Giấc mơ Tây Nguyên

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Thỉnh thoảng, tôi mơ thấy mình sinh ra từ một khe suối. Dòng nước mát lành khẽ trôi qua tôi, dẫn về giọt nước đầu làng. Giấc mơ mang đầy âm thanh, màu sắc, hương thơm và ánh sáng của núi rừng Tây Nguyên.

Năm 18 tuổi, biết tôi là dân miền núi xuống đồng bằng học, cô bạn cùng phòng đã rất tò mò. Những câu chuyện rì rầm giữa khuya của chúng tôi thường xoay quanh chủ đề về nơi tôi sống. Mảnh đất huyền sử và đầy bí ẩn đa phần người ta chỉ được biết qua sách vở. Tây Nguyên của tôi khi ấy, hoang sơ và bí ẩn thật sự. Thế nên, tôi vừa kể những điều có thật, vừa bịa ra cơ man chuyện với những người bạn mới. Chuyện ngày ngày chúng tôi cưỡi voi lội suối đi học, chuyện sáng dậy thấy vết chân cọp ngoài cửa nhà, chuyện hái quả cà phê non dầm nước mắm ăn cơm… Giờ nhắc lại chuyện ấy mỗi lần gặp nhau, những tràng cười vẫn vang lên không dứt.

Tôi đã có những đêm ngồi bên bếp lửa nhà rông nghe người già kể chuyện. Đến giờ, lòng vẫn ăm ắp những mường tượng về một Tây Nguyên đã từng rất Tây Nguyên. Tức là, một Tây Nguyên đúng như trong hình dung của mọi người. Nơi rừng thiêng nước độc xa ngái mịt mùng bụi đỏ, nơi gió thốc ràn rạt, nơi nắng hanh hao vắt đến khô kiệt đất đai và mưa thì như nghiêng chóe từ trời trút xuống. Một Tây Nguyên hào sảng và rộng lòng. Núi rừng cho sản vật, sông suối cho cá tôm, ruộng đồng cho lúa bắp. Người ta có thể sống giữa thiên nhiên từ đời này qua đời khác mà không phải lo đến cái ăn, cứ ném hạt giống vào đất là có được mùa màng. Người Tây Nguyên, có lẽ vì đặc trưng từ tấm lòng hào sảng của đất đai thổ nhưỡng mà sinh ra những tập tục riêng, không lẫn vào đâu được.

Minh họa: HUYỀN TRANG

Minh họa: HUYỀN TRANG

Chúng tôi đã lớn lên bên những đỉnh núi quanh năm vấn vít mây mù. Trên những đỉnh núi ấy xưa kia là rừng, là đại ngàn thực sự linh thiêng và huyền bí. Người già kể rằng, cây xanh như chảy từ đỉnh núi xuống khe sâu. Cây cối theo thứ tự lớn nhỏ chạy về tận phố xá. Phố bé tẹo như lòng bàn tay đúng nghĩa, vì phần nhiều diện tích được bao phủ bởi cây xanh. Những thân xà nu sừng sững rợp bóng giữa mây trời quanh năm biêng biếc, thú rừng ngơ ngác lạc cả vào trong đường phố. Không gian thơm lựng mùi hương của gỗ: hương xá xị, hương xà nu, hương long não...

Giấc mơ của chúng tôi theo lời kể người già, vừa thích thú vừa sợ sệt, vừa mong ước lại vừa hoang mang. Còn ánh mắt người già buồn như chú gấu con lạc mẹ trong đêm rừng già thâm u bóng đổ. Rừng giờ lùi xa, xa khỏi tầm mắt người già. Bởi vậy, những câu chuyện kể với lũ trẻ chúng tôi cũng buồn theo ánh mắt xa xăm của người già. Rừng vắng đi, theo đó là nếp sinh hoạt văn hóa gắn với rừng cũng dần vắng xa. Người Tây Nguyên đã từng sống dựa vào rừng, họ vì thế mà mang ơn rừng. Trước kia, hàng năm, ở mỗi ngôi làng, bà con vẫn thường cúng rừng, thành kính và trang trọng, để bày tỏ ơn sâu với rừng, với tấm lòng mà rừng đã ưu ái, đã cưu mang, đã chở che cho đời sống con người. Người Tây Nguyên mang một cây gỗ khỏi rừng là sẽ nghĩ ngay đến việc trồng thế vào một cây con khác. Cứ như vậy, đời này sang đời khác, rừng đã hiện diện trong nếp sống, nếp nghĩ, đã ăn sâu vào cội rễ mọi hành động, tập quán, tư duy. Và vì vậy, nghĩ đến Tây Nguyên, người ta nghĩ đến bạt ngàn núi rừng thăm thẳm, đến những gì huyền bí và hoang sơ.

Tây Nguyên bây giờ đã gần lại với mọi miền. Tốc độ phát triển của khoa học công nghệ đã rút ngắn mọi khoảng cách. Từ mọi miền đất nước, chỉ mất tầm hơn 1 giờ bay là đã có mặt ở bất cứ tỉnh Tây Nguyên nào. Thế nhưng, mặt trái của quá trình đô thị hóa, là Tây Nguyên đang mất dần đi những nét văn hóa đặc trưng. Những gì đã từng làm nên một Tây Nguyên đang dần mai một khỏi đời sống hiện đại. Nhiều người đã từng gắn bó với Tây Nguyên trong quá khứ, sau rất nhiều năm trở lại, đã thốt lên với vẻ tiếc nuối: “Pleiku bây giờ cũng chẳng khác gì Sài Gòn”. Là phố xá cũng san sát cao ốc cửa gương, “cô em phố núi” cũng váy ngắn môi son phóng xe vun vút trên phố. Quán xá xập xình đèn màu xanh đỏ quyện vào nhạc trẻ.

Không gì có thể cưỡng lại quy luật phát triển của xã hội, vẫn biết là vậy. Nhưng giấc mơ Tây Nguyên của tôi vẫn ắp đầy âm thanh, màu sắc, hương thơm và ánh sáng của núi rừng. Bởi ký ức tôi vẫn ngọt lịm ngụm nước đựng trong quả bầu khô được lấy về từ giọt nước đầu làng. Giọt nước mà người đời trước đã đem những ống lồ ô dẫn về từ một khe núi mát lành. Dòng nước nằm sâu dưới lòng núi, có lẽ là được chắt ra từ lớp lớp những rễ cây rừng. Không còn nhớ được ai là người đầu tiên dẫn dòng nước ấy về làng, chỉ biết rằng, con cháu đời sau luôn giữ gìn nguồn nước ấy, từ đời này sang đời khác.

Đôi khi, tôi vẫn nghe tiếng lá cây xạc xào trong đêm và từ ngôi làng nào đó vẳng lại nhịp chiêng dồn dập trong mùa lễ hội. Tôi mơ thấy những cây rừng chảy từ trên núi cao về tận từng con phố. Những thân đại thụ ngả bóng mát rượi và còn tỏa ra thứ hương gỗ thơm lựng đầy mê hoặc trong những không gian biếc xanh vấn vít mây và sương mù.

Có thể bạn quan tâm

Mùa thơm

Mùa thơm

(GLO)- Đang là những ngày đất trời ở trong mùa thơm tròn đầy, thi vị. Ruộng đồng thơm màu nắng. Khu vườn thơm giọt mưa. Và còn nữa - nét hương quyến rũ của cốm tươi màu lúa non, của quả hồng vừa chín, của trái thị ươm vàng heo may... tạo nên những thức quà riêng có của mùa thu.

Thân thương bột mì nhứt khuấy

Thân thương bột mì nhứt khuấy

(GLO)- Muộn chiều, người bạn quê Phù Cát (tỉnh Gia Lai) rủ tôi sang nhà chơi rồi hai đứa cùng nhau làm món bột mì nhứt khuấy. Với bạn, đây là thức món dân dã, thân thương của quê hương, gắn liền với tuổi thơ bao lớp người xứ Nẫu. 

Tím chiều thương nhớ

Tím chiều thương nhớ

(GLO)- Những bông hoa chiều tím mỏng manh luôn đem cho tôi sự an ủi dịu dàng và niềm tin mãnh liệt vào cuộc sống. Bao nhiêu lần ngồi trong chiều cùng sắc hoa là bấy nhiêu thương nhớ ùa về, đánh thức một vùng ký ức.

Thương hoài mùa nhãn

Thương hoài mùa nhãn

(GLO)- Pleiku đang trong những ngày mưa dầm và gió cả. Ngồi nghe gió sột soạt từng cơn dọc theo mái nhà, thi thoảng, vài ba tiếng rơi lộp độp của chùm quả nhãn phía sát nhà bà Năm ở kế bên lại dội vào lòng tôi niềm thương nhớ khôn nguôi. Ký ức những mùa quả ngọt lại ùa về da diết.

Vệt nắng

Vệt nắng

Chiều nào cũng vậy, gã lọc cọc đạp chiếc xe già nua, bánh trước lỏng lẻo hơi lệch sang bên phải, cứ thế khật khưỡng đi trên con đường dẫn về phía công viên.

Mùa dã quỳ xanh lá

Mùa dã quỳ xanh lá

(GLO)- Những ngày này, dạo quanh các cung đường từ xã Đak Đoa về phường Pleiku, từ xã Bàu Cạn đi xã Ia Dom, thi thoảng, tôi gặp những vạt dã quỳ mướt xanh vươn mình đón gió. Lại thấy, mùa dã quỳ xanh lá ngân hoài một vẻ đẹp riêng.

Gánh cá của mẹ

Gánh cá của mẹ

(GLO)- Sáng sớm, khi chú gà trống choai cất tiếng gáy đầu tiên hòa vào tiếng thuyền chài khua nước ngoài sông, mẹ đã thức dậy. Bên ánh lửa bập bùng từ bếp củi, mẹ lặng lẽ chuẩn bị cho một ngày ra chợ. Hôm nay, mẹ lại gánh cá ra chợ huyện.

Khoảng trời quê

Khoảng trời quê

Mẹ vợ tôi, bà ngoại của 2 con trai của tôi, luôn miệng thắc mắc, ở thành phố lạ nhỉ, lúc nào cũng đông như mắc cửi và đèn điện như sao xa.

Dòng sông tuổi thơ

Dòng sông tuổi thơ

(GLO)- Ai cũng có tuổi thơ gắn bó với quê hương xứ sở, nơi chôn rau cắt rốn, nơi cuộc đời sâu nặng nghĩa tình với ông bà, cha mẹ, xóm giềng hay những gì thân thuộc nhất. Với tôi, tuổi thơ cũng từng gắn bó với dòng sông quê hương. Ấy là dòng sông Minh.

Ảnh minh họa. Nguồn internet

Nuôi chữ, dưỡng tâm

(GLO)- Con người có quá nhiều đam mê mà một ngày thời gian được mặc định sẵn và phải chia đều cho những việc khác nhau. Cân bằng được mọi thứ, thật chẳng dễ dàng gì. Và cuối cùng thì những gì mình cho là quan trọng nhất thường được ưu tiên. Với riêng tôi, sự ưu tiên đó là niềm vui bên con chữ.

Dòng sông An Lão. Ảnh: internet

Dòng sông tuổi thơ

(GLO)- Có lẽ ai cũng có một miền ký ức để thương, để nhớ, để mỗi khi mỏi mệt giữa cuộc đời xô bồ lại mong được trở về. Với tôi, miền ký ức ấy nằm dọc theo dòng sông An Lão, đoạn chảy qua thôn Hội Long-một làng quê nhỏ thuộc huyện Hoài Ân, tỉnh Bình Định.

Mật ngọt trước hiên nhà

Mật ngọt trước hiên nhà

(GLO)- Trước hiên nhà tôi bỗng xuất hiện một tổ ong mật. Đàn ong bay lượn trong nắng mai, những đôi cánh mỏng manh khẽ rung lên, hòa cùng làn gió nhẹ, tạo nên bản nhạc du dương. Tôi lặng lẽ dõi theo, chợt cảm thấy lòng mình cũng rung lên theo nhịp điệu ấy, một sự đồng điệu vô hình.

Mùa hè tuổi thơ

Mùa hè tuổi thơ

(GLO)- Thế là mùa hè đã về. Tia nắng thắp đỏ chùm phượng vĩ trải dài trên những lối phố. Tôi đi miên man trong nắng vàng, hòa cùng bản giao hưởng tiếng ve giữa trưa oi bức. Ký ức những ngày hè của tuổi thơ bỗng ùa về, lay động hồn tôi.

Một thời hương mía…

Một thời hương mía…

(GLO)-Từ con ngõ quen thuộc, tôi hướng mắt ra cánh đồng, thu vào bạt ngàn màu xanh của mía, bắp, đậu, khoai lang... Mỗi mùa một sắc điệu, trù phú và no đủ. Nếu ai đó từng gắn bó với mảnh đất này như tôi sẽ nghe tim mình thổn thức, thấy lòng xốn xang khi bao ký ức luyến thương thầm gọi, tìm về.

Chiêng ngân lòng phố

Chiêng ngân lòng phố

(GLO)- Sương còn an nhiên trên từng ngọn cỏ. Dãy núi phía trước nhà hiện ra mờ mờ. Đâu đó, vẳng trong thung sâu, gà rừng đã cất những thanh âm đầu tiên kéo bình minh vượt qua sườn đồi để chào một ngày mới.

Mùa hạ bình yên

Mùa hạ bình yên

(GLO)- Tôi thường kết thúc một buổi tối bằng vài phút ngồi yên trước khi đặt mình vào giấc ngủ. Ánh sáng của bóng đèn đêm phả dịu xuống là một bối cảnh nhẹ nhõm cho những nghĩ ngợi còn đọng lại sau cùng khi ngày vừa trôi.

Vườn xưa mùa trái rụng

Vườn xưa mùa trái rụng

(GLO)- Tôi từng nghe âm thanh ấy khi ngồi dưới một tán cây xoài sẻ sau vườn, nơi má tôi phơi áo, con mèo nằm duỗi mình trên bậu cửa và tuổi thơ tôi trôi qua như một dòng nước mát lành.

Ngoái nhìn thương nhớ

Ngoái nhìn thương nhớ

Mỗi lần ngang qua góc phố nhỏ ấy, mình đều sẽ sàng ngoái đầu nhìn lại ngôi nhà ba tầng cũ kĩ và hàng cây bằng lăng đang đến mùa trổ hoa vun tán tròn no đủ mãi khiến cho bao người ngẩn ngơ theo sắc màu tim tím đến lạc lối về.

Kỷ niệm khó quên

Kỷ niệm khó quên

(GLO)- Cũng đã nhiều lần, tôi được tham dự những buổi giao lưu giữa tác giả với bạn đọc qua các chương trình nghe nói chuyện thơ, đêm thơ-nhạc, buổi ra mắt tác phẩm mới, giới thiệu tác giả-tác phẩm do Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh tổ chức.

Những mùa sen

Những mùa sen

(GLO)- Tôi có một thời thơ ấu sống bên đầm sen Đồng Tháp Mười. Những buổi chiều mùa hạ, các anh chị chèo chiếc xuồng nhỏ đưa tôi ra một đầm nước mênh mông với ngập tràn màu sen hồng chấp chới, ngan ngát hương thơm.

null