Nga siết chặt vòng vây Kostiantynivka
Theo hãng tin TASS ngày 18-10, chuyên gia quân sự Nga Andrei Marochko cho biết, quân đội Nga đang tăng cường sức ép lên các đơn vị phòng thủ Ukraine ở khu vực Kostiantynivka, thuộc tỉnh Donetsk-nơi được xem là tuyến phòng thủ then chốt còn lại của Kiev ở vùng Donbass.
Ông Marochko nói: “Quân đội Nga đang liên tục gia tăng áp lực lên các khu định cư quanh Kostiantynivka. Ở phía đông thành phố, đặc biệt tại khu vực Predtechyne, các đơn vị Nga đã mở nhiều đợt tấn công mạnh vào tuyến phòng thủ của Ukraine. Giao tranh hiện diễn ra ác liệt khi Kiev dồn ưu tiên lớn cho Kostiantynivka, muốn biến nơi đây thành một pháo đài chiến lược mới”.
Theo bản đồ cập nhật của trang Deep State, khu vực giao tranh ác liệt còn gọi là “vùng xám” hiện chỉ còn cách Predtechyne chưa đầy 2km. Điều này cho thấy các lực lượng Nga đã tiến rất sát các tuyến phòng thủ phía đông của Kostiantynivka, đe dọa cắt đứt hành lang tiếp vận chính của Ukraine ở khu vực này.
Giới quan sát nhận định, sau khi chiếm được Chasiv Yar hồi đầu năm, Kostiantynivka đang trở thành “mục tiêu kế tiếp” trong chuỗi chiến dịch tấn công của Nga nhằm kiểm soát toàn bộ vùng Donetsk. Thành phố này có vị trí chiến lược, nối các tuyến đường quan trọng dẫn về Pokrovsk và Kramatorsk-hai cứ điểm còn lại của quân đội Ukraine ở miền Đông.
Nếu Kostiantynivka thất thủ, Kiev có nguy cơ mất thêm một mảng phòng tuyến trọng yếu, đồng thời mở toang cánh cửa để Nga tiến sâu vào trung tâm Donbass. Đây cũng là lý do khiến các chỉ huy Ukraine phải dốc lực lượng, đưa về đây nhiều đơn vị thiện chiến nhằm giữ vững địa bàn.
Tuy nhiên, việc phải phân tán quân để bảo vệ nhiều “pháo đài” cùng lúc khiến sức chống đỡ của Ukraine bị bào mòn đáng kể. Trong khi đó, Nga tiếp tục áp dụng chiến thuật tấn công linh hoạt vừa siết chặt dần vòng vây, vừa tăng cường oanh kích tầm xa nhằm phá hủy hậu cần, kho nhiên liệu và các tuyến vận tải của Kiev.
Kiev tính “đổi UAV lấy Tomahawk”: Đòn cờ công nghệ
Trong khi chiến sự trên mặt đất đang chịu nhiều sức ép, Tổng thống Volodymyr Zelensky ngày 17-10 tiết lộ với báo giới về khả năng Ukraine sẽ “đổi UAV lấy tên lửa hành trình Tomahawk” của Mỹ-một đề xuất được xem là “đòn cờ công nghệ” nhằm tăng cường năng lực tấn công tầm xa.
Theo tờ Pravda Ukraine, trong cuộc hội đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump, ông Zelensky nói rằng cuộc xung đột với Nga không chỉ là cuộc chiến truyền thống, mà còn là “cuộc đấu của công nghệ hiện đại”. Ông nhấn mạnh: “Tên lửa Tomahawk có thể được sử dụng cùng hàng nghìn UAV. Đó là lý do chúng tôi cần loại tên lửa này. Mỹ có sức sản xuất mạnh mẽ và kho khí tài khổng lồ, trong khi Ukraine có thể cung cấp hàng nghìn UAV do chúng tôi tự phát triển. Hai bên có thể hợp tác, cùng tăng năng lực sản xuất và hỗ trợ nhau”.
Khi được hỏi liệu đây có phải là kế hoạch “đổi UAV lấy Tomahawk” hay không, ông Zelensky xác nhận rằng Kiev thực sự “đang có một đề xuất cụ thể liên quan đến các UAV của Ukraine”.
Dù chưa có phản hồi chính thức từ Washington, giới phân tích cho rằng đây là một bước đi thể hiện nỗ lực “sáng tạo chiến lược” của Kiev trong bối cảnh nguồn viện trợ quốc phòng từ phương Tây đang bị siết chặt. Việc đề xuất trao đổi công nghệ thay vì chờ viện trợ có thể giúp Ukraine tiếp cận khí tài tấn công tầm xa, đồng thời chứng minh năng lực sản xuất UAV của nước này đủ sức cạnh tranh trên quy mô lớn.
Tên lửa hành trình Tomahawk vốn được Mỹ sử dụng trong nhiều chiến dịch quân sự lớn, có tầm bắn hơn 1.600 km và khả năng tấn công chính xác cao. Nếu được chuyển giao cho Ukraine, đây sẽ là bước ngoặt lớn trong năng lực tấn công tầm xa, đặc biệt là vào các mục tiêu quân sự của Nga ở sâu trong lãnh thổ.
Tuy nhiên, khả năng Mỹ đồng ý với thỏa thuận này vẫn còn bỏ ngỏ, do lo ngại việc chuyển giao Tomahawk có thể khiến xung đột leo thang nghiêm trọng. Ngoài ra, việc Ukraine sản xuất và cung cấp UAV cho Mỹ cũng đặt ra nhiều vấn đề về kiểm soát công nghệ, sở hữu trí tuệ và an ninh quốc phòng.
Cục diện mới của “cuộc chiến công nghệ”
Từ mặt trận Donetsk cho đến bàn đàm phán Washington, chiến tranh Ukraine đang ngày càng chuyển sang “chiến trường công nghệ”. Nga nỗ lực chiếm ưu thế bằng hỏa lực pháo binh và tấn công phối hợp UAV, tên lửa, trong khi Ukraine cố gắng tìm kiếm lợi thế bằng cách phát triển, trao đổi và tối ưu hóa công nghệ UAV nội địa.
Đề xuất “đổi UAV lấy Tomahawk” cho thấy Kiev muốn khẳng định rằng họ không chỉ là bên nhận viện trợ thụ động, mà có thể trở thành một đối tác sản xuất công nghệ trong chuỗi cung ứng quân sự phương Tây. Nhưng ở chiều ngược lại, chiến sự thực địa như ở Kostiantynivka lại cho thấy Ukraine vẫn đang phải đối mặt với sức ép nặng nề, khi từng mét đất đều phải trả giá bằng tổn thất nhân lực và vật lực khổng lồ.
Nếu Nga tiếp tục duy trì đà tấn công và chiếm được Kostiantynivka, cán cân chiến sự tại miền Đông có thể nghiêng hẳn về Moscow. Còn nếu Ukraine thành công trong việc “trao đổi công nghệ” với Mỹ, họ có thể mở ra hướng đi mới để kéo dài khả năng phòng thủ.
Cục diện chiến tranh Ukraine vì thế đang đứng giữa hai đầu: một bên là áp lực hỏa lực truyền thống, bên kia là canh bạc công nghệ. Và như chính ông Zelensky thừa nhận, đây không còn là cuộc chiến của riêng quân đội, mà là cuộc thử nghiệm sức mạnh công nghiệp công nghệ giữa hai thế giới đối lập.
