Bởi biển là món quà kỳ diệu mà thiên nhiên ưu ái ban tặng trong cuộc sống hằng ngày và luôn đặc biệt trong tim.
1. Ngược đường, ngược phố về biển Nam Ô vào buổi chiều nắng nhẹ, gió hiền, có mây xanh lẫn trắng vần vũ trải khắp núi đồi xa xa trên đỉnh Hải Vân, tôi gặp ông Trần Ngọc Vinh, Chủ tịch Hội làng nghề nước mắm Nam Ô, đang say sưa chăm chút, nâng niu từng lu sành ủ mắm thơm lừng. Cũng là ngư dân vượt sóng gió trên biển gần 30 năm, trong ký ức của ông, nhắc về biển Nam Ô, ông luôn tự hào vì được sinh ra và lớn lên ở đây. Với ông, biển Nam Ô không chỉ sở hữu vị thế đẹp, cảnh quan xanh hài hòa của rừng già, sông thơ mà còn làm nên thóc, nên gạo nuôi các con ăn học nên người. Lẽ đó, biển như là hơi thở, sự sống của bốn thế hệ gia đình ông trong những ngày quá khứ lẫn thực tại.
Ông Vinh bày tỏ, không giống bây giờ, chỉ cần đặt con cá, hạt muối là có thể chủ động làm mắm. Thời trước, muốn làm ra lọ mắm, từ khuya đến sáng sớm, ông và cả làng miệt mài chờ tàu ở bãi biển. Mỗi chiếc tàu cập bờ là bấy nhiêu hy vọng về tương lai của cả gia đình. Cứ thế, người đong, người đếm từng con cá cơm than chắc thịt, mình mẩy, bóng loáng. Đâu vào đó, ai nấy gánh cá về sơ chế để bắt đầu công đoạn làm mắm. Giờ đây, mỗi lần ra biển, ký ức sống động ngày đó như dội về khiến tim ông bồi hồi, luyến lưu…
Ông Vinh tự hào nói: “Với những tâm huyết, tâm tư, tôi và người dân làng Nam Ô luôn dặn lòng phải đặt những viên gạch vững chắc về chất lượng, bảo đảm nguyên trạng công đoạn làm nghề thủ công để đưa nước mắm Nam Ô tiến xa trong tương lai. Có lẽ, như thầm cảm ơn những giọt mồ hôi, công sức của người làm mắm, nước mắm Nam Ô hiện có chỗ đứng trên bản đồ làm mắm của cả nước. Điều đó, giúp tôi và bà con có động lực bảo tồn nghề truyền thống của làng từ bao đời nay. Xa hơn, tôi và bà con không chỉ với cặm cụi với nghề mà với biển, luôn có một tình yêu lớn bởi nếu trong hình dung không có biển, cuộc sống khó mà vui mà trọn. Lẽ đó, chúng tôi ý thức gìn giữ biển cũng như mọi thứ thuộc về biển được trọn vẹn và xinh đẹp nhất”.
Giờ đây đến làng biển Nam Ô, chúng ta không chỉ rảo bước dưới con đường làng thơm lừng hương vị của mắm, của biển mà còn có thế ghé thăm ghềnh đá Nam Ô với những bãi rêu xanh mướt hay thỏa lòng ngắm bờ biển Nam Ô được núi Hải Vân ôm trọn miên man dưới những cánh rừng.
Giống ông Vinh, ngư dân Nguyễn Dinh, Tổ trưởng Tổ chức cộng đồng thực hiện đồng quản lý bảo vệ nguồn lợi thủy sản (phường Thọ Quang, quận Sơn Trà) sớm hiểu rõ lợi ích từ biển, nên ông và cộng đồng ngư dân luôn ý thức giữ gìn biển cho hôm nay lẫn thế hệ mai sau. Theo ông, biển làm nên những chuyến cá nặng, lưới đầy để xây đắp giấc mơ no ấm cho mọi ngư dân. Vì vậy, ông và cộng đồng ngư dân nâng cao tinh thần bảo vệ nguồn lợi cũng như cảnh quan ven biển, gần bờ, xa bờ để thu hút du khách trong nước nói riêng và quốc tế nói chung đến với thành phố.
2. Nhắc về bãi biển Mỹ Khê hay Phạm Văn Đồng, là người con sinh ra ở miền biển, nhà cách biển chừng mươi phút đi bộ, trong ký ức của tôi, biển của ngày xưa không bờ kè kiên cố, không hàng rào vững chãi, không dãy nhà cao tầng hay hàng quán đông đúc, chỉ lồ lộ cụm muống biển, dương liễu, chiếc thuyền thúng chai quen thuộc cùng vài dãy nhà tạm của ngư dân làng chài… Đứng trên bờ phóng xa tầm mắt có thể thấy biển nhưng muốn chạm chân vào nước, tôi phải đi qua hàng dương liễu rậm rạp, đôi lúc, gió thổi ào ào, sóng dội tứ phía cảm tưởng như đang lạc tận khu rừng sâu. Vượt qua khung cảnh này, biển khơi hiện ra rộng lớn, như một thế giới trong mơ, có bãi cát trắng trải dài, nước biển trong xanh, đường chân trời xa tít. Mỗi lần ra biển, tôi thầm tô vẽ những ước mơ, khát vọng ngây ngô. Thậm chí, biển là người bạn vô hình để tôi trút bầu tâm sự trước những khó khăn thường ngày. Từng ấy năm trôi qua, giờ đây, đứng trước biển, tôi vẫn thấy mình nhỏ bé như ngày nào và từng mạch ký ức sống động hiện ra trước mắt chân thực, khó ngôn từ nào miêu tả nổi.
Ông Nguyễn Xấu (75 tuổi, phường Nại Hiên Đông, quận Sơn Trà), Tổ trưởng Tổ đoàn kết Thắng Lợi bộc bạch, với ông, bãi biển Phạm Văn Đồng và các bãi biển khác không chỉ đọng lại chuỗi hồi ức đẹp mà còn làm nên hình hài, gấm vóc biết bao gia đình ngư dân. Trong im lặng, ông biết ơn biển bởi không có biển gia đình ông cũng như các ngư dân khác chẳng biết bám víu vào đâu. Tự hào mà nói, biển mang lại lợi ích to lớn không chỉ về vật chất mà còn ở đời sống tinh thần. Cả cộng đồng ngư dân phần lớn dựa vào đời sống tinh thần từ biển mà xây dựng nên nét đẹp văn hóa làng biển thông qua những lễ hội cầu ngư, cầu an hay nghệ thuật hát bả trạo nức tiếng xa gần… Điều này cực kỳ quan trọng để giữ gìn giá trị tốt đẹp truyền thống của biển trước dòng chảy đô thị hóa.
“Tôi còn nhớ, ngày trước, biển vắng người, ít khách du lịch. Bây giờ, sải một bước chân ai cũng có thể bắt gặp hàng chục du khách trong nước cho đến quốc tế. Đó là điều thành công góp phần phát triển kinh tế cho người dân sống ven biển nhờ buôn bán, kinh doanh. Vì vậy, trong tâm thức của tôi cũng như mỗi ngư dân, người dân đều hết lòng giữ gìn biển từ cảnh quan môi trường cho đến khai thác hải sản theo quy định. Có như vậy, biển mới có thể bảo tồn cho tương lai thế hệ mai sau”, ông Xấu vui vẻ nói.
3. Đà Nẵng được thiên nhiên ưu ái với lợi thế lưng tựa núi, mặt hướng biển, sông trong lòng phố. Trong đó, biển làm nên thương hiệu cho thành phố bởi sở hữu đường bờ biển dài, quanh co, uốn lượn. Đặc biệt, bãi biển Mỹ Khê sớm vang danh thế giới khi được Forbes, tạp chí kinh tế hàng đầu của Mỹ bình chọn là bãi biển đẹp nhất hành tinh. Năm 2023, bãi biển Mỹ Khê tiếp tục xếp thứ 8 trong danh sách 10 bãi biển đẹp nhất châu Á do nền tảng đánh giá du lịch Tripadvisor bình chọn. Qua đó, bãi biển Mỹ Khê sánh ngang các bãi biển trên thế giới như: Railay (Thái Lan), Whitehaven, Queensland (Australia) Pensacola (Mỹ), Kelingking (Indonesia)…
Mục tiêu đến năm 2030, xây dựng Đà Nẵng trở thành trung tâm kinh tế biển lớn của cả nước, đô thị biển quốc tế trên cơ sở phát triển mạnh các ngành kinh tế biển; bảo đảm an sinh xã hội và bảo vệ môi trường, phát triển bền vững; chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu, nước biển dâng, ngăn chặn tình trạng ô nhiễm, suy thoái môi trường biển, sạt lở bờ biển và biển xâm thực, phục hồi và bảo tồn các hệ sinh thái biển quan trọng. Đồng thời, những thành tựu khoa học mới, tiên tiến, hiện đại trở thành nhân tố trực tiếp thúc đẩy phát triển bền vững kinh tế biển. Tầm nhìn đến năm 2045, Đà Nẵng trở thành thành phố phát triển kinh tế biển bền vững, thịnh vượng, an ninh, an toàn, góp phần quan trọng vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế đất nước, tham gia chủ động và có trách nhiệm vào giải quyết các vấn đề quốc tế về biển và đại dương.
Tin rằng, biển Đà Nẵng trong tương lai sẽ bứt phá và các bãi biển tiếp tục ghi danh trên bản đồ thế giới. Và chúng ta có quyền ước mơ về Đà Nẵng sớm trở thành thành phố phát triển kinh tế biển trọng điểm của cả nước nói riêng và thế giới nói chung.
"Cả cộng đồng ngư dân của ông phần lớn dựa vào đời sống tinh thần từ biển mà xây dựng nên nét đẹp văn hóa làng biển thông qua những lễ hội Cầu ngư, Cầu an hay nghệ thuật hát bả trạo nức tiếng xa gần...".
Theo Huỳnh Tường Vy (baodanang.vn)
