Căn bếp ngày xưa

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Con trai tôi từ nhà hàng xóm trở về với khuôn mặt đầy nhọ. Thằng bé nhoẻn miệng cười tươi, trên tay là củ khoai lang nướng. Con đưa tay quệt ngang trán, lớp nhọ trộn lẫn với mồ hôi khiến mặt càng thêm nhem nhuốc. Chỉ bấy nhiêu thôi mà lòng tôi lại rộn lên bao xúc cảm.

Tôi nhớ những tháng năm bé thơ của mình bên căn bếp nhỏ đượm in dáng mẹ, dáng bà. Căn bếp lợp bằng mái tranh. Mỗi ngày, mẹ cặm cụi đỏ lửa để nấu những bữa cơm cho cả nhà. Khói ám vào mái bếp ngày này qua ngày khác khiến cho những mảng tranh trở nên đen sì. Mỗi khi trời mưa, từng giọt nước nhỏ xuống hiên cũng bị pha lẫn màu đen của khói ám và bồ hóng.

Năm tôi 8 tuổi, có lần ba mẹ đi làm đồng về muộn, thấy các em đói bụng, tôi đã hứng nước mưa chảy xuống từ mái bếp để nấu cơm. Kết quả là nồi cơm hôm ấy đổi màu, chén cơm không còn màu trắng thơm ngon nữa.

Ba chị em cứ lo lắng sẽ bị mẹ mắng. Nhưng nhìn thấy nồi cơm thì mẹ rơm rớm nước mắt và ôm chị em tôi vào lòng mà bảo: “Con gái mẹ đã biết việc rồi đấy!”. Rồi mẹ ân cần dặn dò: “Các con còn nhỏ, không nên tự ý nhóm lửa nấu cơm, rất nguy hiểm, lần sau chịu khó đợi mẹ về nhé!”.

Mẹ tôi thường nấu cơm bằng nồi gang. Chị em tôi thích ăn cơm cháy nên thường lén mẹ cho thêm nắm lá phi lao vào để lớp cơm dưới đáy nồi cháy vàng. Đến bữa, chúng tôi thích thú chia nhau từng mảng cơm cháy ấy, nắm lại và quệt vào cái đáy nồi đựng thức ăn mặn. Chao ơi, nó ngon đến lạ kỳ!

Minh họa: HUYỀN TRANG

Minh họa: HUYỀN TRANG

Khi mẹ nấu cơm, tôi thường ủ vào chỗ than hồng mẹ cời khi thì củ khoai, trái bắp, khi thì con rô đồng hay chú cua béo ngậy mà ba mới bắt được. Chị em tôi hí hửng dùng que tre gạt than xem thức ăn đã chín tới đâu. Chỉ sau một lát là đã thấy mùi thơm dậy cả căn bếp. Hơi than ấm nồng làm cho đôi má tôi ửng đỏ. Ba chị em vừa thổi vừa ăn, rồi đưa đôi tay lem nhem nhọ quệt đầy lên mặt nhau. Tiếng cười rộn vang lẫn trong tiếng mắng yêu của mẹ.

Căn bếp của mẹ nhỏ nhưng chứa được rất nhiều thứ, từ nồi niêu, chén dĩa đến cuốc xẻng hay chiếc nơm ba dùng để bắt cá cũng được treo cẩn thận trên gác bếp. Có lẽ nhiều nhất vẫn là củi khô. Những thanh củi chắc và cháy đượm như sim, phi lao, bạch đàn… được mẹ chặt bằng nhau, chất gọn gàng vào một góc. Đó chính là nguồn chất đốt dự trữ cho cả mùa mưa hay những lần giỗ chạp cần đun nấu nhiều. Phía trên đống củi là ổ gà và những hũ dưa, cà muối của bà. Thi thoảng, chú mèo lười vẫn cuộn tròn người trên đấy và luôn hướng đôi mắt đầy thèm thuồng về phía chiếc nồi mẹ bắc trên bếp.

Có lẽ, với ai đó, nhọ nồi và bồ hóng sẽ gây khó chịu vì hễ cứ chạm vào là bị dính lem đen hết áo quần. Nhưng với đám trẻ chúng tôi thì chiếc nồi nào dính nhiều nhọ lại càng được ưa thích. Lý do là bởi, thế hệ 8X như tôi ngày ấy, trường làng vẫn chưa có bảng xanh chống lóa như bây giờ.

Khi nào đến phiên trực nhật là buổi tối hôm trước, tôi lại phải cạo nhọ nồi để sáng hôm sau mang đến lớp sơn bảng. Hôm nào nhọ nồi không đủ thì lấy thêm lớp bồ hóng bám trên chạn bếp lau cho bảng thật đen để những nét chữ của thầy cô được hiện lên rõ hơn.

Có những buổi chiều, tôi cùng lũ bạn ngồi ngắm từng làn khói bay lên từ mái bếp. Chúng tôi thi nhau ngửi và cùng nhau đoán mùi của khói. Có đứa bảo khói có mùi khen khét, cay cay; đứa lại bảo khói có mùi cá kho riềng, hành phi… rồi xúm lại xem hình hài của khói.

Làn khói len qua mái bếp, bay lên không trung có lúc như đoàn tàu đang chao lượn, lúc lại như cô tiên đang làm phép màu ban phước xuống nhân gian, lúc y hệt như tán cây đang chở che cho chúng tôi… Cứ thế, chúng tôi tha hồ tưởng tượng ra mọi thứ để rồi thỉnh thoảng lại cãi nhau chí chóe, rộn cả góc sân.

Nhớ tới căn bếp của mẹ, tôi soạn lại chiếc bếp cũ lâu ngày bỏ quên bên góc hè, thêm ít củi chị hàng xóm cho và nổi lửa nhóm bếp. Những trái bắp được cho vào nồi chuẩn bị luộc, các con tôi ngồi vây quanh, hí hửng đợi chờ. Khói làm cho mắt mũi chúng ửng đỏ nhưng không giấu được sự thích thú, háo hức.

Có thể bạn quan tâm

Thắng cảnh Biển Hồ. Ảnh: Phạm Quý

Phố núi tình thân

(GLO)- Pleiku đang trở thành điểm đến yêu thích của nhiều du khách. Vẻ đẹp hoang sơ và tình cảm của con người nơi đây khiến không ít người tìm đến Pleiku như là một điểm dừng chân thú vị.

Ảnh minh họa: Phùng Tuấn Ngọc

Hoài niệm Tết

(GLO)-Tết vừa gợi nên biết bao yêu thương nhưng cũng là nỗi lo của người lớn. Nhưng Tết hiện diện trong suy nghĩ của trẻ con thì khác, nó háo hức, chộn rộn trong tiếng cười, trong tiếng vỗ tay reo vui khi thấy mẹ bắt đầu dọn dẹp nhà cửa và mua bánh kẹo. Và, Tết luôn đầy màu sắc, đầy tiếng cười vui.

Xuân về khoe áo mới

Xuân về khoe áo mới

Tết đến, Xuân về ai cũng muốn mọi điều đều mới mẻ, tốt đẹp. Nên cùng với việc dọn dẹp, trang hoàng nhà cửa thì việc được quan tâm nhiều, háo hức nhiều là sắm sửa quần áo mới.

Hoa mùa xuân

Hoa mùa xuân

(GLO)- Mùa này, trên khắp nẻo núi đồi, thung xa hay trong mỗi vườn nhà, những chồi non lộc biếc bắt đầu mởn xanh trong gió, rực rỡ đón chào năm mới.

Dốc xưa

Dốc xưa

(GLO)- Nhìn từ trên cao xuống, bạn sẽ thấy đèo dốc như những dải lụa mềm mại. Ấy vậy mà khi đặt chân đến đó, bạn sẽ thấy nó như một thách thức lớn khiến ta phải ngẫm nghĩ thật nhiều. Nhưng, không phải lúc nào chênh vênh cũng làm ta ngã mà lại bồi đắp nên nghị lực và ý chí vượt khó.

Hoa rù rì bên dòng Pô Cô

Hoa rù rì bên dòng Pô Cô

(GLO)- Dòng Pô Cô huyền thoại uốn lượn qua miền biên giới Ia Grai trước khi chảy qua Campuchia hợp lưu với sông Mê Kông. Mỗi độ cuối đông đầu xuân, ven bờ sông và trên cồn bãi xuất hiện một loài hoa rất đẹp, người Jrai gọi là bra tang hay còn gọi là hoa rù rì.

Công nhân Công ty 74 vận hành máy băm trộn cỏ làm thức ăn cho bò. Ảnh: T.S

Tình ca du mục miền Ia Kla

“Thảo nguyên bát ngát mênh mông tận chân trời/Cỏ cây hoa lá hương thơm tỏa ngát đồng”. Giai điệu ca khúc lãng mạn của những năm tuổi trẻ cứ nhẹ nhàng lẩn quất trong tâm trí khi tôi đến thăm trại bò siêu thịt của Công ty TNHH một thành viên 74 (Binh đoàn 15) trên địa bàn xã Ia Kla, huyện Đức Cơ.

Cầu Bến Mộng. Ảnh: Phạm Quý

Bên kia bờ sông Ba

(GLO)- Nhà tôi ở bên hữu ngạn sông Ba, nơi phố thị tấp nập, náo nhiệt. Ở nơi đông vui, thuận tiện cho sinh hoạt, nhưng đôi khi tôi lại cảm thấy ngột ngạt, tù túng bởi sự chật chội, ồn ào.

Minh họa: HUYỀN TRANG

Mùa về trên lưng áo mẹ

(GLO)- Từ khi còn nhỏ, tôi đã có thói quen dậy sớm. Mỗi khi tiếng mấy con gà ở chái bếp cất lên, tiếng đòn gánh dựng ở góc nhà sơ ý va vào liếp cửa, tôi lại nghe tiếng ho cố nén của mẹ. Lại thấy thương mẹ nhiều hơn.

Ảnh minh họa: Phạm Quý

Mùa lá rụng

(GLO)- Phố nhỏ của tôi đã vào mùa cây trút lá. Lang thang dọc con đường quen, tôi nhận ra bên hè phố, từng đám lá khô buông dày. Muôn vàn chiếc lá nương theo gió sà xuống những ô gạch cũ, la đà trên mái ngói hiên bàng bạc gam màu trầm. Tôi ngồi trong một góc phố, miên man nghĩ về triền xanh hoa cỏ.

Minh họa: H.T

Ký ức chợ quê

(GLO)- Khi tiếng gà gáy vang lên trên mái nhà, mẹ tôi vội trở dậy chuẩn bị ra chợ. Không chỉ riêng mẹ tôi, việc đi chợ lúc sáng sớm đã trở thành nếp quen của nhiều người dân quê.

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet

“Biến đám cháy thành pháo hoa”

(GLO)- Đó là cách nói rất hình ảnh về khả năng chấp nhận thực tại không như ý và biến nó thành một phiên bản khác của sự tỏa sáng. Không chỉ là nghị lực vượt khó, đây còn là câu chuyện đẫm chất nhân sinh.

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet

Linh hoạt với cuộc sống

(GLO)- Cuộc đời của mỗi người đều sẽ không ít lần gặp khó khăn, thất bại, vấp ngã, thậm chí muốn từ bỏ, buông xuôi. Nhưng rồi, nếu bạn đủ can đảm thì mọi chuyện sẽ trở nên dễ dàng chấp nhận và có thể vượt qua. Để làm được điều đó, chúng ta cần hiểu bản thân mình và có sự linh hoạt với cuộc sống.