Gánh gồng của mẹ

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Mẹ tôi một đời làm nông, cái thời “nông dân nguyên thủy” chưa có những phương tiện cơ giới hỗ trợ vận chuyển. Ngày ấy, tất tật mọi thứ cần vận chuyển từ đồng về nhà, từ nhà ra đồng đều dùng sức của đôi vai. To nặng như cày, bừa dành phần ba vác; nhỏ gọn hơn sẽ được chất vào quang gánh kẽo kẹt trên đôi vai gầy của mẹ.

Tập gánh gồng từ nhỏ nên mẹ gánh rất giỏi. Mùa gieo sạ, mẹ gánh cơm nước, lúa giống ra đồng cho ba. Mùa gặt, mẹ tất tả gánh lúa về nhà. Lúc nông nhàn thì gánh thóc đi xay, gánh bắp, khoai ra chợ. Đôi vai mẹ gánh gồng nhiều thành quen, chai sần từng lớp. Nhất là khi vào vụ, mẹ bận mải sớm hôm, trật áo ra sẽ thấy bờ vai đỏ ửng do cọ xát liên tục cùng đòn gánh. Ba trông xót ruột, bảo để lấy rượu xoa bóp nhưng mẹ gạt đi, rồi cười nói: “Không sao đâu, nghỉ gánh ít bữa lại bình thường ngay ấy mà”.

Minh họa: Huyền Trang

Minh họa: Huyền Trang

Vậy nhưng, đáng nể nhất vẫn là cảnh mẹ gánh củi. Thường thì, chuyện củi đuốc là của cánh đàn ông. Muốn có củi phải vào rừng đốn rồi gánh về nhà. Gánh củi không sử dụng đòn gánh to bản bình thường mà dùng kiểu đòn gánh “đặc chủng”: nhỏ bản nhưng rất dày, hai đầu chuốt nhọn để xóc thẳng vào bó củi (gọi là đòn xóc). Gánh bằng đòn gánh to bản thông thường đem so cùng mức độ đau vai của cây đòn xóc gánh củi chỉ là chuyện… nhỏ: củi nặng, đòn xóc nhỏ bản lại dày cứng (để chịu lực khỏi gãy) độ nhún ít nên nghiến vào vai rất đau. Vậy nhưng, phần việc dành cho đàn ông ấy những khi ba không có nhà mẹ vẫn một mình cáng đáng.

Nghe kể, hồi những năm chiến tranh, ba tham gia cách mạng đi biền biệt, mình mẹ ở nhà. Giặc càn, mẹ phải đùm túm vật dụng, gạo thóc theo người làng tản cư. Chạy bộ. Tất tật đồ đạc, lại thêm đứa con nhỏ là tôi được mẹ đặt vào quang gánh kẽo kẹt gánh đi. Nơi tản cư không gần, phải đi bộ hàng vài chục cây số mới tới. Vậy nhưng, cứ mươi bữa nửa tháng mẹ phải gánh chạy, nghe giặc rút đi lại kẽo kẹt quay về, một năm không biết bao nhiêu bận. Sau này, kỳ tích “gánh con chạy tản cư” của mẹ đã thành giai thoại trong trí nhớ của nhiều người cùng thời.

Gặp tôi, mấy thím, mấy dì hay kể chuyện xưa, nhắc nhớ cảnh mẹ tôi trên đường tản cư mặt mày lầm bụi lưng áo ướt đầm gánh đứa con thơ đang vô tư ngủ trong chiếc thúng lót rơm chao ngả chao nghiêng theo nhịp bước. Rồi thế nào mấy dì cũng nói: Bà Tư (tức mẹ tôi) giỏi thiệt, gánh cả đồ đạc và con mà các bà, các dì đi không chạy theo chẳng kịp bao giờ.

Khi tôi lớn lên, dù tuổi đã nhiều, sức khỏe có phần giảm sút nhưng mẹ vẫn không bỏ thói quen gánh gồng. Có việc ra đồng, đi chợ, không có gì nhiều mang theo mẹ vẫn cứ thích toòng teng trên vai đôi quang gánh. Tôi nói để con chở, đừng gánh nhưng mẹ nhất quyết không ưng. Mẹ bảo, đi không thấy nó cứ chống chếnh thế nào!

Có thể bạn quan tâm

Rau dại quê nhà

Rau dại quê nhà

(GLO)- Mùa nào thức nấy, vùng nào rau ấy, không chỉ những bữa cơm trên rẫy, dưới đồng mà dường như bữa cơm nào của tuổi thơ chúng tôi cũng không thiếu mớ rau dại.

Năm tháng học trò

Năm tháng học trò

(GLO)- Mỗi độ hè về, khi những tia nắng tràn ngập trên sân trường cũng là lúc những chùm phượng vĩ bắt đầu cháy đỏ một góc trời. Phượng không chỉ là loài hoa báo hiệu mùa hè mà còn là biểu tượng bất diệt của tuổi học trò-cái tuổi ngây thơ, vụng dại nhưng đầy ắp yêu thương và khát vọng.

khúc mưa, cơn mưa, chìm vào cơn mưa, Gia Lai, Báo Gia Lai

Khúc mưa

(GLO)- Bất ngờ chìm vào cơn mưa ngờm ngợp giữa phố chiều tấp nập người xe, tôi vội vã tìm một nơi trú tạm chờ mưa tạnh. Kiểu mưa đầu mùa thế này, vội đến rồi cũng sẽ tan đi nhanh.

Bánh tráng Bình Định

Bánh tráng Bình Định

(GLO)- Bánh tráng có thể tìm thấy ở bất cứ nơi đâu trên cả nước, cả trong cộng đồng người Việt ở nước ngoài. Thế nhưng chẳng hiểu sao, tôi cứ nghĩ và nhớ về món bánh tráng Bình Định. Có lẽ là bởi không ở nơi đâu bánh tráng lại đa dạng và có thể ăn vào mọi dịp như “xứ nẫu”.

Gặp lại thanh xuân

Gặp lại thanh xuân

(GLO)- Tôi từng thấy chị gái mình đứng thật lâu trước tấm gương. Lúc đầu, tôi cứ ngỡ chị đang nhìn xem có vết nám nào trên mặt như một sự lo âu thường thấy của phụ nữ nhưng không phải.

Tiếng ve gọi hè

Tiếng ve gọi hè

(GLO)- Ai cũng từng trải qua những ngày cắp sách đến trường, cũng từng háo hức đợi tiếng ve gọi hè sang, từng bâng khuâng trước những cánh hoa phượng vĩ đầu mùa.

Vừa vặn sống

Vừa vặn sống

(GLO)- Thỉnh thoảng, trong một buổi sớm mai, nếu không phải bận bịu quá với công việc, tôi thường ngồi bên vỉa hè, dưới một gốc thông.

Nhớ khói đốt đồng

Nhớ khói đốt đồng

(GLO)- Mỗi khi tiết trời chuyển mình vào hạ, tôi lại chộn rộn một nỗi nhớ không tên. Tôi nhớ quê, nhớ cánh đồng, nhớ mùi khói đốt đồng lan trong gió chiều nhè nhẹ. Đó là mùi của đất, của nắng, của thời gian và tuổi thơ nơi đồng bãi.

Bên chiếc cầu thang nhà dài

Bên chiếc cầu thang nhà dài

(GLO)- Ngày trước, khi đến buôn Đôn (Đắk Lắk), tôi được ngắm nhìn những ngôi nhà dài bằng gỗ lâu niên của người Ê Đê đẹp đến nao lòng. Ấn tượng đầu tiên là 2 chiếc cầu thang dẫn lên nhà sàn còn in đậm vết thời gian.

Vấn vương bông gòn

Vấn vương bông gòn

(GLO)- Trong vườn còn sót lại một cây gòn. Đến mùa, chúng bung ra những bông nhẹ bẫng, mềm như mây trắng vắt ngang trời, theo gió tản mát muôn phương.

Nẻo về tháng Tư

Nẻo về tháng Tư

(GLO)- Bước chân trên dải biên cương một ngày tháng Tư nắng đượm, tôi thốt nhiên nhớ tới mấy câu thơ của Nguyễn Bình Phương: “Những cột mốc vùng biên bóng trải xiêu xiêu/Dãy núi oằn lên từng nhịp thở”.

Gió đồng mùa hạ

Gió đồng mùa hạ

(GLO)- Gió từ cánh đồng quê lại thổi tràn qua ô cửa nhỏ, mang theo hương thơm nồng nàn của lúa non và mùi ngai ngái của đất sau cơn mưa đầu mùa.

Mùa rẫy tới

Mùa rẫy tới

Mấy ngày nay thường hay có dông vào buổi chiều. Gió ùn ùn thốc tới. Mây từ dưới rừng xa đùn lên đen sì như núi, bao trùm gần kín khắp bầu trời. A Blưn thấy ông nội lẩm nhẩm tính rồi nói mấy hôm nữa đi phát rẫy.

Bài học đầu đời

Bài học đầu đời

(GLO)- Mãi đến bây giờ, cánh tay tôi vẫn còn một vết sẹo. Vết sẹo đỏ ửng, kéo dài trông thật “thiếu thẩm mỹ”. Bạn bè khuyên đi xóa sẹo nhưng tôi lại không muốn. Bởi lẽ, với tôi, vết sẹo ấy gắn liền cùng kỷ niệm về bài học đầu đời.

Tháng Tư ở thành phố mang tên Bác

Tháng Tư ở thành phố mang tên Bác

(GLO)- Một ngày giữa tháng Tư, tôi có chuyến thăm TP. Hồ Chí Minh. Như tín hiệu của vũ trụ, có điều gì đó thôi thúc tôi phải về với nơi mà 50 năm về trước, cả dân tộc vỡ òa trong niềm vui của ngày đại thắng, thống nhất non sông.

Nhớ bếp lửa nhà sàn

Nhớ bếp lửa nhà sàn

(GLO)- Gần 50 năm gắn bó với vùng đất Tây Nguyên, tôi đã đi qua nhiều buôn làng, tiếp xúc với bao con người hiền lành như đất, mộc mạc như cây rừng. Và trong những buôn làng đó, từng bếp lửa nhà sàn đã để lại trong tôi ấn tượng đậm sâu với không gian đầm ấm và chân tình

Lưu bút

Lưu bút

(GLO)- Lưu bút không đơn thuần là một cuốn sổ. Nó là nơi giữ lại cả một khoảng trời tuổi trẻ, nơi từng nét chữ đều mang theo một phần ký ức.

Mùa cá cơm

Mùa cá cơm

(GLO)- Đã mấy bận đến xã Nhơn Lý (TP. Quy Nhơn, tỉnh Bình Định), tham quan hầu hết thắng cảnh, thưởng thức đủ mọi đặc sản bậc nhất, tôi từng nghĩ mình am tường vùng đất này lắm. Vậy mà, khi lang thang đến bến cá Nhơn Lý, tôi mới nhận ra những gì mình biết chỉ lớp vỏ bên ngoài.

Hương ngọc lan

Hương ngọc lan

(GLO)- Hương ngọc lan là mùi hương thanh khiết nhất mà tôi được biết trong tuổi thơ của mình. Đó là sự dịu ngọt nhẹ nhàng và vô cùng gây thương nhớ cho người lữ khách.

Đọc để hiểu mình

Đọc để hiểu mình

(GLO)- Khi nhìn một người ngồi đọc sách, tôi thường có cảm giác rất bình an. Sự bình an như nguồn năng lượng được truyền đến từ hình ảnh rất đẹp trước mắt.