Theo kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030 đã được thống nhất, giai đoạn này, tỉnh dành 57.465 tỷ đồng bố trí cho hàng trăm dự án xây dựng hạ tầng. Riêng trong năm 2025, kế hoạch đầu tư công đã được thông qua gần 5.076 tỷ đồng, bố trí đầu tư cho 43 dự án, trong đó, có nhiều dự án trọng điểm như: nâng cấp, mở rộng tỉnh lộ 669 nối quốc lộ 19 (điểm đầu thuộc thị xã An Khê) với đường Trường Sơn Đông (điểm cuối thuộc huyện Kbang); dự án đường liên huyện Mang Yang-Ia Pa (tỉnh lộ 666); dự án đường Nguyễn Văn Linh (đoạn từ đường Trường Chinh đến đường Lê Thánh Tôn, TP. Pleiku)…
Và trong tương lai gần, tuyến cao tốc Quy Nhơn-Pleiku là tuyến đường có vai trò đặc biệt quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm quốc phòng-an ninh của khu vực Tây Nguyên cũng như khu vực duyên hải Trung Bộ sẽ được khởi công xây dựng để phấn đấu hoàn thành trước năm 2030.
Với việc triển khai các dự án trên, dự kiến nhu cầu sử dụng đất san lấp để phục vụ thi công các công trình đầu tư công là rất lớn. Tuy nhiên, thời gian qua, việc cấp phép khai thác các mỏ đất san lấp trên địa bàn tỉnh gặp rất nhiều khó khăn, một số trường hợp đã trúng đấu giá quyền khai thác khoáng sản nhưng doanh nghiệp chưa thể thăm dò, khai thác do vướng mắc công tác thỏa thuận đền bù về đất đai và tài sản trên đất trong diện tích mỏ; thời gian làm thủ tục để cấp giấy phép khai thác kéo dài.
Được biết, hiện toàn tỉnh có hơn 70 giấy phép khai thác khoáng sản còn hiệu lực. Việc khan hiếm vật liệu xây dựng đã đẩy giá cát, đá... đầu vào tăng cao gây khó khăn cho việc triển khai các dự án. Nhiều dự án chậm trễ, kéo dài cũng vì thiếu vật liệu san lấp.
Vì vậy, cuối năm 2024, UBND tỉnh đã phê duyệt kế hoạch đấu giá quyền khai thác khoảng sản trên địa bàn tỉnh với 9 khu vực mỏ đất san lấp làm vật liệu xây dựng thông thường chưa có kết quả thăm dò khoáng sản. Dự kiến việc đấu giá sẽ được triển khai trong tháng 3-2025.
Đặc biệt, để cung cấp đủ nguyên vật liệu phục vụ dự án cao tốc Quy Nhơn - Pleiku, UBND tỉnh vừa có công văn số 420/UBND-CNXD ngày 25-2-2025 yêu cầu UBND các huyện, thị xã, thành phố: đối với khoảng sản làm vật liệu san lấp (khoảng sản nhóm IV) phải rà soát, dự kiến các khu vực mỏ trong phương án bảo vệ, thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng khoáng sản trên địa bàn tỉnh, các khu vực mỏ nằm ngoài phương án này để cập nhật vào điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất cấp huyện đến năm 2030 và Kế hoạch sử dụng đất năm 2025. Từ đó, làm cơ sở cấp giấy phép khai thác khoáng sản thông qua đấu giá, hoặc cấp giấy phép khai thác khoáng sản không thông qua đấu giá quyền khai thác khoáng sản cho các tổ chức được cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền lựa chọn là nhà thầu thi công các dự án quan trọng quốc gia, dự án đầu tư công khẩn cấp; công trình, hạng mục công trình thuộc chương trình mục tiêu quốc gia theo quy định của pháp luật về đầu tư công.
Đối với các khu vực mỏ làm vật liệu xây dựng thông thường (khoáng sản nhóm III), UBND tỉnh yêu cầu rà soát, dự kiến các khu vực mỏ đá làm vật liệu xây dựng thông thường; cát xây dựng trong phương án bảo vệ, thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng khoáng sản trên địa bàn tỉnh; diện tích các công trình phục vụ cho hoạt động khoáng sản gắn với khu vực khai thác khoáng sản để cập nhật vào điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất cấp huyện đến năm 2030 và Kế hoạch sử dụng đất năm 2025. Từ đó, làm cơ sở đấu giá quyền khai thác khoáng sản, cấp giấy phép khai thác khoáng sản theo quy định của pháp luật, kịp thời có nguồn nguyên vật liệu phục vụ thi công các dự án, công trình xây dựng trên địa bàn tỉnh, đặc biệt là dự án cao tốc Quy Nhơn-Pleiku.
Thông báo mời tham gia đấu giá quyền khai thác mỏ đất san lấp
Gia Lai phê duyệt đấu giá quyền khai thác khoáng sản đối với 9 mỏ đất san lấp
Tuy vậy, theo ý kiến của ông Đào Trọng Tú-Giám đốc Công ty cổ phần xây dựng Trung Nguyên (phường Hoa Lư, TP. Pleiku): “Để đảm bảo nguồn vật liệu xây dựng, UBND tỉnh nên có ý kiến chỉ đạo với các địa phương, các sở, ngành tăng cường kiểm soát để tránh việc đầu cơ, nâng giá vật liệu xây dựng để đón đầu các dự án lớn của tỉnh, như tuyến đường cao tốc, các dự án giao thông lớn.
Bên cạnh đó, cần quy hoạch các điểm mỏ vật liệu xây dựng, tiến hành đấu thầu, đấu giá để thu ngân sách nhà nước, đảm bảo nguồn vật liệu xây dựng cho các dự án, từ đó có thể đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án theo đúng kế hoạch”.
