Xốn xang bến nước Tây Nguyên

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Bến nước đã trở thành nét đặc trưng của các buôn làng Tây Nguyên. Vì vậy, ký ức về bến nước luôn in sâu trong tiềm thức mỗi người dân quê. Bến nước Ia Rmok là một ký ức đẹp như thế!
Sông Ba thơ mộng chảy qua địa bàn xã Ia Rmok của huyện Krông Pa. Cách đây 20 năm, ở giữa 2 bến đò là bến nước mà ngày ngày những người dân địa phương thường ra gùi nước, tắm giặt. Người Jrai rất quý trọng nguồn nước nên họ phân chia rất rõ ràng, dành hẳn một vùng bãi sông để lấy nước uống. Việc tắm giặt thì ra tận mép nước, nơi con nước xuôi dòng. Cách lấy nước của người Jrai cũng hết sức đặc biệt. Họ chọn chỗ cát sạch, đào một hố sâu độ nửa mét, chờ cho nước ngầm rỉ ra. Phải là thứ nước trong vắt mang vị ngọt thanh mát của nước sông. Sau đó, họ dùng ca chắt nước vào chai hoặc can lớn. Nước phải được đổ qua một cái túi vải nhỏ (thường là họ tự may) để lọc cát. Thứ nước này đảm bảo sạch vì thời đó dòng sông Ba chưa bị ô nhiễm bởi các nhà máy. Từng chai nước lớn nhỏ được xếp vào gùi trở về làng. Quá trình lấy nước phải di chuyển từ nhà ra bến sông có khi đến vài cây số nên nước này chỉ dùng để uống hoặc nấu ăn. Người Jrai hồn nhiên thật thà, khi tôi đến thăm nhà học sinh, phụ huynh thường mang cả chai nước to đặt trước mặt để mời cô uống.
 Minh họa: Kim Hương
Minh họa: Kim Hương
Vào mùa khô, các giếng trong làng hầu như đã cạn. Mực nước sông Ba xuống thấp, bãi cát trắng trải dài, nước sông chỉ còn là một quãng nhỏ giữa dòng. Bến nước đông vui, tấp nập nhất là vào buổi chiều khi mọi người già trẻ, lớn bé cùng tập trung, tiếng nói cười rộn một khúc sông. Lúc này, nắng đã vơi, gió lay nhẹ bờ cỏ đem lại cho dòng sông vẻ yên bình, thảnh thơi. Các bà quấn váy đen dài thong thả gội đầu, các cô sơn nữ thì vùi mình trong làn nước sâu như muốn nước che đi một phần thân thể. Vui nhất vẫn là các em bé, mới 5, 6 tuổi đã biết bơi nhưng cũng không dám ra xa, quẫy nước tung tóe ồn ã cả bến sông. Giáo viên chúng tôi cũng hòa mình trong dòng nước mát rượi, lân la chuyện trò làm quen để tìm hiểu phong tục của bà con nơi đây. Tôi nhớ những gương mặt còn rụt rè, nói tiếng Kinh chưa sõi nhưng nụ cười đầy thân thiện của các mẹ, các chị. Họ bày chúng tôi cách lấy nước về dùng. Có chị còn hào phóng cho luôn túi lọc cát khi chúng tôi chưa biết mà chuẩn bị. Cứ nghĩ lại cái thời ì ạch xách từng can nước vượt qua bãi cát, lên một con dốc cao lổn nhổn sỏi đá, áo quần sũng nước, mồ hôi đầm đìa mới thấy sự vất vả của hành trình đến với con nước. Nhưng bù lại, chúng tôi có những giây phút sảng khoái dưới bờ cát mịn màng, mặt sông đầy gió, thỏa sức lội nước hoặc vùng vẫy trong lòng sông mát rượi mà dạt dào niềm vui, hòa mình cùng thiên nhiên trong mùa khô Tây Nguyên.
Bến nước Ia Rmok chỉ tồn tại vào mùa khô chứ vào mùa mưa, nước sông Ba dâng cao lút bãi cát, bà con không thể lấy nước theo cách cũ. Họ đành quay trở về bên những mạch nước giọt, suối cạn hoặc các giếng trong làng. Một sự thay đổi lớn khi Thủy điện sông Ba Hạ (tỉnh Phú Yên) được đưa vào khai thác, khúc sông Ia Rmok trở thành hồ chứa nước cho thủy điện. Nước sông vào mùa khô cũng lưng lửng giữa sông, không còn tình trạng sông trơ bãi cát vào mùa khô nữa nên mất hẳn bến nước. Đã nhiều năm trôi qua, cuộc sống của người dân đã bớt khó khăn, hệ thống nước sạch nông thôn về tận buôn làng. Trường chúng tôi cũng dùng nước giếng khoan, thầy cô không phải khó nhọc ra sông lấy nước như trước. Bến nước Ia Rmok chỉ còn trong tiềm thức của mỗi người dân nơi đây.
Dù vậy, thảng hoặc trong tôi vẫn thấp thoáng hình ảnh các mẹ, các em gùi nước, bàn chân nhẫn nại vượt dốc về làng. Yêu sao hình ảnh bình dị của quê hương một thời đã xa…
 MAI HƯƠNG

Có thể bạn quan tâm

Thơ Lê Vi Thủy: Biên cương mùa gió

Thơ Lê Vi Thủy: Biên cương mùa gió

(GLO)- Giữa những cơn gió xào xạc của núi rừng Tây Nguyên bỏng rát, bài thơ “Biên cương mùa gió” của Lê Vi Thủy như thổi vào lòng người nỗi xúc động lặng thầm. Từ ánh mắt trẻ thơ đến no ấm buôn làng và những giọt mồ hôi người lính, tất cả hòa quyện trong khát vọng yên bình nơi địa đầu Tổ quốc.

Tổ quốc trong tim

Thơ Lenguyen: Tổ quốc trong tim

(GLO)- Bài thơ “Tổ quốc trong tim” của tác giả Lenguyen là lời tri ân sâu sắc với cha ông đã hy sinh vì độc lập dân tộc. Từ Cửu Long đến Trường Sơn, từ Điện Biên đến Sài Gòn, một Việt Nam bất khuất vươn lên giữa máu và hoa, rạng ngời sắc cờ Tổ quốc.

Thơ Đào An Duyên: Lòng quê

Thơ Đào An Duyên: Lòng quê

(GLO)- Trong nhịp sống hiện đại hối hả, bài thơ "Lòng quê" của tác giả Đào An Duyên là tiếng vọng thầm lặng mà day dứt. Người xa quê, dù ở đâu chăng nữa vẫn mang trong tim nỗi nhớ cội nguồn. Qua hình ảnh nước xuôi nước ngược, bài thơ gợi về sự gắn bó thiêng liêng giữa con người và quê hương.

Người nặng lòng với dân ca Tày

Người nặng lòng với dân ca Tày

(GLO)-Hơn 30 năm kể từ ngày rời quê hương Cao Bằng vào Gia Lai lập nghiệp, ông Mã Văn Chức (SN 1961, tổ 3, thị trấn Phú Thiện) vẫn nặng lòng với văn hóa dân tộc Tày. Hơn 100 bài hát đã được ông sáng tác theo làn điệu dân ca Tày với mong muốn “giữ lửa” cho âm nhạc dân gian.

Thơ Lữ Hồng: Những gương mặt hoa cài

Thơ Lữ Hồng: Những gương mặt hoa cài

(GLO)- Bằng hình ảnh thiên nhiên giàu biểu cảm, bài thơ "Những gương mặt hoa cài" của Lữ Hồng gợi nên vẻ đẹp bình yên ẩn sâu trong nhịp sống phố thị. Lời thơ không chỉ là hoài niệm, mà còn là nơi gửi gắm tình yêu, ký ức và những giấc mơ không lời giữa tháng năm xoay vần.

Thơ Sơn Trần: Phía Trường Sơn

Thơ Sơn Trần: Phía Trường Sơn

(GLO)- Bài thơ "Phía Trường Sơn" của Sơn Trần là khúc trầm sâu lắng về nỗi nhớ và sự hy sinh lặng thầm phía hậu phương. Tháng Tư về trên biên cương đầy cỏ xanh và chiều sương phủ trắng, nỗi nhớ hòa quyện cùng đất trời, tạo nên một bản tình ca sâu lắng dành cho cha-người lính năm xưa.

Khẳng định sức sống bất tận của văn học nghệ thuật trong đời sống tinh thần Nhân dân

Khẳng định sức sống bất tận của văn học nghệ thuật trong đời sống tinh thần Nhân dân

(GLO)- Đó là phát biểu của Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Châu Ngọc Tuấn tại hội nghị tổng kết 50 năm nền văn học nghệ thuật tỉnh Gia Lai sau ngày thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025) diễn ra vào sáng 23-4 tại Hội trường 2-9 (TP. Pleiku).

Nơi “Ngọn lửa cao nguyên” rực sáng

Nơi “Ngọn lửa cao nguyên” rực sáng

(GLO)- Trong kho tàng âm nhạc Việt Nam có nhiều ca khúc không chỉ đơn thuần là tác phẩm nghệ thuật mà còn là biểu tượng của một vùng quê. Nơi ấy, tình yêu và nỗi nhớ không thể phai mờ. “Ngọn lửa cao nguyên” của nhạc sĩ Trần Tiến chính là một trong những ca khúc như thế.

“Lặng lẽ trưởng thành” cùng sách

“Lặng lẽ trưởng thành” cùng sách

(GLO)- “Dáng vẻ của một người yên lặng đọc sách khá giống với những gì tôi cảm thấy khi nghĩ về một người đang trưởng thành trong lặng lẽ”-đó là cảm nhận của chị Trần Thị Kim Phùng Thủy-Trưởng ban Điều hành dự án “Văn hóa đọc Gia Lai” về giá trị sâu bền mà sách mang lại.

Thơ Lenguyen: Mùa qua phố

Thơ Lenguyen: Mùa qua phố

(GLO)- Bài thơ "Mùa qua phố" của tác giả Lenguyen là một bức tranh dịu dàng, gợi cảm xúc, đưa người đọc bước vào không gian phố núi Pleiku trong thời khắc chuyển mùa. Với giọng điệu lãng mạn và sâu lắng, bài thơ khơi gợi vẻ đẹp bình dị nhưng đầy chất thơ của phố núi...

Con đường tất yếu

Con đường tất yếu

Vài năm trở lại đây, các sản phẩm văn hóa - nghệ thuật Việt đã được khai thác với tinh thần mới: vừa trân trọng truyền thống, vừa dấn thân khai phá cái mới.