Phát hiện cấu trúc “kho thiêng” tại di tích An Phú

Theo dõi Báo Gia Lai trênGoogle News
(GLO)- Chiều 24-5, Bảo tàng tỉnh Gia Lai phối hợp với Viện Khoa học-Xã hội (KHXH) vùng Nam Bộ tổ chức hội nghị báo cáo kết quả khai quật khảo cổ di tích An Phú (thôn 4, xã An Phú, TP. Pleiku, tỉnh Gia Lai) đợt II.

Dự hội nghị có đại diện lãnh đạo HĐND, UBND tỉnh, các sở, ban, ngành của tỉnh; đại diện Cục Di sản, Viện KHXH vùng Nam Bộ cùng các chuyên gia, nhà nghiên cứu.

Tại hội nghị, Tiến sĩ Nguyễn Quốc Mạnh-Phó giám đốc Trung tâm nghiên cứu khảo cổ báo cáo kết quả khai quật di tích An Phú. Trong đó, phát hiện quan trọng nhất trong cuộc khai quật đợt II là cấu trúc kho thiêng (hố thiêng) hình chữ Vạn, cho thấy di tích này là một ngôi đền thờ Phật giáo.

Quang cảnh hội nghị. Ảnh: Hoàng Ngọc

Quang cảnh hội nghị. Ảnh: Hoàng Ngọc

Kho thiêng với phần trung tâm nằm trong khung hình tròn và tạo dựng bằng các viên gạch xếp thành hình chữ Vạn. Cấu trúc này lần đầu tiên được biết đến ở di tích An Phú (tỉnh Gia Lai) và trên địa bàn Tây Nguyên; đồng thời cũng là duy nhất được biết đến hiện nay khi đặt trong bối cảnh chung và so sánh với loại hình di tích kiến trúc tôn giáo thuộc các nền văn hóa cổ ở miền Trung Việt Nam (văn hóa Champa), Nam Bộ (văn hóa Óc Eo) và khu vực Đông Nam Á.

Cấu trúc trung tâm hố thiêng di tích An Phú. Ảnh: Nguyễn Xuân Toản

Cấu trúc trung tâm hố thiêng di tích An Phú. Ảnh: Nguyễn Xuân Toản

Các nhà nghiên cứu đánh giá, đây là phát hiện rất quan trọng, cung cấp nhiều thông tin mới giúp ích cho việc nhận diện đặc trưng tôn giáo, tính chất của di tích, vấn đề niên đại và quan hệ của nó với các di tích kiến trúc đồng dạng trên địa bàn các tỉnh Tây Nguyên, duyên hải miền Trung Việt Nam, Đông Nam Á và Ấn Độ.

Tiến sĩ Nguyễn Quốc Mạnh-Phó giám đốc Trung tâm nghiên cứu khảo cổ báo cáo kết quả khai quật di tích An Phú. Ảnh: Hoàng Ngọc

Tiến sĩ Nguyễn Quốc Mạnh-Phó giám đốc Trung tâm nghiên cứu khảo cổ báo cáo kết quả khai quật di tích An Phú. Ảnh: Hoàng Ngọc

Bên trong kho thiêng tìm thấy bộ hiện vật là đồ ký cúng, gồm nhóm hiện vật bằng kim loại vàng (bình kamandalu, hoa sen, các lá vàng có khắc ký tự cổ), trang sức bằng đá quý, thủy tinh...Đây là những vật ký cúng được đặt vào cấu trúc kho thiêng với mục đích dâng cúng cho vị thần được thờ phụng tại di tích này.

Một số hiện vật tìm thấy tại di tích An Phú được giới thiệu tại hội nghị. Ảnh: Hoàng Ngọc

Một số hiện vật tìm thấy tại di tích An Phú được giới thiệu tại hội nghị. Ảnh: Hoàng Ngọc

Di tích An Phú nằm cách trung tâm TP. Pleiku 7km về phía Đông, được biết đến từ cuối thế kỷ XIX-đầu thế kỷ XX bởi các học giả người Pháp. Quá trình phát hiện, nghiên cứu di tích khái quát qua 2 giai đoạn: trước 1975 và từ sau 1975 đến nay. Năm 2023, Bảo tàng tỉnh Gia Lai phối hợp với Trung tâm khảo cổ học tiếp tục thăm dò, khai quật khảo cổ tại 4 hố thăm dò và 1 hố khai quật với tổng diện tích trên 235m2.

Các đại biểu tham quan khu vực phát hiện kho thiêng (hố thiêng) tại di tích An Phú. Ảnh: Hoàng Ngọc

Các đại biểu tham quan khu vực phát hiện kho thiêng (hố thiêng) tại di tích An Phú. Ảnh: Hoàng Ngọc

Cùng với những phát hiện mới từ cuộc khai quật đợt II tại di tích An Phú cung cấp thêm nhiều tư liệu quan trọng, gợi ý cho một khung niên đại xây dựng sớm hơn đối với di tích An Phú từ khoảng thế kỷ IX-X và được sử dụng kéo dài đến thế kỷ XII-XIII.

Kết quả khai quật kết hợp với tài liệu mô tả về di tích được người Pháp công bố vào đầu thế kỷ XX cho phép đủ căn cứ để tái dựng một cách tương đối mặt bằng tổng thể của di tích, qua đó nhận diện được diện mạo và tiếp tục nghiên cứu so sánh với các di tích đồng dạng, đồng đại tại miền Trung, Tây Nguyên và khu vực.

Có thể bạn quan tâm

Bạn đã bao giờ đứng trên đồi thông Ia Dêr của huyện Ia Grai nhìn về phố núi Pleiku để quan sát những biến ảo của thiên nhiên, sự vật, con người?

Khúc ca trên đồi

(GLO)- Bạn đã bao giờ đứng trên đồi thông Ia Dêr của huyện Ia Grai nhìn về phố núi Pleiku để quan sát những biến ảo của thiên nhiên, sự vật, con người?

“Mùa xuân của mẹ”

“Mùa xuân của mẹ”

(GLO)- Đầu năm nay, tác giả Lê Thị Kim Sơn-Hội viên Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Gia Lai ra mắt tập truyện dành cho thiếu nhi “Cổ tích trưa” (Nhà xuất bản Kim Đồng) và mới đây là tập truyện ngắn “Mùa xuân của mẹ” (Nhà xuất bản Hồng Đức). 

Sân trường rộn tiếng cồng chiêng

Sân trường rộn tiếng cồng chiêng

(GLO)- Cứ mỗi buổi sinh hoạt, khuôn viên Trường Phổ thông Dân tộc bán trú THCS Lơ Pang (xã Lơ Pang, huyện Mang Yang, tỉnh Gia Lai) lại rộn ràng tiếng cồng chiêng. Âm thanh quen thuộc ấy đến từ đôi tay nhỏ bé của các em học sinh thuộc Câu lạc bộ (CLB) Cồng chiêng của trường.

“Gió mùa đông bắc se lòng”

“Gió mùa đông bắc se lòng”

(GLO)- Những ngày này, trời trở lạnh. Những cơn gió đượm sắc đông thấm sâu vào từng góc phố, hàng cây, ngôi nhà... Người ta thường nói rằng, khi đông về, trong lòng mỗi người dường như thường dâng lên một nỗi buồn man mác.

Áo bà ba

Áo bà ba

(GLO)- Đang mua hàng thì bỗng nhiên tôi cảm thấy có người phía sau nhìn mình. Tôi quay đầu lại và bất giác mỉm cười chào chị.

Ngân vang giai điệu cồng chiêng

Ngân vang giai điệu cồng chiêng

(GLO)- Suốt 1 tháng qua, sau khi hoàn tất công việc gia đình, những người nông dân Jrai chân chất, mộc mạc ở tổ 6 (phường Sông Bờ, thị xã Ayun Pa, tỉnh Gia Lai) lại say sưa luyện tập đánh cồng chiêng.

Thơ Đại Dương: Em đi trên đồi hoa

Thơ Đại Dương: Em đi trên đồi hoa

(GLO)- "Em đi trên đồi hoa" của tác giả Đại Dương là sự hòa quyện giữa con người và cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp. Những câu thơ mang sắc thái vừa lãng mạn vừa thoáng gợi lên cảm giác tiếc nuối về thời gian trôi qua, để rồi "mắt hoa tròn ngấn lệ/rưng rưng vắt qua mùa"...

Vị quê giữa phố

Vị quê giữa phố

(GLO)- Đó là những thức món rất dân dã, thậm chí trước kia còn được gọi là món “con nhà nghèo”. Vậy mà giờ đây vị quê lại thành “đặc sản” giữa phố.

Thạch sương sâm - Món quà ký ức

Thạch sương sâm - Món quà ký ức

(GLO)- Khu chợ Bà Định (TP. Pleiku, tỉnh Gia Lai) đông đúc kẻ bán người mua với đủ thực phẩm tươi rói vào sáng sớm. Vậy nhưng, hàng thạch sương sâm của bà Nguyễn Thị Hoa (trú tại 34/25 Hoàng Sa, TP. Pleiku) luôn có sức hút đặc biệt. Dù nắng hay mưa, hàng của bà luôn bán hết trước 8-9 giờ sáng.

Gương mặt thơ: Thanh Thảo

Gương mặt thơ: Thanh Thảo

(GLO)- Là một trong những nhà thơ tiêu biểu nhất của thế hệ thơ chống Mỹ cùng thời với Nguyễn Khoa Điềm, Hữu Thỉnh, Bằng Việt, Hoàng Nhuận Cầm, Lưu Quang Vũ, Nguyễn Trọng Tạo, Phạm Tiến Duật, Thu Bồn... nhưng Thanh Thảo có một giọng thơ riêng, thiên về trí tuệ và một lối tư duy trực cảm.

“Gia Lai trong tôi”

E-magazine“Gia Lai trong tôi”

(GLO)- Gia Lai trong bạn là những hình dung gì khi nhắc đến? Là khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ, là nụ cười sơn nữ hay nét bản sắc văn hóa khó lẫn? Những câu trả lời sẽ được tìm thấy tại Triển lãm nhiếp ảnh năm 2024 với chủ đề “Gia Lai trong tôi”.