Mo cau ngày cũ

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- “Nửa đêm nghe tiếng tàu cau rụng/Trở mình nội phẩy chiếc quạt mo/Đêm hè tôi ngủ tròn giấc mộng/Thương nhớ mo cau đã cũ càng”. Đọc những câu thơ của bạn, tôi rưng rưng nhớ về chiếc mo cau một thời ở quê nhà.

Nội tôi thuộc lớp người nhuộm răng đen, ăn trầu nên vườn nhà không thiếu hàng cau, giàn trầu. Tôi lớn lên đã thấy hàng cau quanh nhà cao bằng ngọn tre đầu ngõ. Cây nào cũng trổ buồng, hoa trắng rụng đầy lối đi, dịu dàng tỏa hương.

Minh họa: HUYỀN TRANG

Minh họa: HUYỀN TRANG

Thi thoảng có vài tàu cau úa vàng rụng xuống, tôi lại nhặt về cho nội. Nội chia tàu lá cau làm hai: phần mo cau đem phơi khô rồi ép dưới cối giã gạo cho thẳng thớm; phần xương và lá thì tước ra để bó chổi quét sân nhà.

Nội có vẻ quý chiếc mo cau hơn. Nó được dùng vào nhiều việc như: chằm gáo múc nước, gói cơm cho người đi làm đồng và phổ biến nhất là làm quạt mo. Nội lựa những chiếc mo cau dày, có độ dẻo dai rồi cắt thành chiếc quạt mo tròn trịa, có tay cầm.

Mùa hè ở miền Trung, trời nắng gay gắt, ngồi đâu mồ hôi cũng túa ra. Do vậy, mọi người thường cầm chiếc quạt mo phe phẩy để xua đi cái nóng bức. Tôi cũng được nội dành riêng cho một chiếc và cẩn thận ghi tên mình trên quạt để không bị cầm nhầm. Hồi ấy, tôi thích ngủ chung giường với nội để được hưởng gió mát từ chiếc quạt mo mà bà phe phẩy suốt đêm không biết mỏi.

Nói về chiếc quạt mo, nội còn dạy tôi bài ca dao “Thằng Bờm”. Thi thoảng, nội lại kiểm tra xem tôi có thuộc bài không rồi còn phải hát theo nhịp, luyến láy đúng điệu của dân ca. Tôi cứ làm theo lời nội dạy cho dù khi đó chưa hiểu bài ca dao đó có ý nghĩa như thế nào.

Trong đầu óc tôi bấy giờ chỉ có suy nghĩ non nớt rằng “cái quạt mo của Bờm có điều gì thần kỳ, quý giá mà phú ông đòi đổi những tài sản to tát đến thế? Và tại sao cuối cùng phú ông xin đổi nắm xôi thì Bờm cười? Chẳng lẽ Bờm đồng ý đổi chiếc quạt mo của mình chỉ để lấy nắm xôi thôi sao? Đúng là Bờm ngớ ngẩn thật!”. Lúc đó, nội không giải thích gì thêm cho tôi hiểu mà chỉ khẽ cười.

Chiếc mo cau sau khi hong khô, bên trong vẫn còn lớp lụa trắng mịn. Trước khi gói cơm để đem ra đồng hoặc lên núi đốn củi, nội thường đem nhúng nước cho nó mềm ra rồi mới bới cơm vào, rắc thêm ít muối đậu hay muối mè sau đó cuộn tròn hoặc gấp lại thành hình chữ nhật và buộc dây lạt cẩn thận. Cơm đựng trong mo cau giữ được nhiệt khá lâu và khi mở ra có mùi thơm dễ chịu, ăn rất ngon. Nhiều lần theo nội ra đồng, tôi cũng được thưởng thức món cơm bó trong mo cau.

Còn chiếc lu nước bằng sành để bên cây khế ở chái bếp nhà, nội tôi cũng dùng mo cau chằm thành cái nón đậy miệng lu để lá cây, bụi bặm không rơi vào. Cái gáo múc nước nội cũng chằm bằng mo cau, luôn mắc lên chạc cây khô bên lu nước.

Hồi ấy, tôi không có khái niệm uống nước lọc đun sôi mà mỗi khi khát nước thì mở lu ra, dùng chiếc gáo bằng mo cau múc đầy nước lạnh, uống một mạch đầy bụng thì thôi. Cảm giác những ngụm nước mát lành, ngọt ngào đến từng thớ thịt! Mùa nắng nóng đi đâu về, người nóng bức, khát khô, chỉ cần múc gáo nước lạnh trong lu ực một hơi đã thấy toàn thân mát rượi và như khỏe hẳn ra.

Những khi nội đi vắng, có chiếc tàu cau nào rụng, tôi thường hú bạn hàng xóm qua chơi trò “kéo xe”. Hai đứa oẳn tù tì, đứa nào thua thì phải kéo đứa ngồi trên mo cau, chạy quanh sân gạch. Cứ thế, chúng tôi thay nhau nắm đầu tàu lá cau và ra sức kéo đứa ngồi xếp bằng trên mo cau, lôi đi sền sệt đến khi mồ hôi nhễ nhại, chiếc mo mòn vẹt và cái sân gạch phẳng lì, đỏ au… mới chịu dừng lại.

Nội rất tinh ý, mặc dù tôi đã đem tàu cau dùng làm xe kéo giấu trong bụi rậm sau nhà nhưng khi về nhìn cái sân gạch là bà biết ngay. Nội không mắng mà chỉ quở nhẹ: “Mấy đứa ở nhà phá hư hết tàu cau của nội hỉ! Ngày mai, nội lấy gì gói cơm cho cha con đi núi đây!”.

Nói thế, nhưng bao giờ nội cũng dự trữ cả chục chiếc mo cau để dùng khi cần thiết. Người nhà quê bao giờ cũng cần kiệm, đến từng chiếc mo cau cũng không để lãng phí!

Có thể bạn quan tâm

Mật ngọt trước hiên nhà

Mật ngọt trước hiên nhà

(GLO)- Trước hiên nhà tôi bỗng xuất hiện một tổ ong mật. Đàn ong bay lượn trong nắng mai, những đôi cánh mỏng manh khẽ rung lên, hòa cùng làn gió nhẹ, tạo nên bản nhạc du dương. Tôi lặng lẽ dõi theo, chợt cảm thấy lòng mình cũng rung lên theo nhịp điệu ấy, một sự đồng điệu vô hình.

Mùa hè tuổi thơ

Mùa hè tuổi thơ

(GLO)- Thế là mùa hè đã về. Tia nắng thắp đỏ chùm phượng vĩ trải dài trên những lối phố. Tôi đi miên man trong nắng vàng, hòa cùng bản giao hưởng tiếng ve giữa trưa oi bức. Ký ức những ngày hè của tuổi thơ bỗng ùa về, lay động hồn tôi.

Một thời hương mía…

Một thời hương mía…

(GLO)-Từ con ngõ quen thuộc, tôi hướng mắt ra cánh đồng, thu vào bạt ngàn màu xanh của mía, bắp, đậu, khoai lang... Mỗi mùa một sắc điệu, trù phú và no đủ. Nếu ai đó từng gắn bó với mảnh đất này như tôi sẽ nghe tim mình thổn thức, thấy lòng xốn xang khi bao ký ức luyến thương thầm gọi, tìm về.

Chiêng ngân lòng phố

Chiêng ngân lòng phố

(GLO)- Sương còn an nhiên trên từng ngọn cỏ. Dãy núi phía trước nhà hiện ra mờ mờ. Đâu đó, vẳng trong thung sâu, gà rừng đã cất những thanh âm đầu tiên kéo bình minh vượt qua sườn đồi để chào một ngày mới.

Mùa hạ bình yên

Mùa hạ bình yên

(GLO)- Tôi thường kết thúc một buổi tối bằng vài phút ngồi yên trước khi đặt mình vào giấc ngủ. Ánh sáng của bóng đèn đêm phả dịu xuống là một bối cảnh nhẹ nhõm cho những nghĩ ngợi còn đọng lại sau cùng khi ngày vừa trôi.

Chạm vào sách

Chạm vào sách

(GLO)- Tôi có thói quen đọc sách từ hồi còn nhỏ. Cứ đi đâu, làm gì thấy thuận tiện là tôi mang sách theo cùng. Trên chuyến tàu Bắc-Nam hay trên chuyến xe đường dài, trong ba lô của tôi luôn có một vài cuốn sách mới mua hay đọc nửa chừng.

Ngoái nhìn thương nhớ

Ngoái nhìn thương nhớ

Mỗi lần ngang qua góc phố nhỏ ấy, mình đều sẽ sàng ngoái đầu nhìn lại ngôi nhà ba tầng cũ kĩ và hàng cây bằng lăng đang đến mùa trổ hoa vun tán tròn no đủ mãi khiến cho bao người ngẩn ngơ theo sắc màu tim tím đến lạc lối về.

Kỷ niệm khó quên

Kỷ niệm khó quên

(GLO)- Cũng đã nhiều lần, tôi được tham dự những buổi giao lưu giữa tác giả với bạn đọc qua các chương trình nghe nói chuyện thơ, đêm thơ-nhạc, buổi ra mắt tác phẩm mới, giới thiệu tác giả-tác phẩm do Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh tổ chức.

Những mùa sen

Những mùa sen

(GLO)- Tôi có một thời thơ ấu sống bên đầm sen Đồng Tháp Mười. Những buổi chiều mùa hạ, các anh chị chèo chiếc xuồng nhỏ đưa tôi ra một đầm nước mênh mông với ngập tràn màu sen hồng chấp chới, ngan ngát hương thơm.

Khi phố mùa hoa

Khi phố mùa hoa

(GLO)- Nơi nắng mưa chia 2 mùa rõ rệt, giao của mùa là những phố màu hoa. Không còn gió se mát hanh hao trên nền trời xanh ngắt, cái nóng oi hầm bắt đầu cho một ngày như sớm hơn thường lệ. 

Bước chậm, thở sâu

Bước chậm, thở sâu

(GLO)- Người xưa có câu: “Dục tốc bất đạt” (nghĩa là nếu muốn nhanh chóng thành công mà lại nóng vội thì sẽ không đạt kết quả). Còn bây giờ, mọi người thường bảo nhau, muốn nhanh thì phải từ từ.

Ru ta dịu dàng

Ru ta dịu dàng

(GLO)- Hôm đi tập huấn chuyên môn, tôi gặp lại Mây, cô bạn chung phòng ký túc xá hồi đại học. Suốt buổi hàn huyên, Mây cứ đăm đăm nhìn tôi, đôi mắt nói nhiều hơn cả những lời tâm sự.

Lưu bút học trò

Lưu bút học trò

(GLO)-Tháng 5, nắng bắt đầu rót mật lên từng kẽ lá. Màu nắng ấm nồng như lời thì thầm của thời gian, nhắc nhở chúng tôi rằng, ngày chia tay thầy cô, bè bạn đang đến thật gần. Trong lòng mỗi chúng tôi, dường như có một khoảng trống dần mở ra, khoảng trống của bao điều chưa kịp nói, chưa kịp làm.

Rau dại quê nhà

Rau dại quê nhà

(GLO)- Mùa nào thức nấy, vùng nào rau ấy, không chỉ những bữa cơm trên rẫy, dưới đồng mà dường như bữa cơm nào của tuổi thơ chúng tôi cũng không thiếu mớ rau dại.

Gặp lại thanh xuân

Gặp lại thanh xuân

(GLO)- Tôi từng thấy chị gái mình đứng thật lâu trước tấm gương. Lúc đầu, tôi cứ ngỡ chị đang nhìn xem có vết nám nào trên mặt như một sự lo âu thường thấy của phụ nữ nhưng không phải.

Tiếng ve gọi hè

Tiếng ve gọi hè

(GLO)- Ai cũng từng trải qua những ngày cắp sách đến trường, cũng từng háo hức đợi tiếng ve gọi hè sang, từng bâng khuâng trước những cánh hoa phượng vĩ đầu mùa.

Vừa vặn sống

Vừa vặn sống

(GLO)- Thỉnh thoảng, trong một buổi sớm mai, nếu không phải bận bịu quá với công việc, tôi thường ngồi bên vỉa hè, dưới một gốc thông.

Gia tài của cha

Gia tài của cha

(GLO)- Hoài niệm về ký ức quãng đời sống cùng cha mẹ, anh chị em chúng tôi thường nhắc đến gia tài của cha-di sản truyền thế hệ, chất keo kết dính tình thủ túc dường như chẳng có nỗi buồn.

null