Plei Me - biểu tượng của tinh thần “quyết đánh, quyết thắng” vẫn lan tỏa mạnh mẽ trên quê hương Gia Lai hôm nay, trở thành nguồn động lực thôi thúc Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc trong tỉnh vươn lên xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, vững mạnh.
Hôm nay (18-11), tại Bộ Tư lệnh Quân đoàn 34, tỉnh Gia Lai, Hội thảo khoa học cấp Bộ Quốc phòng kỷ niệm 60 năm Chiến thắng Plei Me (26/11/1965- 26/11/2025) diễn ra với chủ đề “Chiến thắng Plei Me - Tầm vóc, ý nghĩa và bài học lịch sử”.
Báo và phát thanh, truyền hình Gia Lai trân trọng giới thiệu tham luận của đồng chí Thái Đại Ngọc-Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Gia Lai, tại hội thảo.
Chiến thắng lịch sử, biểu tượng sáng ngời của chủ nghĩa anh hùng cách mạng
Mùa hè năm 1965, trước sự lớn mạnh của phong trào cách mạng miền Nam, chiến lược “chiến tranh đặc biệt” của đế quốc Mỹ có nguy cơ phá sản. Để cứu vãn tình thế, Mỹ ồ ạt đổ quân viễn chinh và chư hầu vào miền Nam Việt Nam, mở đầu thực hiện chiến lược “chiến tranh cục bộ”, hòng giành lại thế chủ động, thay đổi cục diện chiến trường.
Tại Tây Nguyên, địa bàn chiến lược đặc biệt quan trọng, tháng 7-1965, đơn vị tiền trạm đầu tiên của Sư đoàn Kỵ binh không vận số 1 của Mỹ đến Tân Tạo (An Khê), nhanh chóng thiết lập hàng loạt căn cứ quân sự trọng yếu. Cuối năm 1965, sau khi xây dựng xong các căn cứ quân sự dọc miền Trung và Tây Nguyên, địch bắt đầu các cuộc hành quân “tìm diệt” chủ lực ta và tiến hành “bình định nông thôn”, đẩy phong trào cách mạng vào những khó khăn, thử thách mới.
Trước diễn biến đó, Thường vụ Khu ủy 5, Quân khu ủy và Bộ Tư lệnh Quân khu 5, trên cơ sở chỉ đạo của Trung ương, đã sớm nhận định đúng tình hình, chủ động đề ra chủ trương chiến lược mới. Cuối tháng 3.1965, Quân khu 5 đã tổ chức Hội nghị du kích chiến tranh để bàn kế hoạch xây dựng củng cố dân quân, du kích, xây dựng “làng chiến đấu”, “vành đai diệt Mỹ” và phát động phong trào thi đua giành danh hiệu “thiện xạ diệt Mỹ”; thực hiện chủ trương “đánh điểm, diệt viện”.
Đêm 19-10-1965, Chiến dịch Plei Me mở màn. Các đơn vị bộ đội địa phương phối hợp với bộ đội chủ lực làm nhiệm vụ nghi binh lừa địch đã nổ súng uy hiếp cứ điểm Đức Cơ, tiến công đồn Tân Lạc.
Tưởng ta tấn công Đức Cơ, Tân Lạc, địch huy động máy bay thả pháo sáng bắn phá xung quanh hai căn cứ này. Lúc này, Trung đoàn 33 vẫn bí mật, khẩn trương củng cố công sự vây ép cứ điểm Plei Me. 22 giờ 55 phút đêm ấy, các chiến sĩ Đại đội 3 (Tiểu đoàn 3, Trung đoàn 33) nổ súng tấn công Chư Ho, tiền đồn bảo vệ trại biệt kích Plei Me. 400 tên biệt kích ngụy cùng 12 cố vấn Mỹ bị giam hãm chặt trong chiến hào bao vây của ta. Quân Mỹ ráo riết phản kích. Sau 5 ngày dội bom đánh phá, không phá vỡ được vòng vây của bộ đội ta, chỉ huy địch ở Biệt khu 24 phải cho quân giải tỏa.
Tiếp tục phát triển thế tiến công, ngày 23-10-1965, ta phục kích diệt Chiến đoàn Thiết giáp 3 quân đội Sài Gòn đến ứng cứu trên đường 21, buộc Sư đoàn Kỵ binh không vận số 1 của Mỹ phải đưa hai tiểu đoàn của Lữ đoàn 1 vào tham chiến. Từ ngày 31-10 đến 9-11-1965, địch liên tiếp tiến hành các hoạt động thăm dò, tập kích vào hậu phương chiến dịch và một số khu vực trận địa ta, nhưng đều bị chặn đánh, đẩy lui.
Ngày 14-11-1965, Mỹ đưa Lữ đoàn Kỵ binh không vận 3 vào chiến đấu. Dựa vào trận địa đã chuẩn bị sẵn, ta chặn đánh quyết liệt, dồn quân Mỹ về thung lũng Ia Drăng, tiến công tiêu diệt gần hết một tiểu đoàn quân Mỹ, hoàn thành thắng lợi trận then chốt chiến dịch. Ngày 19-11-1965, Lữ đoàn Kỵ binh không vận Mỹ hốt hoảng rút hết lực lượng còn lại khỏi thung lũng Ia Drăng. Tuy vậy, chiến dịch vẫn còn tiếp diễn đến ngày 26-11-1965 với sự tham chiến của quân ngụy.
Trong hơn một tháng chiến đấu quyết liệt, ta loại khỏi vòng chiến đấu hàng nghìn quân Mỹ và quân ngụy, bắn rơi hàng chục máy bay, phá hủy nhiều phương tiện chiến tranh hiện đại.
Giá trị trường tồn của tinh thần Plei Me
Thắng lợi của Chiến dịch Plei Me bắt nguồn trước hết từ đường lối lãnh đạo đúng đắn, sáng tạo, độc lập, tự chủ của Đảng ta, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đảng ta đã kịp thời xác định phương châm, chiến lược phù hợp, phát huy cao độ sức mạnh tổng hợp của toàn dân, của chiến tranh nhân dân, biến thế trận quân sự thành thế trận lòng dân vững chắc.
Chiến thắng ấy là minh chứng hùng hồn cho nghệ thuật chỉ huy, tổ chức chiến dịch tài tình của Quân đội nhân dân Việt Nam. Đó là bài học về nghệ thuật nghiên cứu, dự báo đúng đối tượng tác chiến mới; lựa chọn cách đánh đúng và thắng địch ngay từ trận đầu; vận dụng linh hoạt, sáng tạo các loại hình chiến thuật trong điều kiện cụ thể từng trận, buộc địch phải đánh theo cách đánh của ta; về nghệ thuật chỉ huy xuất sắc trong chiến dịch. Đặc biệt là bài học về công tác đảng, công tác chính trị đã xây dựng được ý chí quyết tâm dám đánh và quyết thắng Mỹ.
Plei Me không chỉ là một chiến công quân sự vang dội, mà còn là biểu tượng sáng ngời của chủ nghĩa anh hùng cách mạng; của niềm tin vào đường lối lãnh đạo của Đảng; của sự gắn bó máu thịt quân-dân Tây Nguyên. Từ thực tiễn chiến dịch, bài học “lấy dân làm gốc” càng được khẳng định sâu sắc: Nhân dân là trung tâm, là cội nguồn của sức mạnh vô địch, là nền tảng quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam.
Tiếp nối truyền thống Plei Me, xây dựng Gia Lai vững mạnh toàn diện
60 năm đã đi qua, ý nghĩa và bài học kinh nghiệm cũng như tinh thần cách mạng tiến công của Chiến thắng Plei Me vẫn nguyên giá trị, trở thành động lực tinh thần to lớn để Đảng bộ, quân và dân các dân tộc tỉnh Gia Lai phấn đấu trong công cuộc xây dựng và bảo vệ quê hương, đất nước.
Với sự đoàn kết phấn đấu và nỗ lực rất lớn, từ một tỉnh chịu nhiều đau thương, mất mát do chiến tranh gây ra, vừa hàn gắn vết thương chiến tranh, vừa tập trung xây dựng, đến nay Gia Lai đã đạt nhiều thành tựu quan trọng trên tất cả lĩnh vực.
Kinh tế duy trì tốc độ tăng trưởng khá, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực; nông nghiệp công nghệ cao, công nghiệp chế biến, năng lượng tái tạo và du lịch phát triển mạnh. Kết cấu hạ tầng được đầu tư đồng bộ; đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân không ngừng được cải thiện; quốc phòng-an ninh được giữ vững…
Với vị trí chiến lược trung tâm các trục giao thương Bắc - Nam, Đông - Tây; diện tích hơn 21.500 km²; nguồn tài nguyên, văn hóa và năng lượng tái tạo phong phú, Gia Lai có đầy đủ điều kiện để trở thành cực tăng trưởng mới của khu vực miền Trung - Tây Nguyên.
Trước yêu cầu và nhiệm vụ trong tình hình mới, mặc dù vẫn đang tiếp tục phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc tỉnh Gia Lai tiếp nối truyền thống cách mạng vẻ vang của quê hương, phát huy tinh thần chiến thắng Plei Me xây dựng Gia Lai vững về quốc phòng - an ninh, mạnh về kinh tế, trở thành trung tâm kinh tế năng động của khu vực miền Trung - Tây Nguyên, cùng cả nước bước vào kỷ nguyên phát triển thịnh vượng, văn minh.
Trong đó, tỉnh tập trung vào 5 trọng tâm.
Một là, xây dựng Đảng bộ và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh với tư duy mới, tầm nhìn mới. Chú trọng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ có bản lĩnh, trí tuệ, khát vọng cống hiến, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung. Đẩy mạnh cải cách hành chính, xây dựng chính quyền số, xã hội số; củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Hai là, tiếp tục hoàn thiện đồng bộ thể chế đưa Gia Lai phát triển nhanh, bền vững; lấy KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực chính. Phát triển mạnh các ngành kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn; huy động mọi nguồn lực đầu tư hạ tầng; thúc đẩy dịch vụ cảng - logistics, hình thành các hành lang kinh tế liên vùng, liên quốc gia.
Ba là, phát triển văn hóa, xã hội hài hòa với kinh tế, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc; nâng cao chất lượng giáo dục, y tế, an sinh xã hội; thu hẹp chênh lệch vùng miền; khơi dậy tinh thần tự lực, tự cường, khát vọng vươn lên của nhân dân các dân tộc trong tỉnh.
Bốn là, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị xây dựng nền quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân và biên phòng toàn dân vững chắc. Chủ động phòng ngừa, đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu “diễn biến hòa bình”, “bạo loạn lật đổ” của các thế lực thù địch; kết hợp chặt chẽ giữa phát triển KT-XH với củng cố quốc phòng - an ninh.
Năm là, chủ động hội nhập quốc tế sâu rộng, nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại. Tăng cường xúc tiến đầu tư, thương mại, du lịch; tận dụng cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do; nâng cao năng lực cạnh tranh và vị thế của tỉnh trong tiến trình hội nhập.
---------------------
(*) Các tiêu đề trong bài do tòa soạn đặt
