Hát bội xuống thuyền

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Mới đây, ngành du lịch TP Hồ Chí Minh mở tour “Đi buýt hai tầng trên sông nghe hát bội”. Hiểu nôm na là loại hình nghệ thuật truyền thống này đã thoát khỏi sân khấu rực rỡ ánh đèn “trên cạn” để bước xuống thuyền đi trên sông nước. Nghe đâu mới vào guồng chưa kịp trơn máy mà đã “hết sạch vé”, dù có loại vé lên đến gần 500 nghìn đồng, tùy vị trí ngồi. Cũng lại nghe nói, không chỉ có người Việt mà cả du khách nước ngoài cũng xuống thuyền để được hòa mình vào không gian nghệ thuật này.

Có lẽ khi nghe thông tin trên, người Bình Định là vui nhất. Vì sao? Vì cùng với bài chòi, hát bội được xem di sản quý giá bậc nhất xứ này. Còn tôi, tôi lại mơ có ngày nào đó, tỉnh Bình Định sẽ đưa hát bội “xuống thuyền” rồi dọc ngang Thị Nại chẳng hạn, để hút du khách về mình. Lúc ấy, hát bội sẽ được diễn trên các du thuyền và thường xuyên chứ không phải thảng hoặc như ở nhà hát, hoặc cậy quá nhiều vào các đoàn tuồng chân đất như lâu nay. Như thế hát bội sẽ đi xa hơn.

Tên tour là “Đi buýt hai tầng trên sông nghe hát bội” nhưng người Bình Định chắc chắn sẽ nói là coi/xem chứ không phải chỉ nghe. Nếu kịch nói mang đến cho người xem một sự vỡ lẽ khi nút thắt lên đến đỉnh điểm và được “tháo ngòi nổ”, thì hát bội khiến người xem “phê” liên tục ngay từ khi mới bước vào không gian của nó, từ trang trí sân khấu, cách vẽ mặt, phục trang, điệu bộ và tất nhiên cả giọng hát. Thậm chí họ còn xem cả anh cầm chầu đánh trống “có nghề” hay không.

Năm 1987, lúc còn là tỉnh Nghĩa Bình, tôi là nhân viên của Sở Văn hóa Thông tin tỉnh này, ở khu tập thể phía sau Trường THCS Lê Hồng Phong (TP Quy Nhơn). Đêm hôm khuya khoắt thường vọng về từ sân bãi Lê Hồng Phong cạnh đó những tiếng trống chầu khi nhặt lúc thưa sau những câu hát khi trầm lúc bổng… Bấy giờ tôi còn quá trẻ để hiểu và cảm hết sự huyền diệu của bộ môn nghệ thuật này. Cho đến một hôm tôi tò mò ra sân bãi ấy xem thử. Và… không hiểu chi hết! Rồi tự hỏi mình: “Tại sao cũng diễn một vở tuồng ấy thôi mà các cụ ông cụ bà đi xem mãi không chán dù biết hết nội dung của vở tuồng?”. Và tôi tự trả lời: “Phải tìm hiểu nội dung trước rồi mới “đi coi” sau thì mới hiểu hết sự lung linh huyền diệu của nó”. Nhà nghiên cứu tuồng Vũ Ngọc Liễn đã dạy cho tôi bài vỡ lòng. Thế rồi tôi vỡ lẽ vì sao người Bình Định lại có câu ca: “Hát bội hành tội người ta/ Đàn ông bỏ vợ đàn bà bỏ con”. Mê đến mức ấy thì chỉ có hát bội mà thôi.

Vài chục năm nay ở Bình Định, mỗi khi có dịp đăng đàn để nói về hát bội, ai cũng trình bày bay bổng về giá trị của hát bội. Nhưng làm sao để hát bội - ít nhất cũng có được đời sống sôi nổi như bài chòi dân gian như hiện nay, thì… xin lỗi các bạn Bình Định đừng tự ái, các bạn làm chưa tới đâu hết. Bây giờ, TP Hồ Chí Minh đã đưa hát bội “xuống thuyền” rồi, hé lộ một lối thoát cho tuồng rồi đấy, các bạn làm gì nhiều hơn với niềm tự hào to lớn của các bạn đi.   

TRẦN ĐĂNG

Có thể bạn quan tâm

Đèo An Khê: Dấu ấn lịch sử

Đèo An Khê: Dấu ấn lịch sử

(GLO)- Nếu như Tây Bắc có “tứ đại danh đèo”: Mã Pí Lèng, Ô Quy Hồ, Pha Đin, Khau Phạ thì vùng duyên hải miền Trung lên đại ngàn Tây Nguyên cũng có “ngũ danh đèo”: An Khê, Phượng Hoàng, Khánh Lê, Ngoạn Mục, Violak.

default

Địa phận Phủ Hoài Nhơn được xác lập năm Hồng Đức thứ 2 (1471), là miền “viễn châu” khá rộng; sau hơn 550 năm, vùng đất rộng lớn lúc ban đầu được phân chia thành nhiều tỉnh thuộc Nam Trung bộ và Bắc Tây Nguyên. 
Pleiku, miền nhớ...

Pleiku, miền nhớ...

(GLO)- Nếu tính từ dấu mốc ký Nghị định Toàn quyền Đông Dương thành lập đại lý hành chính Pleiku thuộc tỉnh Kon Tum ngày 24-5-1925, Pleiku với ý nghĩa một địa danh cả về cách đọc và cách viết đã ra đời và tồn tại đến ngày nay đã được 100 năm.

Ðại ngàn nối liền những niềm vui

Ðại ngàn nối liền những niềm vui

Trong ngôi nhà sàn dưới chân núi ở làng K8, xã Vĩnh Sơn (huyện Vĩnh Thạnh), Nghệ nhân nhân dân Ðinh Chương nở nụ cười sảng khoái, hồ hởi nói: “Bà con trong làng đang trông chờ ngày 1.7.2025, để không chỉ núi liền núi, sông liền sông mà đồng bào Bana ở hai tỉnh trước đây sẽ về chung mái nhà tỉnh Gia Lai mới”.
Tổng Bí thư Tô Lâm dự khai mạc Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp”

Tổng Bí thư Tô Lâm dự khai mạc Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp”

Nhân dịp kỷ niệm 110 năm ngày sinh Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh (1.7.1915 – 1.7.2025), sáng 29.6, tại Hà Nội, Văn phòng Trung ương Đảng tổ chức Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp” nhằm tri ân những cống hiến to lớn của đồng chí Nguyễn Văn Linh đối với Đảng, đất nước và nhân dân. Tổng Bí thư Tô Lâm dự và cắt băng khai mạc Triển lãm.
Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025: Góp phần khơi dậy tiềm năng sáng tạo

Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025: Góp phần khơi dậy tiềm năng sáng tạo

Triển khai trong thời gian chưa tròn 1 năm, Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025 đã thu hút nhiều người yêu văn chương trong và ngoài tỉnh tham gia. Tác phẩm được gửi về không chỉ thể hiện sự đầu tư công phu về nội dung và hình thức, mà còn góp phần lan tỏa hình ảnh vùng đất Bình Ðịnh giàu bản sắc văn hóa, chiều sâu lịch sử.
Núi lửa Chư Đang Ya (huyện Chư Păh) đã đi vào thơ của tác giả Nguyễn Thanh Mừng. Ảnh: Phạm Quý

Cao nguyên trong thơ Nguyễn Thanh Mừng

(GLO)- Tên tuổi nhà thơ Nguyễn Thanh Mừng gắn liền với các tập thơ “Rượu đắng”, “Ngàn xưa”, .... Viết không nhiều nhưng thơ ông lại có mặt trong hầu hết các tuyển tập danh tiếng thơ Việt Nam hiện đại. Mấy năm gần đây, ông dành tình thương mến với Tây Nguyên và viết nhiều về vùng đất này.

Nơi chắp cánh đam mê âm nhạc

Nơi chắp cánh đam mê âm nhạc

(GLO)- Với đặc thù làm việc trong sự cô đơn, tĩnh lặng, nhiều kỹ thuật viên (KTV) có kinh nghiệm tại một số phòng thu trên địa bàn TP. Pleiku (tỉnh Gia Lai) đang âm thầm đứng sau những bản thu chất lượng của các ca sĩ chuyên và không chuyên, chắp cánh cho đam mê âm nhạc.

Chung vai một gánh hai quê

Chung vai một gánh hai quê

Chung vai một gánh hai quê là chủ đề chung cho tập truyện ngắn “Người hai quê” của Hương Văn do Tạp chí Văn nghệ Quân đội chọn lọc và được NXB Quân đội Nhân dân - 2025 ấn hành. 

Chuyện về những nhà báo không chuyên

Chuyện về những nhà báo không chuyên

(GLO)- Dù chưa được đào tạo chuyên ngành báo chí, nhưng bằng nhiệt huyết, nhiều cộng tác viên của Báo Gia Lai vẫn luôn nuôi dưỡng niềm đam mê với nghề báo, cần mẫn ghi lại từng khoảnh khắc đời sống ở cơ sở trở thành cánh tay nối dài của tòa soạn trong việc lan tỏa thông tin, kết nối cộng đồng.

Tự hào được sống đúng đam mê

Tự hào được sống đúng đam mê

Có thẻ hay không có thẻ nhà báo họ vẫn làm báo. Bởi họ luôn có niềm đam mê và mong muốn góp một phần nhỏ bé vào hành trình chuyển động của xã hội bằng ngòi bút, bằng trái tim và bằng đôi mắt luôn đau đáu với hiện thực.

Tác nghiệp ở Trường Sa

Tác nghiệp ở Trường Sa

Mỗi chuyến tác nghiệp tại Trường Sa không chỉ là nhiệm vụ, mà còn là hành trình cảm xúc, hun đúc tinh thần yêu nước và khát vọng cống hiến. Những trải nghiệm nơi đảo xa đã trở thành dấu mốc nổi bật trên chặng đường làm báo, để các phóng viên, biên tập viên được “tôi luyện” trong môi trường đặc biệt, khắc nghiệt và đầy cảm hứng.

null