác tự phát. Ảnh: L.N

Mới đây, bức xúc vì trên con đường thơ mộng dẫn vào làng mọc lên một núi rác do những người thiếu ý thức từ nơi khác mang đến vứt bỏ, gây mất mỹ quan và ô nhiễm nghiêm trọng, người dân làng Brel (xã Ia Dêr) đã đóng góp kinh phí thuê xe rác đến thu gom. Thế nhưng, đến buổi chiều, một số bao rác đã lại chễm chệ “tập kết” tại khu vực gần đó. Sự ích kỷ của một số người chỉ quan tâm đến sự sạch sẽ nhà mình, mặc kệ môi trường đã đẩy nỗ lực sống xanh rơi vào bế tắc.

Và đâu đó vẫn còn những lời phàn nàn về văn hóa xếp hàng, văn hóa ăn buffet, văn hóa giữ trật tự nơi công cộng… của những người vô tư bất chấp luật lệ. Phương cách lâu dài, bền vững là cùng với áp dụng nghiêm chế tài thì cần tăng cường giáo dục, tuyên truyền, hình thành cho được lối sống văn hóa cho người dân, quyết liệt thay đổi thói quen xấu, giảm thiểu những hình ảnh phản cảm.

Cùng với đó, tạo nên dư luận xã hội mạnh mẽ lên án hành vi kém ý thức, để họ biết xấu hổ vì hành động không đẹp, phản cảm. Chỉ khi đó xã hội mới thật sự kỷ cương, tiến bộ, văn minh.

Có thể bạn quan tâm

Những người thầm lặng chăm lo việc làng

Những người thầm lặng chăm lo việc làng

(GLO)- Không chế độ phụ cấp, bổng lộc nhưng nhiều năm qua, các cụ từ, bà vãi trong đội hậu cần, ban nghi lễ tại các đình, miếu trên địa bàn thị xã An Khê vẫn thầm lặng, miệt mài với công việc. Sự tự nguyện ấy xuất phát từ tâm huyết dành cho văn hóa, di sản của cha ông.

“Gạn đục khơi trong” để phát triển văn hóa

“Gạn đục khơi trong” để phát triển văn hóa

(GLO)- Sau nửa thế kỷ đất nước thống nhất, đời sống văn hóa tại nhiều ngôi làng Bahnar, Jrai có nhiều đổi mới, nhất là xóa bỏ những gánh nặng liên quan đến hủ tục. Nhưng để bảo tồn những giá trị cốt lõi của văn hóa vẫn là một hành trình cần “gạn đục khơi trong”.

Tùy theo điều kiện của từng gia đình để chuẩn bị quy mô lễ cúng lớn hay nhỏ

Gia Lai: Độc đáo lễ thổi tai của người Jrai

(GLO)- Nằm trong chuỗi các hoạt động Lễ cầu mưa Yang Pơtao Apui huyện Phú Thiện năm 2025, sáng 27-3, tại xã Ia Yeng đã diễn ra lễ thổi tai của người Jrai. Nghi lễ được tái hiện rõ nét giúp du khách hiểu được ý nghĩa văn hóa tâm linh trong đời sống của người Jrai nơi đây.

Hội thảo “Vua Lửa-huyền thoại và hiện thực”

Hội thảo “Vua Lửa-huyền thoại và hiện thực”

(GLO)- Sáng 28-3, tại huyện Phú Thiện, UBND tỉnh Gia Lai phối hợp với Viện Hàn lâm Khoa học xã hội (KHXH) Việt Nam tổ chức hội thảo khoa học “Vua Lửa-huyền thoại và hiện thực", giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị di tích Plei Ơi.

Nhớ hội trại ngày ấy

Nhớ hội trại ngày ấy

(GLO)- Cứ mỗi dịp tháng 3, khi thấy học sinh nô nức chuẩn bị cho hội trại, lòng tôi lại xao xuyến nhớ về những ngày áo trắng tung bay trên sân trường đầy nắng với bao ước mơ, hoài bão.

Lên núi săn cua đá

Lên núi săn cua đá

(GLO)- Nằm ở vùng Đông Nam tỉnh Gia Lai, nơi dòng sông Ayun hợp lưu với dòng chính sông Ba, thung lũng Ayun Pa không chỉ sở hữu đất đai phù sa màu mỡ mà còn đầy ắp sản vật. Một trong số đặc sản của vùng là cua đá.

Những bức ảnh cũ

Những bức ảnh cũ

(GLO)- Một hôm, tôi vô tình phát hiện cuốn album cũ nằm lẫn giữa đống giấy tờ trong ngăn tủ quần áo. Tôi cầm lên, có cảm giác như chạm vào từng ký ức xa xôi. Ngày xưa yêu dấu theo những bức ảnh lần lượt quay về.

“Tổ quốc bên bờ sóng”

“Tổ quốc bên bờ sóng”

(GLO)- Đó là chủ đề cuộc thi và triển lãm ảnh nghệ thuật cấp quốc gia do Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức nhằm thực hiện kế hoạch tuyên truyền về biển, đảo năm 2025.

Giữ hương rượu cần Ia Peng

Giữ hương rượu cần Ia Peng

(GLO)- Nhiều năm qua, bà con Jrai ở buôn Sô Ma Hang B (xã Ia Peng, huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai) đang từng ngày lưu giữ hương rượu cần truyền thống như một cách bảo tồn nét văn hóa của dân tộc mình.