Những làng Bahnar trên hồ Ayun Hạ

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Bây giờ, những ngôi làng Bahnar trên lòng hồ Ayun Hạ (huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai) đã trở thành những làng chài, làng lúa xanh tươi. Một cuộc sống nguyên sơ giữa rừng xanh trời cao nước biếc mà bất cứ ai cũng mong muốn.
Qua đèo Chư Sê, theo thế đá núi trọc đầu chen lẫn dưới tán rừng khộp uốn lượn như trập trùng những tiểu cảnh non bộ, hồ Ayun Hạ mở ra mênh mang trời nước, núi đá rừng cây... Ngồi trên du thuyền bồng bềnh trôi về hướng Bắc, hai bên bờ hồ, cây đại thụ với thân rễ khúc khuỷu cổ kính chen giữa đá dựng rêu phong như tranh thủy mặc in bóng nước xanh biêng biếc.
Vào sâu, hồ càng mở rộng ra về hai phía, hướng Đông xuống huyện Mang Yang, hướng Bắc lên huyện Chư Sê, làm nên một vùng mênh mông trời nước. Lạ là những dãy núi xung quanh lòng hồ Ayun Hạ đều không có ngọn, nó chạy dài bằng lỳ như nhau, nhìn từ xa cứ như những bờ đê, bờ hồ do bàn tay diệu kỳ nào đó đắp nên. Đã có lần, tôi ngủ qua đêm ở một bán đảo ngay trên mặt hồ, tại một cơ sở kinh doanh nghề cá của ông Trần Anh Kiệt, nghe thấu cái cảm giác động vọng của non xanh nước biếc, tiếng sóng vỗ bờ ì oạp thâu đêm.
Lại nhớ lần đi tìm vết tích của làng D’Lâm, làng Dung Dăng khi các làng này bỗng dưng “biến mất”. Đó là những làng Bahnar cư trú lâu đời ven lưu vực sông Ayun. Khi quy hoạch xây hồ, người dân được bố trí tái định cư tại cánh đồng Ayun Hạ dưới hạ lưu, mỗi hộ được cấp 4.000 m2 ruộng nước để trồng lúa.
Người Bahnar có kiểu làm nhà khác lạ: làm khung mái nhà, lợp tranh toàn bộ 2 mái ngay dưới mặt đất, sau đó chọn mặt bằng đào lỗ chân cột, chôn cột làm khung nhà. Đến công đoạn cuối cùng, cả làng ghé vai chung sức khiêng cả cái mái nhà dưới đất úp lên khung nhà dựng sẵn là xong!
Khi buộc phải rời làng tái định cư theo chủ trương của Nhà nước, bà con chưa tin hẳn câu chuyện làng sẽ bị ngập chìm trong nước. Họ khiêng những cái mái nhà cất vào rừng sâu. Ngôi làng chỉ còn chơ vơ những cái cột giương lên trời như thách thức gió sương, mưa nắng.
Xuồng độc mộc và những căn nhà tạm của ngư dân xóm chài trên lòng hồ Ayun Hạ. Ảnh: Internet
Thuyền độc mộc và những căn nhà tạm của ngư dân xóm chài trên lòng hồ Ayun Hạ. Ảnh: Internet
Về hạ lưu được mấy năm, phần lạ đất, phần không quen làm ruộng nước, bà con Bahnar đâm ra nhớ làng cũ. Khi lòng hồ Ayun Hạ đã tích ngập nước gần 4.000 ha, già làng cử người về chốn cũ thăm dò tình hình. Thì ra, những cái cột vẫn còn nguyên, mái nhà vẫn còn nguyên, nước chỉ tới mé đồi. Ôi thế thì bí mật “thượng sơn” thôi. Những ngôi nhà ở đồng bằng hạ lưu được lặng lẽ đóng cửa, ruộng lúa được cho thuê, cả làng tự dưng... biến mất!
Phải khá lâu, cán bộ mới phát hiện được sự vắng lặng kỳ lạ ấy. Xã báo lên huyện, huyện báo lên tỉnh. Rất nhiều câu hỏi được đặt ra. Tôi nằm trong nhóm cán bộ phải đi kiếm tìm những ngôi làng Bahnar ấy và phải trả lời cho bằng được câu hỏi: Những ngôi làng ấy biến đi đâu?
Rất may là tôi quen biết ông Trần Anh Kiệt nên nhờ ông chạy thuyền máy rong ruổi trên hồ suốt một ngày. Thì ra, những làng Bahnar ấy đã cư trú bình yên ở làng cũ bằng cách đơn giản khiêng những mái nhà đặt lên hàng khung cột xưa.
Thuyền ghé về hướng làng D’Lâm. Trước mắt tôi là màu xanh lúa mướt mát trên vùng đất bán ngập đầy phù sa. Một cảm giác no ấm dâng trào. Cập bờ, những đứa trẻ loai choai trần truồng từ trên những thân cây ngập úng trơ cành đồng loạt nhảy ào xuống nước. Cứ như chúng từ trên trời rơi xuống vậy! Nước trong xanh mát lành. Ôi, tuổi thơ ngạt ngào tiên cảnh! Tôi ước ao được sống lại những phút giây trẻ trâu sông nước.
Sự nan giải của các làng lòng hồ là việc học chữ và chữa bệnh. Điện, giao thông cũng cần nhưng chưa phải cấp bách. Nhìn những ngôi làng Bahnar vắt vẻo lưng đồi bên hồ nước mênh mông cô quạnh, tôi cứ liên tưởng đến những người tu tiên cái thời xa lắc nào đó.
Các làng Bahnar không “hạ sơn” nữa. “Dân dĩ thực vi thiên”!
Rồi tới lúc trường học, trạm xá, điện, đường cũng đến với người dân nơi đây. Có lẽ, đó cũng là một cách sống hài hòa đầy tràn hạnh phúc. Vô lo và trong lành! Một cuộc sống nguyên sơ giữa rừng xanh trời cao nước biếc mà bất cứ người thị thành hiện đại nào cũng mong muốn. Bây giờ, những ngôi làng Bahnar trên lòng hồ Ayun Hạ đã trở thành những làng chài, làng lúa xanh tươi.
QUỲNH ANH

Có thể bạn quan tâm

Xã Gào có nhiều tiềm năng phát triển nông nghiệp công nghệ cao và năng lượng tái tạo. Ảnh: Quang Tấn

Khởi sắc trên vùng đất 2 lần được phong anh hùng

(GLO)- Xã Gào (tỉnh Gia Lai) là địa phương 2 lần được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. Ngày nay, vùng đất này đã và đang đổi thay mạnh mẽ trong công cuộc xây dựng nông thôn mới, phát triển kinh tế-xã hội (KT-XH) và giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống.

Xã An Toàn trong diện mạo mới

Xã miền núi An Toàn khởi sắc

(GLO)- Là xã miền núi xa xôi, giao thông cách trở, trước đây, đời sống của người dân xã An Toàn (tỉnh Gia Lai) gặp rất nhiều khó khăn. Đến nay, vùng đất này đã khởi sắc nhờ sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, cùng nỗ lực vươn lên của cán bộ, đảng viên và người dân địa phương.

Niềm vui từ những ngôi làng mới

Niềm vui từ những ngôi làng tái định cư

(GLO)- Từ những vùng thường xuyên bị ngập lụt, sạt lở chuyển đến nơi ở mới, với sự hỗ trợ của Nhà nước, người dân các làng tái định cư bắt đầu ổn định cuộc sống. Thật sự không ai bị bỏ lại phía sau và niềm vui hiện hữu trên từng nếp nhà là minh chứng cho chủ trương đúng đắn của Đảng và Nhà nước.

Tặng 12 xe đạp cho học sinh xã Ia Dreh

Tặng 12 xe đạp cho học sinh xã Ia Dreh

(GLO)- Sáng 30-9, tại Trường THCS Ngô Quyền (xã Ia Dreh, tỉnh Gia Lai), Câu lạc bộ thiện nguyện Ngôi nhà yêu thương trực thuộc Hội Chữ thập đỏ tỉnh tổ chức Chương trình tặng xe đạp tiếp sức đến trường năm học 2025- 2026.

Ia Lâu - vùng đất hội tụ và giao thoa

Ia Lâu: Vùng đất hội tụ và giao thoa

(GLO)- Nằm ở vùng đệm biên giới phía Tây tỉnh Gia Lai, Ia Lâu là nơi cộng cư của nhiều dân tộc anh em. Từ chỗ gian khó, xã Ia Lâu đã nỗ lực vươn lên từng ngày. Đặc biệt, tiếng cồng chiêng, điệu then, tiếng khèn, tiếng trống tạo nên sắc màu riêng của vùng đất hội tụ và giao thoa.

Một góc xã đảo Nhơn Châu nhìn từ trên cao.

Cù Lao Xanh: Hòn đảo bình yên và quyến rũ

(GLO)- "Hi anh, đi Cù Lao Xanh không? Lâu lắm rồi mình chưa trở lại đó!" - Tin nhắn của người bạn đồng nghiệp cũ bỗng dưng hiện lên, kéo theo bao nhiêu kỷ niệm ùa về. Gật đầu cái rụp, tôi quyết định cùng các đồng nghiệp cũ tìm về hòn đảo bình yên và quyến rũ.

Anh Phùng Minh Tuấn (thôn Phú Cường, xã Chư Sê) phấn khởi vì mía tím được mùa, được giá.

Ngọt ngào mùa mía tím

(GLO)- Dọc các tuyến đường vùng cao nguyên Gia Lai, sắc tím của những bó mía tươi rói phủ đầy, trở thành món quà quê được nhiều người ưa chuộng. Nhờ cây mía tím, nông dân nơi đây có thêm nguồn thu nhập ổn định, đời sống ngày càng được nâng cao.

“Làng Cam” trên miền biên viễn Ia O

“Làng Cam” trên miền biên viễn Ia O

(GLO)- Để thoát khỏi chế độ diệt chủng Khmer Đỏ, năm 1976, gần 30 hộ dân từ huyện Oyadav (tỉnh Ratanakiri, Vương quốc Campuchia) chạy sang xã Ia O (tỉnh Gia Lai). Họ đã được cán bộ, người dân địa phương cưu mang, đùm bọc rồi trở thành một phần cộng đồng cư dân nơi đây cho đến tận hôm nay.

Gia Lai tiếp nhận 392 đơn vị máu an toàn

Gia Lai tiếp nhận 392 đơn vị máu an toàn

(GLO)- Sáng 23-8, tại Hội trường 20/10 UBND xã Đak Đoa, Ban Chỉ đạo vận động hiến máu tình nguyện (HMTN) tỉnh Gia Lai phối hợp với UBND các xã: Đak Đoa, Ia Băng, Đak Sơmei, Kon Gang, Kdang và Khoa Huyết học-Truyền máu (Bệnh viện Đa khoa Gia Lai) tổ chức Ngày hội HMTN năm 2025.

Ðồng lòng chung sức, vững bước đi lên

Xã Bình Hiệp huy động các nguồn lực để phát triển kinh tế - xã hội

(GLO)- Đại hội đại biểu Đảng bộ xã Bình Hiệp (tỉnh Gia Lai) lần thứ I (nhiệm kỳ 2025 - 2030) diễn ra trong bối cảnh địa phương vừa trải qua một chặng đường nhiều thử thách nhưng cũng đầy dấu ấn. Phát huy thành tích đạt được, trong 5 năm tới, xã huy động các nguồn lực để phát triển kinh tế - xã hội.

null