Nhớ mùa lễ hội

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam

(GLO)- Tháng 3, đất trời Tây Nguyên luôn mang vẻ riêng biệt không lẫn vào đâu được. Đó là khoảng thời gian giao thoa giữa mùa khô và mùa mưa. Khoảng ấy, mỗi sớm mai trời vẫn se sẽ lạnh, nhưng quá trưa nắng lại gắt gao tựa như đã vào hè. Đêm nằm nghe vẳng lại nhịp chiêng bung biêng bung biêng. Khoảng này, Tây Nguyên đang mùa lễ hội. Hẳn phía những ngôi làng xa, không khí đang nao nức lắm.

Tuổi hai mươi đầy nhiệt thành của chúng tôi đã gửi lại một phần nơi những ngôi làng xa xôi. Trên lớp, tôi là cô giáo của đám nhỏ đủ lứa tuổi được ghép thành một lớp. Lớp học được làm từ các miếng ván ghép lại với nhau, mái lợp tôn, nền đất. Sáng nào lên lớp, học trò cũng xách nước tưới lên nền đất cho đỡ bụi.

Có lẽ hình ảnh những học trò, tuy đứa nào vóc dáng cũng nhỏ thó, nhưng nhanh nhẹn, rắn rỏi, sáng nào cũng quay nước từ cái giếng phía sau phòng học rồi thay phiên nhau xách tưới lên nền nhà trước giờ vào lớp là điều khiến tôi lưu lại lâu nhất. Ngày ấy, bụi đỏ làm thành Tây Nguyên hay Tây Nguyên mặc nhiên gắn với bụi đỏ. Bụi đỏ thành nỗi ám ảnh, thành ký ức, thành hoài niệm… trong mỗi chúng tôi. Sau giờ học, đám trẻ ấy lại trở thành “thầy” bày cho chúng tôi biết bao điều hay ho mà trước đó chúng tôi chưa một lần trải nghiệm.

R’Lan, cậu học trò nhỏ có nước da nâu sậm và đôi mắt sáng ẩn dưới hàng mi rậm, luôn là người bày ra các trò vui ở cái lớp học nơi ngôi làng Jrai xa xôi ấy. R’Lan là người đầu tiên kéo tôi đến dự một lễ pơ thi trong làng của cậu.

Đúng là phải đắm mình vào đời sống thật sự để cảm nhận, mới hiểu tại sao người Tây Nguyên có một mùa gọi là mùa “ăn năm uống tháng”. Tôi không còn nhớ nổi cái lễ pơ thi mà mình được tham gia thật sự kéo dài bao nhiêu ngày. Chỉ nhớ, tôi đã chìm đi trong những cảm xúc khác nhau, liên tục thay đổi ở mỗi một thời điểm trong cả quá trình từ phần lễ sang phần hội; ở mỗi không gian khác nhau, từ nhà sàn đến nhà rông, sang nhà mồ…

Ám vào trí nhớ vẫn là âm thanh bung biêng của nhịp cồng chiêng quyện vào những điệu xoang bám đầy đất đỏ. Chúng tôi không bị coi là những người khách lạ khi đến tham dự, với tất cả lòng nhiệt thành của những chủ nhà, mỗi người chúng tôi được mời một cang rượu cần. Thứ rượu được ủ từ men lá rừng chín ngấu, vừa đủ nồng, đủ đậm, để người uống cảm thấy bay bổng hơn khi hòa vào vòng người xoay tròn trong nhịp xoang.

Thời gian đã trôi qua rất lâu, đủ để R’Lan và những học trò nhỏ của tôi dạo ấy trưởng thành, có những em nay đã lập gia đình. Thỉnh thoảng sau đó, R’Lan viết thư cho tôi, những bức thư vẫn kể về cuộc sống đầy màu sắc, âm thanh và ánh sáng. Lại nhớ ngày ấy, thứ ánh sáng quý giá nhất với dân làng chính là ánh lửa và những đêm trăng trong vắt luênh loang trên đỉnh mái nhà rông. Đám trẻ được người già hướng dẫn các bài chiêng và cách chỉnh chiêng, chúng say sưa với những âm thanh bung biêng huyền hoặc loang trên đồi núi.

Cái đêm pơ thi năm nào, tôi vẫn nhận ra ánh mắt sáng như vì sao rọi qua ngọn cây gáo của cậu trò nhỏ R’Lan dù cậu đã hóa trang bằng cách bôi lem nhem lên mặt. Tôi nhận ra cậu trò nhỏ của mình còn bởi tiếng chiêng chắc và vang cùng những nhịp chân dứt khoát trong mỗi bài biểu diễn. Tôi đã rất ghen tị với đám trò nhỏ ấy, bởi mình không phải được sinh ra từ núi như chúng. Những đứa trẻ sinh ra từ núi, được thử thách để sinh tồn ngay khi vừa cất tiếng khóc chào đời. Chúng được tắm trong dòng suối mát chảy quanh co qua bao thác cao vực sâu, chúng được đắm mình giữa thiên nhiên bao quanh là rừng núi và những âm thanh của tự nhiên, chúng được tôi luyện trong nắng và gió trời, ngay cả lời hát ru chúng trong những ngày ấu thơ cũng vang đầy những nhịp khỏe khoắn và hùng tráng…

Những đứa trẻ ấy lớn lên thành những con trai con gái, vạm vỡ và hào sảng, đầy sức sống và bí ẩn, như núi cao như rừng sâu, như những đêm trăng huyền hoặc và ma mị quanh những ngôi nhà mồ lúp xúp dưới tán cây rợp bóng.

Thi thoảng giữa khuya, tiếng chiêng đâu đó bung biêng vọng lại. Tôi không chắc có phải là một âm thanh thật vọng lại từ đâu đó, hay là chỉ tại trong tiết trời tháng 3 mang mang đầy xúc cảm, mà lòng tôi, vì chộn rộn quá nên bật ra thứ âm thanh mê hoặc ấy hay không. Nhưng rõ là, tôi rất thèm được sống lại những tháng ngày đã trôi xa ấy, để thấy mình từng trẻ, để lại được đắm mình vào cuộc sống đầy màu sắc, âm thanh và ánh sáng, đầy bụi đỏ cuộn lên trong đêm trăng chuếnh choáng những nhịp chân.

Có thể bạn quan tâm

Tự “chữa lành” cho bản thân

Tự “chữa lành” cho bản thân

(GLO)- Cứ gần đến ngày nghỉ lễ là các anh chị đồng nghiệp lại xúm xít hỏi nhau: “Lễ này đi chơi ở đâu?”. Còn tôi thì chỉ muốn nghỉ ngơi bên gia đình. Đã rất nhiều năm rồi, tôi không có khái niệm đi chơi ngày lễ, nhất là những chuyến đi chơi xa dài ngày.
Bất chợt mùa lá rụng

Bất chợt mùa lá rụng

(GLO)- Mùa thu ở xứ sở nhiệt đới như nước Việt chúng ta, sự chuyển đổi của thiên nhiên không rõ ràng, đặc tả như ở trời Âu. Nhưng sắc thái của mùa lá rụng cũng đủ để làm xao động lòng người, ghi dấu ấn vào thi ca, nhạc họa từ xưa đến nay
Sắc lan mùa phố

Sắc lan mùa phố

(GLO)- Người chơi lan vẫn có câu: “Kiến giả thị bảo, bất kiến giả thị thảo” (Nghĩa là: Biết thì là bảo vật, không biết thì chỉ là cỏ). Vì thế, mỗi người chơi lan sẽ có một cách ứng xử riêng với hoa.
Quê cũ

Quê cũ

(GLO)- Xe bắt đầu rẽ vào con đường bê tông rộng rãi. Trước mắt là xóm làng với những ngôi nhà cao tầng, mái lợp ngói đỏ nhấp nhô. Bên trái là cánh đồng lúa sắp vào vụ gặt, vàng ươm trải dài.

Tháng Chín...

Tháng Chín...

Tháng Chín khiến người ta nhớ và bâng khuâng khi vấn vương một tà áo trắng, một ánh mắt cười trong ngày khai giảng. Mới đó mà đã gần hai mươi năm trôi qua. Không dưng thèm bé lại, được hồn nhiên tung tăng cắp sách tới trường như thuở nào.
Hương vị của kỷ niệm

Hương vị của kỷ niệm

Hôm rồi, đứa em ở Bến Tre lên thành phố, ghé nhà thăm và tặng một bịch nhãn long nhà trồng được. Cầm bịch nhãn long trên tay mà Linh ngỡ ngàng vì có trái vỏ màu trắng, trái thì vỏ màu tím, nhãn long giờ thật lạ.
Cuốn sách bị đánh cắp

Cuốn sách bị đánh cắp

Chiếc xe khách như con trâu kiệt sức, phì phò thở hắt ra mấy lượt rồi bất động. Gã tài xế trẻ măng vặn vặn mấy cái nút, cố khởi động lại nhưng chiếc xe vẫn im ru.
Bí mật của thời gian

Bí mật của thời gian

(GLO)- Có lẽ do bản tính thích quan sát và để ý mọi thứ quanh mình nên tôi thường đặt ra những câu hỏi. Có lần, tôi đã hỏi một người bạn: “Trên đời này, có thứ gì chứa nhiều bí mật hơn thời gian?”.
Chòi rẫy

Chòi rẫy

(GLO)- Trong rẫy của người Jrai bao giờ cũng có một cái chòi. Sau khi thu hoạch nông sản, tất cả sẽ được cất giữ tại chòi rẫy.
Thương những bờ xanh

Thương những bờ xanh

(GLO)- Từng có những bờ xanh thật xanh, mãi cứ ngời biếc ở một khoảng nào đó trong tâm thức chúng tôi, những đứa trẻ đã từng lớn lên giữa trong lành xa xưa ấy.
Nhà

Nhà

(GLO)- Bạn từ phố về quê chơi. Suốt đêm đầu tiên, tôi nghe tiếng bạn trở mình, lục đục đi ra, đi vào. Sáng dậy, mắt bạn đỏ kè, ngồi uống cà phê còn ngâm nga câu: “Thức đêm mới biết đêm dài”.
Ngóng mẹ đi chợ về

Ngóng mẹ đi chợ về

(GLO)- Ngóng mẹ đi chợ về luôn là cả một niềm yêu thích với tuổi thơ của chị em chúng tôi. Mỗi lần mẹ đi chợ là chị em mau mải chạy ra cổng hoặc tận đầu ngõ, trốn dưới một bóng cây nào đó và mắt thì cứ liên tục ngóng ra phía mẹ đi về.
Chuyện tình ở xóm Đá Côi

Chuyện tình ở xóm Đá Côi

“Đá Côi”, tên xóm có từ khi nào không ai biết, kể cả ông Sáu, người lớn tuổi nhất vùng lớn lên từ thời Pháp thuộc, trải qua 20 năm kháng chiến chống Mỹ, giờ vẫn còn trụ lại với bà con nhiều thế hệ.
Ngồi ngắm sương mù

Ngồi ngắm sương mù

(GLO)- Nhiều lần, tôi thấy mình cứ nhớ thương một thứ gì đó rất mơ hồ, hình như là sương mù. Bạn tôi cười bảo: “Sương mù ở đâu mà chẳng có, ngay trong thành phố này, cứ thức dậy thật sớm để chạy bộ ven hồ, trong công viên... là thấy được sương mù giăng tầng tầng lớp lớp”. 
Chờ mùa

Chờ mùa

(GLO)- Ông bà thường nói: Mưa lúc nào mát mặt lúc ấy! Đó là khi trời oi bức, khô hanh, chứ lê rê mãi hoài món “đặc sản” mưa cao nguyên thì quả thực là... rát mặt. Thức dậy trong tiếng mưa rơi ràn rạt trên mái hiên sau một đêm chập chờn, hẳn là nhiều người sẽ có tâm trạng chờ mùa, chờ nắng.
Nhớ thu xưa

Nhớ thu xưa

(GLO)- Ngày ấy, khi những cây mù u trong vườn nhà nở chùm hoa trắng phảng phất hương thơm thì tôi biết trời đã sang thu.
Thân thương quà tặng

Thân thương quà tặng

(GLO)- Tặng quà và nhận quà là một phần trong cuộc sống của mỗi người, trong mọi nền văn hóa. Dù ở hoàn cảnh khác nhau, món quà không giống nhau, nhưng tình cảm dành cho nhau luôn là điều đáng quý.
Nỗi lo mùa mưa

Nỗi lo mùa mưa

(GLO)- Hồi trước, vào những ngày mưa dầm, má tôi thường nhìn trời mà than: Mưa vầy đồng ngập nước hết, lúa hư lấy gì mà ăn đây!
Gác bếp ngày mưa

Gác bếp ngày mưa

Nhìn cơn mưa đổ xuống như trút mà hắn thở dài. Cả tháng nay mưa liên miên. Mưa lang thang qua những mái ngói nâu trầm, rỉ rả trong từng kẽ hở của thưng ván.
Sự chân thành

Sự chân thành

(GLO)- Sau khi bố mất, bạn tôi đưa mẹ lên thành phố sống cùng. Vì vốn quen với cuộc sống nông thôn, với anh em, hàng xóm láng giềng ở quê nên bà thường bảo buồn, muốn về nhà. Con cái động viên kiểu gì bà cũng không chịu ở.