Mùi đất bazan

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Những cơn giông nhẹ nhàng đi qua vào buổi sáng. Nhiều cơn giông mù mịt tới tấp vào buổi chiều. Tất cả vũ trụ háo hức chờ những giọt mưa mùa mới. Khi người ta đã mệt mỏi vì mong chờ và thờ ơ cả với những cơn giông ngang qua thì bất ngờ mưa đến. Mưa lanh canh trên mái tôn. Mưa lộp bộp trên con đường đất đỏ. Mưa xối xả trước sân, ngoài ngõ. Mưa tấp rát mặt người đi đường. Tất cả sự hân hoan đón mưa bằng cảm nhận hơi nước mát lành, bằng rộn ràng các loại âm thanh và bằng hương vị đất đỏ bazan khi mưa đầu mùa mang tới.
Tây Nguyên mùa khô, nắng rất gắt. Nắng nung lửa trên con đường đất đỏ. Nắng đổ mồ hôi trên những vườn lá chuối khô xạc xào đêm không ngủ. Nắng khô vườn của mẹ, nắng cháy rẫy của cha. Nhưng mấy tháng nắng cũng không bằng những ngày nắng giáp mùa mưa. Chỉ cần một tuần, già lắm thì một tháng, cái nắng đặc biệt ấy trở về làm khô rang làng xóm. Cây cối héo khô. Người mệt mỏi rã rời. Làng xóm lặng im không chút gió. Cứ như cả vũ trụ này phải dành riêng cho nắng chuyển mùa. Nắng chuyển mùa làm khí hậu trở nên khắc nghiệt.
Nhưng nắng càng gay gắt, đất bazan càng khô quắt thì giọt nước mưa đầu tiên sẽ càng làm nổi bật cái mùi đất nồng khét chỉ có ở Tây Nguyên. Con đường nhựa đang bốc khói bởi những giọt mưa đầu tiên. Khu vườn của mẹ bụi đất nảy lên khi từng hạt mưa rớt xuống. Rẫy của ba, giọt nước mưa còn chưa chạm đất bởi cành cây chạm nhau, lá cây hứng trọn những giọt mưa đầu. Bọn trẻ con trong làng reo lên, chạy ra sân, ngửa cổ lên trời vừa hứng mưa vừa hít hà cái mùi nồng khét ấy. Trong hương khét nồng của đất như có vị chát của quả rừng, vị mặn mồ hôi vất vả của cha, vị cằn cỗi của đá suối trơ cạn. 
Minh họa: Huyền Trang
Minh họa: Huyền Trang
Có chàng thanh niên đi học xa nhà trở về cũng chạy ra ngóng giọt mưa đầu mùa. Gương mặt rạng rỡ như thỏa nỗi nhớ lâu ngày, chàng trai vừa hít hà mùi đất vừa phân bua về sự việc hồn nhiên của mình, rằng thèm lắm những hương vị quê hương, nhất là mùi đất quê mình khi đón hạt mưa đầu mùa như thế. Ai đi xa mà chẳng nhớ quê nhà, nhớ về tuổi thơ chân đất hồn nhiên. Nhớ nhất là vùng quê đất đỏ bazan này, người ta sống với nhau bằng bản năng yêu thương và rất mực thật thà. Ai bôn ba với những vất vả gian nan, với những ngột ngạt phố phường đông đúc mà chả nhớ về quê nhà với không gian phóng khoáng, gió núi bạt ngàn, thảnh thơi. Chàng trai còn gửi lại lời hứa hẹn sau này, dẫu có bận rộn bao nhiêu thì cũng sẽ sắp xếp trở về vào mỗi dịp trời đất Tây Nguyên chuyển mùa, để đón cơn mưa đầu tiên tại quê hương, để hít căng lồng ngực mùi đất nồng khét đặc trưng, để lưu mãi trong tâm cái hồn quê chân thành, sâu sắc, để nhắc nhở mình về vùng đất đỏ bazan khắc nghiệt nắng mưa, gió rít đã nuôi dưỡng sức mạnh thể chất và tâm hồn con người nơi đây rất đỗi tự hào.
Tôi không sinh ra ở Tây Nguyên, cũng không lớn lên ở đây nhưng lại gắn bó công việc và cuộc sống gia đình với nơi này. Tôi không có tuổi thơ tắm mưa, tắm cả mùi đất đỏ bazan nồng hắc như đám trẻ kia nhưng vẫn nguyên vẹn cảm xúc ngày đầu tiên hít hà mùi đất của cơn mưa đầu mùa nơi đây. Mùi khét nồng của đất đỏ bazan, mùi khét cháy trên tóc của đám trẻ làng quê nơi tôi dạy học, mùi nồng hắc của cảnh vật xung quanh con đường hàng ngày tôi đến lớp. Cảnh vật phơi nắng quá nhiều ngày. Con người chung sống với nắng rất nhiều ngày. Để rồi mưa đầu mùa làm nên trong tôi nỗi nhớ, nỗi nhớ về mùi đất đỏ chỉ riêng có ở Tây Nguyên.
THUẬN ÁNH

Có thể bạn quan tâm

Âm thanh đàn T’rưng gắn bó với tuổi thơ của em H’Thương. Ảnh: Ngọc Duy

Khi tiếng đàn nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ

(GLO)- Hiện có một số nơi tại phố núi Gia Lai dạy đàn tranh, đàn t’rưng, piano, guitar… thu hút nhiều học sinh các cấp. Mỗi buổi học không chỉ giúp các em rèn luyện tính kiên trì, khơi dậy năng khiếu, mà còn vun đắp tình yêu âm nhạc, sự trong trẻo của tâm hồn.

“Giữ lửa” nghề thủ công truyền thống ở vùng cao

“Giữ lửa” nghề thủ công truyền thống ở vùng cao

(GLO)- Giữa nhịp sống hiện đại, khi những sản phẩm công nghiệp ngày càng phổ biến, ở các xã vùng cao trong tỉnh vẫn có những nghệ nhân miệt mài gìn giữ nghề thủ công truyền thống của dân tộc mình. Họ không chỉ làm ra sản phẩm để mưu sinh, mà còn giữ lửa cho những giá trị văn hóa truyền đời.

Tác phẩm Đại hội quân nhân Sư đoàn 5 của họa sĩ Huỳnh Phương Đông sáng tác năm 1965.

Văn học và số phận con người

(GLO)- Kỷ nguyên mới mà Ðảng ta đang dồn sức dẫn dắt toàn dân tộc vươn tới, hiểu một cách nôm na là kỷ nguyên mà toàn dân tộc ai cũng hạnh phúc. Hay như lời Bác Hồ giản dị-“…dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành”. 

Niềm vui của nghệ nhân Thui và cô gái trẻ Hyăo khi được tham gia biểu diễn ở thủ đô, đồng thời giao lưu với các dân tộc anh em. Ảnh: Lam Nguyên

“Hoa của núi” tỏa sắc tại Hà Nội

(GLO)- Như những bông hoa rừng mộc mạc mà đậm hương sắc, 25 nghệ nhân Bahnar làng Kon Măh (xã Ia Khươl, tỉnh Gia Lai) góp mặt tại chuỗi hoạt động tháng 10 với chủ đề “Em là hoa của núi” diễn ra tại Làng Văn hóa-Du lịch các dân tộc Việt Nam, nơi hội tụ vẻ đẹp và tình đoàn kết các dân tộc anh em.

Người kể chuyện làng mình

Người kể chuyện làng mình

(GLO)- Không chỉ ghi dấu ấn bởi là một trong số ít nữ họa sĩ ở khu vực miền Trung - Tây Nguyên theo đuổi và thành công với dòng tranh sơn mài, nữ họa sĩ Hồ Thị Xuân Thu còn là người kể chuyện buôn làng thật tài tình bằng ngôn ngữ hội họa.

Nữ họa sĩ ba miền hội ngộ phố Núi

Nữ họa sĩ ba miền hội ngộ phố Núi

(GLO)- Những ngày này, công tác chuẩn bị cho triển lãm “Về miền đất đỏ” của các nữ họa sĩ Bắc - Trung - Nam đang được gấp rút triển khai nhằm kịp ra mắt đông đảo công chúng yêu nghệ thuật vào ngày 20-10, đúng dịp kỷ niệm 95 năm Ngày Phụ nữ Việt Nam.

Chương trình nghệ thuật đặc biệt “Sắt son niềm tin theo Đảng” sẽ diễn ra vào tối 4-10

Chương trình nghệ thuật đặc biệt “Sắt son niềm tin theo Đảng” sẽ diễn ra vào tối 4-10

(GLO)- Chào mừng thành công của Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, tối ngày 4-10, tỉnh Gia Lai tổ chức chương trình nghệ thuật đặc biệt với chủ đề “Sắt son niềm tin theo Đảng” tại Quảng trường Nguyễn Tất Thành (phường Quy Nhơn).

Thắp lên lời thơ quê xứ

Thắp lên lời thơ quê xứ

(GLO)- Giữa thời đại ngổn ngang những thanh âm đô thị, giữa nhịp sống hối hả dễ bào mòn gốc rễ bản thể, tập thơ Cồn quê xứ (NXB Hội Nhà văn, 2025) vừa ra mắt bạn đọc đầu tháng 7-2025 như một vọng âm dịu dàng từ đất mẹ, khiến ta như lắng lại...

Giải mã 'năm số 9'

Giải mã 'năm số 9'

Trào lưu “năm số 9” hay "năm thế giới số 9" bùng nổ trong ngày 9/9. Không chỉ nhiều bạn trẻ hưởng ứng, chia sẻ những bài học, chiêm nghiệm của bản thân mà nhiều nghệ sĩ Việt cũng hưởng ứng.

Dấu ấn nhiếp ảnh trẻ ở sân chơi quốc gia

Dấu ấn nhiếp ảnh trẻ ở sân chơi quốc gia

(GLO)- Tham gia Festival Nhiếp ảnh trẻ năm 2025, các tay máy Gia Lai đã đạt giải thưởng cao hoặc có tác phẩm được chọn triển lãm, củng cố kỳ vọng về lứa nghệ sĩ kế thừa với tố chất trẻ trung, tư duy nhanh nhạy và cực kỳ nghiêm túc trong sáng tạo nghệ thuật.

null