Các mối đe dọa an ninh phi truyền thống, chiến tranh thông tin, tội phạm công nghệ cao, hay sự lợi dụng không gian mạng để chống phá Đảng, Nhà nước ta ngày càng tinh vi, quyết liệt hơn.
Trong bối cảnh đó, cán bộ trở thành lực lượng nòng cốt, giữ vai trò đặc biệt quan trọng, trực tiếp góp phần bảo đảm sự vững chắc của nền an ninh chính trị, ổn định xã hội và niềm tin của nhân dân. Bản lĩnh chính trị kiên định cùng năng lực tư duy lý luận sắc bén là hai yếu tố cốt lõi, quyết định chất lượng, hiệu quả công tác bảo vệ an ninh chính trị quốc gia trong tình hình mới.
Yêu cầu vừa cấp bách, vừa lâu dài
Những năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, đội ngũ cán bộ nước ta đã có bước trưởng thành vượt bậc cả về bản lĩnh chính trị, năng lực chuyên môn lẫn phẩm chất đạo đức, đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu của sự nghiệp đổi mới, hội nhập quốc tế và bảo vệ an ninh chính trị quốc gia. Có thể khẳng định rằng đa số cán bộ hiện nay giữ vững bản lĩnh chính trị, tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc và Nhân dân; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; luôn nỗ lực phấn đấu để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Nhiều cán bộ, nhất là thế hệ trẻ, đã thể hiện tinh thần trách nhiệm, năng động, sáng tạo, chủ động tiếp thu tri thức mới, khoa học-công nghệ mới, sẵn sàng dấn thân vào những lĩnh vực khó, phức tạp, nhạy cảm, góp phần quan trọng trong công tác bảo vệ an ninh chính trị, giữ vững ổn định chính trị-xã hội và trật tự an toàn xã hội. Bên cạnh đó, công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ được chú trọng, giúp nâng cao trình độ lý luận chính trị, năng lực quản lý, kỹ năng chuyên môn.
Nhiều cán bộ đã phát huy tốt năng lực tư duy lý luận, biết vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chính sách của Đảng vào thực tiễn. Không ít cán bộ còn tích cực đổi mới phương pháp công tác, ứng dụng công nghệ số, dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo trong quản lý, điều hành, qua đó nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước và hệ thống chính trị.
Tuy nhiên, trên thực tế đội ngũ cán bộ vẫn còn bộc lộ những hạn chế nhất định. Một bộ phận cán bộ chưa thật sự vững vàng về bản lĩnh chính trị, thiếu tính kiên định trước tác động đa chiều của mặt trái cơ chế thị trường, toàn cầu hóa và sự chống phá quyết liệt từ các thế lực thù địch. Không ít cán bộ còn hạn chế trong tư duy lý luận, năng lực phân tích, tổng hợp, dự báo tình hình, dẫn đến việc tham mưu, đề xuất giải pháp đôi khi chưa kịp thời, chưa sát thực tiễn.
Một số cán bộ rơi vào biểu hiện giáo điều, máy móc, thiếu sáng tạo, chưa gắn kết chặt chẽ lý luận với thực tiễn; trong khi một số khác lại có biểu hiện thực dụng, chạy theo lợi ích cá nhân, coi nhẹ nguyên tắc, xa rời lý tưởng cách mạng. Những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong một bộ phận cán bộ, đảng viên tuy không phải là phổ biến nhưng là nguy cơ lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín, sức chiến đấu của Đảng và niềm tin của Nhân dân.
Ngoài ra, không ít cán bộ còn hạn chế trong kỹ năng công tác, đặc biệt là năng lực sử dụng công nghệ số, ngoại ngữ, kỹ năng xử lý tình huống phức tạp trên không gian mạng. Điều này tạo ra khoảng cách so với yêu cầu thực tiễn của sự nghiệp bảo vệ an ninh chính trị trong kỷ nguyên số, khi các nguy cơ an ninh phi truyền thống ngày càng đa dạng và khó lường. Tình trạng chậm đổi mới tư duy, ngại học tập, ngại nghiên cứu, thậm chí “ngại va chạm”, “sợ trách nhiệm” ở một số cán bộ cũng là điểm yếu cản trở sự phát triển chung.
Bên cạnh những hạn chế nội tại, đội ngũ cán bộ hiện nay còn phải đối mặt với nhiều thách thức không nhỏ. Sự cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, sự gia tăng xung đột khu vực, biến động chính trị-kinh tế toàn cầu, sự phát triển nhanh chóng của khoa học-công nghệ, nhất là công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, đặt ra yêu cầu mới cho công tác cán bộ.
Việc các thế lực thù địch, phản động gia tăng chống phá trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận, đặc biệt trên không gian mạng, với nhiều thủ đoạn tinh vi, khó lường, đòi hỏi cán bộ phải có tư duy lý luận sắc bén và bản lĩnh chính trị vững vàng mới đủ sức nhận diện, đấu tranh hiệu quả. Sự chuyển đổi kinh tế-xã hội trong nước với nhiều vấn đề mới phát sinh, như phân hóa giàu nghèo, biến đổi văn hóa-xã hội, áp lực từ hội nhập quốc tế, cũng tác động trực tiếp đến tư tưởng, tình cảm, thái độ của đội ngũ cán bộ. Xu hướng cá nhân hóa, thực dụng, chạy theo lợi ích vật chất trong xã hội hiện đại cũng ảnh hưởng không nhỏ đến môi trường rèn luyện, tu dưỡng của cán bộ.
Bối cảnh mới hiện nay đặt ra những yêu cầu vừa cấp bách, vừa lâu dài đối với công tác xây dựng đội ngũ cán bộ. Việc phát huy ưu điểm, khắc phục hạn chế, vượt qua thách thức để xây dựng đội ngũ cán bộ “vừa hồng, vừa chuyên”, có bản lĩnh chính trị kiên định, năng lực tư duy lý luận sắc bén, có trí tuệ và đạo đức, là nhiệm vụ chiến lược, quyết định sự vững mạnh của Đảng, sự ổn định và phát triển bền vững của đất nước.
Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn: “Muôn việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hoặc kém”. Lời dạy đó càng trở nên có ý nghĩa sâu sắc trong bối cảnh hiện nay, khi đất nước đang bước vào giai đoạn phát triển mới với nhiều cơ hội và thách thức đan xen.
Nâng cao bản lĩnh chính trị và năng lực tư duy lý luận
Trong bối cảnh toàn cầu hóa, chuyển đổi số, sự cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn cùng những thách thức an ninh phi truyền thống ngày càng phức tạp, việc nâng cao bản lĩnh chính trị và năng lực tư duy lý luận cho đội ngũ cán bộ không chỉ là yêu cầu cấp bách mà còn là nhiệm vụ chiến lược, quyết định sự vững mạnh của Đảng và sự trường tồn của chế độ. Đây là công việc cần tiến hành đồng bộ, lâu dài, kiên trì với nhiều giải pháp đồng thời.
Trước hết cần tiếp tục tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, làm cho mỗi cán bộ luôn nắm vững và thấm nhuần chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Đây chính là “cái gốc” để rèn luyện bản lĩnh chính trị, là cơ sở để cán bộ đứng vững trước mọi khó khăn, thử thách. Văn kiện Đại hội XIII của Đảng chỉ rõ: “Tăng cường giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc”. Đây là kim chỉ nam để đẩy mạnh công tác xây dựng đội ngũ cán bộ kiên định về tư tưởng và vững vàng về chính trị.
Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh nghiên cứu lý luận, thường xuyên cập nhật tri thức mới, nhất là những vấn đề liên quan đến an ninh phi truyền thống, chiến tranh thông tin, cách mạng công nghiệp lần thứ tư, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và an ninh mạng.
Văn kiện Đại hội XIII của Đảng chỉ rõ: “Tăng cường giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc”. Đây là kim chỉ nam để đẩy mạnh công tác xây dựng đội ngũ cán bộ kiên định về tư tưởng và vững vàng về chính trị.
Trong bối cảnh các thách thức này ngày càng gia tăng, nếu cán bộ không có tri thức lý luận hiện đại, không kịp thời bổ sung kiến thức mới thì khó có thể phân tích, dự báo đúng tình hình, dẫn đến lúng túng trong tham mưu và triển khai giải pháp. Do đó, công tác nghiên cứu, tổng kết thực tiễn phải được coi trọng, gắn với đổi mới nội dung, chương trình đào tạo ở các học viện, trường chính trị, cơ sở đào tạo cán bộ. Cần kết hợp chặt chẽ giữa đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị với rèn luyện trong thực tiễn công tác.
Các cơ quan, đơn vị cần chú trọng đưa cán bộ tham gia xử lý các nhiệm vụ khó, phức tạp, nhạy cảm để rèn luyện bản lĩnh chính trị, nâng cao kỹ năng phân tích, dự báo tình hình. Qua thực tiễn, cán bộ sẽ có cơ hội đối chiếu giữa lý luận và thực tế, từ đó trưởng thành nhanh hơn, toàn diện hơn.
Việc phát huy vai trò nêu gương, tự học tập và tự tu dưỡng của cán bộ. Bản lĩnh chính trị và năng lực tư duy lý luận không chỉ hình thành qua đào tạo, bồi dưỡng mà còn qua quá trình tự học, tự rèn luyện bền bỉ là hết sức cần thiết. Mỗi cán bộ phải luôn tự soi, tự sửa, gắn học tập lý luận với rèn luyện đạo đức cách mạng, kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân, lối sống thực dụng.
Lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: Cán bộ phải luôn luôn học tập, học lý luận, học kinh nghiệm, học công tác, học quần chúng; phải học suốt đời, không được tự mãn cần được quán triệt sâu sắc, trở thành phương châm hành động của mỗi cán bộ. Đồng thời, việc nêu gương của cán bộ lãnh đạo, quản lý giữ vai trò hết sức quan trọng, bởi như Bác Hồ đã từng nói: “Một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền”.
Đặc biệt, cần hoàn thiện cơ chế, chính sách xây dựng đội ngũ cán bộ “vừa hồng, vừa chuyên”, đáp ứng yêu cầu mới. Cần có chính sách tuyển dụng, trọng dụng nhân tài; có chế độ đãi ngộ, khuyến khích cán bộ tâm huyết, trách nhiệm, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá vì lợi ích chung.
Đồng thời, phải có cơ chế sàng lọc, kiên quyết đưa ra khỏi bộ máy những cán bộ suy thoái, yếu kém, mất uy tín, nhằm bảo đảm cho đội ngũ cán bộ thật sự trong sạch, vững mạnh. Song song đó, cần coi trọng công tác luân chuyển, quy hoạch cán bộ, tạo điều kiện cho cán bộ trẻ được thử thách, rèn luyện ở nhiều môi trường khác nhau để tích lũy kinh nghiệm, nâng cao năng lực tư duy lý luận và bản lĩnh chính trị.
Thực tiễn cho thấy, để hoàn thành sứ mệnh được đặt ra, đội ngũ cán bộ phải hội tụ đầy đủ phẩm chất và năng lực, trong đó bản lĩnh chính trị kiên định và tư duy lý luận sắc bén là hai nhân tố cốt lõi, mang tính quyết định. Bản lĩnh chính trị giúp cán bộ đứng vững trước mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, không dao động, không “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Năng lực tư duy lý luận giúp cán bộ nhận diện đúng bản chất vấn đề, nắm chắc quy luật, dự báo chính xác, từ đó tham mưu và tổ chức triển khai các giải pháp phù hợp, hiệu quả.
Việc không ngừng nâng cao bản lĩnh chính trị và năng lực tư duy lý luận cho đội ngũ cán bộ không chỉ là yêu cầu trước mắt mà còn là chiến lược lâu dài, bảo đảm cho sự vững mạnh của Đảng, sự ổn định chính trị-xã hội và sự phát triển bền vững của đất nước. Đây là trách nhiệm chung của toàn hệ thống chính trị, đồng thời là sự tự giác, tự rèn luyện, tự phấn đấu không ngừng của mỗi cán bộ, đảng viên.
Theo PHÙNG THANH ĐÀ (NDO)
