Những vòng xoay kỳ thú

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Từ xa xưa, hình như con người đã quan sát được một hiện tượng thiên nhiên kỳ thú, đó là hầu hết vòng xoay trong tự nhiên đều đi ngược chiều kim đồng hồ: Từ những cơn bão trên bầu trời bao la, những cơn lốc xoáy trên sa mạc bát ngát, dòng nước xoáy trên sông hồ mênh mông, đến tất cả sợi dây leo thực vật, những vòng xoắn của sừng linh dương… đều tuân theo một ý chí thần bí nào đó!
Một hình ảnh đặc sắc được người cổ xưa đúc kết cho hiện tượng trên là mặt trống đồng cổ. Ở đó, hình những con chim lạc, con hươu, con gà, hình người chiến binh đều di chuyển theo hướng ngược chiều kim đồng hồ. Có lẽ, đó là hình tượng đặc biệt kỳ bí không chỉ có trong thiên nhiên (vô sinh và hữu sinh) mà cả trong đời sống nhân sinh từ thượng cổ đã được con người để tâm ghi nhận.
Ngày nay, những vòng xoay huyền bí tưởng vô cùng xa xôi ấy lại vẫn đang hiện diện rất phổ biến trong sinh hoạt đời thường của những con người Tây Nguyên. Trong các lễ hội Tây Nguyên, dưới màn đêm mông lung ảo diệu, quanh những đống lửa rừng lung linh nhập nhòa hư thực, dòng người nắm tay nhau cùng những vòng xoang bất tận. Những vòng tròn vô tình mang con người đung đưa theo nhịp cồng chiêng và vần xoay theo hướng ngược chiều kim đồng hồ. Những tay chiêng tay cồng tay trống cũng xoay vòng ngược chiều kim đồng hồ mà nhún nhảy mà gõ nhịp lâng lâng.
Trong nghi thức đâm trâu, con trâu được tròng cổ bằng một sợi dây rừng quàng vào cây cột gơng tâm điểm của cuộc hiến tế. Nó tạo thành một vòng tròn tự do, con trâu có thể chạy trong bán kính của sợi dây ấy; đa phần chạy ngược chiều kim đồng hồ. Người đâm tay cầm khiên, tay cầm giáo cùng nhảy tiến lui theo nhịp trống nhịp cồng chiêng, vẻ như lựa thế. Trâu và người cùng xoay, rồi bất ngờ mũi dáo phóng đâm vào nách trái con trâu. Phía ấy có trái tim trâu nằm trong lồng ngực. Phát đâm tài nghệ hạ gục ngay con trâu từ phát lao đầu tiên.
Người Jrai ở vùng hạ lưu sông Ba thường ăn trâu trong lễ bỏ mả. Ảnh: Minh Châu
Người Jrai ở vùng hạ lưu sông Ba thường ăn trâu trong lễ bỏ mả. Ảnh: Minh Châu
Tương tự như vậy nơi một đám tang của người Tây Nguyên kéo dài mấy ngày đêm. Ở đó có khóc kể, có đút cơm thịt cho người chết, có “đốt” rất nhiều trâu bò; đặc biệt là heo, hàng chục hàng trăm con heo, dù là heo nhỏ tầm “một hai nắm”. Rồi uống rượu cần thâu ngày thâu đêm. Rồi đánh cồng chiêng, xoang vòng trong vòng ngoài. Những tay trống tay chiêng, những vòng xoang ấy cứ xoay quanh ngôi nhà của người chết, hết đêm này đêm khác. Tất cả vòng xoay ấy cũng không thể khác, cứ trôi theo một hướng, ngược chiều kim đồng hồ.
Trong đời sống hiện đại, có những vòng xoay quy ước theo ý chí con người thì lại khác. Như vòng xuyến giao thông ở những xứ theo tay lái thuận, luật quy định chạy ngược chiều kim đồng hồ. Đó cứ như một sự cưỡng bách khiên cưỡng với con người.
Chiều của trống đồng, chiều của vòng xoang trải hàng ngàn năm luôn chứa đựng những điều bí ẩn, rất đời thường mà vô cùng kỳ thú, vô cùng huyền diệu. Như sợi dây vô hình nối ngàn năm xa xưa đến giữa đời sống thường nhật của người Tây Nguyên.
PHẠM ĐỨC LONG
 

Có thể bạn quan tâm

Biển Nhơn Lý ô nhiễm vì nước thải sinh hoạt chưa qua xử lý

Biển Nhơn Lý ô nhiễm vì nước thải sinh hoạt chưa qua xử lý

(GLO)- Nhà máy xử lý nước thải không hoạt động, mỗi ngày có hàng trăm mét khối nước thải sinh hoạt chưa xử lý xả trực tiếp ra biển Nhơn Lý (phường Quy Nhơn Đông, tỉnh Gia Lai). Thực trạng này không chỉ gây ô nhiễm, làm suy giảm chất lượng môi trường biển mà còn ảnh hưởng đến đời sống của người dân.

4 bước đơn giản để lấy số thứ tự online tại Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh Gia Lai (Cơ sở 1)

4 bước đơn giản để lấy số thứ tự online tại Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh Gia Lai (Cơ sở 1)

(GLO)- Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh Gia Lai (Cơ sở 1) vừa ban hành hướng dẫn lấy số thứ tự online tại Trung tâm. Người dân và doanh nghiệp có thể chủ động lấy số thứ tự online trước khi đến giao dịch, giúp tiết kiệm thời gian và thuận tiện hơn khi thực hiện thủ tục hành chính.

Người cao tuổi bức xúc vì phải trả tạm ứng 20% chi phí khám-chữa bệnh BHYT

Người cao tuổi bức xúc vì phải trả tạm ứng 20% chi phí khám-chữa bệnh BHYT

(GLO)-Ngày 13-8, Gia Lai Online có bài viết "Nhiều người cao tuổi bất ngờ việc giảm mức hưởng BHYT từ 100% xuống 80%". Ngày 21-8, Bộ Y tế có Công văn số 5622/BYT-BH về triển khai thực hiện chính sách BHYT với một số đối tượng tham gia BHYT. Tuy nhiên đến nay, BHXH vẫn chưa có hướng dẫn điều chỉnh.

Nhiều hộ gia đình, cá nhân có đất bị ảnh hưởng đã thẳng thắn trao đổi, nêu lên băn khoăn về quyền lợi cũng như các vấn đề phát sinh trong quá trình thực hiện dự án. Ảnh: T.H

Kdang: Tuyên truyền công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư dự án đường bộ cao tốc Quy Nhơn-Pleiku

(GLO)- Trong 2 ngày (28 và 29-8), UBND xã Kdang (tỉnh Gia Lai) phối hợp với Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng tỉnh Gia Lai tổ chức hội nghị tuyên truyền, phổ biến công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi thực hiện Dự án đường bộ cao tốc Quy Nhơn-Pleiku đoạn qua địa bàn xã.

Khánh thành Bếp ăn tình thương và ra mắt Chi hội Bảo trợ Bệnh nhân nghèo BVĐK Gia Lai

Khánh thành Bếp ăn tình thương và ra mắt Chi hội Bảo trợ Bệnh nhân nghèo BVĐK Gia Lai

(GLO)- Chiều 29-8, tại phường Pleiku, Hội Bảo trợ Bệnh nhân nghèo tỉnh Gia Lai phối hợp với Đảng ủy, Ban Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Gia Lai khánh thành Bếp ăn tình thương. Đây là một trong các hoạt động thiết thực, hướng tới kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2-9.

Gia Lai: Hai em nhỏ góp tiền, gửi tặng người dân Cuba

Gia Lai: Hai em nhỏ góp tiền, gửi tặng người dân Cuba

(GLO)-Thông qua Đoàn phường Hoài Nhơn Đông, hai anh em Trịnh Hồng Vinh (10 tuổi) và Trịnh An Châu (6 tuổi, ở phường Hoài Nhơn Đông) đã ủng hộ 1,6 triệu đồng, được gom góp từ những tờ tiền mệnh giá 1.000 - 2.000 đồng gửi đến đất nước Cuba, kèm theo bức thư tay viết nắn nót...

9 năm, hơn 100 chiếc xe lăn và hành trình trao gửi yêu thương

9 năm, hơn 100 chiếc xe lăn và hành trình trao gửi yêu thương

(GLO)-Hơn 9 năm qua, anh Nguyễn Quốc Việt (SN 1982, phường Quy Nhơn Bắc) đã sửa hơn 100 chiếc xe lăn, xe lắc, xe đạp cũ, xe máy cũ để tặng miễn phí cho người khó khăn. Không nhận tiền, quà, mọi chi phí anh đều tự lo, chỉ mong quà của mình phần nào giúp người bệnh di chuyển dễ dàng, bớt nhọc nhằn…

null