“Rừng thông xanh một đời ở lại”

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Hình ảnh đầy luyến nhớ ấy đã lưu dấu vĩnh viễn trong ký ức một thi sĩ từng có phần đời sống và viết ở Pleiku-nhà thơ Lê Nhược Thủy. Để rồi, những gì đẹp đẽ nhất về phố núi, về Gia Lai được ông gom lại tròn đầy trong tập thơ “Mắt núi” vừa xuất bản.

1.jpg
Chân dung nhà thơ Lê Nhược Thủy (ảnh chụp lại bìa sau tác phẩm).

Pleiku từng đón bước chân phiêu lãng của bao thi sĩ. Có người đơn giản là ghé qua, có người gắn bó một phần đời, để rồi mang theo trong mình ký ức về miền ngàn thông thấp thoáng trong sương núi sớm sớm, chiều chiều.

Lê Nhược Thủy là một trong số đó. Ông tên thật là Lê Hữu Huế, SN 1949, tốt nghiệp cử nhân văn chương Đại học Sư phạm Huế năm 1972.

Từ năm 1972 đến 1980, ông tham gia giảng dạy tại nhiều trường ở Pleiku. Từ năm 1981, ông công tác tại Phòng Văn hóa-Thông tin Quận 3 (TP. Hồ Chí Minh), Tuần báo Văn nghệ TP. Hồ Chí Minh rồi chuyển sang làm báo Thanh Niên chủ nhật, Thư ký Tòa soạn Báo Thanh Niên cho đến lúc về hưu.

Trước “Mắt núi”, ông đã xuất bản 5 tập thơ: “Ngày Tổ quốc vinh quang”, “Những ngọn đuốc hòa bình Việt Nam”, “Khi không mà bỗng nhớ”, “Chia tay một dòng sông”, “Thưa em trời đất nhớ quên”.

Thế hệ chúng tôi được sinh ra khi Pleiku đã vắng đi ảnh hình một thầy giáo làm thơ được nhiều người biết tiếng. Tôi không biết nhiều về thơ ông mà chỉ ấn tượng cái tên Lê Nhược Thủy ở 2 chi tiết.

Một là 2 câu thơ mà nhà thơ Xuân Diệu viết tặng ông trong một lần đến Pleiku: “Cảm ơn vợ chồng anh giáo Huế/Đãi tôi một bữa Lệ Cần khoai”. Hai là những câu thơ về mối tình mới chớm trong bài “Trong yên lặng” của ông được nhạc sĩ Vũ Hoàng (ghi dấu trong lòng khán giả nhiều thế hệ với ca khúc “Phượng hồng”) phổ thành bài hát “Em có còn thắt bím”. Đây là một trong những bài hit của nhóm Tam ca Áo Trắng một thời.

Mãi đến khi đọc tập thơ “Mắt núi”, tôi mới được hiểu thêm về một hồn thơ đã yêu Pleiku bằng thứ tình yêu không mờ phai đi bởi khoảng cách. Đa phần những tác phẩm trong tập thơ này sáng tác ngay sau những năm ông chia xa phố núi.

Vì vậy, “đóng đinh” trong thơ Lê Nhược Thủy là một Pleiku đượm màu hoài niệm, một Pleiku cũ càng mà chẳng thể nguôi nhớ: “Pleiku thân yêu/Nơi tôi sống mười năm với sương buông nên sớm nên chiều/Với cơn mưa dầm dề buốt lạnh/Từng đọt nắng vàng rót mật mỗi mùa hoa/(…) Gió mùa khô xoáy tròn bụi đỏ/May mà tôi nhận ra em”.

Tiếng reo thầm lãng mạn, che lấp thực tại khắc nghiệt và lam lũ của một thị xã nghèo sau cuộc chiến. Địa danh mãi mãi trở thành tiếng gọi ngân vang niềm khắc khoải: “Pleiku, Pleiku/Thị xã như trái tim đỏ thắm/Như tiếng cồng sâu lắng/Giữa tâm hồn” (Pleiku thân yêu).

rung-thong-xanh-mot-doi-o-lai-dd.jpg
Tập thơ “Mắt núi” của nhà thơ Lê Nhược Thủy. Ảnh: P.D

Sự kết nối khó chia cắt giữa một tâm hồn với một vùng đất còn ẩn hiện trong những câu thơ tình đằm thắm: “Tình yêu bay xa theo cánh chim/Rừng thông xanh một đời ở lại/Về đâu hỡi mùa hoa dâng trái/Bụi đỏ ngỡ còn cay mắt đêm” (Bụi đỏ).

Ai đã từng đắm mình trong nắng bụi mưa lầy Pleiku ngót 50 năm trước như thầy giáo Lê Nhược Thủy lại có thể quên thứ “đặc sản” ấy của xứ núi? Và đây nữa, dễ gì thoát khỏi sự mê hoặc của rừng dù là đang đứng trước biển: “Gió biển chiều thường mang nhiều vị mặn/Những cánh buồm căng dáng mái nhà rông” (Biển). Vẫn là cao nguyên ấy, rừng núi ấy trở thành thi hứng trong tác phẩm chủ đề của tập thơ: “Mắt núi bây giờ đang ở đâu/Mà đêm nay trăng lạnh/(…) Rừng trong ta cơ hồ thác đổ/Rừng trong ta bừng cháy dưới chân em”.

Thơ Lê Nhược Thủy có lối dùng từ cùng những hình ảnh rất lạ, đầy sáng tạo, không dễ quên dù chỉ đọc qua một lần. Viết về cây kơ nia đã có bài “Bóng cây kơ nia” quá nổi tiếng của nhà thơ Ngọc Anh, nhưng Lê Nhược Thủy cũng khắc sâu vào tâm trí người đọc một lối ví von bất ngờ: “Nhìn bóng cây kơ nia/Như dáng chàng vạm vỡ/Cây uống lửa mặt trời/Cho mẹ em làm cỏ” (Xuống núi).

Nói đến An Khê, thật khó quên những câu thơ rất trữ tình của nhà thơ Hồng Thanh Quang: “Càng xuống đèo anh càng nhớ em hơn/Nhớ thị xã ôi nhiều vô chừng dốc/Quãng đời vang tiếng cười, quãng đời đầy nước mắt/Anh làm sao sống được đến hai lần (Càng xuống đèo anh càng nhớ em hơn).

Với Lê Nhược Thủy, cảm xúc về An Khê thoáng chút hoang liêu mà vẫn tròn đầy: “Ta nhớ em vô chừng/Ngựa hoang đã đứng bên mùa thu nghiệt ngã/An Khê điệp trùng cây lá/Mà trong ta nắng võ vàng” (An Khê và An Khê).

Thơ là sự sáng tạo không lặp lại, không thể bắt chước. Vì lẽ đó mà hàng ngàn nhà thơ đã viết về biển, vậy mà biển của Lê Nhược Thủy vẫn đủ sức khiến ta ngạc nhiên: “Biển mênh mông tấm lòng/Từng nếp nhăn không ngừng suy nghĩ/(…) Biển và trời hôn nhau thầm lặng/Làm sao anh chẳng nhớ em” (Biển).

Hay như đôi mắt Pleiku từng không ít lần đi vào thơ, nhạc nhưng nhà thơ từng cầm phấn này vẫn có cách diễn đạt riêng buộc ta phải dừng lại ở trang ấy: “Đôi mắt Pleiku/Thuở sương mù/Anh nhớ/Núi rừng đang thở/Suốt mùa hoang vu/Đôi mắt Pleiku/Ngàn gió ru/Anh biết/Bão đời cay nghiệt/Xoáy vào thiên thu”.

Không có thách đố câu chữ theo kiểu “làm sang”, chỉ có tứ thơ đầy sức gợi. Đó chẳng phải cái tài của người cầm bút là gì.

Đôi khi ta tự hỏi: Điều gì làm nên vẻ đẹp tâm hồn của một xứ sở? Phải chăng một phần được đắp bồi bằng những lát cắt cảm xúc của bao con người từng sống, từng lưu lại ký ức đẹp đẽ nơi đó? Nếu vậy, ta phải dành cho nhà thơ Lê Nhược Thủy một lời cảm ơn về “mối tình” nồng nhiệt, sâu đậm dành cho Pleiku.

Có thể bạn quan tâm

Vở ca kịch bài chòi trò chơi của quỷ: Tôn vinh chiến sĩ công an, cảnh tỉnh kẻ lầm lạc

Vở ca kịch bài chòi trò chơi của quỷ: Tôn vinh chiến sĩ công an, cảnh tỉnh kẻ lầm lạc

(GLO)- Vở diễn Trò chơi của quỷ do Ðoàn ca kịch bài chòi Bình Ðịnh (thuộc Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Gia Lai) dàn dựng vừa giành huy chương đồng tại Liên hoan Nghệ thuật sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc về “Hình tượng người chiến sĩ Công an nhân dân” lần thứ V-năm 2025.

"Núi trên đất bằng"

"Núi trên đất bằng"

(GLO)- Tiến sĩ Hà Thanh Vân đã nhận xét Tiểu thuyết "Núi trên đất bằng" của Võ Đình Duy là một tác phẩm văn chương đầu tay ra mắt năm 2025, đánh dấu bước chuyển đầy bất ngờ từ một kiến trúc sư trẻ sống ở Gia Lai sang hành trình kiến tạo thế giới văn chương.

NHÀ THƠ ĐÀO AN DUYÊN: Thiết tha giữ lại những xanh tươi cuộc đời

Nhà thơ Đào An Duyên: Thiết tha giữ lại những xanh tươi cuộc đời

(GLO)- Với nhà thơ Đào An Duyên, đọc và viết chính là hành trình nuôi chữ. Trong hành trình ấy, chị chọn một lối đi riêng, chắt chiu xúc cảm, gửi tiếng lòng vào từng con chữ với niềm mong giữ lại những xanh tươi cuộc đời, từ đó góp thêm một giọng thơ giàu hương sắc cho văn chương Gia Lai.

BẢO TỒN CÁC KỊCH BẢN TIÊU BIỂU CỦA HÁT BỘI BÌNH ĐỊNH: Nên tìm hướng đi mới, phù hợp thực tế

Bảo tồn các kịch bản tiêu biểu của hát bội Bình Định: Nên tìm hướng đi mới, phù hợp thực tế

(GLO)- Hát bội Bình Định là một di sản văn hóa đặc sắc với nhiều vở tuồng kinh điển như: Sơn Hậu, Tam nữ đồ vương, Ngũ hổ Bình Tây, Hồ Nguyệt Cô hóa cáo (còn có tên khác là Chém cáo, Cổ miếu vãn ca) của Nguyễn Diêu, Trầm hương các, Diễn võ đình và Cổ thành… của Đào Tấn.

Nguyễn Nhật Ánh: Người làm vườn

Nguyễn Nhật Ánh: Người làm vườn

Tôi không phải một dịch giả chuyên nghiệp - mào đầu vậy hoàn toàn không phải để biện hộ cho những sơ suất, sai sót và thô lậu mà bất cứ ai khi chạm tay vào việc dịch nói riêng, việc chữ nghĩa nói chung, dẫu là tay thuận hay tay ngang, đều phải đối mặt và chịu trách nhiệm.

Khẳng định vị thế là cơ quan báo chí chủ lực

Khẳng định vị thế là cơ quan báo chí chủ lực

Để chào đón thời khắc đặc biệt của đất nước, của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; thực hiện nhiệm vụ cao cả với vai trò, vị thế là cơ quan ngôn luận của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; thực hiện nhiệm vụ mà người đứng đầu hệ thống Mặt trận đã tin tưởng giao phó; kể từ tháng 7.2025, Báo Đại đoàn kết ra mắt ấn phẩm Tinh hoa Việt bộ mới.
Đèo An Khê: Dấu ấn lịch sử

Đèo An Khê: Dấu ấn lịch sử

(GLO)- Nếu như Tây Bắc có “tứ đại danh đèo”: Mã Pí Lèng, Ô Quy Hồ, Pha Đin, Khau Phạ thì vùng duyên hải miền Trung lên đại ngàn Tây Nguyên cũng có “ngũ danh đèo”: An Khê, Phượng Hoàng, Khánh Lê, Ngoạn Mục, Violak.

default

Địa phận Phủ Hoài Nhơn được xác lập năm Hồng Đức thứ 2 (1471), là miền “viễn châu” khá rộng; sau hơn 550 năm, vùng đất rộng lớn lúc ban đầu được phân chia thành nhiều tỉnh thuộc Nam Trung bộ và Bắc Tây Nguyên. 
Pleiku, miền nhớ...

Pleiku, miền nhớ...

(GLO)- Nếu tính từ dấu mốc ký Nghị định Toàn quyền Đông Dương thành lập đại lý hành chính Pleiku thuộc tỉnh Kon Tum ngày 24-5-1925, Pleiku với ý nghĩa một địa danh cả về cách đọc và cách viết đã ra đời và tồn tại đến ngày nay đã được 100 năm.

Ðại ngàn nối liền những niềm vui

Ðại ngàn nối liền những niềm vui

Trong ngôi nhà sàn dưới chân núi ở làng K8, xã Vĩnh Sơn (huyện Vĩnh Thạnh), Nghệ nhân nhân dân Ðinh Chương nở nụ cười sảng khoái, hồ hởi nói: “Bà con trong làng đang trông chờ ngày 1.7.2025, để không chỉ núi liền núi, sông liền sông mà đồng bào Bana ở hai tỉnh trước đây sẽ về chung mái nhà tỉnh Gia Lai mới”.
Nhen tình yêu dân ca, bài chòi

Nhen tình yêu dân ca, bài chòi

Với ngọn lửa đam mê nghệ thuật truyền thống, vợ chồng Nghệ nhân Ưu tú Lý Thành Long đứng ra truyền dạy làn điệu dân ca, bài chòi cho nhiều học sinh tại Trường THCS Tam Quan (ở phường Tam Quan, TX Hoài Nhơn).

Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025: Góp phần khơi dậy tiềm năng sáng tạo

Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025: Góp phần khơi dậy tiềm năng sáng tạo

Triển khai trong thời gian chưa tròn 1 năm, Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025 đã thu hút nhiều người yêu văn chương trong và ngoài tỉnh tham gia. Tác phẩm được gửi về không chỉ thể hiện sự đầu tư công phu về nội dung và hình thức, mà còn góp phần lan tỏa hình ảnh vùng đất Bình Ðịnh giàu bản sắc văn hóa, chiều sâu lịch sử.
Núi lửa Chư Đang Ya (huyện Chư Păh) đã đi vào thơ của tác giả Nguyễn Thanh Mừng. Ảnh: Phạm Quý

Cao nguyên trong thơ Nguyễn Thanh Mừng

(GLO)- Tên tuổi nhà thơ Nguyễn Thanh Mừng gắn liền với các tập thơ “Rượu đắng”, “Ngàn xưa”, .... Viết không nhiều nhưng thơ ông lại có mặt trong hầu hết các tuyển tập danh tiếng thơ Việt Nam hiện đại. Mấy năm gần đây, ông dành tình thương mến với Tây Nguyên và viết nhiều về vùng đất này.

null