Thương hoài xứ nẫu

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Tháng 5, nắng như dội lửa. Những dãy núi xa mờ nhòe màu sương khói như ai phủ lên một làn voan mỏng không che nổi nắng trời. Tôi tìm về xứ nẫu Bình Định trong cái nóng mùa hè hứa hẹn không dưới 40 độ C.

Và rồi, biển cũng mênh mang chào đón. Gió mơn man làn tóc, nước nhiệt tình chảy từng luồng mát lạnh vào chân. Mặc nắng, mặc nóng, biển như món quà quý giá mà thiên nhiên ưu ái ban tặng cho người xứ nẫu. Mà xứ nẫu đâu chỉ có biển!

Bằng cách nào đó trong khả năng sinh tồn, chống chọi, những hàng cây ven đường của xứ nóng vẫn xanh mát dưới cái nắng như rang, như hun. Những ngọn xoài đã ngả sang màu lam già phủ phấn, thành cái nền xanh mạnh mẽ cứng cáp trên cơ man quả lúc lỉu chớm vàng. Những hàng sứ bung xòe chùm bông trắng muốt điểm nhụy vàng giữa tán lá u thẫm tưởng chừng như chưa hề có cái nắng nóng nào vừa tràn qua đây. Và dừa, mướt xanh dịu dàng tóc xõa hứng trọn cái nắng chang chang chuyển hòa vào ngọt lành của trái. Đặc biệt là những hàng hoa giấy ven đường. Lạ lùng thay, sắc hoa tươi thắm ngả vào lòng người một nỗi dịu dàng xao động. Tưởng đâu bao nhiêu đận mặt trời chói gắt, hun bức là bấy nhiêu lần hoa giấy gom vào mình cái nắng để thổi bùng lên những đốm sáng đỏ rực, hồng cam, tím trắng dịu xoa.

Minh họa: Huyền Trang

Minh họa: Huyền Trang

Người xứ nẫu cần kiệm, chắc chắn. Gian khó nên nâng niu trân xót từng giọt mồ hôi công sức mình bỏ ra, hay đó cũng là cái lo xa của những cuộc đời dằng dặc trong mưa nắng? Mộc mạc mà hồn hậu, kiểu chân tình không hoa hòe khách sáo trong câu ca: “Ai về nhắn với nậu nguồn/Mít non gửi xuống cá chuồn gửi lên”. Hồn hậu trong những món ăn, từ đậm đà tươi rói của tôm, cua, cá, ghẹ vừa mang lên bờ; của gà, vịt thả đồng no nê thóc lúa; của mắm, muối tự tay cho vào khạp, đủ nắng, đủ ngày để ủ thành giọt ngọt ngon, mặn mà. Hồn hậu, rộng rãi trong những thức quà quê mà người xứ nẫu gửi ngược lên miền núi, đậm đà bánh tráng dừa béo ngậy, giòn tan bánh gạo, bánh mì chà còn nguyên mùa bột mới, đượm mùi nắng thơm, trong óng con tôm đất còn búng rảy trên bàn tay… Hồn hậu trong nụ cười hiền khô và giọng miền đặc sệt chất quê của người lao động cần mẫn, nông thuần mà khẳng khái. Quê mùa mà sao nghe rưng rức nhớ thương. Chưa xa đã nhớ, chưa về đã thương. Xứ nẫu tháo vát chịu thương chịu khó, nghề nào cũng có, việc gì cũng hay. Ở biển có nậu nải (làm muối), nậu rổi (bán cá), nậu vựa (làm mắm), ra đồng có nậu cấy (cấy mướn), nậu nguồn (làm rừng) lên non. Cứ thế mà sống, mà đối đãi thung dung, hào sảng, chí tình. Người xứ nẫu có chút ngang tàng trọng nghĩa của đất võ, có chút thâm trầm của người sống trải trong linh thiêng hào khí đất trời, trọng tập tục và tín ngưỡng để làm nên chiều sâu văn hóa vùng miền. Bao nhiêu đó khiến đất và người xứ nẫu dẫu thô mộc vẫn “qua lại” nhiều tâm giao.

Dẫu đời khó khăn vẫn không khiến người khắc nghiệt. Tâm hồn vẫn lộng khoáng vẻ dồi dào của bàn tay làm ra thóc, của chân trần đạp trên cát, sớm sương chiều muộn lên bưng xuống đìa, ra biển vào sông. Đời cứ thế cho đi, chỉ giữ lại cho mình những giọt mồ hôi mặn mòi trên làn da rám nắng. Vậy nên thương xiết bao người xứ nẫu.

Tôi tìm về xứ nẫu trong một ngày oi gắt, thấy thật gần, núi giăng trời “in như một miếng bìa” (Xuân Diệu), biển ngọc ngà xõa mình trong cát trắng, nắng chan hòa trên mỗi hàng dương. Xa xa, trong vòng tay ấp ôm của núi, lúa ruộm vàng khấp khởi những đường quê. Chợt ngẫm ra, bao cốt cách mến thương của người xứ nẫu, chẳng phải do trời chịu người hiền lành mà ưu ái ban trao: non xanh nước biếc hữu tình, sông đìa, đồng ruộng bạt ngàn thênh thang.

Rời xa xứ nẫu, màu đất cát trắng mênh mông nhường dần cho sắc đỏ bazan. Những hàng xanh vẫn vươn mình trong nắng đổ, như người xứ nẫu vẫn hàng ngày đằm mình trong cái nóng bỏng nóng rang. Vậy mà họ vẫn thấy thân thuộc, vẫn điềm nhiên và nhẫn nại, đinh

Có thể bạn quan tâm

Thương hoài mùa nhãn

Thương hoài mùa nhãn

(GLO)- Pleiku đang trong những ngày mưa dầm và gió cả. Ngồi nghe gió sột soạt từng cơn dọc theo mái nhà, thi thoảng, vài ba tiếng rơi lộp độp của chùm quả nhãn phía sát nhà bà Năm ở kế bên lại dội vào lòng tôi niềm thương nhớ khôn nguôi. Ký ức những mùa quả ngọt lại ùa về da diết.

Vệt nắng

Vệt nắng

Chiều nào cũng vậy, gã lọc cọc đạp chiếc xe già nua, bánh trước lỏng lẻo hơi lệch sang bên phải, cứ thế khật khưỡng đi trên con đường dẫn về phía công viên.

Mùa dã quỳ xanh lá

Mùa dã quỳ xanh lá

(GLO)- Những ngày này, dạo quanh các cung đường từ xã Đak Đoa về phường Pleiku, từ xã Bàu Cạn đi xã Ia Dom, thi thoảng, tôi gặp những vạt dã quỳ mướt xanh vươn mình đón gió. Lại thấy, mùa dã quỳ xanh lá ngân hoài một vẻ đẹp riêng.

Gánh cá của mẹ

Gánh cá của mẹ

(GLO)- Sáng sớm, khi chú gà trống choai cất tiếng gáy đầu tiên hòa vào tiếng thuyền chài khua nước ngoài sông, mẹ đã thức dậy. Bên ánh lửa bập bùng từ bếp củi, mẹ lặng lẽ chuẩn bị cho một ngày ra chợ. Hôm nay, mẹ lại gánh cá ra chợ huyện.

Khoảng trời quê

Khoảng trời quê

Mẹ vợ tôi, bà ngoại của 2 con trai của tôi, luôn miệng thắc mắc, ở thành phố lạ nhỉ, lúc nào cũng đông như mắc cửi và đèn điện như sao xa.

Sau cơn mưa

Sau cơn mưa

(GLO)- Với nhiều người, tự thân mưa đã gợi nỗi sầu, như một sự bất an, là niềm không mong đợi. Dẫu thế, như cỏ cây, cuộc đời mỗi người chẳng phải từ cơn mưa mà lớn khôn lên, những trải nghiệm cứ thế mà lấp đầy.

Dòng sông tuổi thơ

Dòng sông tuổi thơ

(GLO)- Ai cũng có tuổi thơ gắn bó với quê hương xứ sở, nơi chôn rau cắt rốn, nơi cuộc đời sâu nặng nghĩa tình với ông bà, cha mẹ, xóm giềng hay những gì thân thuộc nhất. Với tôi, tuổi thơ cũng từng gắn bó với dòng sông quê hương. Ấy là dòng sông Minh.

Mùa hè tuổi thơ

Mùa hè tuổi thơ

(GLO)- Thế là mùa hè đã về. Tia nắng thắp đỏ chùm phượng vĩ trải dài trên những lối phố. Tôi đi miên man trong nắng vàng, hòa cùng bản giao hưởng tiếng ve giữa trưa oi bức. Ký ức những ngày hè của tuổi thơ bỗng ùa về, lay động hồn tôi.

Một thời hương mía…

Một thời hương mía…

(GLO)-Từ con ngõ quen thuộc, tôi hướng mắt ra cánh đồng, thu vào bạt ngàn màu xanh của mía, bắp, đậu, khoai lang... Mỗi mùa một sắc điệu, trù phú và no đủ. Nếu ai đó từng gắn bó với mảnh đất này như tôi sẽ nghe tim mình thổn thức, thấy lòng xốn xang khi bao ký ức luyến thương thầm gọi, tìm về.

Chiêng ngân lòng phố

Chiêng ngân lòng phố

(GLO)- Sương còn an nhiên trên từng ngọn cỏ. Dãy núi phía trước nhà hiện ra mờ mờ. Đâu đó, vẳng trong thung sâu, gà rừng đã cất những thanh âm đầu tiên kéo bình minh vượt qua sườn đồi để chào một ngày mới.

Mùa hạ bình yên

Mùa hạ bình yên

(GLO)- Tôi thường kết thúc một buổi tối bằng vài phút ngồi yên trước khi đặt mình vào giấc ngủ. Ánh sáng của bóng đèn đêm phả dịu xuống là một bối cảnh nhẹ nhõm cho những nghĩ ngợi còn đọng lại sau cùng khi ngày vừa trôi.

Chạm vào sách

Chạm vào sách

(GLO)- Tôi có thói quen đọc sách từ hồi còn nhỏ. Cứ đi đâu, làm gì thấy thuận tiện là tôi mang sách theo cùng. Trên chuyến tàu Bắc-Nam hay trên chuyến xe đường dài, trong ba lô của tôi luôn có một vài cuốn sách mới mua hay đọc nửa chừng.

Vườn xưa mùa trái rụng

Vườn xưa mùa trái rụng

(GLO)- Tôi từng nghe âm thanh ấy khi ngồi dưới một tán cây xoài sẻ sau vườn, nơi má tôi phơi áo, con mèo nằm duỗi mình trên bậu cửa và tuổi thơ tôi trôi qua như một dòng nước mát lành.

Kỷ niệm khó quên

Kỷ niệm khó quên

(GLO)- Cũng đã nhiều lần, tôi được tham dự những buổi giao lưu giữa tác giả với bạn đọc qua các chương trình nghe nói chuyện thơ, đêm thơ-nhạc, buổi ra mắt tác phẩm mới, giới thiệu tác giả-tác phẩm do Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh tổ chức.

Những mùa sen

Những mùa sen

(GLO)- Tôi có một thời thơ ấu sống bên đầm sen Đồng Tháp Mười. Những buổi chiều mùa hạ, các anh chị chèo chiếc xuồng nhỏ đưa tôi ra một đầm nước mênh mông với ngập tràn màu sen hồng chấp chới, ngan ngát hương thơm.

Khi phố mùa hoa

Khi phố mùa hoa

(GLO)- Nơi nắng mưa chia 2 mùa rõ rệt, giao của mùa là những phố màu hoa. Không còn gió se mát hanh hao trên nền trời xanh ngắt, cái nóng oi hầm bắt đầu cho một ngày như sớm hơn thường lệ. 

Bước chậm, thở sâu

Bước chậm, thở sâu

(GLO)- Người xưa có câu: “Dục tốc bất đạt” (nghĩa là nếu muốn nhanh chóng thành công mà lại nóng vội thì sẽ không đạt kết quả). Còn bây giờ, mọi người thường bảo nhau, muốn nhanh thì phải từ từ.

Ru ta dịu dàng

Ru ta dịu dàng

(GLO)- Hôm đi tập huấn chuyên môn, tôi gặp lại Mây, cô bạn chung phòng ký túc xá hồi đại học. Suốt buổi hàn huyên, Mây cứ đăm đăm nhìn tôi, đôi mắt nói nhiều hơn cả những lời tâm sự.

Lưu bút học trò

Lưu bút học trò

(GLO)-Tháng 5, nắng bắt đầu rót mật lên từng kẽ lá. Màu nắng ấm nồng như lời thì thầm của thời gian, nhắc nhở chúng tôi rằng, ngày chia tay thầy cô, bè bạn đang đến thật gần. Trong lòng mỗi chúng tôi, dường như có một khoảng trống dần mở ra, khoảng trống của bao điều chưa kịp nói, chưa kịp làm.

null