Đoàn Giỏi như mầm đước trong dòng văn học thiếu nhi

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Nhà thơ Cao Xuân Sơn ví von như vậy khi đề cập đến “tuổi đời” của tác phẩm Đất rừng phương Nam chiếm trọn cảm tình của nhiều thế hệ bạn đọc thiếu nhi Việt Nam suốt từ năm 1957 đến giờ.
 

 Nhà thơ Cao Xuân Sơn (đứng) đang nhắc lại thời kỳ đầu của tác phẩm Đất rừng phương Nam tại Kim Đồng.
Nhà thơ Cao Xuân Sơn (đứng) đang nhắc lại thời kỳ đầu của tác phẩm Đất rừng phương Nam tại Kim Đồng.


Giới nghiên cứu và người yêu văn Đoàn Giỏi vừa có cuộc gặp nhau tại tọa đàm văn chương Đoàn Giỏi - đại thụ phương Nam” tại Chi nhánh NXB Kim Đồng tại TP. Hồ Chí Minh sáng 15-10 nhân dịp kỷ niệm 91 năm Ngày sinh của ông.

Đất rừng phương Nam còn nhiều chất liệu cho điện ảnh

Không chủ ý đánh giá hay ghi nhận về văn nghiệp, các ý kiến tại tọa đàm chủ yếu chia sẻ những cảm nhận về giá trị văn chương của Đoàn Giỏi. Từ phía nhà xuất bản Kim Đồng, Đoàn Giỏi và Đất rừng phương Nam là một trong những tác giả làm nên tên tuổi của NXB Kim Đồng.

Nhà thơ Cao Xuân Sơn nhắc lại chi tiết từ tháng 2 năm 1957 khi NXB Kim Đồng chưa ra đời, nhà văn Nguyễn Huy Tưởng đã đặt hàng Đoàn Giỏi “hãy viết một cái gì cho thiếu nhi, về miền Nam”, và Đất rừng phương Nam đã ra đời như thế, với bản in lần đầu chỉ hơn 100 trang, sau mỗi lần tái bản tác giả lại bổ sung, và luôn là đầu sách bán chạy của Kim Đồng sau hơn nửa thế kỷ.

Là thế hệ trưởng thành từ miền Bắc trong thời chiến tranh, cả nhà văn Trần Đức Tiến và nhà thơ Cao Xuân Sơn đều thừa nhận rằng nếu không có những nhà văn như Đoàn Giỏi, Vũ Hùng viết về thiên nhiên cảnh vật, sản vật miền Nam và Tây nguyên, thì tuổi thiếu nhi của chúng tôi không biết gì về những miền đất này.

Tâm sự này được đạo diễn Vinh Sơn chia sẻ: Tôi đọc Đất rừng phương Nam lúc ở Phan Rang sau 30-4-1975. Và một thời gian sau thì gia đình tôi chuyển vào sống ở Đồng Tháp, rất ấn tượng với cách sống của con người ở đây - khác hẳn so với người Huế của tôi…

Đạo diễn Vinh Sơn cho biết chính ông đã đề xuất dự án làm phim truyền hình Đất phương Nam với Đài Truyền hình TP. Hồ Chí Minh năm 1997. “Đến giờ, tôi vẫn chưa xài hết những chất liệu về Đất rừng phương Nam của Đoàn Giỏi, vẫn còn đủ để làm một dự án phim điện ảnh về vùng đất này”-đạo diễn Vinh Sơn tâm sự tại buổi tọa đàm.

 

Đạo diễn Vinh Sơn tâm sự những điều tâm đắc về Đoàn Giỏi khi ông làm phim Đất phương Nam
Đạo diễn Vinh Sơn tâm sự những điều tâm đắc về Đoàn Giỏi khi ông làm phim Đất phương Nam


Giá trị cảnh báo về tầm quan trọng của thiên nhiên

Điểm thú vị là cuộc tọa đàm thoạt đầu được tổ chức theo lối “tao ngộ” giữa những người yêu quý tác giả Đoàn Giỏi. Nhưng từ phía người đọc và nghiên cứu, TS Hà Thành Vân và anh sinh viên Lâm Hoàng Phúc đã đem đến tọa đàm những phân tích khảo cứu rất quan trọng.

TS Hà Thanh Vân đã khảo sát 160 người trưởng thành (tuổi từ 22 đến 55) thì tỷ lệ người cho biết có đọc Đất rừng phương Nam và biết đến Đoàn Giỏi chiếm 55%. Theo TS Vân, đây là một con số cao, bởi trong một khảo sát trước đây của cô với cùng đối tượng, khi được hỏi có biết Xuân Diệu, Huy Cận không, thì số người trả lời có biết chỉ chiếm 20%.

Còn Lâm Hoàng Phúc mang đến tọa đàm một tham luận có tính sáng tạo, đó là áp dụng quan điểm Phê bình sinh thái để đọc hai tác phẩm Những chuyện lạ về cá và Rừng đêm xào xạc của Đoàn Giỏi.

Phúc dẫn lại lời trăn trối của nhân vật vợ Tám Mun trong Rừng đêm xào xạc: “Gì thì gì, tía con mầy cũng phải gấp gáp trồng lại rừng đi. Chuyện sống chết như chuyện đánh Mỹ đó”.

“Như chuyện đánh Mỹ”-tức dù cho không có cuộc chiến tranh này đi nữa, thì việc mất rừng cũng sẽ mang đến những hậu quả ghê gớm. Đặt việc trồng rừng, khôi phục tự nhiên ngang với việc chiến tranh gìn giữ đất nước và sinh mệnh con người, thông qua nhân vật của mình, Đoàn Giỏi đã một lần nữa khẳng định vai trò chủ chốt của tự nhiên trong sự tồn sinh của con người”-Lâm Hoàng Phúc nhận xét.

Nhà văn Trần Đức Tiến cũng đồng tình với phân tích này, ông cho rằng Đất rừng phương Nam sống được đến bây giờ còn là vì có giá trị cảnh báo về những yếu tố quan trọng của thiên nhiên của môi trường, mà đến nay càng ngày ta càng thấy tầm quan trọng của nó.

Theo Tuoitre

Có thể bạn quan tâm

“Tên Người là cả một niềm thơ”

“Tên Người là cả một niềm thơ”

(GLO)- Bảo tàng Hồ Chí Minh (thuộc Bảo tàng tỉnh Gia Lai) hiện trưng bày, giới thiệu nhiều hình ảnh, tài liệu, hiện vật về cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Bác. Một trong số đó là tập sách “Tên Người là cả một niềm thơ” do ông Nguyễn Khoa-Cán bộ lão thành cách mạng trao tặng năm 2004.

Mới mẻ “Trang sách mùa hè”

Mới mẻ “Trang sách mùa hè”

(GLO)- 12 năm liên tục duy trì chương trình “Trang sách mùa hè” cũng là chừng ấy thời gian cán bộ, viên chức Thư viện tỉnh dành nhiều tâm huyết để tạo ra một không gian vừa học vừa chơi mới mẻ, hấp dẫn.

Thơ Phạm Đức Long: Di vật đời người

Thơ Phạm Đức Long: Di vật đời người

(GLO)- Bài thơ "Di vật đời người" của Phạm Đức Long là khúc tưởng niệm thấm đẫm cảm xúc về những người lính đã hi sinh trong chiến tranh. Họ ngã xuống giữa rừng xanh, để lại những di vật bình dị mà thiêng liêng, là biểu tượng bất tử của một thời tuổi trẻ quên mình vì Tổ quốc...

Tháng năm nhớ Người

Tháng năm nhớ Người

(GLO)- Bài thơ “Tháng năm nhớ Người” của Lenguyen khắc họa hình ảnh Bác Hồ qua ký ức làng quê, tình mẹ, giọt lệ, hương sen và ánh nắng Nam Đàn,... như lời tri ân sâu lắng dành cho vị Cha già kính yêu của dân tộc suốt đời vì dân, vì nước.

Khai mạc triển lãm ảnh “Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Bình Định - Sắc màu hội tụ”

Khai mạc triển lãm ảnh “Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Bình Định - Sắc màu hội tụ”

Nhân kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2023); 47 năm Ngày Quốc tế Bảo tàng (18/5/1978 - 18/5/2025), sáng 12-5, Bảo tàng tỉnh Bình Định phối hợp Bảo tàng Quang Trung khai mạc triển lãm ảnh chủ đề “Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Bình Định - Sắc màu hội tụ”.

Thơ Đào An Duyên: Mây biên giới

Thơ Đào An Duyên: Mây biên giới

(GLO)- “Mây biên giới” của tác giả Đào An Duyên là bài thơ giàu cảm xúc về vẻ đẹp thanh bình nơi biên cương Tổ quốc. Tác giả khắc họa hình ảnh cột mốc trong nắng dịu, mây trời không lằn ranh, rừng khộp lặng im... như một bản hòa ca của thiên nhiên và lịch sử...

Tổ quốc trong tim

Thơ Lenguyen: Tổ quốc trong tim

(GLO)- Bài thơ “Tổ quốc trong tim” của tác giả Lenguyen là lời tri ân sâu sắc với cha ông đã hy sinh vì độc lập dân tộc. Từ Cửu Long đến Trường Sơn, từ Điện Biên đến Sài Gòn, một Việt Nam bất khuất vươn lên giữa máu và hoa, rạng ngời sắc cờ Tổ quốc.

Thơ Đào An Duyên: Lòng quê

Thơ Đào An Duyên: Lòng quê

(GLO)- Trong nhịp sống hiện đại hối hả, bài thơ "Lòng quê" của tác giả Đào An Duyên là tiếng vọng thầm lặng mà day dứt. Người xa quê, dù ở đâu chăng nữa vẫn mang trong tim nỗi nhớ cội nguồn. Qua hình ảnh nước xuôi nước ngược, bài thơ gợi về sự gắn bó thiêng liêng giữa con người và quê hương.

Người nặng lòng với dân ca Tày

Người nặng lòng với dân ca Tày

(GLO)-Hơn 30 năm kể từ ngày rời quê hương Cao Bằng vào Gia Lai lập nghiệp, ông Mã Văn Chức (SN 1961, tổ 3, thị trấn Phú Thiện) vẫn nặng lòng với văn hóa dân tộc Tày. Hơn 100 bài hát đã được ông sáng tác theo làn điệu dân ca Tày với mong muốn “giữ lửa” cho âm nhạc dân gian.

Thơ Lữ Hồng: Những gương mặt hoa cài

Thơ Lữ Hồng: Những gương mặt hoa cài

(GLO)- Bằng hình ảnh thiên nhiên giàu biểu cảm, bài thơ "Những gương mặt hoa cài" của Lữ Hồng gợi nên vẻ đẹp bình yên ẩn sâu trong nhịp sống phố thị. Lời thơ không chỉ là hoài niệm, mà còn là nơi gửi gắm tình yêu, ký ức và những giấc mơ không lời giữa tháng năm xoay vần.