Mang ý nghĩa quan trọng, song công tác sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, xã phải được thực hiện phù hợp với tình hình thực tiễn.
Qua nhiều lần điều chỉnh, chia tách, sáp nhập địa giới hành chính, đến nay trên địa bàn tỉnh có 11 đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp huyện (1 thành phố, 1 thị xã, 9 huyện); 159 ĐVHC cấp xã (126 xã, 21 phường, 12 thị trấn). Về cơ bản từ năm 2007 đến nay, số lượng ĐVHC cấp huyện, xã được giữ ổn định.
 |
| Huyện Vân Canh chỉ đạt 38% tiêu chuẩn về quy mô dân số. - Trong ảnh: Học sinh Trường Tiểu học Canh Liên, huyện Vân Canh. |
Phát sinh bất cập
Theo đánh giá của Sở Nội vụ, các ĐVHC cấp huyện, xã của tỉnh sau khi chia tách, thành lập mới đều có diện tích tự nhiên, quy mô dân số phù hợp, tạo điều kiện cho chính quyền quản lý hành chính lãnh thổ, xây dựng và triển khai thực hiện các chương trình kế hoạch phát triển KT-XH. Từ đó, phát huy được tiềm năng, thế mạnh địa phương trong đầu tư phát triển, xây dựng cơ sở hạ tầng, chỉnh trang đô thị; kiện toàn tổ chức bộ máy, nâng cao năng lực quản lý, củng cố quốc phòng, an ninh; nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân.
| Không quá cứng nhắc Trong chuyến làm việc tại Bình Ðịnh vào tháng 7.2018, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân nhấn mạnh yêu cầu sắp xếp, xây dựng bộ máy hành chính gọn, nhẹ nhưng phải đảm bảo phục vụ tốt nhất cho người dân. Bộ trưởng cho biết sẽ có lộ trình chung để các địa phương cùng thực hiện sáp nhập hợp lý các ÐVHC. Ðịnh hướng chung là không quá cứng nhắc theo tiêu chí diện tích và dân số, mà sẽ có “quy định khung” theo đặc trưng vùng, miền. |
Tuy nhiên, Phó Giám đốc Sở Nội vụ Ngô Văn Hương cho rằng, việc chia tách, thành lập mới các ĐVHC cấp huyện, xã thời gian qua cũng làm phát sinh một số bất cập. Số lượng các ĐVHC, các cơ quan Đảng, chính quyền, Mặt trận, các tổ chức chính trị - xã hội tăng thêm, kéo theo tăng lượng biên chế, cán bộ, công chức, quỹ tiền lương, kinh phí hoạt động, dẫn đến thêm gánh nặng cho ngân sách.
“Cùng với đó, không gian phát triển bị chia cắt dẫn đến phân tán nguồn lực, gây ảnh hưởng đến công tác lập quy hoạch, kế hoạch định hướng phát triển KT-XH tầm vĩ mô của tỉnh; đồng thời tác động trực tiếp đến chất lượng phục vụ người dân và DN”, ông Hương nhận định.
Ngày 25.10.2017, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII ban hành Nghị quyết số 18-NQ/TW “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”. Nghị quyết đặt ra mục tiêu đến năm 2021, sắp xếp thu gọn hợp lý các ĐVHC cấp xã chưa đạt 50% tiêu chuẩn theo quy định về quy mô dân số, diện tích tự nhiên và giảm số lượng thôn, tổ dân phố; từ năm 2021 đến năm 2030, cơ bản hoàn thành việc sắp xếp thu gọn các ĐVHC cấp huyện, xã và thôn, tổ dân phố theo tiêu chuẩn quy định.
Mới đây, ngày 12.3.2019, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 653/2019/NQ-UBTVQH14 về việc sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2019- 2021. Mục tiêu cụ thể là từ nay đến năm 2021, cơ bản hoàn thành việc sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, xã chưa đạt 50% của cả 2 tiêu chuẩn diện tích tự nhiên và quy mô dân số. Khuyến khích các địa phương thực hiện việc sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, xã còn lại chưa đạt tiêu chuẩn theo quy định khi bảo đảm các yếu tố thuận lợi để phát triển KT-XH, phát triển đô thị và “được đa số nhân dân đồng thuận”.
Bình Định hiện có 6 ĐVHC cấp huyện và 108 ĐVHC cấp xã chưa đạt tiêu chuẩn quy định về diện tích tự nhiên hoặc quy mô dân số, nhưng không có đơn vị chưa đạt 50% cả 2 tiêu chuẩn thuộc diện sắp xếp đến năm 2021.
“Tuy nhiên, để bảo đảm lộ trình theo Nghị quyết số 18-NQ/TW, Sở Nội vụ sẽ tham mưu UBND tỉnh đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quán triệt; đặc biệt là chuẩn bị chu đáo các điều kiện cần thiết để triển khai thực hiện việc sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, xã trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021 - 2030”, ông Ngô Văn Hương cho biết.
| Theo kết quả rà soát thực trạng về tiêu chuẩn diện tích tự nhiên và quy mô dân số theo Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bình Ðịnh có 5 ÐVHC cấp huyện đạt từ 100% trở lên cả 2 tiêu chuẩn (TP Quy Nhơn, TX An Nhơn, các huyện Tây Sơn, Phù Cát và Phù Mỹ). 2 đơn vị đạt từ 50% trở lên cả 2 tiêu chuẩn là huyện Hoài Ân và Hoài Nhơn. 4 đơn vị còn lại có 1 trong 2 tiêu chuẩn đạt dưới 50% (huyện Tuy Phước có diện tích tự nhiên đạt 49%, quy mô dân số đạt 171%; huyện Vân Canh tương ứng là 95 - 38%; huyện Vĩnh Thạnh 84 - 43%; huyện An Lão 82 - 38%). Trong 159 ÐVHC cấp xã, có 51 đơn vị đạt 100% trở lên cả 2 tiêu chuẩn (gồm 38 xã, 12 phường, 1 thị trấn). Có 52 đơn vị đạt từ 50% trở lên cả 2 tiêu chuẩn (gồm 44 xã, 1 phường, 7 thị trấn). Có 56 đơn vị có 1 trong 2 tiêu chuẩn đạt dưới 50% (gồm 44 xã, 8 phường, 4 thị trấn). |
NGUYỄN VĂN TRANG
