Dòng sông tuổi thơ

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Ai cũng có tuổi thơ gắn bó với quê hương xứ sở, nơi chôn rau cắt rốn, nơi cuộc đời sâu nặng nghĩa tình với ông bà, cha mẹ, xóm giềng hay những gì thân thuộc nhất. Với tôi, tuổi thơ cũng từng gắn bó với dòng sông quê hương. Ấy là dòng sông Minh.

Sông Minh (đoạn chảy qua thị xã Hồng Lĩnh bây giờ-vốn nguyên quán của tôi ở làng Tiếp Võ, xã Thuận Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh) thuộc hệ thống kênh nhà Lê (còn gọi sông nhà Lê) đi qua các tỉnh Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An và Hà Tĩnh. Kênh nhà Lê là hệ thống kênh đào đầu tiên ở nước ta, được Lê Hoàn cho khởi công từ năm 983 (thời Tiền Lê).

Kênh khởi nguồn từ kinh đô Hoa Lư (Ninh Bình) vào đến biên giới đèo Ngang, giáp giới giữa Đại Cồ Việt và Champa thời Tiền Lê. Hệ thống kênh đào này (nối nhiều đoạn sông tự nhiên) có chiều dài khoảng 500 km, là tuyến đường thủy nội địa quan trọng về quân sự, kinh tế, xã hội...

dong-song-tuoi-tho.jpg
Minh họa: HUYỀN TRANG

Trong các triều đại phong kiến trước đây và sau này trong kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, kênh nhà Lê là tuyến đường thủy quan trọng của nước ta. Đặc biệt, thời điểm kháng chiến chống Mỹ cứu nước, đoạn sông nhà Lê chảy qua các làng Tiếp Võ, Phúc Hải thuộc xã Thuận Lộc (nay thuộc thị xã Hồng Lĩnh, tỉnh Hà Tĩnh) là một trong những điểm bắn phá ác liệt của máy bay Mỹ.

Hình ảnh dòng sông oằn mình hứng chịu bom đạn của kẻ thù, hoàn thành “nhiệm vụ cao cả” của mình, góp phần vào thắng lợi chung của dân tộc vẫn mãi là biểu tượng đẹp mà bi tráng, ấn tượng trong tâm trí tôi cũng như bao người con quê hương. Sự đóng góp thầm lặng ấy của kênh nhà Lê, đáng kể là tuyến sông qua tỉnh Nghệ An, chính là điều kiện cơ bản để nơi đây được xếp hạng di tích lịch sử cấp quốc gia vào năm 2016.

Với bọn trẻ chúng tôi, những năm cuối thập niên 60 của thế kỷ trước, được tắm mát, nô đùa ngụp lặn dưới lòng sông là điều thật sảng khoái, vui thích, nhất là trong những ngày hè nóng bức. Mà không riêng gì chúng tôi, người lớn cũng có thói quen chiều chiều ra sông tắm mát. Dòng sông vẫn cuộn chảy, cứ bao dung ôm ấp như người mẹ hiền chăm lo cho đàn con nhỏ, như một diễm phúc mà tạo hóa ban tặng.

Như nhà thơ Tế Hanh từng hồi tưởng, ngợi ca về dòng sông quê hương trong những năm tháng xa nhà chiến đấu: “Khi bờ tre ríu rít tiếng chim kêu/Khi mặt nước chập chờn con cá nhảy/Bạn bè tôi tụm năm tụm bảy/Bầy chim non bơi lội trên sông”.

Chẳng hiểu tự bao giờ, dòng sông quê như ân nhân, một người bạn tâm phúc, mộc mạc gắn bó cuộc đời; có vị trí đặc biệt trong đời sống làng quê: “Đây con sông như dòng sữa mẹ/Nước về xanh ruộng lúa, vườn cây/Và ăm ắp như lòng người mẹ/Chở tình thương trang trải đêm ngày” (Vàm Cỏ Đông-Hoài Vũ).

Tôi từng xa nhà đi học, rồi công tác nơi đất khách quê người. Trong ký ức của tôi, dòng sông vẫn luôn hiển hiện cảnh làng quê bình dị mà nồng ấm, chân chất mà son sắt nghĩa tình làng xóm. Đó là năm tháng tuổi thơ, là một phần cuộc đời tôi, dẫu hôm nay đã có nhiều đổi khác.

Quá khứ vẫn thường nối với hiện tại bằng sợi dây cảm xúc. Những ký ức, hoài niệm về dòng sông quê như tiếp thêm sức sống, nghị lực để tôi vượt lên gian khó đời thường, thêm tin yêu vào cuộc sống.

Có thể bạn quan tâm

Thương hoài mùa nhãn

Thương hoài mùa nhãn

(GLO)- Pleiku đang trong những ngày mưa dầm và gió cả. Ngồi nghe gió sột soạt từng cơn dọc theo mái nhà, thi thoảng, vài ba tiếng rơi lộp độp của chùm quả nhãn phía sát nhà bà Năm ở kế bên lại dội vào lòng tôi niềm thương nhớ khôn nguôi. Ký ức những mùa quả ngọt lại ùa về da diết.

Vệt nắng

Vệt nắng

Chiều nào cũng vậy, gã lọc cọc đạp chiếc xe già nua, bánh trước lỏng lẻo hơi lệch sang bên phải, cứ thế khật khưỡng đi trên con đường dẫn về phía công viên.

Mùa dã quỳ xanh lá

Mùa dã quỳ xanh lá

(GLO)- Những ngày này, dạo quanh các cung đường từ xã Đak Đoa về phường Pleiku, từ xã Bàu Cạn đi xã Ia Dom, thi thoảng, tôi gặp những vạt dã quỳ mướt xanh vươn mình đón gió. Lại thấy, mùa dã quỳ xanh lá ngân hoài một vẻ đẹp riêng.

Gánh cá của mẹ

Gánh cá của mẹ

(GLO)- Sáng sớm, khi chú gà trống choai cất tiếng gáy đầu tiên hòa vào tiếng thuyền chài khua nước ngoài sông, mẹ đã thức dậy. Bên ánh lửa bập bùng từ bếp củi, mẹ lặng lẽ chuẩn bị cho một ngày ra chợ. Hôm nay, mẹ lại gánh cá ra chợ huyện.

Khoảng trời quê

Khoảng trời quê

Mẹ vợ tôi, bà ngoại của 2 con trai của tôi, luôn miệng thắc mắc, ở thành phố lạ nhỉ, lúc nào cũng đông như mắc cửi và đèn điện như sao xa.

Sau cơn mưa

Sau cơn mưa

(GLO)- Với nhiều người, tự thân mưa đã gợi nỗi sầu, như một sự bất an, là niềm không mong đợi. Dẫu thế, như cỏ cây, cuộc đời mỗi người chẳng phải từ cơn mưa mà lớn khôn lên, những trải nghiệm cứ thế mà lấp đầy.

Ảnh minh họa. Nguồn internet

Nuôi chữ, dưỡng tâm

(GLO)- Con người có quá nhiều đam mê mà một ngày thời gian được mặc định sẵn và phải chia đều cho những việc khác nhau. Cân bằng được mọi thứ, thật chẳng dễ dàng gì. Và cuối cùng thì những gì mình cho là quan trọng nhất thường được ưu tiên. Với riêng tôi, sự ưu tiên đó là niềm vui bên con chữ.

Một thời hương mía…

Một thời hương mía…

(GLO)-Từ con ngõ quen thuộc, tôi hướng mắt ra cánh đồng, thu vào bạt ngàn màu xanh của mía, bắp, đậu, khoai lang... Mỗi mùa một sắc điệu, trù phú và no đủ. Nếu ai đó từng gắn bó với mảnh đất này như tôi sẽ nghe tim mình thổn thức, thấy lòng xốn xang khi bao ký ức luyến thương thầm gọi, tìm về.

Chiêng ngân lòng phố

Chiêng ngân lòng phố

(GLO)- Sương còn an nhiên trên từng ngọn cỏ. Dãy núi phía trước nhà hiện ra mờ mờ. Đâu đó, vẳng trong thung sâu, gà rừng đã cất những thanh âm đầu tiên kéo bình minh vượt qua sườn đồi để chào một ngày mới.

Mùa hạ bình yên

Mùa hạ bình yên

(GLO)- Tôi thường kết thúc một buổi tối bằng vài phút ngồi yên trước khi đặt mình vào giấc ngủ. Ánh sáng của bóng đèn đêm phả dịu xuống là một bối cảnh nhẹ nhõm cho những nghĩ ngợi còn đọng lại sau cùng khi ngày vừa trôi.

Chạm vào sách

Chạm vào sách

(GLO)- Tôi có thói quen đọc sách từ hồi còn nhỏ. Cứ đi đâu, làm gì thấy thuận tiện là tôi mang sách theo cùng. Trên chuyến tàu Bắc-Nam hay trên chuyến xe đường dài, trong ba lô của tôi luôn có một vài cuốn sách mới mua hay đọc nửa chừng.

Vườn xưa mùa trái rụng

Vườn xưa mùa trái rụng

(GLO)- Tôi từng nghe âm thanh ấy khi ngồi dưới một tán cây xoài sẻ sau vườn, nơi má tôi phơi áo, con mèo nằm duỗi mình trên bậu cửa và tuổi thơ tôi trôi qua như một dòng nước mát lành.

Những mùa sen

Những mùa sen

(GLO)- Tôi có một thời thơ ấu sống bên đầm sen Đồng Tháp Mười. Những buổi chiều mùa hạ, các anh chị chèo chiếc xuồng nhỏ đưa tôi ra một đầm nước mênh mông với ngập tràn màu sen hồng chấp chới, ngan ngát hương thơm.

Khi phố mùa hoa

Khi phố mùa hoa

(GLO)- Nơi nắng mưa chia 2 mùa rõ rệt, giao của mùa là những phố màu hoa. Không còn gió se mát hanh hao trên nền trời xanh ngắt, cái nóng oi hầm bắt đầu cho một ngày như sớm hơn thường lệ. 

Bước chậm, thở sâu

Bước chậm, thở sâu

(GLO)- Người xưa có câu: “Dục tốc bất đạt” (nghĩa là nếu muốn nhanh chóng thành công mà lại nóng vội thì sẽ không đạt kết quả). Còn bây giờ, mọi người thường bảo nhau, muốn nhanh thì phải từ từ.

Ru ta dịu dàng

Ru ta dịu dàng

(GLO)- Hôm đi tập huấn chuyên môn, tôi gặp lại Mây, cô bạn chung phòng ký túc xá hồi đại học. Suốt buổi hàn huyên, Mây cứ đăm đăm nhìn tôi, đôi mắt nói nhiều hơn cả những lời tâm sự.

Lưu bút học trò

Lưu bút học trò

(GLO)-Tháng 5, nắng bắt đầu rót mật lên từng kẽ lá. Màu nắng ấm nồng như lời thì thầm của thời gian, nhắc nhở chúng tôi rằng, ngày chia tay thầy cô, bè bạn đang đến thật gần. Trong lòng mỗi chúng tôi, dường như có một khoảng trống dần mở ra, khoảng trống của bao điều chưa kịp nói, chưa kịp làm.

null