Những năm gần đây, hoạt động thương mại ở khu vực miền núi tại các địa phương trong tỉnh như: An Lão, Vĩnh Thạnh, Vân Canh, Hoài Ân và xã đảo Nhơn Châu (TP Quy Nhơn) có nhiều chuyển biến tích cực.
Theo thống kê của Sở Công Thương, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng trên địa bàn huyện miền núi, xã đảo năm 2024 đạt hơn 2.030 tỷ đồng, tăng gần 11% so với năm 2023. Riêng huyện An Lão đạt khoảng 630 tỷ đồng, tăng hơn 13%, là mức tăng cao nhất trong các huyện.
 |
| HTX chè Tiến Vua, xã An Toàn, huyện An Lão có khu trưng bày sản phẩm địa phương quảng bá cho khách du lịch tham quan mua sắm tại xã An Toàn. Ảnh: HẢI YẾN |
Ông Nguyễn Đình Kha, Phó Giám đốc Sở Công Thương, cho biết: “Chúng tôi xác định phát triển thương mại miền núi, xã đảo không chỉ là mở rộng quy mô mua bán mà còn gắn với tiêu thụ sản phẩm bản địa, nâng cao năng lực sản xuất, tạo sinh kế bền vững cho người dân. Giai đoạn 2021 - 2024, Sở đã phối hợp tổ chức 7 phiên chợ đưa hàng Việt về nông thôn, miền núi; hỗ trợ 21 cơ sở xây dựng nhận diện thương hiệu; kết nối tiêu thụ với các sàn thương mại điện tử và hệ thống siêu thị trong tỉnh”.
Không chỉ dừng ở tổ chức phiên chợ hay hỗ trợ quảng bá, các địa phương còn chủ động tháo gỡ khó khăn cho cơ sở kinh doanh. Tại huyện An Lão, chính quyền đã hoàn thành 2 chợ nông thôn mới tại xã An Trung và An Vinh theo chuẩn thiết kế thương mại nông thôn, đồng thời nâng cấp đường giao thông liên xã, tạo thuận lợi cho lưu thông hàng hóa.
Ông Đỗ Tùng Lâm, Phó Chủ tịch UBND huyện An Lão, chia sẻ: “Chúng tôi xác định thương mại phải đi cùng sản xuất và tiêu thụ sản phẩm địa phương. Các sản phẩm như mật ong An Lão, rượu cần An Trung, chè Tiến Vua An Toàn… đang từng bước tiếp cận thị trường ngoài huyện. Huyện cũng đang xúc tiến xây dựng điểm trưng bày, giới thiệu sản phẩm OCOP miền núi tại thị trấn An Lão”.
Những nỗ lực từ chính quyền và ngành chức năng đã tạo động lực lớn cho người dân mạnh dạn đầu tư, mở rộng kinh doanh. Tại xã An Hòa (An Lão), cơ sở sản xuất và kinh doanh nông sản sấy Mộc Thảo của chị Đỗ Thị Thu Thảo là một điển hình. Khởi nghiệp với sản phẩm mật ong rừng, tinh bột nghệ, hiện cơ sở đã nối dài danh mục sản phẩm thêm chè dây, rượu sim; cùng với thị trường Bình Định, còn có thêm khách hàng từ Phú Yên và một số điểm bán lẻ tại TP Hồ Chí Minh.
Chị Đỗ Thị Thu Thảo cho biết: “Mấy năm trước, người miền núi chỉ quen bán hàng ở chợ xã. Giờ nhờ học thêm kỹ thuật, được hỗ trợ đăng ký mã QR, mã truy xuất nguồn gốc, sản phẩm của tôi bán được qua mạng, qua siêu thị. Khách hàng từ dưới xuôi lên còn đặt hàng mang về làm quà”.
Tại các xã đảo, bán đảo như Nhơn Châu, Nhơn Hải, Nhơn Lý, hoạt động mua bán sản phẩm thủy hải sản cả tươi và qua chế biến phát triển khá mạnh, điển hình như chả cá Nhơn Châu, nước rau câu Nhơn Hải. Trong đó đáng chú ý sản phẩm nước rau câu Nhơn Hải - sử dụng nguyên liệu rau câu chân vịt tại địa phương - đã được công nhận OCOP 3 sao, được cấp chứng nhận đăng ký nhãn hiệu, bảo hộ sản phẩm; hiện có khoảng 10 cơ sở sản xuất với công suất hơn 32.000 chai/năm.
 |
| Anh Bùi Ngọc Thanh quảng bá sản phẩm dâu tây được trồng ở xã Vĩnh Sơn, huyện Vĩnh Thạnh tại các phiên chợ, hội chợ trong toàn tỉnh. Ảnh: HẢI YẾN |
Đặc biệt, với tinh thần phát huy thế mạnh địa phương, chủ động kết nối thị trường, anh Bùi Ngọc Thanh (xã Vĩnh Sơn, huyện Vĩnh Thạnh) đã mạnh dạn đầu tư trồng dâu tây trên diện tích 1.500 m². Dù mới chỉ hoạt động hơn một năm, nhưng mô hình này đã thu hút khá nhiều du khách đến tham quan và mua sản phẩm ngay tại vườn.
Anh Bùi Ngọc Thanh chia sẻ: “Tôi tin khí hậu mát mẻ Vĩnh Sơn có thể thích hợp với cây dâu tây. Nhờ chịu khó học hỏi từ TP Đà Lạt (Lâm Đồng) và tỉnh Sơn La, ứng dụng kỹ thuật canh tác hiện đại và tưới nhỏ giọt, cây dâu phát triển tốt. Đến nay, thương lái từ TP Quy Nhơn, TX An Nhơn, TP Hồ Chí Minh đặt hàng đều, mình chỉ lo giữ chất lượng sản phẩm cho ổn định”.
Theo nhận định của các chuyên gia, các xã miền núi, xã đảo ở tỉnh không chỉ có tiềm năng sản xuất mà còn là “kho báu” văn hóa, sinh thái. Do đó, phát triển thương mại cần kết hợp hài hòa giữa khai thác tài nguyên bản địa với phát triển du lịch và dịch vụ.
Ông Nguyễn Đình Kha cho biết thêm: “Chúng tôi đang xây dựng đề án phát triển thương mại miền núi, xã đảo giai đoạn 2025 - 2030, định hướng khai thác tiềm năng sản phẩm đặc sản, nâng cao năng lực tiếp thị, khuyến khích thương mại điện tử, đồng thời đẩy mạnh thương mại gắn với du lịch trải nghiệm”.
Với đà chuyển mình mạnh mẽ cùng sự quyết tâm của chính quyền và người dân, thương mại miền núi, xã đảo ở tỉnh đang đi đúng hướng, không chỉ cải thiện thu nhập cho người dân, mà còn góp phần phát triển kinh tế địa phương một cách bền vững.
HẢI YẾN
