Thương hoài xứ nẫu

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Tháng 5, nắng như dội lửa. Những dãy núi xa mờ nhòe màu sương khói như ai phủ lên một làn voan mỏng không che nổi nắng trời. Tôi tìm về xứ nẫu Bình Định trong cái nóng mùa hè hứa hẹn không dưới 40 độ C.

Và rồi, biển cũng mênh mang chào đón. Gió mơn man làn tóc, nước nhiệt tình chảy từng luồng mát lạnh vào chân. Mặc nắng, mặc nóng, biển như món quà quý giá mà thiên nhiên ưu ái ban tặng cho người xứ nẫu. Mà xứ nẫu đâu chỉ có biển!

Bằng cách nào đó trong khả năng sinh tồn, chống chọi, những hàng cây ven đường của xứ nóng vẫn xanh mát dưới cái nắng như rang, như hun. Những ngọn xoài đã ngả sang màu lam già phủ phấn, thành cái nền xanh mạnh mẽ cứng cáp trên cơ man quả lúc lỉu chớm vàng. Những hàng sứ bung xòe chùm bông trắng muốt điểm nhụy vàng giữa tán lá u thẫm tưởng chừng như chưa hề có cái nắng nóng nào vừa tràn qua đây. Và dừa, mướt xanh dịu dàng tóc xõa hứng trọn cái nắng chang chang chuyển hòa vào ngọt lành của trái. Đặc biệt là những hàng hoa giấy ven đường. Lạ lùng thay, sắc hoa tươi thắm ngả vào lòng người một nỗi dịu dàng xao động. Tưởng đâu bao nhiêu đận mặt trời chói gắt, hun bức là bấy nhiêu lần hoa giấy gom vào mình cái nắng để thổi bùng lên những đốm sáng đỏ rực, hồng cam, tím trắng dịu xoa.

Minh họa: Huyền Trang

Minh họa: Huyền Trang

Người xứ nẫu cần kiệm, chắc chắn. Gian khó nên nâng niu trân xót từng giọt mồ hôi công sức mình bỏ ra, hay đó cũng là cái lo xa của những cuộc đời dằng dặc trong mưa nắng? Mộc mạc mà hồn hậu, kiểu chân tình không hoa hòe khách sáo trong câu ca: “Ai về nhắn với nậu nguồn/Mít non gửi xuống cá chuồn gửi lên”. Hồn hậu trong những món ăn, từ đậm đà tươi rói của tôm, cua, cá, ghẹ vừa mang lên bờ; của gà, vịt thả đồng no nê thóc lúa; của mắm, muối tự tay cho vào khạp, đủ nắng, đủ ngày để ủ thành giọt ngọt ngon, mặn mà. Hồn hậu, rộng rãi trong những thức quà quê mà người xứ nẫu gửi ngược lên miền núi, đậm đà bánh tráng dừa béo ngậy, giòn tan bánh gạo, bánh mì chà còn nguyên mùa bột mới, đượm mùi nắng thơm, trong óng con tôm đất còn búng rảy trên bàn tay… Hồn hậu trong nụ cười hiền khô và giọng miền đặc sệt chất quê của người lao động cần mẫn, nông thuần mà khẳng khái. Quê mùa mà sao nghe rưng rức nhớ thương. Chưa xa đã nhớ, chưa về đã thương. Xứ nẫu tháo vát chịu thương chịu khó, nghề nào cũng có, việc gì cũng hay. Ở biển có nậu nải (làm muối), nậu rổi (bán cá), nậu vựa (làm mắm), ra đồng có nậu cấy (cấy mướn), nậu nguồn (làm rừng) lên non. Cứ thế mà sống, mà đối đãi thung dung, hào sảng, chí tình. Người xứ nẫu có chút ngang tàng trọng nghĩa của đất võ, có chút thâm trầm của người sống trải trong linh thiêng hào khí đất trời, trọng tập tục và tín ngưỡng để làm nên chiều sâu văn hóa vùng miền. Bao nhiêu đó khiến đất và người xứ nẫu dẫu thô mộc vẫn “qua lại” nhiều tâm giao.

Dẫu đời khó khăn vẫn không khiến người khắc nghiệt. Tâm hồn vẫn lộng khoáng vẻ dồi dào của bàn tay làm ra thóc, của chân trần đạp trên cát, sớm sương chiều muộn lên bưng xuống đìa, ra biển vào sông. Đời cứ thế cho đi, chỉ giữ lại cho mình những giọt mồ hôi mặn mòi trên làn da rám nắng. Vậy nên thương xiết bao người xứ nẫu.

Tôi tìm về xứ nẫu trong một ngày oi gắt, thấy thật gần, núi giăng trời “in như một miếng bìa” (Xuân Diệu), biển ngọc ngà xõa mình trong cát trắng, nắng chan hòa trên mỗi hàng dương. Xa xa, trong vòng tay ấp ôm của núi, lúa ruộm vàng khấp khởi những đường quê. Chợt ngẫm ra, bao cốt cách mến thương của người xứ nẫu, chẳng phải do trời chịu người hiền lành mà ưu ái ban trao: non xanh nước biếc hữu tình, sông đìa, đồng ruộng bạt ngàn thênh thang.

Rời xa xứ nẫu, màu đất cát trắng mênh mông nhường dần cho sắc đỏ bazan. Những hàng xanh vẫn vươn mình trong nắng đổ, như người xứ nẫu vẫn hàng ngày đằm mình trong cái nóng bỏng nóng rang. Vậy mà họ vẫn thấy thân thuộc, vẫn điềm nhiên và nhẫn nại, đinh

Có thể bạn quan tâm

Hương ngọc lan

Hương ngọc lan

(GLO)- Hương ngọc lan là mùi hương thanh khiết nhất mà tôi được biết trong tuổi thơ của mình. Đó là sự dịu ngọt nhẹ nhàng và vô cùng gây thương nhớ cho người lữ khách.

Đọc để hiểu mình

Đọc để hiểu mình

(GLO)- Khi nhìn một người ngồi đọc sách, tôi thường có cảm giác rất bình an. Sự bình an như nguồn năng lượng được truyền đến từ hình ảnh rất đẹp trước mắt.

Cơn mưa ngang qua

Cơn mưa ngang qua

Tiết trời vào sáng sớm khá oi nồng, nhưng bầu trời lại phủ kín một màu mây xám đục chứ không trong trẻo như mọi khi. Rồi bất chợt mưa rào rào mà không có gió, có sấm báo trước.

Minh họa: HUYỀN TRANG

Mùa hoa hẹn phố

(GLO)- Thỉnh thoảng, bạn bè thời đại học ngẫu hứng gửi vào nhóm Zalo bức ảnh về một loài hoa. Dù không giải thích lời nào nhưng lập tức nhiều phản hồi, nhiều icon xuất hiện.

Minh họa: HUYỀN TRANG

Món quà của chị Hai

(GLO)- Thời tiểu học, tôi khá biếng nhác việc học. Kết quả học tập của tôi năm nào cũng gần như “đội sổ”, trầy trật hết cách mới không bị lưu ban. Trong khi đó, các anh chị tôi đều học giỏi. Tuy nhiên, đọc cuốn sách 'Vượt đêm dài' của nhà văn Minh Quân do chị Hai tặng đã thay đổi cuộc đời tôi.

Tan biến giữa rừng

Tan biến giữa rừng

(GLO)- Tôi mê đắm Tây Nguyên bắt đầu từ 2 chữ “đại ngàn”. Tôi cũng đã từng mường tượng về những cánh rừng bạt ngàn, tán cây che kín không thấy ánh mặt trời, dây leo và cây bụi lấp kín không một lối mòn, muông thú chạy nhảy dưới những tán xanh.

Giai âm tiếng lòng

Giai âm tiếng lòng

(GLO)- Nếu tin rằng mọi thứ đều có nguyên do thì lý do ra đời của cây đàn guitar chắc hẳn là niềm ưu ái vô bờ mà thượng đế đặc biệt ban tặng cho con người.

Xôn xao chợ núi

Xôn xao chợ núi

(GLO)- Chợ núi cũng như bao khu chợ ở nhiều vùng miền khác, là nơi mua bán trao đổi, gặp gỡ chuyện trò. Song, chính sự chân chất, bình dị của những phiên chợ này lại khiến bao người nhớ nhung.

Theo cánh ong bay

Theo cánh ong bay

(GLO)- Giữa một ngày chớm hạ, bầy ong mật ở đâu bất chợt vần vũ trên khóm hoa xuyến chi trước sân nhà, khiến tôi xao động. Bên khóm hoa muốt trắng nhụy vàng dịu dàng có bao đôi cánh mỏng tang, rộn rã bên ngày mới.

Nhớ hội trại ngày ấy

Nhớ hội trại ngày ấy

(GLO)- Cứ mỗi dịp tháng 3, khi thấy học sinh nô nức chuẩn bị cho hội trại, lòng tôi lại xao xuyến nhớ về những ngày áo trắng tung bay trên sân trường đầy nắng với bao ước mơ, hoài bão.

Những bức ảnh cũ

Những bức ảnh cũ

(GLO)- Một hôm, tôi vô tình phát hiện cuốn album cũ nằm lẫn giữa đống giấy tờ trong ngăn tủ quần áo. Tôi cầm lên, có cảm giác như chạm vào từng ký ức xa xôi. Ngày xưa yêu dấu theo những bức ảnh lần lượt quay về.

Chờ đợi tầm xuân

Chờ đợi tầm xuân

(GLO)- Tầm xuân đã trở thành cái tên rất quen thuộc với chúng ta, nằm lòng như mấy câu lục bát: “Trèo lên cây bưởi hái hoa/Bước xuống vườn cà hái nụ tầm xuân/Nụ tầm xuân nở ra xanh biếc/Em có chồng anh tiếc lắm thay”.

Minh họa: HUYỀN TRANG

Nếp nhăn của mẹ

(GLO)- Từ lúc còn nhỏ, tôi đã quen với hình ảnh của mẹ-một người phụ nữ cần mẫn, tảo tần từ sáng đến tối. Mẹ như bông lúa chín, dẻo dai trước nắng mưa nhưng vẫn mang trên mình những dấu ấn của thời gian. 

Màu xoan thương nhớ

Màu xoan thương nhớ

(GLO)- Trong những chiều hoa rụng, mẹ nói với bố là mẹ nhớ quê, nhớ cây xoan già bên cạnh cầu ao. Mẹ kể, sau ngày mẹ lấy chồng, ông ngoại đã xẻ hết cây xoan quanh nhà để ngâm dưới ao. Ông bảo phải ngâm trước mới kịp để sau này có gỗ cho bố mẹ làm nhà.

Hương phố, hương đồi

Hương phố, hương đồi

(GLO)- Thường thì khi gắn bó với một nơi quá quen thuộc, chúng ta hay mặc nhiên nghĩ rằng những gì đang hiện diện là hết sức bình thường, chẳng đáng bận tâm. Chỉ đến khi xa vắng mới thấy lòng thật chông chênh, khắc khoải.

Hương cau mùa cũ

Hương cau mùa cũ

(GLO)- Mỗi lần đi ngang qua vườn cau, lòng tôi lại xao động bởi mùi hương thanh khiết mà dịu dàng của những chùm hoa nở rộ. Hương cau không nồng nàn như hoa sữa mà thoảng nhẹ như một ký ức xa xăm, gợi nhớ những mùa cũ đã đi qua trong đời.

Hương lúa

Hương lúa

(GLO)- Tuổi thơ tôi gắn liền với cánh đồng lúa bát ngát với mùi hương lúa thơm nồng mỗi mùa vụ. Đó là hương thơm của quê hương, của những ngày tháng gắn bó với ruộng đồng, của những ký ức tuổi thơ êm đềm và tình yêu đất mẹ thiêng liêng.

Nhớ tuổi thơ “cắt cỏ, chăn bò”

Nhớ tuổi thơ “cắt cỏ, chăn bò”

Ai cũng có một tuổi thơ với nhiều kỷ niệm. Tuổi thơ của chúng tôi ngày ấy ở quê cũng “đặc biệt” lắm. Đó là ngoài việc đi học, còn phải phụ giúp gia đình chăn bò, cắt cỏ, làm đồng. Tất nhiên, đó cũng là những ngày tháng vui chơi đầy ắp tiếng cười.

Minh họa: Huyền Trang

Nắng đượm thềm xuân

(GLO)- Trời nhè nhẹ dần ấm lên theo bước đi chầm chậm của mùa xuân. Ai cũng có cảm giác ngày tháng thênh thênh dài rộng hẳn ra, dù mỗi ngày vẫn chừng ấy giờ đồng hồ.