Có một An Khê lung linh trong nhạc

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Năm 2003, An Khê (tỉnh Gia Lai) tổ chức một sự kiện văn hóa khá “đình đám” với việc mời 10 nhạc sĩ nổi tiếng trong cả nước tham gia một đợt thực tế sáng tác trước khi địa phương này lên thị xã. 18 năm sau “đơn đặt hàng” đặc biệt này, có 2 nhạc phẩm vẫn mãi ghi dấu trong lòng người yêu văn nghệ. Đó là ca khúc “Bên dòng sông Ba” của nhạc sĩ Ngọc Tường và “Phố núi” của nhạc sĩ Trần Tiến.   
1. Trò chuyện cùng chúng tôi, nhạc sĩ Ngọc Tường nhớ lại: Năm đó, các nhạc sĩ được mời về An Khê thực tế sáng tác chủ yếu là những tên tuổi lớn của làng âm nhạc Việt Nam như: Văn Ký, Tố Hải, Văn Chừng, Ánh Dương, Nguyễn Cường…; chỉ mình ông là người ở Gia Lai và ít tuổi nhất.
Chiều tối, vừa xuống tới nơi, các nhạc sĩ được đưa đến thăm đầu đèo An Khê, những ngày sau tiếp tục thăm thú các điểm đến nổi bật, đặc biệt là quần thể di tích Tây Sơn Thượng đạo… để tìm kiếm cảm hứng sáng tác. Nhạc sĩ Ngọc Tường hóm hỉnh kể tiếp: “Đâu chừng 3-4 đêm sau, anh Nguyễn Cường gặp tôi liền cao hứng đọc 2 câu trong bài hát anh vừa sáng tác: “Ngọn gió đi qua nơi đây, nghe Ngô Mây về hát bài chòi/Ngọn gió đi qua nơi đây, lên non cao tìm Anh hùng Núp”. Tôi nói, anh viết về gió, em cũng viết về gió đầu đèo. Thôi em hát anh nghe luôn chứ để anh nói em “chôm” cái tứ của anh: “Gió đi qua đỉnh đèo An Khê, mang theo hương Biển Đông/Trống chiêng ngân lưng đèo Mang Yang, xôn xao đêm nhà rông…”.
Từ 2 câu đầu rất gợi, rất thơ ấy, nhạc sĩ Ngọc Tường đã viết tiếp những dòng thật đẹp, xôn xao nét nhạc về vùng đất nằm giữa 2 đèo mây: “Sóng nước biếc dọc dài sông Ba/An Khê mênh mang mưa ngàn gió biển/Hai đèo mây soi chung dòng nước…”. Ca khúc ấy đã được khá nhiều ca sĩ thể hiện và cũng được không ít thí sinh chọn biểu diễn tại các cuộc thi. 
Sau đợt thực tế sáng tác kể trên, nhạc sĩ nào cũng có một tác phẩm gửi về Ban tổ chức. Nhạc sĩ Văn Ký có “Ngày về An Khê”, Văn Chừng với “An Khê-miền quê mãi nhớ”, Nguyễn Cường có “Ngọn gió qua nơi đây”… Nói về sức sống trong tác phẩm của mình, nhạc sĩ Ngọc Tường khiêm tốn: “Cùng viết về gió đỉnh đèo nhưng tôi và anh Nguyễn Cường mỗi người phát triển ca khúc theo một cách khác nhau. Bài hát của tôi “sống” được đến giờ chắc cũng do duyên số”.  
Đèo An Khê. Ảnh: Phan Nguyên
Đèo An Khê. Ảnh: Phan Nguyên
2. Nếu không được nghe kể tường tận, nhiều người hẳn không tin rằng ca khúc “Phố núi” được sáng tác theo “đơn đặt hàng”. Sau gần 20 năm, ca khúc vẫn làm lay động cảm xúc ngay khi câu đầu được cất lên: “Thung lũng buồn trong mờ sương, nhà tôi chênh vênh trên đèo mây/Phố núi nghèo như bàn tay, nhà bên kia vẫy nhà bên này…”.
Về câu chuyện “Phố núi” được sáng tác như thế nào, ông Trịnh Duy Côn (104 Hùng Vương, TP. Pleiku) là người nắm rõ nhất. Ông Côn chuyên kinh doanh âm nhạc, là một trong những người bạn của nhạc sĩ Trần Tiến tại Pleiku.
Bên bàn trà sáng, ông Côn hồi tưởng: Hôm đó, từ An Khê về lại Pleiku, nhạc sĩ Trần Tiến than “bí” vì chưa tìm ra cảm hứng để hoàn thiện tác phẩm dù đã là hạn cuối. Vậy là cả 2 rủ nhau đi… nhậu ở quán lẩu Văn Chừng trên đường Thống Nhất (TP. Pleiku). Nhấp vài ly rượu, từ trên căn gác, nhạc sĩ Trần Tiến trầm ngâm nhìn ra con dốc nhỏ thấp thoáng trong làn sương rất mỏng và chợt vỗ đùi, rồi lập tức lấy bản thảo trong túi ra.
Chỉ trong chốc lát, tác phẩm đã được hoàn thiện với những cảm xúc vô cùng chân thật, cuốn hút, chẳng chút gượng ép. Ở đó, An Khê hiện ra thật ngỡ ngàng, mềm mại và đầy chất thơ: “Thung lũng buồn bên nhà rông, người thiếu nữ vú cao môi hồng/Tà váy rộng gió thổi tung, bắp chân trần như chớp đêm giông…”. Chưa hết, đó còn là: “Phố núi nghèo bên dòng sông, ghềnh đá trắng dấu xưa oai hùng/Tráng sĩ nghèo áo vải nâu, đèo An Khê cưỡi voi chập chùng/Thung lũng xanh, những giai nhân và những anh hùng…”.
Bằng chất nhạc man mác rất Trần Tiến cùng những hình ảnh quá đỗi đặc trưng, nhạc sĩ tài hoa ấy đã giúp ta ngay lập tức nhận ra: Đó chỉ có thể là An Khê chứ không thể là vùng đất nào khác! Chính từ ca khúc này mà An Khê thường được mệnh danh là vùng đất của “những giai nhân và những anh hùng”.
Những ngày đông lạnh này, bên ly cà phê thật ấm, càng nghe đến những câu cuối của ca khúc, ta càng hiểu, càng thấm vẻ đẹp và cốt cách của một vùng đất: “Thung lũng buồn chuông chiều rung, choàng cho em thêm khăn lạnh ấm/Phố núi nghèo ly rượu say, còn liêu xiêu tiễn bạn cuối đèo…”.
PHƯƠNG DUYÊN

Có thể bạn quan tâm

Chuyện học trong một gia đình trí thức Jrai

Chuyện học trong một gia đình trí thức Jrai

(GLO)- Sinh ra trong một gia đình trí thức người Jrai ở thị xã Ayun Pa (tỉnh Gia Lai), cô Kpă H’Nina-Giáo viên môn Tiếng Anh ở Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng (huyện Ia Grai) không chỉ được rèn giũa tinh thần ham học, mở mang kiến thức mà còn được thừa hưởng vẻ đẹp của cả bố và mẹ.

“Tổ quốc bên bờ sóng”

“Tổ quốc bên bờ sóng”

(GLO)- Đó là chủ đề cuộc thi và triển lãm ảnh nghệ thuật cấp quốc gia do Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức nhằm thực hiện kế hoạch tuyên truyền về biển, đảo năm 2025.

Báo Gia Lai: Phụng sự và kiến tạo

Báo Gia Lai phụng sự và kiến tạo

(GLO)- Qua 78 năm xây dựng và trưởng thành (16/3/1947-16/3/2025), Báo Gia Lai xứng đáng là cơ quan ngôn luận của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc trong tỉnh. Trong xu thế hiện nay, Báo Gia Lai chú trọng phát huy vai trò kiến tạo nhằm thực hiện hiệu quả nhiệm vụ thông tin, tuyên truyền.

Nhạc sĩ Thụy Kha qua đời

Nhạc sĩ Thụy Kha qua đời

Nhạc sĩ Thụy Kha qua đời lúc 10h45 sáng 13/3 tại Hà Nội. Năm cuối đời, ông chống chọi với bệnh ung thư. Vài tháng gần đây, nhiều đồng nghiệp chia sẻ hình ảnh thăm nhạc sĩ Thụy Kha trong bệnh viện. 

Tiết mục múa của đơn vị Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng trình diễn tại Liên hoan nghệ thuật quần chúng huyện Ia Grai năm 2025.

Liên hoan nghệ thuật quần chúng lực lượng vũ trang huyện Ia Grai: Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng giành giải nhất toàn đoàn

(GLO)- Trong 2 đêm (11 và 12-3), huyện Ia Grai tổ chức Liên hoan nghệ thuật quần chúng lực lượng vũ trang năm 2025. Liên hoan quy tụ 13 đơn vị tham gia. Mỗi đơn vị đăng ký trình diễn từ 3 đến 5 tiết mục ca, múa và diễn tấu các loại nhạc cụ.

Thơ Bút Biển: Nắng chưa qua

Thơ Bút Biển: Nắng chưa qua

(GLO)- "Nắng chưa qua" của Bút Biển là một bài thơ đầy hoài niệm. Bằng những câu thơ nhẹ nhàng mà day dứt, tác giả khắc họa nỗi buồn của sự xa cách, khi ký ức vẫn còn đó nhưng hiện tại chỉ còn lại gió lùa, hoa rụng và căn phòng trống,... dường như có ai đang ngóng về một vệt nắng chưa qua.

Bản hòa ca cùng triền ký ức

Bản hòa ca cùng triền ký ức

(GLO)- Dù đã có hơn 30 năm sống ở Pleiku nhưng khi đọc tập “Vân môi say phố” của Ngô Thanh Vân (NXB Hội Nhà văn, 2024), tôi lại có cảm tưởng được khám phá một miền đất tưởng chừng quá đỗi quen thuộc.

Giao lưu văn hóa, văn nghệ kỷ niệm 50 năm Giải phóng tỉnh tại xã Gào

Giao lưu văn hóa, văn nghệ kỷ niệm 50 năm Giải phóng tỉnh tại xã Gào

(GLO)- Tối 10-3, tại làng C (xã Gào), Đội Thông tin lưu động-Trung tâm Văn hóa-Thông tin và Thể thao TP. Pleiku tổ chức chương trình giao lưu văn hóa, văn nghệ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng tỉnh (17/3/1975-17/3/2025), chào mừng Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV.

Hội viên Chi hội Nhạc sĩ Việt Nam tỉnh tại chương trình chào mừng Ngày Âm nhạc Việt Nam năm 2024. Ảnh: H.N

Nhạc sĩ Gia Lai kiếm tìm tác phẩm có sức ảnh hưởng lớn

(GLO)- Bám sát hơi thở cuộc sống và đưa bản sắc dân tộc vào tác phẩm, các nhạc sĩ Chi hội Nhạc sĩ Việt Nam tỉnh Gia Lai đã thực sự cố gắng trong hoạt động sáng tác nhằm ghi dấu ấn. Song, làm gì để tác phẩm lan tỏa rộng rãi, ghi đậm trong tâm trí người nghe đang là trăn trở của những người tâm huyết.

Thi vẽ tranh chào mừng Đại hội Đảng và Đại hội cháu ngoan Bác Hồ các cấp: Sáng tạo, ý nghĩa

Thi vẽ tranh chào mừng Đại hội Đảng và Đại hội cháu ngoan Bác Hồ các cấp: Sáng tạo, ý nghĩa

(GLO)- Độc đáo, sáng tạo, ý nghĩa là những đánh giá chung về hơn 300 bức tranh của các tác giả “nhí” gửi về tham gia cuộc thi vẽ tranh chào mừng Đại hội Đảng, Đại hội cháu ngoan Bác Hồ các cấp do Hội đồng Đội thị xã Ayun Pa (tỉnh Gia Lai) phát động gần 1 tháng qua.

Thơ Sơn Trần: Nhớ Pleiku

Thơ Sơn Trần: Nhớ Pleiku

(GLO)- "Nhớ Pleiku" là một tác phẩm đầy cảm xúc của tác giả Sơn Trần. Từng câu thơ vẽ nên bức tranh phố núi đẹp mơ mộng với cảnh sắc yên bình, quyện hòa cùng ký ức, tình yêu và nỗi nhớ...