Từ những căn cứ cách mạng gian khó đến công cuộc đổi mới và khát vọng phát triển hôm nay, Ðảng bộ và nhân dân các dân tộc Gia Lai đã viết nên chặng đường đầy vẻ vang.
Chúng tôi trở lại những “địa chỉ đỏ” trong tiết trời cuối năm se lạnh, hành trình ngược dòng ký ức. Ở đó, mỗi tên đất, tên người đều như lớp trầm tích lưu giữ một phần lịch sử hào hùng.
Giữa đại ngàn Tây Nguyên, từ những buôn làng heo hút, các làng kháng chiến, căn cứ du kích đã hình thành, trở thành điểm tựa tinh thần và vật chất cho lực lượng cách mạng.
Trong khói lửa, lớp lớp thanh niên Bahnar, Jrai… không quản hiểm nguy, nối nhau vào cuộc chiến, để rồi tên tuổi Đinh Núp, A Sanh, Kpă Klơng, Kpă Ó… trở thành những biểu tượng bất tử của lịch sử.
Tìm về những “địa chỉ đỏ”
Hành trình được bắt đầu ở làng Stơr (xã Tơ Tung), quê hương Anh hùng Núp, với màu xanh của ruộng nương và nếp sống mới hiện rõ qua từng ngày. Ông Đinh Rới-Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng làng-cho biết: Làng Stơr có 106 hộ dân, chủ yếu là người Bahnar.
Người dân ở đây giờ làm kinh tế khá rồi, mạnh dạn chuyển đổi những rẫy mì, nương lúa kém hiệu quả sang trồng cây mía cho năng suất và thu nhập cao hơn. Cả làng đến nay chỉ còn 5 hộ nghèo, một bước tiến lớn nếu so với những ngày nghèo khó triền miên trước kia.
Cùng với phát triển kinh tế, làng Stơr vẫn giữ trọn hồn cốt văn hóa và truyền thống cách mạng. Nhà lưu niệm Anh hùng Núp và làng kháng chiến được phục dựng trên triền đồi với nhà sàn, kho lúa, nhà lưu niệm… tạo thành quần thể kiến trúc đậm sắc thái Bahnar.
Đây là điểm đến quan trọng trong các hành trình về nguồn, nơi truyền ngọn lửa yêu nước, tinh thần cách mạng cho thế hệ trẻ.
Rời làng Stơr trong âm vang cồng chiêng còn vang vọng trên sườn đồi, hành trình đưa chúng tôi về bến đò A Sanh (làng Nú, xã Ia Krái)-nơi gắn liền tên tuổi Anh hùng LLVT A Sanh (Puih Sanh) và dòng Pô Kô huyền thoại.
Từng chiếc thuyền độc mộc năm xưa lặng lẽ đưa bộ đội, đạn dược vượt sông giữa bom đạn hiểm nguy để phục vụ kháng chiến chống Mỹ, giờ đã được thay bằng thuyền máy chở hàng hóa, xe tải tấp nập.
Cuộc sống đổi thay rất nhiều, nhưng với người Jrai ở làng Nú, mỗi chuyến đò vẫn gợi lại câu hát quen thuộc: “A Sanh ơi đẹp mãi chiến công. Dòng Pô Kô sáng tên anh…”.
Làng Nú hôm nay khởi sắc với đường bê tông thênh thang, nhà xây kiên cố nằm xen trong những vườn điều xanh mướt ngút ngàn. Ông Rơ Châm Hmơnh-người uy tín của làng-tự hào: Làng có 100% hộ dân là người Jrai và làng được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới từ năm 2013.
Năm 2024, làng được Chủ tịch UBND tỉnh tặng bằng khen về thành tích xuất sắc trong 3 năm triển khai thực hiện Kết luận số 01-KL/TW của Bộ Chính trị về việc tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị khóa XII về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Đội cồng chiêng của làng thường xuyên tham gia các lễ hội, đặc biệt là hội đua thuyền độc mộc trên dòng Pô Kô-một nét văn hóa đặc sắc của vùng đất này.
Từ dòng Pô Kô, chúng tôi đến làng Bạc 1, nơi ký ức và hiện tại như giao hòa trong câu chuyện của nữ Anh hùng LLVT Kpă Ó. Ở tuổi 75, người phụ nữ Jrai vẫn giữ ánh mắt cương nghị, giọng nói mạnh mẽ như thuở xông pha giữa đại ngàn đánh giặc.
Nhắc lại cuộc thảm sát năm 1962, khi quân địch giết hại dân làng và người thân, bà Kpă Ó vẫn nghẹn ngào. Nhưng vượt qua đau thương, làng Bạc 1 hôm nay vươn lên mạnh mẽ với những vườn cà phê, hồ tiêu, cây ăn quả trải dài trên đất đỏ bazan.
Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng làng Kpă Blet chia sẻ: Chi bộ hiện có 20 đảng viên và không còn đảng viên nằm trong diện hộ nghèo. Dù làng vẫn còn khó khăn, nhưng người dân đang dần thay đổi nếp nghĩ, cách làm, tự tin xây dựng cuộc sống mới.
Từ gian khó đến chuyển mình mạnh mẽ
80 năm hình thành và phát triển là hành trình kiên định của Đảng bộ và nhân dân các dân tộc tỉnh Gia Lai (cũ). Từ ngày thành lập trong khói lửa, qua Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ I (năm 1949) cho đến 16 kỳ đại hội nối tiếp sau đó, Đảng bộ tỉnh Gia Lai trưởng thành vượt bậc cả về tư duy lãnh đạo, tổ chức và cách thức vận hành. Tất cả tạo nên một nền tảng vững chắc để địa phương đi qua những thử thách lớn của lịch sử.
Đến cuối năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh Gia Lai (cũ) giảm còn 6,06%, trong đó hộ nghèo là đồng bào dân tộc thiểu số còn 12,66%. Những con số tưởng như khô khan nhưng lại phản ánh sức chuyển mình mạnh mẽ của một địa phương luôn kiên trung, đoàn kết, vững niềm tin vào Đảng.
Cùng với phát triển KT-XH, công tác xây dựng Đảng được coi là nhiệm vụ trọng tâm. Từ chi bộ đến đảng bộ cơ sở đều được củng cố, kiện toàn; năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của đội ngũ đảng viên được nâng lên rõ rệt, tạo bệ đỡ để hệ thống chính trị ngày càng vững vàng trước yêu cầu mới, nhiệm vụ mới.
Đồng chí Rah Lan Chung-Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Gia Lai-khẳng định: 80 năm qua, Đảng bộ tỉnh đã lãnh đạo nhân dân giành thắng lợi trong hai cuộc kháng chiến; đồng thời, đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong xây dựng CNXH và công cuộc đổi mới.
Sự đoàn kết, tinh thần sáng tạo, khả năng vận dụng chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh vào điều kiện thực tiễn của địa phương đã tạo nên bản sắc riêng của Đảng bộ Gia Lai.
“Những kết quả đạt được về kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng-an ninh của tỉnh là niềm tự hào của các thế hệ cán bộ, đảng viên và đồng bào các dân tộc tỉnh nhà. Đây cũng chính là tiềm lực để tỉnh Gia Lai (cũ), sau khi hợp nhất với tỉnh Bình Định trở thành tỉnh Gia Lai ngày nay bước vào kỷ nguyên phát triển mới”-đồng chí Rah Lan Chung nhấn mạnh.
Mở ra chương mới
Theo Nghị quyết 202/2025/QH15, từ ngày 1-7-2025, 2 tỉnh Gia Lai (cũ) và Bình Định chính thức hợp nhất thành tỉnh Gia Lai-một cột mốc lịch sử mở ra không gian phát triển mới rộng lớn hơn, năng lực cạnh tranh mạnh mẽ hơn và dồi dào tiềm năng hội nhập sâu với các chuỗi giá trị quốc gia, khu vực và toàn cầu.
Sau hợp nhất, Đảng bộ tỉnh có 139 đảng bộ cấp xã và tương đương với hơn 147 nghìn đảng viên-một lực lượng hùng hậu, dày dạn kinh nghiệm. Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Gia Lai lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 vào đầu tháng 10-2025 đánh dấu bước chuyển mình quan trọng của tỉnh sau hợp nhất.
Đảng bộ tỉnh xác định tầm nhìn, mục tiêu và nhiệm vụ trọng tâm trong giai đoạn mới; khơi dậy khát vọng đưa tỉnh Gia Lai trở thành địa phương phát triển khá của cả nước, một cực tăng trưởng quan trọng của miền Trung-Tây Nguyên.
Từ mạch nguồn 80 năm đến bước ngoặt hợp nhất lịch sử, Gia Lai hôm nay đang mở ra chương mới-chương của khát vọng vươn lên, của niềm tin và đoàn kết, của tầm nhìn hướng đến tương lai.
Tinh thần kiên trung của ngày đầu thành lập, những chiến công của các thế hệ anh hùng nơi đại ngàn, cùng thành tựu đổi mới suốt nhiều thập kỷ… tiếp tục là nền tảng để Gia Lai tự tin tiến vào thời kỳ phát triển mới, rộng mở hơn, mạnh mẽ hơn và giàu bản sắc hơn.
Tự hào đi lên từ truyền thống anh hùng
Đồng chí Hà Sơn Nhin-nguyên Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Gia Lai (cũ) nhìn nhận, chặng đường phát triển của tỉnh luôn gắn liền với sự lãnh đạo của Đảng và tư tưởng Hồ Chí Minh soi đường.
Đồng chí cho rằng, mỗi giai đoạn đều đánh dấu sự trưởng thành quan trọng của Đảng bộ tỉnh, đặc biệt trong công cuộc đổi mới tổ chức bộ máy và tổ chức chính quyền địa phương theo mô hình 2 cấp.
Việc sáp nhập tỉnh là một bước đi tất yếu, dù không tránh khỏi khó khăn, nhưng mở ra không gian phát triển mới, thuận lợi hơn về kết nối vùng, văn hóa và hạ tầng cho tỉnh Gia Lai.
Đồng chí Hà Sơn Nhin bày tỏ kỳ vọng Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Gia Lai nhiệm kỳ 2025-2030 tiếp tục lắng nghe thực tiễn, lãnh đạo đúng-trúng, tập trung giải quyết vấn đề ở những vùng còn nhiều trở ngại để thu hẹp dần khoảng cách phát triển.
“Truyền thống 80 năm là nền tảng để Đảng bộ, chính quyền và nhân dân toàn tỉnh thực hiện thắng lợi các mục tiêu Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ I đề ra, xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh, phát triển KT-XH và giữ vững quốc phòng-an ninh trong giai đoạn mới”-đồng chí Hà Sơn Nhin nhấn mạnh.
Với góc nhìn của một nhân chứng lịch sử, Anh hùng LLVT nhân dân Nguyễn Văn Nhương (phường Diên Hồng) khẳng định, các quyết sách của Đảng bộ tỉnh luôn bám sát thực tiễn và kịp thời giải quyết những vấn đề đặt ra của từng thời kỳ, nhờ đó nhanh chóng đi vào cuộc sống và tạo chuyển biến rõ rệt.
Ông tin rằng, việc tinh gọn bộ máy sẽ giúp cán bộ sâu sát cơ sở hơn, đời sống nhân dân ngày càng tốt hơn, như lời Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nói: “Tốt rồi thì tốt hơn nữa”.
“Tất nhiên, giai đoạn đầu sẽ không tránh khỏi những khó khăn, nhất là khi địa bàn rộng, đường biên giới dài, nhiều khu vực vùng sâu, vùng xa. Vì vậy, cùng với phát triển KT-XH, địa phương phải đặc biệt quan tâm nhiệm vụ quốc phòng-an ninh, giữ vững bình yên từ cơ sở, nhất là ở khu vực biên giới”-ông Nhương bày tỏ.
Trong khi đó, là một người trẻ của thế hệ hòa bình hôm nay, chị Rơ Mah H’Dịu, Bí thư Đoàn xã Đức Cơ, chia sẻ niềm tự hào khi được tiếp bước truyền thống mà các thế hệ cha anh đã dày công vun đắp.
Với chị, trách nhiệm của đảng viên trẻ hôm nay không chỉ ở tinh thần rèn luyện, dấn thân và cống hiến, mà còn ở bản lĩnh chính trị, tri thức mới và kỹ năng phù hợp với thời đại. Trong bối cảnh thông tin đa chiều, đảng viên trẻ càng phải kiên định, gương mẫu, gần dân, hiểu dân và biết lắng nghe nhân dân.
Đặc biệt với thanh niên dân tộc thiểu số, theo chị H’Dịu, đó còn là sứ mệnh gìn giữ và lan tỏa những giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc mình, góp phần làm giàu bản sắc quê hương. Đây chính là nguồn lực văn hóa, tinh thần quan trọng giúp thế hệ trẻ tự tin đồng hành cùng Đảng bộ tỉnh trên hành trình mới.
Những suy ngẫm và kỳ vọng ấy, dù ở góc độ lãnh đạo, nhân chứng hay người trẻ, đều gặp nhau ở một điểm là đặt niềm tin vào sự đổi mới, đoàn kết và khát vọng phát triển của Gia Lai sau hợp nhất.
Từ truyền thống 80 năm vẻ vang, một chương mới đang mở ra, đòi hỏi bản lĩnh, trí tuệ và tinh thần trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và của mỗi người dân trong tỉnh.
P.D (ghi)
